מיין בריוו צו שרולי שטיין

[שמואל פרימו]

הער מיר אויס (געוועזענער) פריינט מיינער, שרולי שטיין!

איך וועל אנהויבן מיט א חסידי'שע מעשה פון דער יסוד-העבודה פון סלונים זיע"א. אמאל איז ער געזעצן מיט זיינע חסידים שבת נאכמיטאג ביי די סעודה און האט אריינגעשניטן אין זיי מוסר ויראת-שמים. די חסידים זענען ארויס פון דארט מיט א שטארקע שפל-ברך, שפלות און הכנעה אויף זייער רוחניות'דיגער מצב. געווען איז דארט א חסיד, וועלכער איז ארויס פון יענעם שמועס שטארק צובראכן, אזוי אהיימגייענדיג איז ער דורכגעגאנגען דעם בית-המדרש פון די ליטווישע לומדים און וויבאלד ער איז געווען א תלמיד-חכם איז ער דארט אריינגעגאנגען און זיך גענומען רעדן אין לערנען מיט די לומדים וואס זענען דארט געזעצן.

זייענדיג דארט, האט ער זיך זייער גוט געפינען, זיך מפלפל געווען און געלעבט אין תורה און זיין מצב-רוח איז געווען אויף א הויכן שטאפל. דעמאלס האט דער חסיד געקלערט ביי זיך 'וואס האט ער צוריקצוגיין צו די חסידים?' - דא ביי די לומדים לעבט מען א לעבן, מען קאכט זיך אין לערנען, בשעת דארט ביי די חסידים ברענגט דער רבי אריין אזא עצבות און מרירות... ער האט דאן באשלאסן אז ער וועט נישט צוריקגיין אהין.

ווען עס איז געקומען די צייט פון שלש-סעודות, האט ער זיך א כאפ געטאן און געטראכט, 'דער רבי זיצט דאך יעצט מיט די חסידים אויף שלש-סעודות, און איך וועל זיך דא געפינען מיט די ליטווישע לומדים?' - האט ער זיך אויפגעהויבן פון דארט און געגאנגען צום טיש פון דער יסוד-העבודה.

אנקומענדיג צום טיש, האט דער רבי געהאלטן אינמיטן שמועסן און דערציילן מעשיות, האט דער רבי דעמאלס דערציילט ווי פאלגענד: אמאל איז געווען א מענטש, וואס איז ל"ע בלינד געווארן אויף ביידע אויגן און ער האט געזוכט א רפואה. האט ער געהערט אז אין פעטערבורג איז פאראן א דאקטער וואס באווייזט וואונדער און ער היילט אויס בלינדע אויף א שטארקער פארנעם, איז ער אראפגעפארן קיין פעטערבורג מיטן ציל אריינצוגיין צום דאקטער. אזוי וויילנדיג אין שטאט, האט ער זיך אנגעטראפן מיט בלינדע מענטשן וועלכע נעמען זיך צוזאמען און זענען זיך מחזק אינאיינעם. האט ער געפרעגט פון די בלינדע, "פארוואס גייט איר נישט צום גרויסן דאקטער וואס וועט אייך אויסהיילן?" - האבן אים די בלינדע געענטפערט, אז עס איז א שאד אויף די געלט און אויף די צייט דערפאר... דער בלינדער מאן האט דאס נישט פארשטאנען, דא איז ער געקומען צו פארן פון דער ווייט און ער לאזט זיך קאסטן אויסגעהיילט צו ווערן, אבער דא אין דעם שטאט פון דעם דאקטער, האלטן די מענטשן זיך נישט ביים היילן.

ווען ער איז געקומען צום דאקטער, האט ער דערציילט פארן דאקטער וועמען ער האט אנגעטראפן, און וואס זיי האבן געענטפערט, אז זיי ווילן זיך נישט לאזן היילן. ער האט זיך דערויף הויך געוואונדערט פארוואס דאס איז אזוי, און פארוואס מען קומט נישט צו אים זיך היילן. הערנדיג די קושיא האט זיך דער דאקטער אנגערופן: "יענע מענטשן זענען געבוירן געווארן בלינד, זיי האבן קיינמאל נישט געזען, דעריבער פארשטייען זיי נישט דער געשמאק פון קענען זען און פילן נישט פאר וויכטיג זיך צו לאזן היילן", "אבער דו" - פירט דער דאקטער אויס, "דו האסט דאך שוין אמאל געזען, וועט עס דיר גארנישט העלפן, וועסט נישט האבן קיין מנוחה ביז דו וועסט כסדר קומען און זיך לאזן היילן, ביז דו וועסט צוריק זען".

די מעשה האט דער יסוד-העבודה דערציילט ביים טיש, מיינענדיג דערמיט דעם חסיד וואס האט זיך געוואלט אפשאקלען, אבער זיין גייסט האט אים צוריקגעשלעפט צום רבי'ן.

ישראל אברהם, ישראל אברהם, עס וועט דיר גארנישט העלפן... דו האסט דאך יא געזען און דאס וועסטו נישט קענען אויסרייסן פון דיר... מעגסט זיך מאכן ווי א מיידל, מעגסט זיך דערווייטערן פון אלס און אלעמען, טיף אין דיין הארץ ברענט אין דיר דאס וואס דו האסט מקבל געווען און קונה געווען אין די גוטע יארן זייענדיג אין ישיבה. דאס וועסטו קיינמאל נישט קענען אויסרייסן פון דיר.

מעגסט זיצן אין רוממו אום יום-כיפור, ארומגענומען מיט מענער און פרויען, גוים מיט אידן צוגלייך, אבער אין דער ריכטיגער מינוט וועסטו זיך געבן א דערמאן, וועסט זען פאר דיינע אויגן דעם בית-המדרש אין מאנסי, דער רבי שליט"א פאלט קורעים, בשעת עס הערשט א חרדת אלקי אין גאנצן בית-המדרש... דיין הארץ וועט טליען און נישט האבן קיין מנוחה ביז דו וועסט צוריקקומען. קענסט טון וואס דו ווילסט, אבער ווען דו וועסט זיך דערמאנען אין א ויאתיו כל לעבדך, מלכות זכרונות שופרות... וועסטו נישט קענען שלאפן, א פשוט'ער טיש ביים רבי'ן, א קוויטל, וועט דיר נישט לאזן קיין מנוחה.

ישראלי, דו בלייבסט ווייטער שרולי, דיין נאמען פון דיין גרויסן זיידן ליגט ווייטער אויף דיר, אפגעזען וויפיל דו וועסט זיך מאכן פאר א פרוי... שבת בלייבט ביי דיר שבת, יום-טוב בלייבט ביי דיר יום-טוב, די דאווענענ'ס, די טישן, דאס וועט דיר ציען מיט קייטן און דיר נישט לאזן זיך אפשיידן... מעגסט זיצן אין שויס פון יענע מיידל (נאמען ארויסגענומען מפני כבוד המשפחה), מעגסט טון וואס דו ווילסט... דיינע זיסע יארן וועלן שטענדיג ליגן ביי דיר אין זכרון, דער רבי שליט"א פון מאנסי וועט דיר שטענדיג שטיין פאר די אויגן און מאנען פון דיר מיט זיינע בליקן... וועסט דאס נישט קענען אוועקנעמען.

און רעד דיר נישט איין קיין איין רגע, אז דו האסט שוין נישט קיין וועג אויף צוריק. עס איז נאך דא פאר דיר א וועג אויף צוריק, דער אויבערשטער איז א מלך מוחל וסולח, עס איז דא א וועג אויף צוריק, אפגעזען פון וואו דו קומסט. פון דעם ערגסטער שפלות, פון דער טיפסטער אפגרינד, קען זיך א איד דערהייבן צו גאר הויכע שטאפלען. ווער ווייסט צי מען האט דאס דיר נישט צוגעפירט, נאר צוליב דעם אז דו זאלסט ארויסנעמען די נצוצות פון די טיפע נידעריגע ערטער, וואס קיינער האט נאך דארט נישט דערגרייכט. דו קענסט צוריקקומען און ווערן א פולשטענדיגער שומר תורה ומצוות, און אפילו א פלאקערדיגער חסידי'שער איד. יא, דו קענסט, דו קענסט.

וויסן זאלסטו: עס איז דא א הייליגער באשעפער אויף דער וועלט, דער באשעפער האט דיר ליב... יא שרולי, דער באשעפער האט "דיר" ליב, ער קוקט אויף דיר און וויל דיין גוטס, ער וויל אז דו זאלסט זיך צוריקקערן צו אים, און דו קענסט זיך צוריקקערן צו אים... אויב האסטו געמאכט אזא ווייטע מהלך אוועקצוגיין פון אים, קענסטו מאכן אויך דער מהלך אויף צוריק, און דורכקומען אלע שוועריגקייטן... קענסט נאך ווערן א אמת'ער חסידי'שער איד און אפילו א משפיע, אזוי ווי דו האסט גע'חלומ'ט דערפון דיין גאנץ לעבן.

חזור בך, ואני ואיתך...

[קול הלשון]

דעס איז זייער גיט א גיטע מוסר דרשה פאר אים. אבער די האלטסט אז ער האט עס געזעהן ?

[שלום על ישראל]

הער מיר אויס (געוועזענער) פריינט מיינער, שרולי שטיין!...

זייער גוט געשריבן, און נאדיר א לייק. אבער די גאנצע בחינה איז אזא אקסימאראן ווי די סלונימער משל מיטן בלינדער. יעדער וועט איינשטימען אז די מעלה פון קענען זעהן איז א פאקטישע, און האט נישט קיין צוויי צדדים. משא"כ די מעלות און חסרונות פון חסידות קעגן ליטאות. די זעלביקע מיט שטיין'ס מצב.

[moshav zekeinim]

הר"ר שמואל שליט"א, דו קענסט אפשר מסביר פארוואס דו האסט זיך צעלאזט מיט א פאנאטישער פרעדיגונגס דרשה?

דו רעדסט דא צו עפעס א פונעף יעריגער קינד, וועמען מען קען פארטושן און אביוזן מיט פינסטערע מוסר און נאסטאלגישע שולד געפילן? מה זה?

[שלום על ישראל]

הר"ר שמואל שליט"א, דו קענסט אפשר מסביר פארוואס דו האסט זיך צעלאזט מיט א פאנאטישער פרעדיגונגס דרשה?

דו רעדסט דא צו עפעס א פונעף יעריגער קינד, וועמען מען קען פארטושן און אביוזן מיט פינסטערע מוסר און נאסטאלגישע שולד געפילן? מה זה?

ווען כ'האב געלייענט [tag]שמואל פרימו[/tag]'ס תגובה, האב איך עס אויך אהנגענומען אלס צו שארף און פּערזענלעך (כאטש נישט אזוי שארף ווי דיינ'ס...), אבער ער נעמט פאקטיש אהן די כאראקטער פון אן אלטן פריינט (לאו דוקא במציאות), סאו ס'מאכט אביסל מער סענס.

[[NAMELESS]]

האט ער טאקע געהאט א חבר וואס האט געהייסן "שמואל פרימו" ?

[ירא שמים]

דברים כדברונות, הלואי זאל עס זיין דברים היוצאים מן הלב נכנסין אל הלב… און זאל טאקע זוכה זיין צו תשובה שלימה במהרה וזכות אבותיו יגן עליו.

[פליקער]

איך שפיר נישט די דברים היוצאים מן הלב דא, עס שפירט זיך נישט אז פאר שמואלע טוט וויי די עבירות וואס אבגיל איז עובר, עס זעיט מיר מער אויס ווי דברים היוצאים מן חסידות, אים שטערט נערישע כבוד בית רבינו, אז שרלי איניש זוכה צי זעין די רבי עסן פיש און געיבן די ביינער פאר יוסל ניימאן, טאקע א נעבעך אויף שרלי,

[[NAMELESS]]

שיינע ווארעמע דרשה.

מעגסט זיצן אין שויס פון די ...... מיידל

ביטע נעם אראפ די נאמען משום כבוד משפחתה, א דאנק.

[הוגה]

איך אנטשולדיג מיך פון פאראויס אז איך האב נישט די צייט צו ערקלערן מיין פאזיציע ואתכם הסליחה אבער איך מוז לאזן הערן אז לדעתי איז דער בריוו זייער condescending.

[הקטן]

איך האב דאס געליינט און וואו ס'איז געשטאנען ישראל אברהם האב איך דאס פארטוישט מיט הקטן און דאס האט מיך א שטארקע שאקעל געגעבן.
ישר כח

איך זעה דו האסט געשאקעלט אנדערע אויך, נישט א יעדער רעגירט די זעלבע.

[chusid]

איך אנטשולדיג מיך פון פאראויס אז איך האב נישט די צייט צו ערקלערן מיין פאזיציע ואתכם הסליחה אבער איך מוז לאזן הערן אז לדעתי איז דער בריוו זייער condescending.

נאר דאס?

[נאסע ליילעך]

@שמואל, נאסטאלגיע האט נישט מיט אידישקייט צוטאהן... יעדער מענטש האט עפעס מאמענטן אין לעבן, וואס וועקט אינעם אויף, א געוויסע בענקטשאפט צום עבר. דאס האט מיטן "אידיש'ן פינק" קיין שייכות נישט.. ס'שוואכע שאנסן אז סעט'ן אמאל אנכאפן א פלוצימ'דיגער בענקשאפט צום חרדת העם יום כיפור ביי נפילת כורעים.. אדער צום זיידן, אויף וועמענ'ס נאמען מ'ריפט אים, וכהנה. קוים וואס דער סתם המון עם ליידט די אונגארישע שטיקעס, זאגסטו אז דער שרולי ני"ו העט נאך גאר אמאל אנכאפן א גליסטעניש דערצו..? ס'כאפטער אפשר אמאל א בענקעניש צו די ישיבה יארן, דאס מיינט אבער נישט אז די האסט דעמאלטס געגליכן דעם מצב, און ס'מיינט נישט אז די ווילסט אן איבערשפיל. די נאסטאלגישע געפילן שפילן אפילו צוריק טראכטענדיג שווערע צייטן. אלזא, מיט בענקשאפט האסטעם נאכנישט אפגעקויפט, איז רעדט'צך אוודאי און אוודאי פונעם פיצי טשיפ הנקרא 'פינטעלע איד', דאס העט'ן זיכער אויפוועקן..זאגסטע. שוין, דאסי'דך א זוהר, העכערע זאכן. לאמיך אייך נאר פרעגן, וואס מישט איר אריין די הייליגע זיידעס, בליקן מיט קוויטלעך, מלכיות זכרונות מיט שלש טישן און כורעים..? איר מאכט א שטיקל מיש-מאש פונעם זוהר, געפילן און די געמאנ'עכטצער.

Sent from my SAMSUNG-SM-N910A using Tapatalk

[shem-tov]

מיט ערלויבעניש לאמיך אנהייבן און ענדיגן מיט א משל וואס ווערט געברענגט פון פריעדיגע. א קינד איז געבוירן געווארן ביים מושל אין גרוב, דהיינו זיינע עלטערן האבן זיך פארזינדיגט אריינגעשליידערט אין טורמע און דאס געבוירענער קינד האט מען געלייגט אין א באזונדערע גרוב בחצר המלך. עטליכע מאל א טאג קומט א באדינער און ברענגט אים עסען, דאס קינד ווערט עלטער און הייבט אן צו פארשטיין די מצב, ער איז און גרוב ביים מושל צוליב זיינע עלטערן אבער איין זאך פארשטייט ער נישט וואס איז די פשט פון די געשמאקע מאכלים וואס ער באקומט יעדן טאג. ויהי היום ער כאפט א שמועסט מיטן באדינער איבער די גרויסקייט פון דעם מושל ממש אומגלויבלעך ער טוט מיר אזויפיל גוטס ער געט מיר טאג טעגליך צו עסען און טרינקן און פארגעסט קיינמאל נישט כאטשיק וואס מיינע עלטערן האבן נאך געזינדיגט, פליז איך בעט דיך געב איבער פארן קעניג און מיין נאמען זאג אים: געלויבט זאל זיין דער קעניג וואס שפייזט מיך יעדן טאג אין גרוב. זאגט אים דער באדינער זאלסט אבער וויסען אז דער קעניג פירט אן מיט א ריזיגע מלוכה מיט מיליאנען איינוואוינער ער באזארגט און געדענקט יעדן איינעם ער מאכט זיכער אז אלעס קלאפט פון די גרעסטע פראבלעמן ביז די קלענסטע אלעס ווערט ארלעדיגט דורך זיינע טויזענטער ראטגעבער און נאנטע מענטשן ער איז גאר גרויס און מעכטיג. אויב ווילסטו אים דאנקן דערמאן קודם ווי גרויס און מעכטיג ער איז אין די גאנצע לאנד, דערנאך לייג אויך צו אז ער פארגעסט נישט אפילו פום אזא קליינעם אין א גרוב. וכך הוה אזוי האט ער טאקע אנגעהויבן צו טון. דער נמשל פארשטייט יעדער אליינס. לענינינו מיר זענען אלע טיף אין גרוב. א יונגל. א מיידל. א רבי. א חסיד. א פרומער. א באם. יעדער לעבט זיך אין זיין וועלטעלע איינער טוט גוטס דער צווייטער טוט נישט. איינער באהאלט זיינע חטאים אין קלאזעט דער צווייטער קערט נישט. איינער טוט תשובה פריער א צווייטער שפעטער. די נשמה בעט זיך ביים מענטש און מאנט האב רחמנות גענוג געזינדיגט דער גוף וויל נישט הערן דערפון. אבער דער אייבערשטער דער מעכטיגער גרויסער באשעפער וואס האט דיך און מיך באשאפן, דער רבש"ע טוט ווייטער זיינס ער שפייזט אונז אלע ער פארגעסט נישט פון קיינעם ער איז א מאריך אף ער האט געדולד צו ווארטן אז יעדער זאל אליינס אנהייבן נוצן דעם אייגענעם שכל אינעם אייגענעם מצב באשר הוא שם אליינס פארשטיין יש מנהיג לבירה.

[פרייוויליג]

לדעתי רעדט מען דא פון א חולי רעי און איז שווער צו זאגן אז ער וועט זיך אמאל צוקלעבן צום 'את האדם ישר'.

[שבת אחים]

ווער איז דאס שרולי שטיין? כהאב געהערט פון א אט״ד איינע מיטן נאמען אבי שטיין, related?

[Kool man]

נאסע ליילעך, די היסטאריע שטימט צו מיט שמואל פרימו און נישט מיט דיר, ריכטיק ס'יז געוועהן אין אלע צייטען מענטשען וואס זענען קיינמאהל נישט צוריקגעקומען, דער שטן האט זיי אנגעכאפט ביי די קאלנער און זיכער געמאכט איהם נישט אויסצולאזען ביז נאכע'ן טויט און ביזן קעיר נעמען פון איהם נאכדעהם מיט זיינע פעללאו מלאכי חבלה, אבער אין די היסטאריע זענען געוועהן גאהר פיהל וואס די הרגשים, די ווארעמע זכרונות, די דערמאנען פון א רעבישע טיש, א טאטעס זמירות, א מאמעס לידעל, א דאווענען אין שוהל שב"ק יו"ט אדער די הייליקע טעג האט זיי גענאגט און געוועקט ביז זיי זענען צוריקגעקומען, אפילו היינט מיט די בלבול המוחות פון די הונדערטער אינטערנעט פריינט קומען נאך פיהל צוריק דורך בענקשאפט און הרגשים, טייל קענען נישט באהערשען די הרגשים, און ס'פאסט זיי דאך נישט צוריק צו קומען צוליב די אינטערנעט פריינט אדער אנדערע נארישע דמיונות, באגייען זיי סואיסייד, אבער א נארמאלער מענטש אין אזא פאל ווען ס'ציפט איהם ביים הארץ די בענקשאפט, אדער ער הייבט אן שפירען די פוסטקייט און ליידיגקייט פון זיין נייע וועג, קערט זיך צוריק צו זיינע אמת'ע גוטע פריינט און ווארעמע סביבה.

[שמואל פרימו]

שיינע ווארעמע דרשה.

מעגסט זיצן אין שויס פון די ...... מיידל

ביטע נעם אראפ די נאמען משום כבוד משפחתה, א דאנק.

אראפגענומען...


איך וואונדער זיך ווי איז שרולי אליין, ער האט דאך דא א ניק און ווייסט זיכער אז מען האט אים געשריבן. פארוואס זאל ער נישט אהערקומען עפנטליך און ענטפערן? אתמהה.

[ליפא]

ווייל ער ענטפערט מער נישט צו 'שרולי'...

[לית דין בר נש]

איך וואונדער זיך ווי איז שרולי אליין, ער האט דאך דא א ניק און ווייסט זיכער אז מען האט אים געשריבן. פארוואס זאל ער נישט אהערקומען עפנטליך און ענטפערן? אתמהה.

וואס האסטו גיענטפערט דיין משגיח ווען ער האט דיר גיגעבן א פסק חיזוק דרשה? האסט געקוקט אויפן פלאהר און געשוויגען, ער טוט די זעלבע.

[[NAMELESS]]

אפשר וועט ער ענטפערן וואס זיין קאלאמביע קלאס זאגט צו דעם.

[[NAMELESS]]

שוין עטליכע טעג וואס איך פרוביר צו פארשטיין וואס איז אזוי מאכטפול אין אבי\שרולי שטיין'ס שריט אז דו גאנצע יהדות החרדית איז ארויס אין קריג מיט דעמאגאגיע נערישע ליצנות וכו' אנטעקעגן דעם, איינער קען ערקלערן?

[ליפא]

אפשר ווייל ס'איז דאס ערשטע מאל וואס אזאנס קומט פאר אין די היימישע קאמיוניטי אזוי אפען בפומבי? פאלט דיר נישט ביי?