הלכות כסוי הרגל לנשים

[געוואלדיג]

ראובן, קען זיין אז די טייטס קומט טאקע מחמת קולא, אז עכט וואלט מען געדארפט גיין א לאנג קליידל ביז די קנעכל, און מען האט מקיל געווען מיט טייטס

[פרייוויליג]

ירא שמים: איך בין נישט קיין פוסק. נאר א פשוט'ער בעל עגלה. אבער איך ווייס איין זאך. ווער ס'באקומט הירהורים רעים פון זעהן א פוס פון א פרוי, דארף ענדערש גיין אויף טעראפי אדער קיין אווענעלל, ניו דזשערסי. ווי איידער איבערדרייען דעם שולחן ערוך...!

געוויס רעדט מען נישט פון צוגעדעקטע פיס.

[געפילטע פיש]

ראובן'ס פוינט איז א שטארקע, וואס חרדים היינט קענען נישט באגרייפן. אז אמאליגע צייטן האט א רב נישט געפסקנט וואס הייסט צניעות לויט א גמרא אין חולין אויפן גנויעם מיקום השוק אין א בהמה, און מכוח דעם געפסק'נט וויאזוי אידישע טעכטער דארפן גיין אנגעטון. דאס איז גענצליך א פאוסט משנ"ב עפאכע איידיע. ווען מ'זאגט אז מנהג איז שטערקער פון הלכה איז אמאל נישט געווען קיין וויץ, נאר הלכה האט זיך טאקע צוגעשטעלט צו וויאזוי דער עולם האט זיך געפירט. ס'איז קלאר אז ווען קני לענג שעסלעך און האוזשערי קומען ווען היינט ארויס וואלט דאס קיין איין ארטאדאקסישע רב נישט מתיר געווען. ס'דאך קעגן אפענע הלכה!

[פרייוויליג]

למעשה איז הלכה בכל הדורות נישט געווען אזוי ראדיקאל ווי היינט

זייער אסאך מאל, ספעציעל ביי די סארט שמיעסן קען זיך דוכטן אז מען איז אויפגעקומען מיט קשיות וואס זענען פון אינדרויסן פונעם 'עיגול החצוני' לויט ווי עס ווערט אנגעצייכנט אין די כתבי האריז"ל. מ'שטיינס געזאגט אז קיינעם איז נישט בייגעפאלן די "אולי", און לויט אונזערע מרפסין איגרא קעפ קען מען שלאגן כפרות מיטן כוזרי און דעם מהר"ל. איך וואלט מציע געווען אז אנשטאט זיך אויפעסן לעבעדיג איינעם דעם צווייטן ביי די סארט דעבאטעס זאל מען ברענגען בילדער וואס רעדט מער פון טויזענט ווערטער. מען קען ביז איין רגע זען ווען די וועלט איז ראדיקאליזירט געווארן, צי היינט ווען נשים גייען מיט הויזן אין ווינטער און בגדי זנות אין זומער, אדער אמאל "נישט אזוי לאנג צוריק" ווען די ראדיקאליזירטע וועלט האט ארעסטירט א פרוי וואו די אברים האבן זיך באוויזן. עס וועט זיין העכסט אינטערסאנט צו זען וויאזוי "אידישע" נשים זענען געגאנגען פאר די לעצטע דריי יאר הונדערט. לויט דעם וועלן זיך מיר איבערצייגן וועלכע דור איז מער אויסגעריסן.

[דעת תורה]

די נקודה וועגן בגדים צמודים איז א וויכטיגע, אבער מיר רעדן דא לויט דער אנגענומענער מיינונג וואס לערנט ארויס פון הלכות אבלות אז בגדים צמודים האבן א דין ווי מלבושים העשוים לקבל זיעה וואס אזעלכע בגדים האבן א דין ווי גילוי ערוה.

אין הלכות אבילות שטייט נישט קיין רמז רמיזא איבער א בגד 'צמוד'. די הלכה איז אז מ'דארף קורע זיין אויף אביו ואמו א קריעה חמורה עד שמגלה הלב. למעשה שטייט אין די גמ' א פרוי זאל אויך קורע זיין, ומשום הרהורא (דאחריני שאינם בני אבל. ואכמ"ל מה דק' ממס' סוכה נב דילפינן שם דגם בני אבל יספדו משפחות משפחות) זאל זי מחזיר זיין דעם בגד התחתון לאחוריו כדי מען זאל נישט קענען דורכזען דורכן ריס פונעם בגד עליון.

ווערט שווער לויט די שיטות וואס האלטן אז בגד העשוי לקבל זיעה איז בכלל פטור פון קריעה, נו וואס איז די פראבלעם אז מ'וועט דורכזען, איז דער ב"ח ובעקבותיו הש"ך מחדש אז ביי דעם איז אויך שייך הרהור. בכל אופן איז דאס נישט עפעס א גזירת הכתוב אז ביי יעדן פאל איז אזוי, שים לב אז מ'רעדט דארט פון מגלה זיין את לבה און דער בגד שעליה קען זיין א bra, כאטש איך ווייס נישט אויב בימיהם איז מען געגאנגען מיט דעם.

אפילו אויב די רעדע איז לאו דוקא צוליב דעם ספעציפישן מין בגד, איז אבער קלאר יא די רעדע ווייל מ'רעדט פון אזא סארט בגד וואס איז אייביג מכוסה מיט א אויבער מלבוש, נישט צוליב צמוד - דער ווארט ווערט פשוט נישט דערמאנט אין דעם גאנצן סימן דארט - און נישט צוליב זיעה, און עס איז קיינעם נישט עולה על הדעת געווען אז א פרוי מוז אנהאבן אונטער וועש כדי צו קענען ארויס גיין אין גאס, און אויב האט זי נישט אן גארנישט אונטער איר געהעריגן מלבוש איז דאך דער אויבער מלבוש מקבל די זיעה, נאר אוודאי איז נישטא אזא יסוד בכלל, נאר איין זאך איז דער חידוש, א בגד וואס קומט אייביג מכוסה צ.ב.ש. אונטער וועש איז די עצם גילוי פונעם בגד מעורר הרהור, און מ'ברויך נישט זיין קיין זשיניוס דאס צו פארשטיין.

טייטס אפילו למעלה מן הברך, קומט נישט מכוסה, אין די גאנצע וועלט איז דאס מגולה (ביז א געוויסע מאס פארשטייט זיך) און אויב וויל מען שטארק קען מען מחליט זיין - ביי אונזער ציבור - אז אונטערן קני איז אויך דרכו להיות מכוסה, איך קען זען למשל אז 20 30 יאר ארום זאל מען מוזן צודעקן 8 אינטשעס אונטער די קני כדי די ערשטע 4 - וואס אויב גייט מען נאך אונזער עולם אליין, קען דאס אויך קוואליפייען פאר א מקום וואס די טייטס זענען אייביג מכוסה און - זאלן זיך ח"ו נישט אויפדעקן.

[געפילטע פיש]

למעשה איז הלכה בכל הדורות נישט געווען אזוי ראדיקאל ווי היינט

זייער אסאך מאל, ספעציעל ביי די סארט שמיעסן קען זיך דוכטן אז מען איז אויפגעקומען מיט קשיות וואס זענען פון אינדרויסן פונעם 'עיגול החצוני' לויט ווי עס ווערט אנגעצייכנט אין די כתבי האריז"ל. מ'שטיינס געזאגט אז קיינעם איז נישט בייגעפאלן די "אולי", און לויט אונזערע מרפסין איגרא קעפ קען מען שלאגן כפרות מיטן כוזרי און דעם מהר"ל. איך וואלט מציע געווען אז אנשטאט זיך אויפעסן לעבעדיג איינעם דעם צווייטן ביי די סארט דעבאטעס זאל מען ברענגען בילדער וואס רעדט מער פון טויזענט ווערטער. מען קען ביז איין רגע זען ווען די וועלט איז ראדיקאליזירט געווארן, צי היינט ווען נשים גייען מיט הויזן אין ווינטער און בגדי זנות אין זומער, אדער אמאל "נישט אזוי לאנג צוריק" ווען די ראדיקאליזירטע וועלט האט ארעסטירט א פרוי וואו די אברים האבן זיך באוויזן. עס וועט זיין העכסט אינטערסאנט צו זען וויאזוי "אידישע" נשים זענען געגאנגען פאר די לעצטע דריי יאר הונדערט. לויט דעם וועלן זיך מיר איבערצייגן וועלכע דור איז מער אויסגעריסן.

אדרבה, לאמיר דורכגיין אלע דורות וויאזוי די גוים זענען געגאנגען, און רעלאטיוו צו דעם לאמיר זען וויאזוי די אידענעס זענען געגאנגען. ברענג טאקע בילדער, אבער ביטע, פליז ניטפיק נישט קיין דאטא, ברענג נישט נאר בילדער וואס ווייזן אראפגעבונדענע ארימע באבעס מיט ציריסענע צעשליסענע קליידער. ברענג פון אלע שיכטן און קלאסן, און אלע דורות, ברענג די יאר בוך בילדער פון דיין מאמע'ס בית יעקב, די חתונות פון דיינע פעטערס, די בילדער פון די שטעטלעך פארן קריג, און פאר א באנוס פליז פארשאף בילדער פון וויאזוי ס'האט אויסגעזען אין די מער פארגעשריטענע לענדער וויאזוי מ'איז דארט געגאנגען.

[ירא שמים]

למעשה איז הלכה בכל הדורות נישט געווען אזוי ראדיקאל ווי היינט, און מ'האט מקיל געווען לויט'ן צורך און לויט די מנהגי המדינה אפילו קעגן אפענע הלכות

מאדנע דבורים ,ר' [tag]אבטולמוס[/tag] קענסט עס אפשר מבסס זיין ? און פארוואס פונקט ביי דעם ענין איז געווען א צורך ?

ממילא זע איך נישט פארוואס מ'קען זיך נישט פארלאזן אויף דער דעה פון דעם משנה ברורה, כאטש ס'איז קלאר נישט אליבא דאמת.

פארוואס איז עס נישט אליבא דאמת היות סאיז דאך א מחל' ?
ילמדנו רבנו

[שמעקעדיג]

אז מען רעדט שוין פון הלכות כיסוי הרגל, איז טאקע א חיוב אז די כיסוי זאל נישט זיין דורכזיכטיג?
ביי אונזערע מקומות איז דאס געווען אנגענומען אלס א חיוב, אבער אין אסאך מקומות האט מען מקיל געווען אז ס'איז גענוג סיי וואספארא צודעק, ווילאנג עס איז נישט גענצליך אויפגעדעקט.

[שמערל]

נישט אמת. ווי ווייט איך ווייס האלט יעדער אז אויב דארף עס זיין צוגעדעקט, העלפט נישט דורכזיכטיג. ר' משה פיינשטיין שרייבט אזוי קלאר אין א תשובה אז עס האט נישט קיין שום פשט צו גיין מיט דורכזיכטיגע שטרימפ, ווייל אויב איז עס מותר - כשיטתו וכדעת המשנה ברורה, ברויך מען נישט קיין שטרימפ אינגאנצן.

[שמעקעדיג]

דאן וואס איז די היתר/סיבה פארוואס טויזענטער משפחות טראגן יא דורכזיכטיגע?

[ליטוואק פון בודאפעסט]

איך האב געפרעגט הרב פאלק די שאלה. ממנ''פ אויב מ'דארף צודעקן, זאל זיין ווי סאטמאר. און אויב נישט, פארוואס נישט אפען אינגאנצן.
ער האט מיר געזאגט אז ער פלאנט צו שרייבן אין די מילואים דערוועגן (דאס איז געווען אין תשס''ג, איידער ער האט געדרוקט די צוויי בענדער פון מקורות), אבער דער יסוד איז אז מ'דארף בכלל נישט צודעקן, נאר וויבאלד דער 'מנהג נשים הצנועות' איז עפעס לייגן דארט, ווערט עס א מקום שדרכו לכסות, אבער נאר אויף אן אופן אז ס'איז נישט אינגאנצן אנטבלויזט, ווייל אזוי איז דער מנהג. האב איך איהם געפרעגט אויב אזוי פון וואנעט קומט די שיעור פון 15 וואס ער פסקנ'ט? האט ער געענטפערט ווייל ווינציגער ווי דעם איז גארנישט געטוהן.
דער וואס פארשטייט איז געלאדענט צו ערקלערן.

נאך צוויי זאכן -
1. הרב פאלק איז נישט פון לאנדאן. זיינע עלטערן האבן געוואוינט אין מאנטשעסטער, וואו זיין טאטע, א יעקישע יודל, האט געהאט א ספרים געשעפט. ער איז אן איידעם געווארן ביי מר. שטיינהויז פון געיטסהעד, דער אריגינעלער באלעבאס פון שטיינהויז גראסערי, און ער איז געגאנגען וואוינען אין געיטסהעד, ווי ער וואוינט ביז היינט. ער איז געווען דוכט זיך אן אומאפיציעלער מו''צ אין שטאט ביז צום פטירה פון דער געיטסהעדער רב זצ''ל אין תשס''ג. דעמאלס האט די קהלה אויפגענומען עטליכע מו''צ'ן ביז צום ברענגען א רב, און ער איז געווען בתוכם. בחייו פון דעם רב זצ''ל האט ער געהייסן דער מיקל, הגם דער רב איז געווען אן ארגינעלער למדן און אן אויסערגעווענליכע פיינער מענטש, מ''מ איז ער געווען זייער פאפולער. זיי האבען געוואוינט בערך צען הייזער גערוקט זמ''ז. מ'זאגט אז ס'האט זיך געמאכט ווען א נייער בחור אין ישיבה האט געהאט א שאלה, איז ער געגאנגען ביי הרב פאלק פרעגן א שאלה. נישט וויסענדיג גענוי וואו ער וואוינט, האט ער געקלאפט אויפ'ן טיר פון א הויז מיט א מזוזה (ס'איז געווען א תקופה ווען די גוים האבן אראפגעריסן מזוזות כסדר, ממילא זענען כמעט אלע מזוזות געווען אינעווייניג, נאר דער רב האט געהאלטן פאר זיך אז ס'פאסט נישט אז דער רב זאל נישט האבן א קענטיגע מזוזה אויפ'ן טיר) און דער רב האט געעפענט (כדרכו אליינס צו עפענען און אויפצוהייבן די טעלעפאן) און דער בחור האט איהם געזאגט ''איך האב א שאלה אין הלכה. ווי וואוינט הרב פאלק?''! דער רב זצ''ל האט איהם געזאגט און פערטיג, אבער דער בחור האט זיך שפעטער געשעמט ווען ער האט געהערט ווער דאס איז.

2. ווען הרב פאלק האט געשריבן זיין ספר, האט מען געהערט אין בני ברק אז ער פלאנט צו שרייבן אז מ'דארף נישט גיין מיט מער ווי פופצן דעניע''ר טייט''ס. די קנאי בית שבט הלוי האבען פארפיהרט, געסטראשעט מיט פאשקעווילן ועוד. נישט משפחת וואזנער, אבער מענטשן וואס האבען זיך געהאלטען מקורבים האבן געסטראשעט אז ער וועט צוריקציען זיין הסכמה. איך האב געזען די בריוון בעזבון דער רב זצ''ל. ער האט דעמאלס געשריבן א בריוו צו באשיצן הרב פאלק, שרייבענדיג אז ס'איז נישט דא קיין שום סיבה צו טראגען מער ווי צוואנציג דעניע''ר, און גע'חתמ'ט מיט זיין רבניש'ע זיגל. איך האב איהם נישט אנגעיאגט צו פרעגן טעם הדבר פאר זיין פטירה, אבער עכ''פ דערמיט האט זיך דער שרייעריי אפגעשטעלט.

[ליטוואק פון בודאפעסט]

נאך עפעס - איך האב געפרעגט הרב פאלק לויט זיין תורה, ווען איינער גייט פונקט קיין סטאמפארד היל אדער וומסב''ג, זאל זי מוזען גייען אנגעטוהן שטרימפ כמנהג סאטמאר, האט ער געזאגט אה''נ. איך האב קיינמאל נישט געהערט אז מ'זאל זיך אזוי פיהרען אדער פסקנ'ען, אבער אזוי האט ער געזאגט.

[יהושע חיים]

אפשר האט דער משנה ברורה עס געשריבן מיט דער אלטע כלל פון בני נביאים אדער פשוט אלס לימוד זכות (ווי איך פארשטיי איז שוין דעמאלטס געווען אזוי דער אורח הנשים)

[ירא שמים]

אז דו גייסט מיטן מהלך פון מנהג עוקר דין הער איך וואס דו מיינסט,
אבער דאס וואס דו רעדסט פון מאטעמאטישע טעאריע, ווי אלס דארף שטימען, לא זכיתי להבין. עכ"פ צו דעם שמועס זעה איך נישט וואו ס'קומט אריין.
און וואטעווער דו מיינסט, אויב קענסטו מבסס זיין דיין הנחה מיט עפעס א מקור איילל עפרישיעיט,
ישר כח.

[יהושע חיים]

אמאל טוהט מען דורך די הלכה ביז מען קומט צו א מסקנא און אמאל האט מען א מסקנא און מען דארף נאר צוטשעפענען די הלכה,
קען זיין אין דער פאל איז די צווייטע מהלך,

כתבתי רק בדרך אפשר.

[[NAMELESS]]

forum.otzar.org/forums/viewtopic.php?f=7&t=23022&sid=e42fe19cf2b4d5d5bf1e9e4d1e301afc

[[NAMELESS]]

למעשה איז הלכה בכל הדורות נישט געווען אזוי ראדיקאל ווי היינט

זייער אסאך מאל, ספעציעל ביי די סארט שמיעסן קען זיך דוכטן אז מען איז אויפגעקומען מיט קשיות וואס זענען פון אינדרויסן פונעם 'עיגול החצוני' לויט ווי עס ווערט אנגעצייכנט אין די כתבי האריז"ל. מ'שטיינס געזאגט אז קיינעם איז נישט בייגעפאלן די "אולי", און לויט אונזערע מרפסין איגרא קעפ קען מען שלאגן כפרות מיטן כוזרי און דעם מהר"ל. איך וואלט מציע געווען אז אנשטאט זיך אויפעסן לעבעדיג איינעם דעם צווייטן ביי די סארט דעבאטעס זאל מען ברענגען בילדער וואס רעדט מער פון טויזענט ווערטער. מען קען ביז איין רגע זען ווען די וועלט איז ראדיקאליזירט געווארן, צי היינט ווען נשים גייען מיט הויזן אין ווינטער און בגדי זנות אין זומער, אדער אמאל "נישט אזוי לאנג צוריק" ווען די ראדיקאליזירטע וועלט האט ארעסטירט א פרוי וואו די אברים האבן זיך באוויזן. עס וועט זיין העכסט אינטערסאנט צו זען וויאזוי "אידישע" נשים זענען געגאנגען פאר די לעצטע דריי יאר הונדערט. לויט דעם וועלן זיך מיר איבערצייגן וועלכע דור איז מער אויסגעריסן.

אפשר וועסטו זיין שאקירט צו וויסן, אז ס'דא [געמאלענע] בילדער פון אידישע פרויען, צו פונעם פרוי אליינס, צו פון א ווייבער שול, וואס זייער אסאך פון זיי זענען בכלל נישט לויט די סטאנדארטן פון אונזער 'צניעות' חינוך.

סך הכל, האט זיך דאס אלס געוואנדן אין די פלאץ, מצב, און תקופה.
געווען צייטן, וואס די פרויען האבן אויסגעזען אין געוויסע פלעצער ווי די טאליבאנער פון בית שמש.
געווען צייטן, וואס די פרויען האבן אויסגעזען אין געוויסע פלעצער ווי אויסגעריסענע דאמען וגרוע מזה.

--------------
שו"ר שכבר העיר כן החכם השלם [tag]געפילטע פיש[/tag].

[פרייוויליג]

למעשה איז הלכה בכל הדורות נישט געווען אזוי ראדיקאל ווי היינט

זייער אסאך מאל, ספעציעל ביי די סארט שמיעסן קען זיך דוכטן אז מען איז אויפגעקומען מיט קשיות וואס זענען פון אינדרויסן פונעם 'עיגול החצוני' לויט ווי עס ווערט אנגעצייכנט אין די כתבי האריז"ל. מ'שטיינס געזאגט אז קיינעם איז נישט בייגעפאלן די "אולי", און לויט אונזערע מרפסין איגרא קעפ קען מען שלאגן כפרות מיטן כוזרי און דעם מהר"ל. איך וואלט מציע געווען אז אנשטאט זיך אויפעסן לעבעדיג איינעם דעם צווייטן ביי די סארט דעבאטעס זאל מען ברענגען בילדער וואס רעדט מער פון טויזענט ווערטער. מען קען ביז איין רגע זען ווען די וועלט איז ראדיקאליזירט געווארן, צי היינט ווען נשים גייען מיט הויזן אין ווינטער און בגדי זנות אין זומער, אדער אמאל "נישט אזוי לאנג צוריק" ווען די ראדיקאליזירטע וועלט האט ארעסטירט א פרוי וואו די אברים האבן זיך באוויזן. עס וועט זיין העכסט אינטערסאנט צו זען וויאזוי "אידישע" נשים זענען געגאנגען פאר די לעצטע דריי יאר הונדערט. לויט דעם וועלן זיך מיר איבערצייגן וועלכע דור איז מער אויסגעריסן.

אדרבה, לאמיר דורכגיין אלע דורות וויאזוי די גוים זענען געגאנגען, און רעלאטיוו צו דעם לאמיר זען וויאזוי די אידענעס זענען געגאנגען. ברענג טאקע בילדער, אבער ביטע, פליז ניטפיק נישט קיין דאטא, ברענג נישט נאר בילדער וואס ווייזן אראפגעבונדענע ארימע באבעס מיט ציריסענע צעשליסענע קליידער. ברענג פון אלע שיכטן און קלאסן, און אלע דורות, ברענג די יאר בוך בילדער פון דיין מאמע'ס בית יעקב, די חתונות פון דיינע פעטערס, די בילדער פון די שטעטלעך פארן קריג, און פאר א באנוס פליז פארשאף בילדער פון וויאזוי ס'האט אויסגעזען אין די מער פארגעשריטענע לענדער וויאזוי מ'איז דארט געגאנגען.

צו וועמען דאס דארף זיין געוואנדן:

איך האב אפעלירט אז מען זאל ברענגן בילדער. אנשטאט רעדן און רעדן און רעדן, זאל מען ברענגן בילדער. איך האב נישט וואס צו ברענגן ווייל איך האב נישט געצויגן קיין סטעיטמענטס ווי "ראדיקאל" א.ד.ג. - יוסיף תמונה יוסיף דעת.

[שווארצע קעיז]

וואס מיינט ביי דיר הרהורים רעים?

[יהושע חיים]

ק/פ

[יהושע חיים]

איך ווינדער מיר ווער האט געפילט אזוי וויכטיג צו מאכן דער עקספערימענט

[חכם עתיק]

וואס איז דאס? מי סוטה?

[מור וקציעה]

מען אכשר דרא'ט שוין ווידער אין ב''ב