רבי דוב בער פון ליעווע (בערניו) - וואס האט דארט פאסירט?

[קפה נמס]

דאנקע שעהן ...looking forward

[[NAMELESS]]

איך טראכט שוין א שטיק צייט וואס איך זאל שרייבן פאר מיין טויזענט׳סטע תגובה, שוין געווען צדדים לכאן ולכאן אבער איך בין געקומען צום מסקנא אז איך ווען אויסניצן די געלעגענהייט קודם זיך צו באדאנקען פאר ידידינו רבי [tag]חקרן[/tag] פאר זיינע געוואלדיגע חומר אין די אשכול בפרט, און אין אסאך אנדערע נושאים בכלל, ווי אויך זאל דאס דינען אלץ א פארלאנג אז ער זאל ממשיך זיין מיט די פארזעצונג דא.

[ירא שמים]

.

[berlbalaguleh]

געוואלטשע חקרן וואס שלאפט איר, איינס - צוויי - דריי - פיר...
ס'איז שוין צייט צו שרייבן א קאפיטל, איינס - צוויי - דריי - פיר...

!!!WAKE UP CALL

אדנירם: וואס וויל דער עולם דא...? שלעפן חקרן מיט געוואלד אז ער זאלל שרייבן...אזוי ווי מ'האט געצווינגען דעם ליעווער צו פיהרן רבי'סטווע...? אפשר קענמען פועל'ן ביי די רביצין...?

[געוואלדיג]

און באלד וועט ער נאך זיך וועלן שמד'ן ח"ו.

[חקרן]

אה הו, עזריאל - WOW.
איך האב זיך אויף אזאנס נישט געראכטן, אזא כבוד...

אדנירם, בעל עגלה, געוואלדיג און אלע אנדערע: איך האף צו שרייבן ווייטער בקרוב, עס וועט זיין גאר אינטערעסאנט און באלערנד. דערווייל בין איך גאר שטארק פארנומען, מסתמא וועל איך זיין אזוי פארנומען ביז דעם קומענדיגן מיטוואך, אבער איך האף און איך גלויב אז ערגעץ מיטוואך דאנערשטאג קומענדיגע וואך וועל איך שרייבן ווייטער.

איך אפרישיעיט אייערע בקשות און בעיקר פאר עזריאל, אוועקצוגעבן א טויזנסטע תגובה געווידמעט פאר מיר, איך שפיר דאס פאר א פערזענליכער כבוד. איך האב אייך אפילו געלייקט (הגם שאין דרכי בכך). איך וועל זיך דעריבער אנשטרענגען צו שרייבן אפטער.

[חקרן]

טראצדעם וואס דער ליעווער צדיק האט נישט איבעריג ליב געהאט זיינע ברידער און שוואגער - וואס האבן געלייגט דרוק אויף אים צו פירן רבי'סטעווע, און האבן אים כסדר גע'מוסר'ט אויף זיין צוריקגעצויגנקייט, נישט צו וועלן זיין רבי - האט ער פארט געהאט אין די משפחה נאנטע מענטשן מיט וועמען ער האט זיך געשפירט באקוועם און נאנט, צווישן זיי איז געווען דער הייליגער שטיפענעשטער צדיק, ר' מנחם נחום זצוק"ל, וואס האט סוף ימיו געוואוינט אין יאסי, און זיין פלימעניק רבי יצחק פון בוהוש זצוק"ל. מיט די צוויי צדיקים איז דער רבי געווען ספעציעל נאנט, בפרט מיט זיין ברודער וועלכער האט פארמאגט פיל ענליכקייטן צו אים, נישט זאגנדיג קיין תורה און פארשטייענדיג צו די וועלט. עס ווערט דערציילט איז ווען די צוויי צדיקים פלעגן זיך צוזאמענקומען, פלעגט מען שמועסן שעות ארוכות און צומאל פלעגט מען אויך שפילן שאך. עס איז אויך געווען א געוויסע נאנטקייט צווישן דעם לעווער און זיין שוואגער, הרה"ק בעל צמח צדיק מוויזשניץ זצוק"ל, טראץ נישט אזוי שטארק ווי די פריעדיגע אויבנדערמאנטע צדיקים.

יענע ימים-טובים פון יאר תרכ"ט, דעמאלס ווען עס איז פארגעקומען דער ערד-ציטערניש אין יאסי, איז שוין דער שטיפענעשטער געווען שטארק קראנק. טראץ זיין יונגער עלטער פון זעקס-און-פערציג יאר, האט ער זיך געפלאגט מיט קראנקהייטן און איז געלעגן על ערש דוי. נאך די ימים טובים, האט זיך דער ליעווער ארויסגעלאזט אויפן וועג קיין יאסי, צו באזוכן זיין קראנקן ברודער.

אויף יענעם באזוך ווערט דערציילט, אז די צוויי צדיקים האבן געשמועסט אליין אין דער אינערווייניגסטער צימער, בשעת פונדרויסן האבן זיך דערטראגן הויכע טענער פון טענה'רייען. צווישן אנדערע האט מען געהערט דעם שטיפענעשטער זאגן "אז מען זאגט משוגע זאל מען גלויבן", אויך האט מען געהערט זאגן "אז מען שטייגט אויף א פערד, מוז מען קאנען רייטן" און נאך אזעלכע ענליכע רעדערייען.

אין טאג פון י"ד כסלו תרכ"ט האט בית רוזשין געכאפט דעם קלאפ, ווען עס איז נסתלק געווארן דער צדיק פון שטיפענעשט זצוק"ל לגנזי מרומים, בשעת זיין ארט האט איבערגענומען זיין זוהן, הרה"ק רבי אברהם מתתיהו זצוק"ל. די ברידער זענען געזעצן שבעה און גאנץ בית רוזשין האבן געטרויערט נאך דעם גרויסן פארלוסט פון דעם צדיק.

ספעציעל האט וויי געטאן פארן ליעווער רבי דער פארלוסט מיט דער פריצייטיגער פטירה פון זיין נאנטער ברודער. אין א בריוו וואס איז געשריבן געווארן אינעם יאר פוןן די פטירה, שרייבט דער ליעווער 'כי רחוק ממני 'מנחם' משיב נפשי', מיינענדיג דערמיט זיין ברודער, הרה"ק ר' מנחם נחום זצוק"ל. טראצדעם וואס עס איז נישט זיכער צי דער בריוו האט דער ליעווער אליין מנסח געווען, אדער האט ער בלויז אונטערגעשריבן דערויף, לאזט זיך זאגן אז די פטירה פון א נאנטער ברודער האט געלאזט אויף אים א טרויער און צער, ווער רעדט נאך אין אזעלכע צייטן וואס עס האט אים אויסגעפעלט א נאנטער ברודער וואס זאל אים פארשטיין און זיך געפינען מיט אים.

עס איז פאראן א לעגענדע וואס דערציילט, אז די וואך נאך די פטירה פון זיין ברודער, איז דער ליעווער אריינגעקומען צום טיש פרייטאג-צו-נאכטס, ווען פלוצלינג ביי קידוש האט ער אויסגעגאסן די וויין, אוועקגעווארפן דעם בעכער און צוריסן די בעקעטשע. די דאזיגע פאסירונג ווערט דערציילט אויפן ליעווער, טראצדעם וואס עס איז נישט זיכער צי די מעשה איז נישט קיין געבארגטע פונעם קאצקער, אדער גאר האט מען ארויפגעלייגט אויפן קאצקער א ליעווער מעשה. אויף אזויפיל איז גאנץ זיכער אז איינער האט גענומען די מעשה פונעם צווייטן און עס איז מסתמא נישט פארגעקומען ביי ביידע צדיקים די זעלבע מעשה.

אצינד איז דורכגעגאנגען שווערע מצבים אין שטוב פון דער ליעווער צדיק. פון איין זייט האט די רביצין שיינדל מיט די גבאים געזען, אז דער רבי איז אן ערנסטער פראבלעם, ער קען זיך צעלאזן און שרייען אינמיטן גאס און אין בית-המדרש. אפגעזען צי דער פראבלען איז בלויז געווען יום-כיפר, אדער אויך שבת ביי קידוש, האבן די גבאים געזען אז עס איז פראבלעמאטיש מיטן רבי'ן. די באשרייבונגען אין די צייטונגען אז דער רבי וויל זיך שמד'ן, האט נישט צוגעגעבן קיין כבוד פאר ליעווע און עס האט נאר פארגערגערט דער פראבלעם.

דער רבי פון זיין זייט האט אויך באקומען א שווער הארץ אויף די רביצין און די גבאים, אויב איז די לאגע ביז יעצט געווען שווער, האט זיך דער רבי דערזען אין א טיפן פראבלעם. ער האט פארשטאנען אז די רביצין און די גבאים זעען אין אים א פראבלעם, לויט ווי ער האט דערציילט שפעעטער אין טשערנאוויץ, האט ער אנגעהויבן חושד זיין און שמעקן אז די רביצין וויל אים פאר'סמ'ען, כדאי עס זאל נישט ארויסקומען א חילול השם און א פארשוועכונג פארן רוזשענער כבוד. אפגעזען צי עס איז טאקע געווען אזעלכע פלענער אדער נישט, איז דער רבי שוין נישט געווען זיכער מיט זיך און געציטערט צו זיין אין די סביבה פון זיין אייגענע רביצין און גבאים.

לאמיר זיין אויפריכטיג, דער רבי האט באמת געהאט פון וואס מורא צו האבן; אז מיר קוקן וואס דארט האט זיך אפגעטאן, געפינען מיר אז מען האט אים טאקע נישט פאר'סמ'ט, אבער אנדערע גאר שווערע און געוואגטע אקציעס זענען יא דארט פארגעקומען, און ווער ווייסט צי עס איז טאקע נישט געווען אזעלכע סארט פלענער, וואס די רביצין און שטוב מענטשן האבן געהאלטן אז פאר די טובה פון כבוד בית רוזשין און מטעמי חילול השם דארף מען דאס טון. אזוי צי אזוי האט דער רבי געשפירט א געפערליכע דרוק און לחץ, ער איז נישט געווען זיכער מיט זיך און ער האט נישט געוויסט וואס דער מארגן קען אים ברענגען.

כמים פנים לפנים, די רביצין האט אויך געשפירט אז דער רבי דרייעט זיך ארום מיט חשדות אויף יעדע רירנדע זאך אין שטוב, און די לאגע אין שטוב איז געווען שווער און אנגעצויגן. אין א טעלעגראם וואס די רביצין שיקט קיין סאדיגורא אין יענע תקופה, ליינט זיך ווי פאלגענד: 'ברודער גיפערליך קראנק, שוועסטיר און ברודר צום גיכסטין קוממן''.

אין סאדיגורא האט מען שוין געהאט געהערט די שמועות פון יום-כיפור, און מסתמא איז אויך אנגעקומען די צייטונגען און באריכטן וואס דערציילן איבער דעם רבי'ן פון ליעווע. דער סאדיגורא האט דאן געשיקט נאכן ליעווער אז ער זאל קומען אים באזוכן קיין סאדיגורא, אבער דער ליעווער האט זיך אנטזאגט דערפון, פארשטייענדיג אז קיין האניג וועט ער דארט נישט לעקן. זעענדיג דאס, האט דער סאדיגורער געוואלט אליין אראפפארן קיין ליעווע צו זיין ברודער, אבער די דאקטוירים האבן אים אפגערעדט דערפון צוליב זיין שוואכן געזונט מצב. בלית ברירה האט ער געשיקט זיין שוועסטער, הרבנית גיטל מונזון, אז זי זאל פארן קיין ליעווע און פראבירן צו ברענגען דעם ברודער קיין סאדיגורא.

אבער נאך איידער זי איז אנגעקומען קיין סאדיגורא, איז פארגעקומען א געוואגטע אקציע.

די רביצין און שטוב מענטשן פונעם רבי'ן האבן געוויסט, אז איין מענטש איז פאראן אויף וועמען דער צדיק פארלאזט זיך בלינדערהייט, דאס איז דער דאקטער פון שטאט, מיט וועמען דער צדיק האט געהאט א שפראך און ער פלעגט פארברענגען אינאיינעם אויף לאנגע שעות. די משפחה האט זיך דאן פארבינדן מיטן דאקטער, אים משחד געווען מיט פיל געלט אז ער זאל מיטארבעטן מיט די משפחה און טון וואס זיי באפעלן.

אין א מאנטאג אינדערפרי, בערך עלעווע צייט, איז דער רבי געגאנגען כאפן א שפאציר מיט זיין נאנטן פריינד דער דאקטער. די צוויי האבן זיך ארויסגעלאזט אין א קארעטע אויסער די שטאט, כאפנדיג פרישע לופט פון די פרישע פעלדער נעבן ליעווע, אבער צוריק איז דער רבי קיינמאל נישט אהיימגעקומען.

אינמיטן וועג, זיך געפינענדיג אליין מיטן דאקטער, האט אים דער דאקטער אנגעגאסן א גלאז טרינקען, דער רבי האט גארנישט פארדעכטיגט און געזופט פון די טרינקען מיט געשמאק, שמועסנדיג איבער אלס און אלעמען, ווען מיטאמאל האט אים געכאפט א שלאף, דער רבי איז אריינגעפאלן אין א טיפן שלאף, זיך געפינענדיג אליין אויסער די שטאט.

גראד זענען געקומען צו גיין די גבאים מיט די רביצין שיינדל, זעענדיג ווי דער רבי שלאפט טיף, האט מען אים גוט צוגעבינדן, איינגעשפאנט דעם וואגן און זיך ארויסגעלאזט אין וועג אריין קיין סאדיגורא. דער רבי מיט די רביצין, אינאיינעם מיט נאך א גבאי, זענען געווען אויף איין וואגן, בשעת אויף אן אנדערן וואגן וואס איז זיי נאכגעפארן, האבן זיך געפינען נאך עטליכע גבאים און שטוב מענטשן, וואו דארט איז געווען אלע נויטיגע צוגעהערן וואס מען האט געדארפט מיטטראגן אויפן וועג.

אין אנדערע ווערטער: עס איז פארגעקומען א פארכאפונג, מען האט פארכאפט דעם רבי'ן.

קוקנדיג מיט א ניכטערן בליק, קען מען דאס אנקוקן אויף פארשידענע וועגן. אויב זענט איר א ליעווער חסיד, וואלט איר זיכער געשימט און געשוימט אויף די רביצין וועלכער האט אנגעבליך געפייניגט דעם רבי'ן און אים נישט מער און נישט ווייניגער פארכאפט צו זיין ברודער.

ווידער, אויב זענט איר א סאדיגורער חסיד - לאו-דוקא פונעם ליעווער, דאן איז די בילד אנדערש, נעמליך אז דא רעדט מען פון א נאנטער משפחה מיטגליד וואס איז פשוט קראנק און איז נישט ביי זיך. יעדער פארשטייט אז דאס בעסטע ארט פאר אזא איינעם איז צווישן זיינע ברידער און משפחה מיטגלידער און מען מעג און מען דארף אים אהינברענגען פאר יעדן פרייז. איי, ער וויל נישט? - וואס טוט איר מיט אייער קראנקער זיידע וואס פארפירט אז ער וויל נישט גיין אין שפיטאל, ווען ער דארף וויכטיג גיין? - איר וועט אים דען לאזן אינדערהיים? - מסתמא וועט איר רופן א קאר און מיט כח אים אריינפירן אין שפיטאל, אפגעזען צי ער וויל אדער נישט. אט דאס האבן די גבאים מיט די רביצין געשפירט פאר וויכטיג צו טון מיטן רבי'ן, וואס איז נישט בסדר אין יענע טעג.

מען דארף אויך נעמען אין באטראכט, אז וויבאלד די מקורות זענען נישט אלעמאל גלייך, קען אויך געמאלט זיין אז מען האט אים נישט ממש גענומען מיט כח, מען האט אים בלויז צוגערעדט און געלייגט א שטארקן דרוק אז ער זאל פארן קיין סאדיגורא, אפשר האט מען אים אפילו געסטראשעט, אבער נישט ממש פארכאפט. עס ווענדט זיך פון וועלכן שטאנדפונקט מען קוקט אן די מעשה.

דער קידנעפינג און דאס איינשלעפערן דעם רבי'ן, קעגן זיין ווילן, האט אנגעמאכט א מהומה און א רידערניש אין די וועלט, עס איז געווארן א רעש און טומל אין אלע שיכטן און קרייזן, אנגעהויבן ביי חסידים, געגאנגען צו מתנגדים, ביז צו די נוצרים וואס האבן פארפירט אז מען האט געקידנעפט דעם רבי'ן צוליב דעם וואס ער האט זיך געוואלט טויפן רח"ל.

ווען האט זיך דער רבי אויפגעכאפט? - ווי אזוי האט די וועלט אנגעקוקט די פאסירונגען? - אין קומענדיגן פארזעצונג אי"ה.

[סמבטיון]

איך ווייס זיך נישט ווי אהין צו טאן פון התרגשות , אזויפיהל שטיקער היסטאריע אין איין אשכול, איך בעט דיר חקרן טייערע, האב גאט אין הארץ אין זיי ממשיך מיט דיין געוואלדיגע עבודה.

[פישערער רבי]

מורינו ורבינו ר' חקרן שליט"א.

דו קענסט נישט אפשאצן וויפל הנאה האבן מיר פון דער ארטיקל אויף דער ליעווער רבי.
פשוט מ'לעקט יעדער ווארט, דאס איז זייער א אינטערסאנטע ארטיקל, א היסטורישער, זייער גוט געשריבן, ממש איכות.
א גרויסער ייש"כ.
און איך בעט בכל לשון של בקשה זיי מהנה דעם עולם און לייג שוין אהער דער פארזעצונג ביטע.
ס'שוין א דורך מער פון א מאנאט זינט דעם לעצטן ארטיקל.
כ'פארשטיי אז מסתמא ביסטו פארנומען אבער פארט....

[פישערער רבי]

און צו דער עולם וואס ליינט די חשובע ארטיקלן א קליינע געבעט -
נאכדעם אז איר ליינט און איר האט הנאה געהאט גיבט א לייק צו ר' חקרן (און בכלל צו יעדער איינער וואס מאטערט זיך א שרייבט אהער אזעלכע טייערע זאכן....) דאס איז א פשוט'ע זאך וואס נעמט מער נישט ווי איין סעקונדע. און ס'איז פשוט בגדר הכרת הטוב.
גלויבט מיר רבותי אויב וואלטן געווען אויף די ארטיקלן 100(בעצם אסאך מער....) לייק'ס וואלט מען שוין געהאט דער נעקסטער ארטיקל....

[חוני המעגל]

ליינט די ריסורטש פון פראפעסאר דוד אסף. ער האט אסאך אויף דעם טעמע, און נאך.


Sent from my iPhone using Tapatalk

[קאווע טרינקער]

חקרן... נו.. ווען באשרייבטסו שוין די אמאליגע פוטסטעפס (דר. רייטמאן)....

[chaims]

חקרן... נו.. ווען באשרייבטסו שוין די אמאליגע פוטסטעפס (דר. רייטמאן)....

פוטסטעפס ערלויבט,זיך אפילו נישט צו חלומן צו כאפן א רבי....

I can't believe I just said that...

[חקרן]

אזוי ווי איר פארשטייט אליין, בין איך געווען זייער פארנומען, און איך בין נאך אלס. איך האב ווייניג צייט זיך אפצוגעבן דערמיט.

אבער זעענדיג ווי אזוי דער ציבור בעט אזוי שטארק און וויל עס, וועל איך ממשיך זיין בקרוב אי"ה, האפנטליך ביז שפעטנסטנס מוצאי שבת הבעל"ט (אויב וועלן מיר נישט זיין אין קאנטרי).

קאווע טרינקער: ס'געפעלט מיר דיין אויסדרוק.

[פישערער רבי]

ליינט די ריסורטש פון פראפעסאר דוד אסף. ער האט אסאך אויף דעם טעמע, און נאך.


Sent from my iPhone using Tapatalk

וואו קען מען דאס קריגן/זעהן אויפן אינטרנט?
בכלל ווי כ'האב פארשטאנען ער שרייבט דארטן אסאך נארישקייטן און אייגענע מיינונגען וואס ער האט אויסגעטראכט וכו'.

[חוני המעגל]

מ׳דארף קענען נעמען זאכן
With a grain of salt.
דערוויל איז חקרן׳ס ערציילונג אויפ׳ן זעלבן track ווי דעם פראפעסאר .

איך ווייס נישט ווי מ׳קען דאס קריגן אנליין, אבער איך בין זיכער אז
There are pdf's floating around, like everything else.


Sent from my iPhone using Tapatalk

[יהושע חיים]

חוני טייערע קיינער איז נישט דארט געווען און אסאך פרטים וועט מען קיינמאל נישט וויסן און עס איז דא אן א צאל געבאקענע סחורה

וויאזוי מען דארף דאס אפלערנען איז אז אונזער חשובער ידיד הרב חקרן האט דורכגעטיהן די נושא און דאס איז ארויסגעקומן פון זיין ריסורטש און די קענסט נעמען ווייפיל זאלץ די ווילסט אבער ער שרייבט סך הכל וויאזוי עס איז אויסגעקומן פאר עהן (איך גלייב אויך נישט אלע מעשית אבער פון וויפול האבעך געהערט וואס האבן דורכגעטיהן די נושא? זייער ווייניג אלזא נעם איך וואס איך קען נאר און גלייבן דארף מען אזוי ווי יעדער חסידישע מעשה "אז עס האט געקענט פאסירן")

[חוני המעגל]

So we agree:)


Sent from my iPhone using Tapatalk

[סמבטיון]

א גוט יאהר אויף אייך רב חקרן, מיר ווארטן נאך אלטס בכליון עיניים אויף די קומענדיגע קאפיטלעך.

[א איד]

חקרן טייערע כווייס אז איך בין שפעט, אבער לאז אונז נישט ווארטן, לייג שוין ארויף נאךאן ארטיקל

[ירא שמים]

ער האט זיך מן הסתם פארגענומען אויף חדש אלול נישט אריינצוקומען אין שטיבל.

[א איד]

אין חודש אב איז ער אויך נישט געווען

[געוואלדיג]

דא האט ער מסביר געווען, לצערי פארשטיי איך איהם.

ווען איך האב געשריבן מיין אשכול איבער דעם ליעווער צדיק, האבן די חברי השטיבל שטארק הנאה געהאט דערפון און דאס רעספעקטפול דיסקאסירט וואס דארט האט זיך אפגעטאן, איז געקומען אונזער לוטוואק און אוועקגע'הרג'עט דעם אשכול מיט זיינע שרייבערייען, אויף אזוי ווייט אז יעדע מאל איך וויל שרייבן ווייטער אין דעם אשכול, האלט איך מיר צוריק זאגנדיג: "נעם איך טאקע אויף מיר די אחריות פון די ווערטער וואס וועלן דא דערנאך געשריבן ווערן דורך לוטוואק? - קען איך עס טון?" דאס איז די סיבה פארוואס איך בין אוועקגעגאנגען פון דארט, די דברי זלות והבלים וואס איז דארט געשריבן געווארן אויפן הייליגן טשערנאבילער מגיד, אויפן הייליגן סאדיגורער און אויף נאך צדיקים, וואס ביז היינט שטייען זיי נאך דארט ווי א דארן אין מיינע אויגן, על אפי וחמתי, איך האב קיינמאל נישט געוואלט אז די שמועס זאל צוקומען צו אזעלכע רעלסן, און די חברי השטיבל האבן דאס פארשטאנען און רעספעקטירט.