מיין באזוך אין ארץ ישראל - חשון תשע"ו

[רויטע וואנצעס]

מאנטאג פרשת חיי שרה, כ' חשון. (ח"ג)

פון ככר חורבת ר"י חסיד, ווענדן מיר זיך צו א זייטיגע געסל, רחוב בת א-ל. איך באמערק א הערליכע טויער אויף איינע פון די בנינים. די טיר איז פיל מיט קבלה'סטישע סימבאלן אויסגעשניצט אין אייזן. א מייסטערוועק! א קליינע טבלא טוט אנדייטן אז דא איז די באקאנטע ישיבת המקובלים אין אלט שטאט. איך עפן די טיר, גיי ארויף די שטיגן, און זעה זיך ארומגענומען מיט מלאכים אין ווייסע קליידער מיט קאלירטע קאפלעך. די ביהמ"ד איז שטיל און רואיג, דער עולם איז מעיין אין ספרי קבלה און ס'הערשט א העכערקייט אויפן ארט. נאכן זיך דרייענדיג פאר צוויי מינוט, זעה איך א אפן טיר וואס פירט צו א שיעור צימער. איך בליק אריין, א מגיד שיעור לערענט פאר, פאר א ערך דרייסיג יונגעלייט ספרי קבלה. קוים האב איך צייט אריינצונעמען וואס איך זעה, און איינער פון די יונגע צדיקים שטעלט זיך אויף און פארקלאפט די טיר אין מיין צלם אלקים.

מיין חכמה בינה און דעת איז מציע, אז ס'איז צייט אפצופיצן בעפאר א פולסא דנורא פארכאפט מיין נפש רוח ונשמה. מ'גייט ווייטער שפאצירן אין די שוין טיילווייז טינקעלע געסעלעך.

איין מינוט.. ווי אזוי קען מען פארלאזן דאס ארט בעפארן באזוכן די בתי הרודיאני?! די בתי הרודיאני זענען הייזער און גאסן אונטער אלט שטאט מזמן בית שני. די גאסן זענען אנדעקט און אויסגעגראבן געווארן נאך די מלחמה אין תשכ"ז, ווען די גאסן העכער דעם זענען געווען חרוב עד תום. בויער האבן איר אנדעקט בשעת'ן איבער בויען די שטאט. ארכאלאגן האבן פארברענגט פופצען יאר אויסצוגראבן און פרעזעווירן דעם העכסט אינטערעסאנטען ארט. מ'קויפט טיקעטס און מ'גייט אראפ צוויי שטאק אונטער דער ערד. די בילד איז אומגלובליך, מ'זעהט פילע מקוואות וואס די רייכע אידן האבן געהאט פריוואט ביי זיך אינדערהיים. מ'זעהט א גרויסן באהל צימער ווי דער בעל הבית האט פארברענגט מיט זיינע געסט. מ'זעהט קליינע טישלעך פאר סעודות וואס די גמרא רעדט איבער זיי אין מסכת ברכות. ס'איז אויך גאר אינטערעסאנט צו באטראכן די פילע מאזעיאק מייסטערווערק, צאמגעשטעלט פון טויזענטע קליינע שטיינדלעך אין פילע קאלירן. ס'שווימען ארויף פילע דברי חז"ל בנוגע מקואות, הלכות סעודה, הלכות שבת און נאך, בשעת'ן דורך גיין די אומגלובליכע ארטיפעקטן אין די כלים אפטיילונג פונעם מאזועאם.

ס'איז גאר שווער זיך אפצורייסן פון ארט, אבער ס'ווערט שוין טונקל, און די פרויען ווערן שוין נערוועז פון בלייבן אין א טינקעלע אלט שטאט.

מיר מאכן די וועג אראפ צוריק צום כותל, ווי מיר כאפן א לעצטע מינוט'יגע מנחה צו די שיין פון די לבנה. מ'כאפט אודך צום טויזענסטן מאל בילדער, ווי כאילו דער כותל האט משנה צורה געווען זינט דעם לעצטן מאל, און מ'יאגט כאפן דעם באס צוריק צו מאה שערים.

אין מאה שערים איז מען אנגעקומען צו'הארגעט ווי א ירושלמי נאך א נאכט פון מחאות, און מ'איז געגאנגען עסן נאכטמאל אין די באקאנטע דייטש'ס רעסטעראנט אויף די הויפט גאס. נאכן אראפשלינגען די נאכטמאל בהבלעה אחת, האבן מיר גענומען די באס צו קבר רחל. די באס ווערט צוגעשטעלט דורך מוסדות קבר רחל, פאר א שפאט ביליגע פרייז פון צעהן שקל ביידע וועגן.

ביי קבר רחל האט מען פארברענגט א האלבע שעה אינגאנצען, ווייל די באס סקעזשועל איז געווען אזוי אויסגעשטעלט. מ'האט אריינגעכאפט אפאר תפילות, אפאר קוכן, אפאר בילדער און א אנדער האלבן דאזען שנארערס.

[[NAMELESS]]

מאנטאג פרשת חיי שרה, כ' חשון. (ח"ג)

פון ככר חורבת ר"י חסיד, ווענדן מיר זיך צו א זייטיגע געסל, רחוב בת א-ל. איך באמערק א הערליכע טויער אויף איינע פון די בנינים. די טיר איז פיל מיט קבלה'סטישע סימבאלן אויסגעשניצט אין אייזן. א מייסטערוועק! א קליינע טבלא טוט אנדייטן אז דא איז די באקאנטע ישיבת המקובלים אין אלט שטאט. איך עפן די טיר, גיי ארויף די שטיגן, און זעה זיך ארומגענומען מיט מלאכים אין ווייסע קליידער מיט קאלירטע קאפלעך. די ביהמ"ד איז שטיל און רואיג, דער עולם איז מעיין אין ספרי קבלה און ס'הערשט א העכערקייט אויפן ארט. נאכן זיך דרייענדיג פאר צוויי מינוט, זעה איך א אפן טיר וואס פירט צו א שיעור צימער. איך בליק אריין, א מגיד שיעור לערענט פאר, פאר א ערך דרייסיג יונגעלייט ספרי קבלה. קוים האב איך צייט אריינצונעמען וואס איך זעה, און איינער פון די יונגע צדיקים שטעלט זיך אויף און פארקלאפט די טיר אין מיין צלם אלקים.

מיין חכמה בינה און דעת איז מציע, אז ס'איז צייט אפצופיצן בעפאר א פולסא דנורא פארכאפט מיין נפש רוח ונשמה. מ'גייט ווייטער שפאצירן אין די שוין טיילווייז טינקעלע געסעלעך.

דו רעדסט מן הסתם פון דעם. ניין?

דינסטאג פרשת בה"ב תשע"ה.
דערנאך האבן מיר אנגעהויבן אונזער שפאציר איבער די אלטע געסעלעך פון ירושלים [מיר זענען נישט געגאנגען באזוכן דעם מוזעאום 'מגדל דוד', וויבאלד ס'האט געקאסט היבש, און פון מיין פריערדיגע עקספיריענס איז דאס געווען קנאפ אינטערעסאנט], זעענדיג הערליכע בתי מדרשים'לעך א שטייגער ווי בית המדרש למקובלים 'בית א-ל' [מיסודו פונעם טשיקאוון מקובל, וחצי מזרוח'ניק, בבגדים לבנים, ורב הכותל, הרב מאיר יהודה גץ זצ"ל].

איבעריגס [tag]רויטע וואנצעס[/tag], ס'רינט פון דיר קאטשעניו זאפט און שלישקעלעך פון די וועג וויאזוי דו לייגסט עס אראפ, אזש ס'אנאכעס צו ליינען! כה לחי!

[שטיינער]

ווען פארסטו נאכאמאל? איך בין סך הכל איינמאל געווען אין ארץ ישראל, אינערגעץ נישט געווען כמעט, נאר אין ירושלים, הגם עס איז געווען פאר מיר זייער אינטערעסאנט פשוט ארומצוגיין אין ירושלים פאר באלד צוויי וואכן. אבער ניטאמאל געוויסט וואס עס טוט זיך אינטער מיין רוקן.

לאז וויסן ווען דו גייסט נעקסט, העלמיר האבן א פרי טור גייד.

[רויטע וואנצעס]

[tag]אדנירם[/tag], יא מיין כונה איז געווען צום בית המדרש למקובלים בית א-ל. טאקע א טשיקאווע פלאץ ווי עס פאסט פאר תלמידי הרב גץ.

[רויטע וואנצעס]

דינסטאג פרשת חיי שרה, כ"א חשון.

נאך אזא געפאקטע טאג מאנטאג, האט מען רילעקסט אויף דינסטאג. מ'האט געדאווענט, געגעסן פרישטאג און זיך גוט אויסגערוהט. נאכמיטאג איז מען ארומגעגאנגען שפאצירן זעהן ירושלים מיט אירע פילע בא'חנ'טע געגענטער. ספעציעל האט ארויסגעשיינט די בכורים געגענט מיט אירע בא'חנ'טע פארצייטישע בתי מדרשים און געשעפטן.

אן אפלייענסט סטאר וואס זעהט אויס ווי דו ביסט אין דאנטאון קאבול, און א פיצה געשעפט וואס זעהט אויס ווי שומר שבת אויף דרייצן. איינער פון די בעקערייען באקן דארט ברויט אויף די ווענט פון א אור אלטע אויוון, און איר שמעק שפירט זיך איבער די גאנצע געגענט.

מיר לייגן זיך פרי, ווייל מארגן פארט מען קיין גליל.. כאפן פעטש...

[רויטע וואנצעס]

מיטוואך פרשת חיי שרה, כ"ב חשון. (ח"א)

פנו לכם צפונה!!!

ס'כאפט א טשיל אין די ביינער! מ'פארט קיין צפון! ס'גליסט זיך צו פארן מיט א קעמל אדער אן אייזל ווי אונזערע עלטערן פלעגן פארן איבערן לאנד ישראל. ס'ווילט זיך דורך אקערן די פילע העליכע וועגן קיין גליל מיט א אייזל, ווען פון איין זייט איז דא וויין גערטענער, און פון די צווייטע זייט וואקסן שמעקעדיגע זיתים. ס'ווילט זיך שפאצירן אויף וועגן און שטעגן צווישן פעלדער פון מאנדל און אנטלאפענע טייכעלעך פונעם כנרת. אבער מיר זענען סטאק אינעם איין-און-צוואנציג'סטן יאר הונדרעט און מיט ווייניג חשק זעצט מען זיך אריין אין א צושטופטן טענדער, וואס האט שוין ווארשיינדליך געזען פילע פאליסטאנער שטיינער.

די דיזעל מאטער איז מודיע אז די טענדער איז אלט, אבער די דרייווער איז א פרישקייט פון א איד. א ספרד'ישער אויבערחכם, אבער מיט זעלטענע גוטע מדות. (מער איבער אים שפעטער).

כחכחכחכ... די מאטאר קראצט זיין וועג ארויף קיין צפון, און די מחזה איז הוד שבהוד. מ'כאפט בילדער פון די סצענעס און מ'פראוועט א דביקות'פולע באטע אויפן וועג ארויף. עס זינגט זיך, בר יוחאי נמשחת אשריך שמן ששון מחבריך.. די קדושים אין אויטא לאזן טיפע קרעכצן ביי תורתו מגן לנו, בעת די קילע קייען גאם מיט התרגשות.. מ'פארט קיין מירון!

מ'קומט אן קיין מירון, ווערן אונז באפאלן פון די פילע פעדלער אויפן פלאץ. א לייכטע הערבסט רעגן האט אונז מקבל געווען, בעת די זון איז נישט נתפעל און שיקט ווייטער אירע שטראלן. מ'פאשקעט ארום ביי די פעדלער אפאר מינוט, מ'כאפט בילדער, און מ'גייט אריין צום ציון המצוינת מתפלל זיין על קברו פון רשב"י ובנו ר"א.

נאכ'ן ענדיגן זאגן תהלים, בין איך ארויסגעגאנגען פונעם ציון באטראכטן די גאנצע ארום. איך נעם מיין אינגעל, און אונז שפאצירן ארויף אויפן דאך זעהן די מקום הדלקה, ווי אויך אנדערע חלקים פונעם בנין. איך זעה אויפן דאך א קליינע געביידע וואס שטייט דערויף "כולל המקובלים". איך נעם ארויס א קאמרע צו כאפן שיינע בילדער פונעם גאנצן ארום. איך כאפ אויך א בילד פונעם בנין הכולל.. און דעמאלטס האט עס פאסירט...

[געוואלדיג]

.. און דעמאלטס האט עס פאסירט...

מיר אנטשולדיגן זיך פאר אלע געטרייע ליינער, אבער מיר זענען פונקט דאמאלטס אויסגעלאפן פון טינט.

.. און דעמאלטס האט עס פאסירט...

[רויטע וואנצעס]

[רויטע וואנצעס]

מיטוואך פרשת חיי שרה, כ"ב חשון. (ח"ב)

כדי רבי שמעון לסמוך עליו בשעת ה'פראסק'.

..איך ענדיג כאפן די בילד פונעם בנין הכולל, און א ספרד'ישע יונגאטש קומט ארויס מיט גערודער. ער פרעגט מיר שטרענגערהייט פארוואס כ'האב גענומען א בילד פון כולל, און ער וויל איך זאל זאפארט אויסמעקן דעם בילד.

צדיק, פרעג איך אים, על מה יצא הקצף? ס'שטייט נישט אין ערגעץ אז מ'טאר נישט נעמען בילדער, און די גאנצע מקום איז א פאבליק פלאץ, אלזא האב א פרידליכן טאג, חזק וברוך לעד!

דער ווערט ווילד ווי א סאברא/ספרדי מורכב קינד, און שפאנט צו מיר מיט ווילדע טריט. אני אשבור את המצלמה שלך! קוויטשעט ער מיט שרעקליכע קולות. על מה יצא הקצף פרעג איך? ער שרייט אז מ'נעמט בילדער פון כולל, און כ'בין א שווינדלער, וואס וועט גיין נאך געלט אין אמעריקא מיט די בילד אלץ א ראיה אז איך האב א כולל(!).

כ'זאג אים כ'וועל שפעטער איבערקוקן און משתדל זיין צו פארמעקן, און איך הייב אן גיין...

דער שפרינגט ארויף אויף מיר און געבט מיר א מנה אחת אין די פנים אריין, אזש די הוט און די צו'מזיק'טע גלעזער זענען געפלויגן, בעת מיין קאפל פאלגט קורצליך נאך. איך בין געווען טראמאטעזירט. כ'קום קיין א"י און כ'ווייס אז מ'דארף זיך שיצן פון אראבער, אבער אז א איד וועט מיר אטאקירן האב איך נישט ערווארטעט.

התנערי מעפר, כ'אפ די נשמה מיט מיין אינגל און איך וויל אנטלויפן פון דעם אומגערישטען טעראר, אבער דער בריון בלאקירט מיר דעם וועג. כ'געב דעם קראנקן א בריק און שטופ און איך לויף אוועק, בשעת ער פארכאפט מיר די קאפל מיט די הוט. והיה המחנה הנשאר לפליטה, און איך יאג אראפ צום ציון מיט צו'מזיק'טע גלעזער אין איין האנט און די נשמה אין די צווייטע האנט. ער שרייט מיר נאך אז כ'באקום נישט מיינע חפצים ביז איך געב אים די קאמרא ער זאל אויסמעקן דעם בילד. איך ערקלער אים שיין און קלאר אז טעראר וועט נישט געוואונען, און ער קען אוועקלייגן דעם חסידישן הוט פאר די משתה היין פורים נאכמיטאג און וויבאלד ער האט געשלאגן, איז די געשעפט געשלאסן.

כ'בין צוריק ביים ציון דאווענען מנחה, אבער דאס מאל ווי א נ נח מיט צושויבערטע פיאות און א ווייסע קאפל כ'האב געטראפן אויפן פלאץ. נאך אפאר מינוט איז דער צדיק צוריק, ווען פון אונטער אים גייט נאך א מקובל פון קלויז. זיי שרייען און מאכן קולות אז כ'זאל שוין אפגעבן דעם בילד. אבער כ'בין מסביר דעם זקן המקובלים אז דאס וועט נישט פאסירן צוליב די הענט הייבעריי. די חברה הייבן אן שטופן מיר און מיין אינגעל און ס'איז געווארן גאר ענג. כ'לויף ארויס רעדן צו די גארדס, וואס זאגן אז זיי קענען גארנישט טוען חוץ פארסירן פארקינג(!) כ'רוף משטרה, און איך לויף צום טענדער באהאלטן די קאמרא מיט'ן דרייווער. דער דרייווער קומט ארויס און זייענדיג א געוועזענע קאמאנדא אין צה"ל, מאכט ער סדר מיט יענעם, און באשיצט מיר פון אים און זיין חבריא.

נאך אפאר מינוט, והנה, די פאליציי איז דא. און לאכט נישט, די פאליציי איז אן אראבער! מיר געקומען ראטעווען פון א איד! עולם הפוך ראיתי.

די פאליציי גייט זוכן דעם בריון, און זיי טרעפן אים ביז אפאר מינוט. כ'זאג פאר די פאליציי אז דא איז א פאבליק פלאץ און יעדער קען נעמען בילדער. זיי פרעגן מיר פארוואס קענסטו נישט באשטיין אויסצומעקן? און איך ערקלער אז אויף קיין פאל באקומט ער נישט קיין בילד נאכ'ן הייבן הענט. די פאליציי פרעגט מיר - בשעת דער צדיק שרייט און טענה'ט ווילד - אויב מ'זאל אים ארעסטירן פארן שלאגן. כ'זאג זיי ניין, כ'זוך נישט נקמה, (און אויפטרעטן און קארט אין דריי חדשים) ער זאל אפגעבן די חפצים און אונז זעמער פארטיג.

כ'זאג אויך פאר דעם שלעגער א יישר כח פארן מיר מאכן א מיליאנער איבער נאכט, כ'האב גארנישט געוואוסט אז כ'האב אנגעשטויסן א רייכע עשירות מיט'ן כאפן דעם בילד. ער בריקעט ווי א בהמה ביי שחיטה מונחת. אבער האפענטליך וועט ער זיך לערנען מער נישט צו הייבן הענט.

בשעת מ'שמועסט אזוי קומט דער מקובל הנ"ל צו לויפן מיט יראה עילאה, מיט די הוט און די קאפל בידו, און געבט מיר עס תיכף אפ, ווי אויף אפצושפרעכן אן אנגעלייגטער לחש. ער זאגט סליחה, כאפט אן דעם יונגאטש ביים אויער, און יאגט צוריק אריין אין "ישיבת הנותנים".

מיר קלייבן זיך צאם, ס'פאלט שוין צו דער נאכט, און מ'איז אויפן קורצן וועג צו עיר הקודש והעתיקה צפת.

[[NAMELESS]]

רויטע, האסט מיר געמאכט דעם חנוכה!!

[וכדומה..]

Wow...

איך האף נאר אז די סיבה פארוואס דו האסט נישט צוריק געבאכעט אין דעם צודראדעלטן מיט א פעסטקייט איז געווען ווייל דיין אינגעל איז דארט אנוועזנד געווען.

#דןלכףזכות

[רויטע וואנצעס]

ווי דו זאגסט האב איך נישט געזוכט צו מאכן א מלחמה מיט מיין קינד דערנעבן, אבער כ'וואלט מסתמא נישט געקענט צוליב וואס מיין גלעזער איז געווען צובראכן. כ'האב מיך געלערנט פון דעם א וויכטיגע לעקציע, אז גיין מיט לענסעס איז מער ווי שיינקייט, ס'איז אויך נוגע סעלף דעפענס.

[ירא שמים]

גר תושב, די מכון המקדש גרייט זיך אז לו יצויר סוועט זיין א מעגליכקייט אראפצואווארפן אל אקצא און בויען דעם ביהמ״ק בדרך הטבע זאלן זיי זיין גרייט תיכף ומיד אויפצובויען דעם ביהמ״ק, און די לאו פון מאכן די קטרת איז נאר להריח בה, להתלמד מעג מען (כריתות ו. ת''ר המפטם את הקטרת ללמד בה או למוסרה לציבור פטור להריח בה חייב והמריח בה פטור אלא שמעל) וכ״ש אז זיי מאכן דאס לצורך הבית המקדש.

[גר ותושב]

גר תושב, די מכון המקדש גרייט זיך אז לו יצויר סוועט זיין א מעגליכקייט אראפצואווארפן אל אקצא און בויען דעם ביהמ״ק בדרך הטבע זאלן זיי זיין גרייט תיכף ומיד אויפצובויען דעם ביהמ״ק, און די לאו פון מאכן די קטרת איז נאר להריח בה, להתלמד מעג מען (כריתות ו. ת''ר המפטם את הקטרת ללמד בה או למוסרה לציבור פטור להריח בה חייב והמריח בה פטור אלא שמעל) וכ״ש אז זיי מאכן דאס לצורך הבית המקדש.

און ניצן א מנורה שאינו מקשה אחת? און אייגענע פעטענטען אונעם כיור? צריך ביאור

[ירא שמים]

זאגסטעך זיי האבן א היתר פון זייער רב און וואס איז די פראבלעם פון אנווארימען וואסער צום כיור?

[געוואלדיג]

רויטע, איך ווייס אז עס איז נישט שיין, פארט האסטו מיר געמאכט לאכן פון דיינע צרות.

#איךבעהטדיראיבער

[רויטע וואנצעס]

איך לאך מיט מיט דיר, ס'איז געווען צו וויינען און צו לאכן. יעצט זעה איך אז מזלי חזא, מיין אוועטער גלעזער האט נישט קיין הענטלעך.

[[NAMELESS]]

און מסתמא דאס היטל האט ער דיר צוקאליעטשט פאר א מפרסת פרסה אויך צוליב דיין אוועטער.

[רויטע וואנצעס]

מיטוואך פרשת חיי שרה, כ"ב חשון. (ח"ג)

מיר קומען אן זעקס'ע צייט קיין צפת. אונזער אכסניא איז א מורכב פון ארטיסטיש און הייליג. מ'געבט מיר א דירה פאר גאנץ א גוטע פרייז, אין א בנין וואס איז אריינגעבויעט אין א בארג העכער די גרויסע טיפע צפת'ער טאהל. מ'זעהט מירון לעקטערלעך פון די לינקס, און די גרעניץ מיט לבנון אויף רעכטס. ארץ ישראל! כ'האב נישט געוואוסט דו קענסט זיין נאך שענער ווי ביז אהער. די מחשבות שוועבן פון דעם טאהל צו דעם בארג, און פון די תקופה פון די גדולי המקובלים והלכה, צו די תקופה פון די תלמידי הבעל שם טוב. מיין דירה, זאגט דער בעל הבית, איז גאר אן אלטער, און פלעגט זיין די דירה פון הצדיק רבי חיים העללער. די דירה איז ווי אן הייל, אויסגעבויעט פון שטיינער און א רינדעכיגער מערה-סטייל דאך. די ווענט זענען הערליך געפארבט מיט יודיקא און קאבעליסטישע סצענעס. די דירה האט א הערליכע טעראסע איבער די הרי צפת, ווי די געשמאקער נאכט ווינט דערפרישט די צוקוועטשטע חוץ לארץ'דיגע נפש. אההה, איך וויל דא בלייבן. איינער האט א זשאב? וואס זשאב?! אין די שטאט איז נישט דא קיין סאך ארבייטער. אדער ביסטו א היפי אדער א מקובל. אדער ביסטו אן ארטיסט אדער א טוריסט. ארבייט דא איז געמאכט פאר משוגעים.

אלט שטאט ביסט דאך אזוי שיין - יעדע געסל דיינע יעדע שטיין - אוי צפת איך וויל מיט דיר זיין - פול מיט נאסטאלגיע און אמאליגע חן - יעדער מינוט אין דיר צו גיין - איז נאך א מינוט אזוי לויטער און ריין.

צפת הרחובות והאויר - צפת הדעת מטהר - צפת געגועים אין לשער - צפת הלב בוער...


מיר קריכן ארויף די היסטאריע-געווייקטע שטיגן טיפער ארויף אין אלט-שטאט, ווי מיר דאווענען מעריב אין צאנזע קלויז. צאנזע קלויז איז א אלטע, אבער איבערגעבויעטע בית המדרש, געבויעט דורך תלמידים פון דעם שיניאווער רב אויף זיין באפעל. די צאנזע חסידים פון נתניה האבן איר פארוואנדלט אין א יופי פון א בית המדרש. א הערליכע מקוה און היכלות מנינים. ס'איז א צענטער פאר די שטאט, א כמו שומר שבת מנין פעקטארי.

דער מאגן שרייט געוואלד, מ'דארף דאך אביסל גשם אויך! מיר בלאנזשען אונזער וועג צו די הויפט גאס אין אלט-שטאט, רחוב ירושלים, ווי מיר ווערן סארווירט ווי מלכים אין מענדי'ס רעסטעראנט. גאר גוט צוגעשטעלט מיט א מיזוג פון ישראלי און אמעריקאנע מאכלים. מ'בענטשט אפ און מ'לאזט זיך ארויס אויף אן אנגענעמער שפאציר איבער די גאסן פון צפת. דער גוף פילט ווי עס שווימט צווישן א מעז פון געסעלעך ארויף און אראפ, בעת די צפת'ער ווינט גלעט אין פנים, ווי צו זאגן "מיין אהבה צו אייך מיינע ליבע געסט".

דער בעל אכסניא ווינטשט א גוטע נאכט, נישט בעפאר ער לאזט מיר וויסן אז כמה אדמורי"ם זענען שוין איינגעשטאנען אין מיין דירה, אינקלודינג רבי עובדיה יוסף זצ"ל און דער גערע רבי. מיט די צוגעלייגטע פרעשור אז איך דארף זייין וואויל אין די הייליגע דירה, לייגט מען זיך שלאפן מיט א געפיהל פון רואיגקייט און האפענונג אויף א גאר געשמאקן מארגן.

[גר ותושב]

צפת ר"ת צ'ו פ'יל ט'רעפ (ט' ת' מתחלף)

[רויטע וואנצעס]

א"כ, צפת ר"ת צ'ו פ'יל ט'וריסטן.

[געוואלדיג]

רויטע ווען איך קען - יעדע ווארט לייקן ווען - יעדע ווארט באלעקט מען - מיט מיינע פינגער צעהן - נאר קענען מיר דען?

יהיו נא אמרינו לרצון.

[רויטע וואנצעס]

דאנערשטאג פרשת חיי שרה, כ"ג חשון. (ח"א)

מיין וועקער האקט אויפן טיר, אזש די צפת'ע שטיינער ווערן געלעכערט. דער שלעפט מיר ארויס פון בעט נאך פאר די הינער קרייען. מ'דארף שוין אנהייבן דעם טאג דערקלערט ער, בעת זיינע וואנצעס כאפן א טבילה אין זיין שווארצע קאווע. איך כאפ די מקוה בעג און מ'גייט קיין צאנזע קלויז כאפן א טבילה בעפאר א דערהויבענע מנין ותיקין.

צו מיין מזל בין איך אריינגעפאלן אין א שנעל צוג מנין, ווי דער בעל תפילה האט רוב צייט געדאווענט ביחידות. ווען דער בע"ת האט געהאלטן ביי הודו, האט דער עולם געלייגט תפילין. ווען ער האט געהאלטן ביי ברכו, האט דער עולם געהאלטן ביי אשרי. אבער וואונדערליך האט דער עולם אפגעיאגט בעפאר די בעל תפלה האט עספיעט צו ענדיגן עלינו. די שטיבל האט א מאסיווע אפענע פענסטער איבער די בערג ארום די שטאט, פון ווי מ'קען פארלוירן ווערן אין א דביקות פון מה רבו מעשיך.

ס'איז ווערד צו דערמאנען, אז די עקספרעס מנחה סטייל שחרית, איז געווארן איבערגעהאקט א צוויי צענדליג מאל פון שנארער אדער ביזנעס קארטלעך פון אנדערע מתפללים. דער האט דירות "גאראנטירט ביליגער ווי דו ביסט יעצט", א צווייטער פארקויפט ארט ארויס פון זיין דיינינג רום, און א דריטער פארקויפט פרויען קליידער בזול.

נאכן כאפן א מאגערע פרישטאג, זענען מיר ארויס זעהן די פילע היסטארישע שולן אין שטאט. מיר מאכן אונזער וועג אדורך די "ארט שוק", ווי עס זענען דא לכה"פ פופציג ארט און טשאטקע קלייטן מכל המינים. טייל קבלה'סטיש געשטימט און טייל קליפה געשטימט. הונדרעטע טוריסטן דרייען זיך אונטער די פיס, און ברענגען צו נאך קאלירן צום קולטור'ישן רעגנבויגן.

נאכן זוכן אפאר מינוט האבן מיר געטראפן די באקאנטע וואקס מוזעאם/געשעפט. וואונדערליכע יצירות פון היסטארישע געשטאלטן און פאסירונגען. איינע דערציילט די מעשה פון דוד, בעת ער האלט אן אפגעהאקטע גלית קאפ אין דערהייעך. אן אנדער שטעלט גאר וואונדערלעך אוועק די תיבה מיט איר פילע חיות ובהמות, קונסטלעך געפארעמט מיט וואקס פון פילע קאלירן.

מיר באזוכן די צוויי בתי כנסיות המיוחסים צום אריז"ל ותלמידיו, ווי אויך די בית המדרש פון אריז"ל. מיר שלעפן זיך דורך קליינע געסער צום ביהמ"ד מהר"י אבוהב, ה'בית יוסף, די בת עין און נאך. ס'הערשט א שמחה אין די גאסן, ווען מיר באגעגענען א בר מצוה בחור אונטער א חופה, ארומגענומען מיט זיינע אויפגעלייגטע פאמיליע. (לכאורה אויפן וועג צום כותל, יאפ, ס'איז שוין דאנערשטאג).

פון דארט זענען מיר געגאנגען צו מצדה, וואס איז די שפיץ פון אלט שטאט, פון ווי מ'האט גאר א גוטע אויסקוק איבער גאנץ גליל והגולן. הערליך, שיין, פרעכטיג, מאיעסטיש, וואונדערליך... אפס.. אויסגעלאפן פון ווערטער.

ס'איז שוין נאך האלב טאג ווען מיר קריכן אראפ פון בארג, אראפ צום טיפן תהום פון שטאט - דער בית החיים הישן.