דע מה שתשיב

[קל וחומר]

עס מאכט זיך היבש אפט וואס קינדער פרעגן די עלטערן שאלות איבער סענסיטיווע נושאים, ווי אין אמונה, צניעות וכדומה. און די עלטערן ווערן אנגעצויגן דערפון און פארהאקן דאס קינד'ס מויל זאגענדיג: 'מען פרעגט נישט אזעלכע שאלות', 'מ'טאר נישט אזוי רעדן' וכדומה.

אזאנע ענטפערס באפרידיגן נישט דעם קינד'ס שכל, נאר איז גורם אז די שאלות זאלן בלייבן ביים קינד אינעווענדיג, און מער וועלן זיי נישט פרעגן אויס מורא פון די תגובות פון די עלטערן, און אזוי טוען די שאלות קראצן אין זייער יונגע הערצעלעך, און מאכט זיי פילן אונטער פרעשור און צומישט, וסופו מי יישורנו.

מ'ברויך געדענקן אז קינדער זענען נייגעריג בטבע, און דאס האט אסאך מעלות, דאדורך דעם וואס דאס קינד פרעגט און באקומט ענטפערס, ווערט ער קלוגער און זאמלט אן ידיעות און אנטוויקלט זיך, און די עלטערן טארן נישט בשום אופן צוברעכן דעם טבע.

פון די אנדערע זייט זענען דא עלטערן וואס דרייען זיך ארויס פון אזאנע אומגעוואונטשענע שאלות דורך ענטפערן פאלשע שטותים, דאס איז אויך א פראבלעם, קודם כל די עצם זאגן ליגנט איז א פראבלעם, נאך מער, אפילו זיי וועלן יעצט מצליח זיין צו פאפן דאס קינד, און אויף יעצט וועט דאס קינד זיין צופרידן מיט די תשובות, וועט דאס שפעטער שטארק שאטן, ווען דאס קינד וועט עלטער ווערן און אויסגעפינען אז מ'האט אים אויסגענארט, סיי עס וועט אים באדערן, אויך וועט דאס גורם זיין אז ער/זי זאל מער נישט גלייבן גארנישט וואס די עלטערן האבן אים געזאגט, ווייל אפשר האבן זיי אים אויך געפאפט מיט דעם.

ווען א קינד פרעגט פון די סארט שאלות, זאלן די עלטערן זאגן: 'עס איז אונז א פארגעניגן אז דו פרעגסט שאלות, דאס ווייזט אז דו ביסט א פארשטענדליך קינד און דו זוכסט קלוגער צו ווערן'. און אויף די עצם שאלות, וואס ס'איז שייך צו ענטפערן און מסביר זיין זאל מען פארשטייט זיך ענטפערן, און וואס איז נישט שייך צו ענטפערן, זאל מען מסביר זיין פארן קינד: 'מיר האבן אויך זאכן וואס מיר פארשטייען נישט, ס'דא זאכן וואס מיר וועלן נאר פארשטיין ווען מיר וועלן עלטער ווערן, און ס'דא זאכן וואס מיר וועלן קיינמאל פארשטיין. די זעלבע מיט דיר, פארהאן זאכן וואס דו וועסט נאר קענען פארשטיין ווען דו גייסט עלטער ווערן, פארהאן אויך זאכן וואס דו גייסט קיינמאל פארשטיין'.

(מ'קען אויך ארויסברענגען די געדאנק פארן קינד דורך ברענגן א ביישפיל, לדוגמא 'מיר זעהען אז ווען מ'לייגט אריין א קערענדל אינעם ערד וועט ביז אפאר יאר ארויסוואקסן א גרויסע בוים מיט פרוכט, מיר פארשטייען נישט ווי אזוי דאס פאסירט, אבער ס'איז פון די נפלאות הבורא וואס מיר פארשטייען נישט', וכדומה מן המשלים, מיר זענען מענטשן מיט א מוגבל'דיגע מאס שכל, מיר פרובירן פארשטיין זאכן ווי ווייט מעגליך, ותו לא.)

עס איז שטארק אומריכטיג פאר עלטערן נישט צו האבן קיין געדולד צו זייער קינדער וואס 'נודשן' און דארפן אלס וויסן, און ווען ס'קינד פרעגט שאלות אויף זאכן וואס ער האט געזען אדער געהערט, ווי די סדר איז ביי געזונטע קלוגע קינדער, וועלן זיי אין בעסטן פאל זיך ארויסדרייען, און אין ערגערן פאל וועלן זיי אים פארהאקן ס'מויל זאגענדיג: 'פרעג שוין נישט אזויפיל דארט', 'נישט אלעס דארפסטו וויסן' וכהנה. ווי פריער דערמאנט, איז די נייגער פונעם קינד לטובתו, אז ער זאל פרעגן, מברר זיין, און קלוגער ווערן.

טאמער דאס קינד פיהלט אז זיינע שאלות גייען די עלטערן אויף די נערוון, און זיי פרובירן מיט אלע מיטלען פטור ווערן דערפון, וועט ער אויפהערן צו פרעגן, און ער וועט נישט קונה זיין די כלים און ידיעות וואס ער ברויך פאר זיין עתיד. דאס איז חוץ פונעם פאקט אז מיט אזא התייחסות פון די עלטערן פארלירט ער די קשר און טראסט און זיי, וואס איז קריטיש וויכטיג פאר א געזונטע אנטוויקלונג.

פארשטייט זיך אז ס'דא אמאל וואס עלטערן זענען פארנומען און קענען זיך נישט מטפל זיין מיט די קינד'ס שאלות. אין אזא פאל זאלן די עלטערן אפשטופן די Q&A אויף שפעטער, אז די קינד זאל וויסן אז די עלטערן מוזן אים נישט אלס געבן גלייך אויפן פלאץ, און אמאל דארף ער זיך איינהאלטן און אויסווארטן.

עס דארף אבער געטוען ווערן אויף א מכובדיגע אופן, כדי דאס קינד זאל עס נישט אויסטייטשן ווי מ'וויל פון אים זיך ארויסדרייען. מ'קען זאגן פארן קינד: 'דו פרעגסט זייער גוט, אבער יעצט אויפן מינוט זענען מיר פארנומען, אי"ה ווען מיר וועלן שפעטער האבן צייט וועלן מיר גערן ענטפערן.

[טאמבל סאס]

כהאב זייער הנאה געהאט. דיין ארטיקל און אזוי אויך שמעקעדיג'ס האבן מיר א טיפע אינסייד געגעבן.

[קל וחומר]

א פארגעניגן צו הערן.
אזאנע תגובות שטופן אויף צו שרייבן ווייטער.

[שמעקעדיג]

און אזוי אויך שמעקעדיג'ס האבן מיר א טיפע אינסייד געגעבן.

וועלכע ארטיקל, אויב מעג איך פרעגן?

[שמעקעדיג]

קל וחומר א דאנק פאר די באלערנדע אשכול.

עס ליגט מיר אין קאפ אז [tag]הוגה[/tag] האט ערגעץ באשריבן איבער דעם נושא באריכות, כדרכו בטוב טעם ודעת. אויב קען איינער לינקען, ביטע.

[טאמבל סאס]

און אזוי אויך שמעקעדיג'ס האבן מיר א טיפע אינסייד געגעבן.

וועלכע ארטיקל, אויב מעג איך פרעגן?

גערעכט, כהאב מיך פארמישט מיט ברסלבער. קען זיין ווייל דו האסט אויך געשריבען א גוטס - דער בחור ארטיקל.

Sent from my SM-G903F using Tapatalk

[מפוזרי]

כהאב זייער הנאה געהאט. דיין ארטיקל און אזוי אויך שמעקעדיג'ס האבן מיר א טיפע אינסייד געגעבן.

וואס איז דאס 'א טיפע אינסייד'?

[וכדומה..]

Insight

[תורה ומדע]

אן עצה טובה: שטופען דאס קינד אדער בחור צו לערנען שער הבחינה אין חוה"ל, ספר הכוזרי, אדער ספר המדע אין רמבם. אז דאס קינד זעהט אז גדולי עולם אין פריערדיגע דורות האבען אויך עוסק געווען אין די ענינים פון חקירה און מדע גיט דאס א BOOST אין אמונה.
וואס טוט מען אבער אויב דער ישיבה אדער דער רבי פארמאכט די קעפ פונעם קינד ווען ער פרעגט. אדער בשעת דער מלמד פארציילט מעשיות וואס זענען QUESTIONABLE?