ווער פארברענט מיט דיין גאט צוזאמען...

[ונבנתה העיר]

עס איז גאנץ שווער פטור צו ווערן פון גאט.

שווערער ווי מען מיינט – 'שווער' עז אין אויפנעמען-ישוע-בן-מרים-אלס-ממשיך שווער.

לאמיך אייך זאגן; אז איך וואוין ערגעצוואו אין די פאראייניגטע שטאטן און איך האלט אפ א פייערדיגע מקוה-ויכוח מיט א גוטן פריינט איבער ווער עס איז דער אמעריקאנער פרעזידענט, הילערי קלינטאן אדער באראק אבאמא, איך שריי קלינטאן און יענער שרייעט אבאמא.

יעצט, ביי אונז ביידע – אלס איינוואוינער אין דער פארגעשריטענער מערב-וועלט – זענען די אלע דריי פרטים גוט דעפענירט: די פרעזידענטסי, אבאמא, קלינטאן.

1. די פרעזידענטסי איז נישט קיין מענטש, עס איז אן אמט וואס דער/די וואס ערפילט עס האט כך וכך כוחות וכו' וכו'.

2. אבאמא איז א מיטליאריגער הויכער שוואצער מאן פון שיקאגאו, א פאמיליע מאן מיט א גוטן כח הדיבור, ער פלעגט רויכערן און האט ליב סושי.

3. קלינטאן איז א פרוי, א זקנה, געהאט אמאל גוטע צייטן, אסאך געזעהן אין לעבן, עטוואס נידריג מיט א מאן א חכם, זי האט ליב סטעיק.

ווען מיר דינגען זיך ווער עס איז דער פרעזידענט קריגן מיר זיך נישט איבער די 'פרעזידענטסי', צו איז זי א זכר אדער א נקבה, צו האט די פרעזידענטסי ליב סושי אדער סטעיק. מיר קריגן זיך איבער די צוויי אינגאנצן אפגעטיילטע מציאות'ן – אבאמא און קלינטאן – איך זאג קלינטאן זיצט אין ווייסן הויז און יענער זאגט לא, כי אלא אבאמא זיצט אינעם אוועל אפיס.

פארשטייט איהר דאך אז יענער איז אטאמאטיש כופר אין קלינטאן, און איך אין אבאמא.

אבער לאמיר זיך פארשטעלן די זעלבע ויכוח צווישן צוויי פויערן אין א פארשטופטן דערפל אין סיביר, אפגעהאקט פון די גאנצע פארגעשריטענע וועלט, זיי האבן נישט קיין אנונג איבער אבאמא, קלינטאן און די ווערטשאפטן פון די אמעריקאנער רעגירונג.

איין טאג קומט אהן א שמועה רחוקה אז ערגעץ אין א ווייטן לאנד איז דא עפעס א זאך וואס רופט זיך די פרעזידענטסי, אין דארף הויבט זיך אהן היציגע ויכוחים איבער וואס איז די נאטור פון אט די נייע ברי' וואס איז דערווייל נישט דעפינירט: איז עס זכר'דיג אדער נקבה'דיג? האט עס ליב סושי? איז עס הויך אדער נידריג? הייסט עס אפשר אבאמא, אפשר קלינטאן? זה אומר בכה וזה בכה.

ועכשיו, ליבע פריינט, אין וועמען קריגן זיי זיך ארום? וואס שטייט אין צענטער פון די מחלוקת, איבער וואס איז די דארף צוטיילט? איבער אבאמא און קלינטאן? אודאי נישט!

'ביידע' כאפן אהן אויף די זעלבע, ביידע רעדן פון די פרעזידענטסי, דייקא אין די פרעזידענטסי דינגט מען זיך ארום איבער זיינע גענויע פרטים, וויאזוי פונקטליך זעהט עס אויס און וואס זענען איהרע נטיות.

הא, רבותי... [בניגון שוואדראנאי]

לאמיר זאגן אז וויסנשאפטלער האבן געטראפן עפעס גאר א נייע מציאות ווייט אין ספעיס, זיי גיבן עס דערווייל א נאמען א ווייט האול, קיינער ווייסט נאכנישט פונקט וואס עס איז, איז עס קאלט איז עס הייס, שלעפט עס אריין ווי א בלעק-האול אדער שפייעט עס אויס, וכו' וכו'.

יעצט ווען מיר וועלן זיך דינגען צי עס איז קאלט אדער הייס איז אונזער מחלוקת נישט אין קעלט און היץ: איך האלט אז קעלט איז די זאך און דו האלטסט היץ.

מיר ביידע האלטן אז די ווייט-האול איז דער אויסטרעף פונעם יאהר-הונדערט, יעצט דינגען מיר זיך צו זי איז קאלט אדער הייס.

איז ווען מיר גייען ווען אריין אין גראסערי פיקן א גאט פונעם שעלף, דו ווילסט בעל און איך וויל אשרה, נו, וואלטן מיר געהאט א פראבלעם, אבער עכשיו אז קיינער האט איהם נאכנישט געזעהן שטייען מיר גאנץ גוט.

וזה סוד הסיפור בר' מענדל פוטערפאס:

ר' מענדל האט אמאהל געפרעגט א מתנגד וואס וואלט דער אויבערשטער געטוהן אויב ער וואלט געוואלט פטור ווערן פון די וועלט – זי זאל מער נישט עקזעסטירן, האט דער מתנגד גענטפערט: ער וואלט געברענגט א גרויסע פייער און איהר פארברענט.

זאגט איהם ר' מענדל: ווער פארברענט מיט דיין גאט צוזאמען...

[[NAMELESS]]

א דאנק [tag]ונבנתה העיר[/tag]!
עמוקות ופשוטות אזוי קלאר צענעזאם האב איך שוין לאנג נישט געזען!

[[NAMELESS]]

בקיצור, אגנוסטעסיזם צולייגט אויף מאמע לשון, בתוספת פון א מעשה'לע מיט רבי מענדל פוטערפאס ז"ל (וואס אגב, לדעתי איז דער כוונות הדברים גאנץ עפעס אנדערש. רבי מענדל'ס טענה אויף יענעם מתנגד איז געווען זיין אומוויסען פון דעם בעש"ט/רמב"ם'ס "ואתה מחיה את כולם")

Theological Noncognitivism

[ירא שמים]

דאס איז ידיעת השלילה אבער חוץ מזה איז דא ידיעת החיובי פון דע את אלקי אביך וואס דאס איז דורך פעולותיו .

[moshav zekeinim]

איך זעה אז פארשידענע חכמים דא לעבן מיט מיטן נושא, און איך האב נישט קיין אנונג וואס דיר פותח ונבנתה וויל, און נישט וואס די מגיבים כעלעמער און ירא שמים קאמאנטירן וועלעכע זענען מוסיף תעלומה על תעלומה. קען מיר איינער מגלה זיין דעם קאוד פונעם מיסטעריעזן שמועס?

[berlbalaguleh]

א דאנק [tag]ונבנתה העיר[/tag]!
עמוקות ופשוטות אזוי קלאר צענעזאם האב איך שוין לאנג נישט געזען!

פריעד באטשי: ווען מ'רעדט פון הרב החסיד ר' מענדל פוטערפאס דארף מען ערשט גיין אין מקווה און אנטון א גארטל און נאכדעם הערן דעם סיפור המעשה...! כ'האב א ביסל געליינט איבער איהם. ער, ר' מענדל האט פארגעשטעלט חסידות חב"ד מיט מסירות נפש און שמחה אין די שווערסטע צייטן אין קאמוניסטישן רוסלאנד...!

[berlbalaguleh]

ונבנתה העיר: ייש"כ. דיין סיפור המעשה מיט די צוויי פויערן אין סיביר דערמאנט מיך א מעשה פון להבדיל, דעם שפיל ... "פידלער אויפ'ן דאך"... וואו די איינוואוינער פון דעם שטעטל אנאטעווקא (וואו טוביה דער מילכיגער האט געוואוינט) האבן געהאט נאר איין ... "חכם"... אין שטעטל וועלכער האט געקענט ליינען א צייטונג אויף רוסיש. און אלע שטעטלדיגע איינוואוינערס האבן זיך געזעצט ארום איהם כדי צו הערן די נייעס וועלכע ער האט געליינט פון צייטונג. און דער חכם האט א יעדע מינוט געזאגט פאר די צוהערערס... "עטץ זעהט"... עטץ זעהט"... האבן זיי איהם געענטפערט: אונז זעה מיר אבער אונז פארשטייען נישט...!

נ.ב. ווען מ'רעדט פון ר' מענדל פוטערפאס דארף מען זאגן ... "להבדיל"... אויף אזא פראסטן שפיל ווי... "פידלער"...!

[berlbalaguleh]

איך זעה אז פארשידענע חכמים דא לעבן מיט מיטן נושא, און איך האב נישט קיין אנונג וואס דיר פותח ונבנתה וויל, און נישט וואס די מגיבים כעלעמער און ירא שמים קאמאנטירן וועלעכע זענען מוסיף תעלומה על תעלומה. קען מיר איינער מגלה זיין דעם קאוד פונעם מיסטעריעזן שמועס?

מושב זקנים: איך וועל מיך מוזן באגעניגנען מיט אן ענטפער פון א היינטיגן גדול הדור..."ווער ס'פארשטייט, פארשטייט"...!
איך ווארט נאר אז די מער געשליפענע אידן פון קאווע שטיבל ווי אדנירם אדער פריעד באטשי זאללן דיר ענטפערן...איכ'ל שטיין אין א זייט און צו הערן צום שמועס. נאר כ'האב מורא אז ס'וועט זיין מיט אש וגפרית...!

[moshav zekeinim]

איך האב גארנישט שלעכטץ געטון, איך בעט נאר מען זאל לאנדן פון די הויכע ספערן, און מסביר זיין א"ב פאר די וואס פארשטייען נישט מעשה מרכבה וחידות סתומות.

[berlbalaguleh]

מושב זקנים: פארוואס ביסטו דיפענסיוו...? אדער דו האסט א גילטי קאנשענס...! איך ווארט שוין בכליון עיניים אז א איד מיט א שארפע פענע זאלל דיר ענטעפרן. איך האב דיר געגעבן א פשוט'ן ענטפער... וויאזוי א בעל עגלה קען...!

[שבת אחים]

איך האב גארנישט שלעכטץ געטון, איך בעט נאר מען זאל לאנדן פון די הויכע ספערן, און מסביר זיין א"ב פאר די וואס פארשטייען נישט מעשה מרכבה וחידות סתומות.

הרב מושב
און אלע אנדערע הונדרעטער משלים פונעם בת מלך פארשטייסטו שוין יא? ס׳איז בעסיקלי מענטשען פראבירן איינצוזעזעצן פשט אין עפעס וואס מאכט נישט קיין פשט בכלל! און משלים איז א געוויסע וועג צו מאכן אונזערע קליינע מוח פארשטיין זאכן אין א אנדערע ליכט און אין א אנדערע פערספעקטיוו! דער פראבלעם איז נאר אז מ׳נעמט משלים וואס איז בכלל נישט דומה מיטן נמשל, איך קען אייך ווייזן 900 זאכן פארוואס די משל מיט די נמשל האט גארנישט איינס מיטן צווייטן! אבער מיט דעם אלעם איז עס גענוג פאר מענטשען וואס זענען באקוועם ווי זיי זענען און זיי וועלן אננעמען פאלשע לאגיק כל זמן ס׳שטימט מיט זייער אגענדע!.

[berlbalaguleh]

שבת אחים: איך וויל מיך נאר שטעלן אויף די לעצטע נקודה אין דיין תגובה.

איך בין איינער פון די מענטשן וועלכע זענען באקוועם וואו זיי זענען מיט זייער אמונה אין גאט. איך ווייס נישט וואו דו שטייסט. אבער איך קום מיך ב"ה זייער פיין אדורך מיט מיין גאט. למשל איך זעה די האנט פון גאט אפילו אין אזעלכע טריוויאלע זאכן ווי א פארקינג פלאץ. אפגערעדט פון די גרויסע זאכן ווי משפחה, קינדער, ארבעט, פארדינסט, געזונט, סאציאלע שטאנד. איך זעה די האנט פון גאט אין טאג טעגליכן לעבן. דאס מיינט נישט אז א מענטש וועלכער גלייבט אין גאט דארף נישט טון קיין השתדלות, אנשטרענגונג אין אלע ריכטונגען. ס'מיינט אז ווען א מענטש איז מצליח און זיינע פלענער און שטרעבונגען ארבעטן זיך אויס, איז עס נישט בלויז זיין אייגענע חכמה און שטארקקייט וואס האט איהם געברענגט די גוטע רעזולטאטן. נאר די הילף פון השי"ת (מיין גאט) וואס האט איהם באגלייט אין גאנצן וועג. לאמיר הערן וואס דיין מיינונג איז איבער די זאכן...?

[אני מת לחיות]

ונבנתה
כהאב די מעשה פון רבי מענדל נשמתו עדן שוין געזען סאך יארן צוריק און דאס איבער צו זאגן אזוי גוט ווי דיר איז נישט געווען שייך.

יישר כח

Sent from my SM-G900T using Tapatalk

[מי אני]

בקיצור, אגנוסטעסיזם צולייגט אויף מאמע לשון, בתוספת פון א מעשה'לע מיט רבי מענדל פוטערפאס ז"ל.

Theological Noncognitivism

א חלק פון דאס נישט אינגאנצן אננעמען די הנחה איז א יסוד פארן פארמולירן אן אנטאלאגישע ארגומענט אין איר דעפינישינעל ווערסיע [אז די טערמין ״ג-ט״ מיינט עפעס וואס האט יעדע פערפעקשן [די דעפיניציע פון ״ג-ט״]. ״עקזיסטענץ״ איז א פערפעקשן. וממילא ג-ט עקזיסטירט. (oversimplified)].

[פינטעלע איד]

אבער לאמיר זיך פארשטעלן די זעלבע ויכוח צווישן צוויי פויערן אין א פארשטופטן דערפל אין סיביר, אפגעהאקט פון די גאנצע פארגעשריטענע וועלט, זיי האבן נישט קיין אנונג איבער אבאמא, קלינטאן און די ווערטשאפטן פון די אמעריקאנער רעגירונג.

איין טאג קומט אהן א שמועה רחוקה אז ערגעץ אין א ווייטן לאנד איז דא עפעס א זאך וואס רופט זיך די פרעזידענטסי, אין דארף הויבט זיך אהן היציגע ויכוחים איבער וואס איז די נאטור פון אט די נייע ברי' וואס איז דערווייל נישט דעפינירט: איז עס זכר'דיג אדער נקבה'דיג? האט עס ליב סושי? איז עס הויך אדער נידריג? הייסט עס אפשר אבאמא, אפשר קלינטאן? זה אומר בכה וזה בכה.

וואו וועט אבער זיין אויב איוואן וועט טענה'ן אז די פרעזידענטסי איז עזעקיוטיוו מאכט, און באריס שרייט אז עס איז דער שמש וואס קלאפט אויף די לאדנס פארטאגס, דאן וואלט באריס געווען א כופר און די פרעזידענטסי.