א פארטיי איז גוט אדער שלעכט ?

[אהרן]

האמת ניתן להיאמר, לדעתי איז [tag]ליטוואק פון בודאפעסט[/tag] הייליג גערעכט אינעם רעיון, אהן אריינצוגיין און דעם פרט אדער יענע פרט, די געדאנק איז, פארוואס פעלט אויס אזויפיל דיפענדענסי אויפן כלל, פארוואס פעלט אויס צו הייערען אזויפיל עסקנים, און באמת יעדע זאך מיט וואס מען איז מער דיפענדענט נעמט אוועק פון דיין אינדעווידועליטי.

נאר וואס איך האב געשריבן איז אויף למעשה, מען קען אסאך מאל טרעפן יוגלייט אנגעגעסען אויפן סיסטעם, אנגעזויערט, פארוואס דארף איך דעס פארוואס יענץ, גיב אים א פרעג נו פארוואס ביזטו דא, ווייל טאטע מאמע ברודער שוויגער, עכ"פ אויף למעשה איז ער דא און איז סטאק כפי לשונו, אויף דעם האב איך געשריבען, אז למעשה איינמאל מען האט די הכרה, מען האט די קאפ אויפן פלאץ, ווייסט מען אז זייער ווייניג זאכען שטייען און וועג, און דע פאר קלייניקייטן וואס בלייבן יא איבער איז גרינגער מיטצוגיין ווי רעבלען און זיין אנגעגעסען.

[גר ותושב]

פארוואס הייסט די פייגל חסידה מיט די נאמען זאגט רשי שהיא עושת חסד עם חברותיה איי פארוואס איז עס טרף יש מתרצים ווייל דוקא עם חברותיה אבער מיט אנדערע נישט האב איך געהערט פון איינען אז דאס איז די סיבה פארוואס די פארטייען רופן זיך היינט חסידות.

[אהרן]

די צווייטע חלק ווי איך שרייב די גוטע חלקים פון א סיסטעם איז פשוט ווי אזוי איך זע אז זאכן דעוועלעפן זיך, די ליכטיגע זייט דערפון, וואס שלעפט צו מענטשען דערצו.

[moshav zekeinim]

אהרן, אין איין ווארט: דו האלסט אויך אז פארטייען איז פראבלעמאטיש נאר האסט געטראפן א עצה פאר דעם פראבלען אז מען זאל האלטן דעם קאפ אויפן פלאץ, און מיט די איבעריגע פארטיי פראבלעמען פון וואס מען קען זיך נישט ארויס דרייען זאל מען פשוט משלים זיין, ווייל עס איז בעסער ווי צו זיין אנגעגעסן. שיין זעען די פארטייען אויס מיט אזא התנצלות

[אהרן]

ריכטיג, אבער די פארטייען האבען גארנישט דערפון ווייל דע מענטשען גייען נישט מיט און זיי ברענגען נישט קיין שום וואליו פאר די די פארטייען חוץ העכערע נאמבערס פון תלמידי המוסדות.

[diff]

ער הייבט אן ווי א צדיק אז ער מיינט במ'ג. און ענדיגט מיט ליצנות אויף חסידים. קשוט עצמך תחילה

[אהרן]

הייבט אן ווי א צדיק? במג איז די ווייניגסטע פארטיי כלפי אנדערע פרומע פארטייען, רוב מענטשען וואס ברעכן פון א סיסטעם וואלטן זיך מחי׳ געווען מיט א במג מסגרת.

[ליטוואק פון בודאפעסט]

בארעדען ב.מ.ג. איז א צדקות, נאר כאסידעס נישט, פארשטייסט?!

דערווייל בין איך א קנאפער ב.מ.ג. מענטש, נאר רוב איינוואוינער אין לעיקוואוד האבען זיי אין דערערד. ובפרט די תלמידי חכמים. מ'זיצט דארט, און מ'נעמט פון זיי, אבער נאר קליינקעפיגע מיט אלטער זעצער'ס און בעלעבתים וואס לערנען נישט דארט קוקען אן זייער הצלחה דורכ'ן ווינקעל פון ב.מ.ג.. אלע אנדערע קוקען זיי אן ווי פאליטיקאנטען און פארטיי פיהרער'ס. ווען ס'איז נישט נוגע למעשה שטיצט מען, אבער נישט ווען ס'איז נוגע למעשה. עי' ערך 'חדר אוו לעיקוואוד'.

[קאווע טרינקער]

א פארטיי איז די סוד ההצלה וההצלחה פון די זיבוריות.
סיי די הויעך געשעצטע וואס פאר כבוד הפארטיי זענען זיי גרייט צו טוהן אלעס, און סיי פאר די נדכאים און נעבעך'ס, וואס קיינער וואלט זיך נישט אומגעקוקט אויף זיי ווען נישט זיי געהערן צו די פארטיי.

[ירא שמים]

שלום עליכם [tag]קאווע טרינקער[/tag]

[diff]

הוא אשר דברתי דער גאנצע ציל דא איז חוזק'ן פון חסידות ער ניצט במג פאר כשר ח' פיסל

[ליטוואק פון בודאפעסט]

יענער שבת האב איך געזען א העכסט אינטרעסאנטער העמק דבר אויפ'ן דור הפלגה. ס'ליגט מיר אין קאפ אז ס'איז מפורסם, אבער ס'איז כדאי איבערצוקוקען.

וראשו בשמים. זה ודאי לא יעלה עה"ד שיהיה עיר אחת לכל העולם אלא כסבורים שיהיו כל הערים סמוכות וטפלות לאותו העיר שבה המגדל ויהיה המגדל לצפות ממנו למרחוק אחר כל הישוב שלהם שלא יהיו נפרדים בארץ אחרת. ע"כ נצרך שיהיה ראשו בשמים:
ונעשה לנו שם. אנשים משגיחים וממונים על הדבר ויהיו שרי צבא להעניש את העובר. דבל"ז אינו מועיל המגדל. וכ"ז היה לחשש. פן נפוץ על פני כל הארץ. אמנם יש להבין מה חששו אם יצאו כמה לארץ אחרת. ומובן שזה היה שייך לדברים אחדים שהיה ביניהם ובאשר אין דעות ב"א שוים חששו שלא יצאו ב"א מדעה זו יהיו במחשבה אחרת ע"כ היו משגיחים שלא יצא איש מישוב שלהם. ומי שסר מדברים אחדים שביניהם היה משפטו לטריפה כאשר עשו לא"א. נמצא היו דברים אחדים שביניהם לרועץ שהחליטו להרוג את מי שלא יחשוב כעתם. ויבואר עוד להלן ו':

הן עם אחד. משמעות עם היינו במנהג אחד כמש"כ להלן כ"ח ג' בפי' והיית לקהל עמים:
וזה החלם לעשות. עתה אינו אלא התחלת דבר עבירה במה שרוצים שיהיו בישוב אחד:
ועתה לא יבצר מהם כל אשר יזמו לעשות. אם יגמרו המגדל יבואו למחשבה שניה למנוע בע"כ הנבדל ממחשבתם זו. וזהו דבר רצח ושוד המשחית את הישוב לגמרי ולזה לא מועיל מה שכעת המה מתאחדים בדעה (וזה שצעק ירמיה הנביא (ג') מה תיטיבי דרכך לבקש אהבה וגו' גם בכנפיך נמצאו דם נפשות אביונים נקיים לא במחתרת מצאתי כי על כל אלה. פי' שהיו בימיו אגודות והיו מתפארים שהמה באהבה ושלום יותר מכל בני אדם. ואמר הנביא כי לא כן שהרי גם בכנפיך נמצאו דם נפשות נקיים ולא משום איזה גניבה וכדומה אלא משום שלא היה באגודתכם. ממצא באה אגודתם לרציחה ואין בזה שבח של שלום אלא באופן שיהיו נזהרים גם מלעשות רעה עם מי שאינו באגודתם:):

והדברים קילורין לעינים.

[ירא שמים]

כהאב מיך געוואונדערט פון וואו נעמט זיך די לשון העולם פון באלאנגען און די גרויסע צורך פון באלאנגען, הנה וואס כהאב געטראפן דורך א לינק פון הקטן
https://en.m.wikipedia.org/wiki/Belongingness

[ליטוואק פון בודאפעסט]

Look at the tyranny of party -- at what is called party allegiance, party loyalty -- a snare invented by designing men for selfish purposes -- and which turns voters into chattles, slaves, rabbits, and all the while their masters, and they themselves are shouting rubbish about liberty, independence, freedom of opinion, freedom of speech, honestly unconscious of the fantastic contradiction; and forgetting or ignoring that their fathers and the churches shouted the same blasphemies a generation earlier when they were closing their doors against the hunted slave, beating his handful of humane defenders with Bible texts and billies, and pocketing the insults and licking the shoes of his Southern master."
- "The Character of Man," inserted in autobiographical dictation 23 January 1906. Published in Autobiography of Mark Twain, Volume 1 (University of California Press, 2010)

[ליטוואק פון בודאפעסט]

איך האב במשך יו"ט אביסל געליינט אין דעם ספר 'פולמוס המוסר' וועגן די מחלוקת'ן וואס האבן פאסירט צוליב מוסר אין ליטא. דארט האב איך געזען אן אריכות'דיגע מאמר, גע'חתמ'עט דורך אפאר רבני ליטא ובתוכם ר' איצעלע פאנאוויעזער, וועגן די שעדליכקייט פון דער מוסר באוועגונג. זיי טענה'ן אז דער מאמר איז פארפאסט געווארן דורך יענקל ליפשיץ.

עכ"פ דארט רעדן זיי ארום די סכנה פון א כתה אין אידישקייט. זיי זאגן אז אין יעדע קהלה איז דא חברות, חברה ש"ס, חברה עין יעקב, חברה ביקור חולים און חברה קרבן עצים (פאר האלץ אין ווינטער פאר ארימעלייט). אבער קיין כתה זענען זיי נישט. פארוואס? ווייל יעדער טוט זיינס פאר זיין צוועק, קיינער קוקט נישט אראפ אויף יענעם. ווען אבער א חברה שטעלט זיך אוועק אז נאר זיי ווייסן און נאר זיי זענען גערעכט און יעדער מוז זיי נאכטאנצן (דער וואס איז באהאווענט אין מוסר ווייסט וואס דאס מיינט "די וועלט לעבט אין א טעות"), איז עס שוין א כתה.

אט האט מען א יסוד אין די שקר פון פארטיי. ווען א ברסלב'ער פרעדיגער קען זאגן אז דער וואס רעדט אקעגן אומאן איז עס ווייל ער באהאלט א שווערע זינד, ווען א גרופע קען באטיטלען א צווייטן אלס אפיקורסים פאר'ן נישט אננעמען זייער שיטה"ק, ווען א מחלוקת אין הלכה מאכט הפגנות אין גאס, ווען א חילוקי דעות גליטשט ביז צו חילוקי לבבות, ווייסט מען אז מ'איז אין פארטיי טעריטאריע.

[ראש הכולל]

דער בעל משנת שכיר שרייבט דאך אי
(פאר דעם היינטיגע דור אשר לא ידע זיין נאמען אין געווען ישכר שלמה טייכטאהל, ער האט זיך געהאלטען פאר א תלמיד פונעם הייליגען מנחת אליעזר.)

[ראש הכולל]

עס ווערט געברענגט דאך געברענגט אינעם ספר תיקון עולם א בריוו פונעם בעל משנת שכיר וואס ער שרייבט ששמעתי מרב גאון וקדוש מארץ פולין (קבלתי פונעם וואדרידזש׳ער רב אז ער מיינט דעם בעלזער רב) אז דאס רעיון האגודה האט מבטל געווען דאס זיין סתם א איד ווי אברהם אבינו איז געווען א איד.

איז ער מסביר אז דער פארטיי הייסט לערנען א שיעור אין גמרא לערענט מען עס דאך, און ווען די פארטיי געט ארויס א צייטונג דארף מען דאך אויך ענדיגען דעם צייטונג יעדע וואך. (דאס מיינט נישט אז ער האט נישט געלאזט ליינען קיין צייטונגען).

(פאר דעם היינטיגע דור אשר לא ידע זיין נאמען אין געווען ישכר שלמה טייכטאהל, ער האט זיך געהאלטען פאר א תלמיד פונעם הייליגען מנחת אליעזר, וואס אפילו בשנת תש״ב ווען ער האט ארויסגעגעבן זיין ספר אם הבנים שמחה האט ער געדארפט איינזעצן אז זיין רבי וואלט ווען אויך אזוי געהאלטן ווייל ער האט זיך נישט געוואלט מחלק זיין מיט זיין רבי׳ן.)

[סקרן]

עס ווערט געברענגט דאך געברענגט אינעם ספר תיקון עולם א בריוו פונעם בעל משנת שכיר וואס ער שרייבט ששמעתי מרב גאון וקדוש מארץ פולין (קבלתי פונעם וואדרידזש׳ער רב אז ער מיינט דעם בעלזער רב) אז דאס רעיון האגודה האט מבטל געווען דאס זיין סתם א איד ווי אברהם אבינו איז געווען א איד.

איז ער מסביר אז דער פארטיי הייסט לערנען א שיעור אין גמרא לערענט מען עס דאך, און ווען די פארטיי געט ארויס א צייטונג דארף מען דאך אויך ענדיגען דעם צייטונג יעדע וואך. (דאס מיינט נישט אז ער האט נישט געלאזט ליינען קיין צייטונגען).

(פאר דעם היינטיגע דור אשר לא ידע זיין נאמען אין געווען הרה"ג ר' ישכר שלמה טייכטאהל זצ"ל, ער האט זיך געהאלטען פאר א תלמיד פונעם הייליגען מנחת אליעזר, וואס אפילו בשנת תש״ב ווען ער האט ארויסגעגעבן זיין ספר אם הבנים שמחה האט ער געדארפט איינזעצן אז זיין רבי וואלט ווען אויך אזוי געהאלטן ווייל ער האט זיך נישט געוואלט מחלק זיין מיט זיין רבי׳ן.)

דאס לעצטע מאהל איך האב געלערנט זיינע ספרים {צופעליג דעם יום טוב} איז מיר אויסגעקומן אז ער קומט כאטש אזא טיטל
כנלענ"ד

[ראש הכולל]

עס ווערט געברענגט דאך געברענגט אינעם ספר תיקון עולם א בריוו פונעם בעל משנת שכיר וואס ער שרייבט ששמעתי מרב גאון וקדוש מארץ פולין (קבלתי פונעם וואדרידזש׳ער רב אז ער מיינט דעם בעלזער רב) אז דאס רעיון האגודה האט מבטל געווען דאס זיין סתם א איד ווי אברהם אבינו איז געווען א איד.

איז ער מסביר אז דער פארטיי הייסט לערנען א שיעור אין גמרא לערענט מען עס דאך, און ווען די פארטיי געט ארויס א צייטונג דארף מען דאך אויך ענדיגען דעם צייטונג יעדע וואך. (דאס מיינט נישט אז ער האט נישט געלאזט ליינען קיין צייטונגען).

(פאר דעם היינטיגע דור אשר לא ידע זיין נאמען אין געווען הרה"ג ר' ישכר שלמה טייכטאהל זצ"ל, ער האט זיך געהאלטען פאר א תלמיד פונעם הייליגען מנחת אליעזר, וואס אפילו בשנת תש״ב ווען ער האט ארויסגעגעבן זיין ספר אם הבנים שמחה האט ער געדארפט איינזעצן אז זיין רבי וואלט ווען אויך אזוי געהאלטן ווייל ער האט זיך נישט געוואלט מחלק זיין מיט זיין רבי׳ן.)

דאס לעצטע מאהל איך האב געלערנט זיינע ספרים {צופעליג דעם יום טוב} איז מיר אויסגעקומן אז ער קומט כאטש אזא טיטל
כנלענ"ד

שיין אז דו לערענט זיינע ספרים ווייל די וועלט ווייס נישט פון זיינע ספרים און זיינע אייניקלעך וואס זענען מוציא לאור די ספרים זענען פארנומען מיטן ספר אם הבנים שמחה, וואס דער לעצטער ליובאוויטשער רבין האט זיי אסאך חיזוק געגעבן וועגן דעם ספר וד״ל

[ליטוואק פון בודאפעסט]

די אייניקלעך זענען פארנומען מיט בראקל טשיקען

Sent from my LG-K373 using Tapatalk

[נקודת-אמת]

[tag]נקודת-אמת[/tag]'ל האט זיך געדרייט אין שטיבעלע, און אזוי ארום קומט ער אן אריין אין צימעס צום אשכול אויפ'ן פארוועזענע בעלזע 5 מיליאן דאלער'דיגע קאמפיין
און פון דארט אהער און אהין טרעפט ער א לינקעלע וואס האט מגלה געוועהן א גאנצער אשכול אויף סוגיית הפארטייען למינהם.
אודה ולא אבוש, אז פון מיין פאזיציע וואו איך האב איצט געליינט דער גאנצער אשכול שמעקט מיר אויך אביסל אז ווען ידידינו הנכבד ר' [tag]ליטוואק פון בודאפעסט[/tag] רעדט פון פארטייען מיינט ער צו זאגן 'חסידאקעס'
נאר ס'פאסט דאך נישט צו זיין אזא ראסיסט ווי טראמפ'ן ימש"ו אש על כן פאליטיקלי-קארעקט האט עם באפוילן צו שרייבן 'פארטייען',
ואם שגיתי (כלו' שהוא מכיר בפארטיי ליטאית אמיתית אחת, ולהיפך חצר חסידית אחת {מלבד וואודרידזש וגלילותיה} שאינה כ"כ פארטייאיש) ה' הטוב יכפר.
וכמו [tag]בן פרצי[/tag] שליט"א וואס טענה'ט אז ווען מ'זאגט כבוד בית בעלזא מיינט דאס כבוד שמים, אבער להיפך.

ולעצם הנידון שבהפארטייען והמסתעף, אכתוב מה שאמר לי חכם אחד, וזה היה לשונו הזהב בערך:
דע לך בני, כי גם אנוכי הייתי בכל לבבי נגד הפארטייאישקייט והפארטייען בכלל, על כל מעלותיהן וחסרונותיהן,
עד שזימנה יד ההשגחה העליונה תחת ידי ספר שכתב הרב משה בער בעק לרפו"ש פון מאנסי,
און דארט שרייבט ער ארום בארוכה (בפתיחת הספר, און די ערשטע פרקים, און נאך אינערוויינוג)
די חורבן הדור וואס אלעס זענען די פארטייען שולדיג, און וויפהל א מענטש דארף זיך אזוי מרחק זיין פון די פארטייען
(שטייט'זיך, א חוץ זיין אייגענעם פארטיי)

האט אויסגעפיהרט יענעם חכם:
יונגערמאן, אז דעם איז אזוי וויכטיג מיר זאלן זיין אנטקעגן די פארטייען, וויסן מיר שוין וועלכער צד דארפן מיר נעמען...

[קורקלענד]

מיין נקודה איז אז שקר איז בעצם שלעכט, אפגעזעהן פון די תוצאות דערפון.
אבער לגבי די באקועמליכקייט קען עס אויך זיין א פראבלעם. א ציבור וואס לעבט יארען אן קיין אחריות ווערט שוואך. מענטשען פארלירען זייער כוחות. נישט אלע מענטשען זענען אזוי דום. גענוג און נאך וואלט'ן זיך געקענט אן עצה געבען מיט עפענען מוסדות, בויען א בית המדרש, פסקנ'ען א הלכה און ערלעדיגען וועטשערע פאר'ן קימפעטורען. מיר האבען אן איבערפלוס פון ארגאניזאציעס וואס דינען א ציל ארויסצונעמען די כוחות פון דער מענטשהייט. דאס איז נישט נאר ביי פארטייען, דאס איז אין די ברייטע ציבור אויך. מ'ווערט אויסגעשפארט פון שטוב, קלינגט מען נישט קיין שלעסער, מ'קלינגט חברים. מ'דארף נישט מאכען 'טריפ''ל איי', מ'פארלאזט זיך אויף חברים. מ'דארף נישט זארגען אויף עסן אין שפיטאל, ווייל ביקור חולים נעמט קע''ר דערפון. וואס איז אזוי שווער זיך אליינס צו ערלעדיגען פרישטיק פון א געשעפט? וכן ביי א סאך אנדערע זאכען. איך האב געליינט אין צייטונג אז ס'האט זיך געגרינדעט אן ארגאניזאציע צו העלפען מענטשען מאכען שמחות. מיט וואס? מיט געבען רייד''ס אויפ'ן טאג פון א שמחה. אנטשולדיגט?! ס'איז נישט דא קיין קאר סערוויס?! פארוואס דארף מען מאכען מענטשען הינקעדיג? א פארטיי וואס שטעלט אלס צו, פארשאפט מענטשען וואס דארפען הילף צו בינדען די שיך (אפשר וועגען דעם איז איינגעפיהרט ביי מאנכע פארטייען צו גייען האלבע שיך, וואס מ'דארף נישט צובינדען!). די מעלה איז גאר די חסרון.

גוט געזאגט. איך קען נאר נישט גלייבן אז ליטוואק האט עס געשריבן. ליטוואק איז דאך א לינקער! זייט ווען זענען די לינקע באזארגט פאר די קאנסעקווענצן פון 'הענדאוטס'? אבער זעהט אויס ווען ליטוואק דארף אריינרייסן אין די חסידים קען מען טוישן די אלגעמיינע פרינציפן.....

[ליטוואק פון בודאפעסט]

פארטיי האט זיך אנגעהויבען ביי חסידים, אמת. אבער צוביסלעך שטופט עס זיך אריין אומעטום. אין אמעריקא ווייניגער, אין א"י מער, אבער א געפערליכע פראבלעם איז עס. מצד שני, די ירושה פראבלעם, וואס דאס איז פון די יסודות פון די טומאת הפארטיי, איז מער א פראבלעם אין אמעריקא, ווי לעיקוואד ווערט געפיהרט דורך א באנדע יורשים. אמנם פוק חזי, דער ברייטע ציבור אין לעיקוואד האט אט די יורשים אין בוידעם, מ׳האט זיי נאך נישט גענוג געדרייט א קאפ. אבער מיט די צייט........

Sent from my LG-K373 using Tapatalk