לערנענדיג האב איך אויפגעפאסט...

[ביליג]

עס איז דא אסאך וואס פרעגן אפ די טעם מיט די טענה אז א גרושה אדער אן אלמנה דארפן ווען זיין חייב

[[NAMELESS]]

דאס איז די מצוות התורה פאר די פרוי בכלל, און נישט נאר ווען זי איז פאקטיש חתונה געהאט. זי קען דאך נאכאמאל חתונה האבן.

[וואלווי]

מובא בספר כתר שם טוב (להגאון ר' שם טוב גגין שהיה הרב הספרדי של ענגלאנד)

וז"ל בהלכות מגילה אות י"א:

טעם שנהגו בני ישראל גדולים וקטנים להכות בפטישים וכיוצא כשהש"ץ אומר התיבות המן הרע הזה וכשמזכיר רשימת בני המן וכשאומר ארור המן וגו'. אבל בלונדון אין עוד נהוג מנהג זה כלל.

ובסיעף קטן תרכ"א:

טעם שבלונדון ביטלו מנהג ההכאה בבית הכנסת, משום שבשנת 1783 בחודש מארסו אירע שביום הפורים באו ילדים פוחזים עם אביהם הפתאים והביאו עמהם פטישים וקרדומות בבית הכנסת הנקרא "שער השמים" בלונדון והיו הולכים ומכים על הספסלים בקול גדול בזמן שהחזן קורא את המגילה, עד שלא היה באפשרות הקהל לשמוע כראוי המגילה, והיה זה למורת רוח כל אנשי המעמד ונגד רצון היחידים. ובשנה הנזכרת הוחלט ברוב מנין ורוב בנין בין אנשי הוועד שבפורים הבא לא יזיד לא האב ולא הבן להביא פטישים עמהם ולהכות פעם אחרת. והכריזו החלטתם זו בבית הכנסת לעיני כל יחידי הקהל. ובהגיע ימי הפורים בשנה שלאחריה נתאחדו איזה מהיחידים בכוונה להתנגד למה שהוסכם על ידי אנשי המעמד והביאו עמהם הפטישים להכות בהם כמנהגם. וכאשר נשמע הדבר להם הלכו והכינו אנשי הוועד שוטרי הממשלה בפתח הבית הכנסת להפריעם ממחשבותם על צד כי איזה איש יזיד וירהיב עוז בנפשו להכות כמנהגו - יגורש מהקהל. וכן היה שאיש חצוף ניסה להכות בפטישו ואחרים התחקו למעשהו, נכנסו השוטרים והוציאום משם בפחי נפש. אחר כך איזה מהם ביקשו סליחה והכירו עותתם על מה שעשו ונסלח להם. ואיזה מהם קנסו אותם ברצי כסף לקופת הצדקה. וכל זה אירע בימי החכם הראשי ר' משה די אזווידו ז"ל ומאז ועד היום אין קול ואין עונה מהכאות הפטישים בבית הכנסת. ואני אומר איישר חילם של אנשי המעמד מאז שבטלו המנהג הזה מלבד שקול ההכאות גורמים בלבול לשמוע קריאת המגילה ועוד גורמים איבה גדולה עך הגויים שכניניו שיאמרו עד כמה גדלה נקמתם ונטירתם של ישראל

עיין שם עוד כמה מנהגי פורים שונים ומשונים הראוים ליום קדוש כזה (מצורף קובץ).

[קל וחומר]

אין צוואת הריב"ש שטייט וז"ל: התפלה הוא זיווג עם השכינה וכמו שבתחילת הזיווג ניענוע כן צריך לנענע עצמו בתפילה בתחילה. ואחר כך יכול לעמוד כך בלי ניענוע ויהיה דבוק להשכינה בדבקות גדול.

זאל א היינטיגע רבי זיך ווייגן צו זאגן אזאנס ביים טיש...

[יעקב מענטש]

אין צוואת הריב"ש שטייט וז"ל: התפלה הוא זיווג עם השכינה וכמו שבתחילת הזיווג ניענוע כן צריך לנענע עצמו בתפילה בתחילה. ואחר כך יכול לעמוד כך בלי ניענוע ויהיה דבוק להשכינה בדבקות גדול.

זאל א היינטיגע רבי זיך ווייגן צו זאגן אזאנס ביים טיש...

דער ריב"ש האט עס דאך אויך נאר געזאגט אין זיין צוואה (בפשטות סמוך למיתתו) ווייל אם לא עכשיו אימתי... איז דאך געדרינגן אז ס'באלאנגט נישט ביים טיש!

[געוואלדיג]

און וואס וואלסטו געזאגט ווען די ווערטער שטייט און צוואת מוהרא"ש?

[קל וחומר]

ווי ווייט איך ווייס, איז צוואת הריב"ש נישט קיין צוואה, נאר פשוטע צוויים והנהגות וואס ער פלעג זאגן.

[[NAMELESS]]

דער רמ"א זאגט טאקע מ'קען יוצא זיין ס'וויין טרינקן מיט "יותר מלמודו". אבער האלט אויך (מחיר יין) אז טאמער איר טרינקט שוין יא זאל עס שוין זיין גע'שאשקעט. טאמער קענסטו נישט, בעסער טרינק בכלל נישט:
הערט א טעם פארוואס:

ועוד נראה לי בדרך פשט, כי מאחר שמצות פורים לשתות ולשמוח ואי אפשר שלא ישתה, על כן ישתה הרבה מאוד שיגיע לשכרותו של לוט שאז פטור אף אם יחטא ויעבור על איזה עבירות, כי באונס הוא.
אבל אם לא ישתה כ"כ הרבה ויעבור עבירות חייב כאילו לא שתה כלל, כדאמרינן וכו.

און דאס וואס די גמ' ברענגט די מעשה פון "קם רבה ושחטיה לרב זירא" וואס קוקט פשטות אויס א סתירה מיט טרינקן, ערקלערט ער אזוי:

ומשום זו מייתא בגמ' עובדא דרבא ורב זירא ושחטיה וכו. ובזה גילו טעם שחייב להשתכר כ"כ כדי שלא יענש על מעשים כאלו, והוא מבואר.

[ונבנתה העיר]

ווי ווייט איך ווייס, איז צוואת הריב"ש נישט קיין צוואה, נאר פשוטע צוויים והנהגות וואס ער פלעג זאגן.

דא.

להבין אמרי בינה מ"ש בספר הנק' צוואת ריב"ש הגם שבאמת אינה צוואתו ולא ציוה כלל לפני פטירתו רק הם לקוטי אמרותיו הטהורות שלקטו לקוטי בתר לקוטי ולא ידעו לכוין הלשון על מתכונתו. אך המכוון הוא אמת לאמיתו.

[מפוזרי]

רש"י אויף תהלים קאַפּיטל סח: ורבותינו דרשו כל המזמור על מתן תורה, גשם נדבות על מתן תורה, וחיתך ישבו בה, נתיישבו בתורה. ואני אין לבי מתיישב לאַמן לשון ישבו בה בלשון נתיישבו בתורה, ע"כ מרש"י.
ס'זעט אויס ווי די פּאָן איז אינטענדעט.

[שמעקעדיג]

ספר כתית למאור

מסיר אזנו משמוע תורה גם תפילתו תועבה, מצאתי כתוב מפי המשמועה והוא דיש בני אדם כששומעין תורה מפי חברו וכבר שמע ואתה מפי אחרים או שכבר יודעה אותה הופך פניו אחור ואומר כבר שמענו אותו מאה פעמים, והקב"ה עושה עמהם כן כשמתפלל בכל יום ויום, זהו אומרו מסיר אזנו משמוע תורה מה שאמרנו, גם תפילתו תועבה נעשה לו תועבה לפני הקב"ה יתברך שמו לעד

ודפח"ח.

איך האב דעם ווארט שוין אויך געהערט אומצאליגע מאל, אבער איך פארשטיי נישט דעם צאמשטעל, בשלמא דאווענען דאס האט מען אונז דאך באפוילן, און גאר מתקן געווען דעם לשון ומנה לא נזוע, חלילה אויב איינער זאגט "טל" אנשטאט "גשם" מוז ער איבערדאווענען דעם גאנצן לאנגן שמו"ע, נו וואס קען איך טאן, כ'האב דען 2 ברירות? אני לכשעצמי וואלט יעדן טאג מתפלל געווען נאר אויף וואס איך דארף יעצט, און געלויבט השי"ת אויף וואס איז היינט רעלעוואנט, נאר אז מען הייסט מיר דאווענען א גענויע נוסח 3 מאל א טאג מוז איך דאס טון; אבער דער חבר וואס זאגט מיר א דבר תורה וואס כ'האב שוין געהערט, וואס איז אזוי ראנג אז איך זאג אים איך האב עס שוין געהערט אמאל? איך מוז עס איבערהערן פון יעדן איינעם מיט א שמייכל?

דאס איז די מצוות התורה פאר די פרוי בכלל, און נישט נאר ווען זי איז פאקטיש חתונה געהאט. זי קען דאך נאכאמאל חתונה האבן.

גראדע ביי מצות כיבוד אב איז אזוי די הלכה, אז אלס מיידל איז זי געהעריג מחוייב, אבער נאך די חתונה וויבאלד זי איז מחוייב בכבוד בעלה, ווערט זי פטור פון כיבוד אב, אזש אויב וויל זי מכבד זיין איר טאטע מאמע, מוז זי פרעגן רשות פון איר מאן.

[קל וחומר]

נו, כ'בין זיכער אז ד'בעהטס איבער ביי אלוקי נצור, רפאנו וכו' די זעלבע בקשה אומצאליגע מאל וע"ז קאי. (סיידן טאמער דו ווערסט געהאלפן פון איין מאל בעהטן).

[שמעקעדיג]

אז מען בעהט אסאך מאל די זעלבע בקשה איז אויך נאר צוליב וואס ביים ערשטן מאל ווער איך נישט געהאלפן, און חז"ל זאגן אונז אם רואה אדם וכו' יחזור ויתפלל וכו', משה רבינו האט גאר געבעטן תקט"ו תפלות ביז ה' האט אים געזאגט סטאפ ווייל נאך איין תפלה מוז איך דיר צוליב טאן, ד.ה. פרעשור העלפט בלע"ז, די אבות ואמהות אונזערע האבן 20 יאר מתפלל געווען פאר קינדער און צום סוף געהאלפן געווארן משום שהקב"ה מתאווה לתפלתן של צדיקים, ממילא איז עס אינו דומה.

[קל וחומר]

הא גופא איז מען דן.
זיי דו אויך מתאוה לדבר תורה/סיפור של חברך.

[געוואלדיג]

פעיר פרעשור איז נישט קיין נייע זאך, חז"ל האבן שוין געוואוסט אז דאס איז די שטערקסטע וואפן

די גמ' איז דן וויאזוי מען שרעקט אפ עדים אז זיי זאלן קיין ליגנט נישט זאגן, זאגט די גמ' אז ועלכע שטראף מען וועט זיי נאר אפשרעקן וועלן זיי טרעפן פארוואס נישט מורא האבן, ביז די גמ' בלייבט אז די איינציגע שטעקן איז זיי צו זאגן

אמרינן להו סהדי שקרי אאוגרייהו זילי דכתיב {מלכים א כא-י} והושיבו שנים אנשים בני בליעל נגדו ויעידוהו לאמר ברכת אלהים ומלך

אז די וואס האבן זיי געדונגען לאכן אויך אפ פון זיי, און דאס וועט ווירקן.

[יעקב מענטש]

איך די ערשטע משנה פון פרק ג' אין אבות, הסתכל בשלושה דברים ואין אתה בא לידי עבירה,

אויף די דריטע זאך ולפני מי אתה עתיד ליתן דין וחשבון, האב איך אלעמאל פארשטאנען אז מ'רעדט פון א מענטש א מאמין וועם מ'דארף נאר דערמאנען אז אית דין ואית דיין, האב איך צום ערשטן מאל געלערנט אין א נארמאלע משניות, זעה איך אז די מפרשים זאגן אז דא רעדט מען פון א שטיקל אפיקורס און די משנה עצה'ט אים דעם פסקל געוועט. וויבאלד דו ווייסט דאך נישט אויף זיכער צו דיינע מסקנות זענען ריכטיג, דו האלטסט נאר אז מיינע ארגיומענטן זענען נישט גענוג איבערצייגענד, דערפאר לוינט זיך נישט צו פארפאטשקענען די 120 יאר אויף די וועלט, ווייל דו ביזט אויך מודה אז קען זיין דו ביזט נישט גערעכט, און ווען מ'וועט האלטן ביים בי"ד של מעלה וועט שוין זיין צו שפעט.

[אינטערסאנטער]

אין צוואת הריב"ש שטייט וז"ל: התפלה הוא זיווג עם השכינה וכמו שבתחילת הזיווג ניענוע כן צריך לנענע עצמו בתפילה בתחילה. ואחר כך יכול לעמוד כך בלי ניענוע ויהיה דבוק להשכינה בדבקות גדול.

זאל א היינטיגע רבי זיך ווייגן צו זאגן אזאנס ביים טיש...

דער ריב"ש האט עס דאך אויך נאר געזאגט אין זיין צוואה (בפשטות סמוך למיתתו) ווייל אם לא עכשיו אימתי... איז דאך געדרינגן אז ס'באלאנגט נישט ביים טיש!

די אמת'ע תירוץ איז זייער פשוט, די תלמידים פון די בעש"ט פארוועם ער האט געזאגט די ווערטער זענען געווען מופשט פון גשמיות אינגאנצן (א מושג וואס אויב מען דרייט זיך צופיל אויף די וועב פארשטייט מען דאס נישט בכלל...) און ממילא איז די שפראך געווען פאר זיי אן אנדערע סארט דערהער ווי באנונז ואכמ"ל.

[יב הלוי סאלאווייטשיק]

דאווענענדיג האב איך אויפגעפאסט....

אינמיטן זיך אונטערזינגען אין מיין ערלי שבת מנין, ביי די ווערטער "ארבעים שנה אקוט בדור, ואומר עם תועי לבב הם" וגו'.
איז מיר שווער געווארן, ס'איז משתמע פין די ווערטער אז גאנצע 40 יאהר האט זיך גאט ארומגעמוטשעט (אקוט) מיטן דור המדבר, ביז ער האט מחליט געווען אז הי העס העד אינאף, וכו'.
וזאת לכאורה צ"ע, ווייל די סומאטוכע מיט די מרגלים איז געווען אינעם יאהר פון יצי"מ, און נאכדעם איז שוין אלעס געפארן ווי ס'בדארף צו זיין לכאורה ...??

(וכן משתמע מהמשנה אבות פ"ה עשרה נסיונות נסו אבותינו את הקב"ה, און די מרגלים איז די לעצטע אויף די ליסטע..)

[ביליג]

מרה, מרגלים, שליו, עגל, נדב ואביהוא, קרח, בנות מדין, איז אלעס געווען פריער ?

[וואלווי]

אפשר נישט אלעס אבער ביי קרח שטייט "זה כבר סרחון רביעי" דהיינו אז עס איז כסדרן לויט די סדרות.

נדב ואביהוא איז געווען תיכף ביים באנייען די משכן.

[יב הלוי סאלאווייטשיק]

איך שיהי', די גזירה פין אם יבואון אל מנוחתי איז געשען גלייך נאך די מרגלים, און ס'האט נישט גענומען קיין 40 יאר צוצויקומען צו דעם..??
ומצוה ליישבו.

בנוגע קורח רעדט שוין דער תפארת ישראל שם באבות אז ס'האט זיך שוין בעצם אנגעהויבן פריער וכו' עיי"ש,
בנות מדין איז טאקע געווען ממש סוף די 40 יאר..

[וואלווי]

דרך אגב, ס'קומט נישט דא אריין, אבער איז דא אויף ק"ש א אשכול וועגען ר' יאשע בער סאלאווייטשיק?

איך האב לעצטענס אסאך געליינט וועגען עם ער פארדינט זיין פלאץ דא

[וואלווי]

קען זיין פשט איז וועגען די חטא המרגלים האט די באשעפער געדארפט ווארטן ארבעים שנה ביז מ'איז אנעגקומען צי ארץ ישראל ווייל די עונש איז געווען אז מ'גייט זיך וואלגערען ביז די דור וועט אויסשטארבן אין מדבר (לאפוקי זיי אויסהארגענען אויפ'ן פלאץ) ווייל זייערע עונש איז פשוט געווען נישט צי אריינגיין און ארץ ישראל אזוי ווי ס'שטייט אם יראו וגו'. און דאס איז דער "ארבעים שנה אקוט".