הרה"ק מהר"א מבעלזא זי"ע

[שמעון וואלף]

מעשה'לך אהער מעשה'לך אהין. איך וויל הערן קלאר, איז מר"א געווען גרעסער ווי מרי"ד אדער נישט?

מיין פאינט איז אז רובא דרובא מענטשן וועלן זאגן אז נישט און דאס ווייזט אז גרויסקייט ווערט נישט געמאסטן מיט מאדנע התנהגות. מ'קען זיין א מענטש צווישן מענטשן און זיין פונקט אזא קדוש ווי איינער וואס איז אויסגעטון פון די וועלט. יעדע צדיק האט זיך זיין וועג אין עבודת השם און מ'זעמיר נישט ביכולת מכריע צו זיין וואס איז גרעסער און חשוב'ער

[[NAMELESS]]

א מענטש צווישן מענטשן

[דולה ומשקה]

מעשה'לך אהער מעשה'לך אהין. איך וויל הערן קלאר, איז מר"א געווען גרעסער ווי מרי"ד אדער נישט?

בחייו פון מהרי"ד האבן די בעלזא פראפאגאנדיסטן געפויקט אז זייער רב(י) איז א פירער, א ריכטיגע מנהיג, קען לערנען, ער האלט דער דור זאל בלייבן ביי אידישקייט, וכו' וכו', ביי זיין זוהן מהר"א האט מען בכלל נישט געקענט אויסהילכערן די זעלביגע אויבערדערמאנטער ווערטער, אבער דער באן, דער בעלזא באן מוז דאך ווייטער פארען, זענען שרי החוץ געזעצן ביי א מיטונג ווען ביים הויפט בענקל זיצט דער קאפ מייסטער ר' אהרן יהושע, און זענען אויפגעקומען מיט א נייע סלאגאן, אוועק דער "מנהיג, תורה, וכו'", און מ'איז אוועק פון דעם מיטונג אז "דער רב איז א קדוש מרחם אמו, א מלאך ה' צבאות, אהרן קדוש ה'", מיט נאך אזעלעכע לופט טיטלען, אבער דאס האט געארבעט, עס האט געארבעט טאקע פאר די בעלזא חסידים, אבער דער אינדרויסענדיגער עולם האט עס מאיזה סיבה שהוא נישט אפגעקויפט, ביז ער איז אנגעקומען צו די אונגארישע תמימים און נאכדערצו בימי הזעם, און דאס האט אסאך צוגעהאלפען ביתר שאת וביתר אז אין ארץ ישראל, ודוק כי קצרתי מאד.

[[NAMELESS]]

Wow! סאטמאר בתפארתו...

[התם ומתמם עם תמימים]

אין די ליטא און אין בודא פעסט זענען טאקע נישט ערשינען די מאדע צדיקים. וכבודם במקומם עומדת. אבער צווישען די תלמידי בעש"ט האט מען יא געזעהן הנהגות למעלה מן הטבע. ווען מען קוקט אהן דער גאנצע געשטאלט פונעם צדיק קען מען דערקענען אויב די מעשיות זענען איבערגעטריבן אדער נישט. קיינער זאגט נישט אויף ר' מאיר שמחה זצ"ל אדער אויף ר' חיים עוזר זצ"ל אז ער איז געשטאנען בדביקות פאר 17 שעה אין איין פלאץ, אדער נישט טועם געווען פאר 48 שעה וכדו'. ווען א איד דרוקט זיך אויס אןיף זיין אייגענעם קינד וואס איז אומגעקומען עקד"ה במיתת שריפה רח"ל "ב"ה, יעך האב אויך צו שטייער געגעבן א קרבן פאר'ן אייבערשטען", רעדט מען דא פון אן אנדער קאליבער איד, בבחינת ויבדל אהרן להקדישו, כידוע מפי זיין ברודער דער בילגרייער רב זצ"ל.

איך ווייס דער ברך משה האט געהאט בלויז איין זוהן, וואס בלויז יענעם האט ער אריינגעשריבן אין זיין צוואה...
מהר"א מבעלזא האט געהאט א ווייב מיט זיבן קינדער(!!!) און איבער פערציג אייניקלעך(!!!) וואס זענען אומגעקומען ביים קריג, הי"ד. דריי פון די זיבן זענען געוועהן זוהן!!!. זעהט אויס דו ביסט אנגעליינט פון דער היינטיגער בעלזער לייען מאנטריאל וועלעכע צוליב סיי וועלעכע סיבה פראפאגאנדירן זיי איבער און איבער דעם ר' משה'לע, ער איז געוועהן א פיינע יונגערמאן, אבער ער איז נישט געוועהן מיט אלעמען... (מילד גערעדט).

איך פראביר נישט דא אריין צו שטעקן מיין נאז צווישן אזעלכע גרויסע לייבן... וואס אמפערן זיך דא ארום בעלזער רבי'ן אהער בעלזער רבי'ן אהין ווער בין איך וואס בין איך...
.. בכלל וואס פארשטיי איך בכלל צו בעלז וואס קער איך מיר אן אין דעם ...

נאר איין נקודה וויל איך דא ארויס ברענגן, דאס איז לגבי דער רבי משה'לע דער בעלזער רב'ס זוהן, אין כלפי דער אנדערע קינדער,
בעצם וואלט איך נישט ארויף געברענגט דאס אבער אז מען האט אנגערירט דער נושא מוז איך דא דערמאנען א שמיעס וואס כ'האב געכאפט מיט א איד וואס כ'האב אסאך געהערט פין איהם.

אין ווילי האט געוואוינט א איד א תלמיד חכם א זיסע יוד אסאך האבן איהם געקענט ער האט געהייסן רבי יאשע שטייכל ווי די בעלזער'ס האבן איהם גערופן ר' יאשע בעלזער [ער איז געבוירן געווארן אין געוואוינט אין שטאט בעלז] ער איז מיר געוועהן א שכן טוב האב איך אסאך פארברענגט מיט איהם אין געהערט שיינע זיסע זאכן פין בעלז אין פין נאך זאכן, האב איך איהם אמאל געפרעגט איבער דער קינדער פין בעלזער רב ז''ל האט ער מיר געזאגט אזוי

אז בעצם זענען זיי אלע געוועהן גרויסע מענטשן הויכע נשמות אין געוואלדיגע מתמידים געלערנט זייער אסאך
יעצט לגבי דער מצב הבריאות איז אזוי אז דער עלטסער זוהן ר' משה'לע איז געוועהן בעצם שלם בגופו, געהערט, געזעהן, גערעדט, נאר איז געוועהן א אדם חלש מאוד, פאר א שטיק צייט האט ער געהאט דער מחלה הנפילה רח''ל אבער טאג אין נאכט האט ער געלערנט געוועהן זייער א דערהויבענע יונגערמאן, אין ס'איז ידוע אז די זיידע רבי ישכר בער'ן פין בעלז האט געזאגט אויף איהם אז מיין אייניקל האט מיין טבע אז ער קען זיצן זעקס זיבן שעה אין איין ציה אין לערנען אין גארנישט זאל איהם שטערן, אבער די אנדערע קינדער זענען יא געוועהן איינער א שטומע איינע א טויבע ל''ע ולא עליכם עכ''ז האבן זיי געלערנט טאג אין נאכט זיי זענען נישט געוועהן סתם מענשטן

איך האב נישט קיין שום אגענדע צו פארקויפן אין שטופן זאכן איך בין ווייט פין דעם אין פון זיי,
נאר ווייל מען האט דא דערמאנט זיי האב איך געפילט אז כ'מיז איבערגעבן אין מיטטיילן מיט דער עולם וואס כ'האב געהערט פין ר' יאשע בעלזער ז''ל וואס כ'בין געוועהן א שכן טוב אין אסאך גענאשט פין איהם אין ער איז געוועהן א קראנטע מקור.

[שמעון וואלף]

מעשה'לך אהער מעשה'לך אהין. איך וויל הערן קלאר, איז מר"א געווען גרעסער ווי מרי"ד אדער נישט?

בחייו פון מהרי"ד האבן די בעלזא פראפאגאנדיסטן געפויקט אז זייער רב(י) איז א פירער, א ריכטיגע מנהיג, קען לערנען, ער האלט דער דור זאל בלייבן ביי אידישקייט, וכו' וכו', ביי זיין זוהן מהר"א האט מען בכלל נישט געקענט אויסהילכערן די זעלביגע אויבערדערמאנטער ווערטער, אבער דער באן, דער בעלזא באן מוז דאך ווייטער פארען, זענען שרי החוץ געזעצן ביי א מיטונג ווען ביים הויפט בענקל זיצט דער קאפ מייסטער ר' אהרן יהושע, און זענען אויפגעקומען מיט א נייע סלאגאן, אוועק דער "מנהיג, תורה, וכו'", און מ'איז אוועק פון דעם מיטונג אז "דער רב איז א קדוש מרחם אמו, א מלאך ה' צבאות, אהרן קדוש ה'", מיט נאך אזעלעכע לופט טיטלען, אבער דאס האט געארבעט, עס האט געארבעט טאקע פאר די בעלזא חסידים, אבער דער אינדרויסענדיגער עולם האט עס מאיזה סיבה שהוא נישט אפגעקויפט, ביז ער איז אנגעקומען צו די אונגארישע תמימים און נאכדערצו בימי הזעם, און דאס האט אסאך צוגעהאלפען ביתר שאת וביתר אז אין ארץ ישראל, ודוק כי קצרתי מאד.

איך בין נישט זיכער ווי אהין די צילסט.
אני כשלעצמי בין א קנאפע מבין צו קענען זאגן א דעה איבער מדרגות אין קדושה. אבער דאס איז זיכער, גענוג אין נאך צדיקים וואס זענען אנגענומען ביי רוב כלל ישראל אלץ הייליגע אידן האבן געגעסן, געשלאפן און געדאווענט נארמאל. בעלזער רב ז"ל איז לכו"ע געווען א איד וואס האט זיך אויסגעארבעט זיין חומר. אבער צו זאגן אז דאס מאכט אים גרעסער ווי אנדערע צדיקים איז אבסורד

[סמבטיון]

.

[[NAMELESS]]

נע, מיט יצחק שטיין און דעם בעלעד'ער

[[NAMELESS]]

מעשה'לך אהער מעשה'לך אהין. איך וויל הערן קלאר, איז מר"א געווען גרעסער ווי מרי"ד אדער נישט?

בחייו פון מהרי"ד האבן די בעלזא פראפאגאנדיסטן געפויקט אז זייער רב(י) איז א פירער, א ריכטיגע מנהיג, קען לערנען, ער האלט דער דור זאל בלייבן ביי אידישקייט, וכו' וכו', ביי זיין זוהן מהר"א האט מען בכלל נישט געקענט אויסהילכערן די זעלביגע אויבערדערמאנטער ווערטער, אבער דער באן, דער בעלזא באן מוז דאך ווייטער פארען, זענען שרי החוץ געזעצן ביי א מיטונג ווען ביים הויפט בענקל זיצט דער קאפ מייסטער ר' אהרן יהושע, און זענען אויפגעקומען מיט א נייע סלאגאן, אוועק דער "מנהיג, תורה, וכו'", און מ'איז אוועק פון דעם מיטונג אז "דער רב איז א קדוש מרחם אמו, א מלאך ה' צבאות, אהרן קדוש ה'", מיט נאך אזעלעכע לופט טיטלען, אבער דאס האט געארבעט, עס האט געארבעט טאקע פאר די בעלזא חסידים, אבער דער אינדרויסענדיגער עולם האט עס מאיזה סיבה שהוא נישט אפגעקויפט, ביז ער איז אנגעקומען צו די אונגארישע תמימים און נאכדערצו בימי הזעם, און דאס האט אסאך צוגעהאלפען ביתר שאת וביתר אז אין ארץ ישראל, ודוק כי קצרתי מאד.

איינער האט מיר געזאגט דאס אויבנדערמאנטע, זייענדיג א היבשער שונא פון מהרנ"צ מבאבוב, ועשה גז"ש. והמבין יבין.
באקאנט גראדע, אז דער קדושת ציון האט געהאלטן אזוי אויף מהר"א מבעלזא, און בפשטות פון דארט קומט דולה מיט זיין מהלך.

איך רעד נישט אריין דערינען, אבער כ'קווענקל מיך שוין א גוטע פאר יאר צווישן די פארשידענע מהלכים וויאזוי אפצולערנען מהר"א מבעלזא [נישט אז מיין דעה איז קובע...].

[קל וחומר]

וואס נאך וואלט ר' אהרן מבעלזא זי"ע געדארפט טוהן לשיטת דולה ומשקה אז ער זאל באקומען דעם טיטול 'מלאך בדמות אדם'?
עסן ווינציגער?
שלאפן ווינציגער?
רעדן ווינציגער?

די וועג דער לייגט אים אראפ קוקט אויס ווי ס'רעדט זיך פון א בעלעדער רבי.

[[NAMELESS]]

איך רעד נישט אריין דערינען, אבער כ'קווענקל מיך שוין א גוטע פאר יאר צווישן די פארשידענע מהלכים וויאזוי אפצולערנען מהר"א מבעלזא [נישט אז מיין דעה איז קובע...].

אויב דו וואלסט געווען אפאר יאר עלטער און דו וואלסט עם געזען בתפארתו מיט זיין גאנצע עבודה, מיט אלע זיינע שטיקעס ומשוגעת'ן מכלומרשט, וויאזוי טראכסטו וואלסטו עם דעמאלטס אפגעלערנט?

[[NAMELESS]]

שטארק מעגליך, אז כ'וואלט געהאט דעם זעלבן ספק. והמבין יבין.

טאקע צווישן די וואס האבן אים יא געקענט, זענען געווען צוויי דעות, הגם איין דעה האט געווינען מאנאפאל אינעם חרד'ישן ציבור [די זעלבע סארט דעה גייט אייביג געווינען מאנאפאל, פאר פארשטענדליכע סיבות].

איך קען זיך נישט אריינמישן אין די סארט מושגים, אבער דאס אליינס איז אויך ווערד צו שרייבן.

[[NAMELESS]]

לאמיר זען, יעצט אז דו קענסט דער אמשינאווער רבי פון ארה"ק וויאזוי טייטשט דו אויס זיין דרך ( דא האט ער געדארפט מער ווי איינמאל רעדאגירן פאר דער וואס געדענקט). ועי' עוד פה

[ליטוואק פון בודאפעסט]

איך האב פריער דערמאנט דער מהרש"א אויף מי שענה לאברהם אבינו בהר המוריה. כעלעמ'ער מגיד האט מיר מעורר געווען אין אישי אז ער זאגט באמת פארקערט. איך האב עס געשריבען פון זכרון און ביים נאכקוקען איז ער באמת גערעכט, ער זאגט אז ס'גייט נישט אויף די תפלה אז יצחק זאל געראטעוועט ווערען נאר אויף דאס טרעפען דער באק. מ"מ שטייט אז ער האט געדאווענט אז יצחק זאל געראטעוועט ווערען.
אין של"ה פרשת וירא איז ער מאריך דערין און ער זאגט אזוי פשט אין מי שענה, עיי"ש ותמצא נחת

Sent from my HTC Desire 510 using Tapatalk

[ברוך שאמר]

איך האב פריער דערמאנט דער מהרש"א אויף מי שענה לאברהם אבינו בהר המוריה. כעלעמ'ער מגיד האט מיר מעורר געווען אין אישי אז ער זאגט באמת פארקערט. איך האב עס געשריבען פון זכרון און ביים נאכקוקען איז ער באמת גערעכט, ער זאגט אז ס'גייט נישט אויף די תפלה אז יצחק זאל געראטעוועט ווערען נאר אויף דאס טרעפען דער באק. מ"מ שטייט אז ער האט געדאווענט אז יצחק זאל געראטעוועט ווערען.
אין של"ה פרשת וירא איז ער מאריך דערין און ער זאגט אזוי פשט אין מי שענה, עיי"ש ותמצא נחת

Sent from my HTC Desire 510 using Tapatalk

אין וואס איז פשט אויף מי שענה ליצחק בנו וכו' ??

[דולה ומשקה]

מעשה'לך אהער מעשה'לך אהין. איך וויל הערן קלאר, איז מר"א געווען גרעסער ווי מרי"ד אדער נישט?

בחייו פון מהרי"ד האבן די בעלזא פראפאגאנדיסטן געפויקט אז זייער רב(י) איז א פירער, א ריכטיגע מנהיג, קען לערנען, ער האלט דער דור זאל בלייבן ביי אידישקייט, וכו' וכו', ביי זיין זוהן מהר"א האט מען בכלל נישט געקענט אויסהילכערן די זעלביגע אויבערדערמאנטער ווערטער, אבער דער באן, דער בעלזא באן מוז דאך ווייטער פארען, זענען שרי החוץ געזעצן ביי א מיטונג ווען ביים הויפט בענקל זיצט דער קאפ מייסטער ר' אהרן יהושע, און זענען אויפגעקומען מיט א נייע סלאגאן, אוועק דער "מנהיג, תורה, וכו'", און מ'איז אוועק פון דעם מיטונג אז "דער רב איז א קדוש מרחם אמו, א מלאך ה' צבאות, אהרן קדוש ה'", מיט נאך אזעלעכע לופט טיטלען, אבער דאס האט געארבעט, עס האט געארבעט טאקע פאר די בעלזא חסידים, אבער דער אינדרויסענדיגער עולם האט עס מאיזה סיבה שהוא נישט אפגעקויפט, ביז ער איז אנגעקומען צו די אונגארישע תמימים און נאכדערצו בימי הזעם, און דאס האט אסאך צוגעהאלפען ביתר שאת וביתר אז אין ארץ ישראל, ודוק כי קצרתי מאד.

איינער האט מיר געזאגט דאס אויבנדערמאנטע, זייענדיג א היבשער שונא פון מהרנ"צ מבאבוב, ועשה גז"ש. והמבין יבין.
באקאנט גראדע, אז דער קדושת ציון האט געהאלטן אזוי אויף מהר"א מבעלזא, און בפשטות פון דארט קומט דולה מיט זיין מהלך.

איך רעד נישט אריין דערינען, אבער כ'קווענקל מיך שוין א גוטע פאר יאר צווישן די פארשידענע מהלכים וויאזוי אפצולערנען מהר"א מבעלזא [נישט אז מיין דעה איז קובע...].

מ'דארף צו זיין קיין שונא פאר הרה"ק רבי נפתלי צבי מ'באבוב זצ"ל, ווייל ביי יעדע דינאסטיע איז געוועהן אזוי, ובתוכם דער שלשלת לבית באבוב, אויפן ערשטע רב גייט דער מהלך "אויף געוואקסען ביים צאנזער זיידע, אויפגעשטעלט דער ערשטע ישיבה אין גאליציע, פארגעלערנט שיעורים".
אבער אויף זיין זוהן דער קדושת ציון האט האט מען דאס בכלל נישט געקענט זאגען, על כן ביים קדושת ציון נוצט מען אנדערע לשונות און ווערטער ווי למשל "פיקח, שיינע בעל מנגן, טאלאנטפולע מענטש, אויסגעארבעט שוואכע בחורים וכו'" אלץ פיין און וואויל.
ווידער ביי זוהן מהר"ש השני האט מען מאיזה סיבה שהוא נישט געקענט זאגען קיין איינס פון די אויבערדערמאנטער ווערטער וואס מ'האט געזאגט אויף זיין פאטער און זיידע, עד שבא הכתוב השלישי "איש השלום, ווי נישט ווי האט ער אופגעשטעלט א שיינע עדה נאכ'ן מלחמה, א שיינע בעל מספר , וכו'".
ביי זוהן ממלא מקום דער מהרנ"ץ וואס קען דעם פארקויפען איבער זיין שנות הנהגה, נישט קיין פראבלעם, מ'האט געטראפען "ער האט זיך אוועק געגעבען פאר זיין טאטע, ער האט אויפגעשטעלט באבוב, בעל מופת וישועות, גומל חסד ועוזר דלים".
ואחר פטירתו אויף זיינע צוויי ממלא מקומות רבי בן ציון השני א איש השלום קען מען דאך נישט זאגן, לייגט מען ארויף "ער איז א שטארקער מנהיג פאר זיין קהלה, א שיינע צורה, ער מאכט עס גוט, א בקי וידען נפלא אין חסידישער ספרים" - און אויף רבי מרדכי דוד "דער שר התורה אליינס, לערנט פאהר שיעורים, ענדליך א באבוב'ער רבי וואס קען לערנען, ווי נישט ווי האט ער מוותר געוועהן אויף אלעם [א זאך וואס נישט מהר"א ואחיו מהרז"ל וואלט געטוהן] וכו'.

וכהנה וכהנה יעדע דינאסטיע הכל לפי השעה והזמן.

[[NAMELESS]]

דולה במח"כ ביסט א פלעינע שווארצקוקער, כ'מיין יעדער האט זיך טאקע זיינע מעלות, פארוואס אנקוקן קרום? איז דען איינע פון די זאכן שקר?

[ברוך שאמר]

דולה במח"כ ביסט א פלעינע שווארצקוקער, כ'מיין יעדער האט זיך טאקע זיינע מעלות, פארוואס אנקוקן קרום? איז דען איינע פון די זאכן שקר?

דולה האט געזאגט די אמת נאר ער האט עס צילייגט צום שמייכלען

[ליטוואק פון בודאפעסט]

דער פאוינט איז אז די מעלות פון די אלע רבי'ס האבען נישט מיט זייער ירושת הרעביסטיווע. איך גלויב נישט אז בזכות עצמם וואלטען די חברה מושך געווען א ציבור. יעצט זאגסטו אז מיט זייער טאטע'ס האבען זיי אויך גארנישט געהאט. ט'וואס איז עס יא?

Sent from my HTC Desire 510 using Tapatalk

[סמבטיון]

שש, איך קען זיך נישט אריינמישן אין די סארט מושגים, אבער דאס אליינס איז אויך ווערד צו שרייבן. ער האט זיך נאך געקענט פארמעסטן מיט אלע אמשינאווער רבי'ס.

[קל וחומר]

היינט איז געווארן א מצב וואס יעדע שמויגער וואס האט א גוט קעפל און האלט זיך אויפגעקלערט האט שוין אייגענע מיינונגען אין די האקעלסטע טעמעס, א שטייגער וואס מיר האבן אלע בייגעוואוינט איז געווען לעצטנס איינער מיט ערענסטע חששות אז דער אריה"ק איז געווען א געמיינער פאפער אין ערגערן פאל, אדער א פשוטער בעל דמיון אין בעסערן פאל. ווייל טאמער האט ער גאנץ א גוטן קאפ איז דאך לא ימלט אז ער זאל נישט זיין א מבין אין קדושה.

אנדערע האבן אלעמאל געוואוסט אז די זאכן לאזט מען פאר די וואס האבן א שמעק אין קדושה, צום ביישפיל טשובינער רב איז כולא עלמא מודה אז ער איז געווען פון די גדולי הדור אין פריערדיגן דור, ער איז געווען אן אויסגעארבעטער איד אן איש קדוש, ער איז געווען א מבין אין קדושה (כ'האב דייקא אים געקליבן ווייל ער איז געווען א גאון אדיר בתורה - לכאורה דער גרעסטער נאכן קריג. ודו"ק).

ועל כגון דא אמרו וואס פעהלט דיך אויס צו ליפטערן דיין פקחות (ליין: טיפשות) ווען דו ביסט בכלל נישט קיין דעה זאגער אין די סארט נושאים.

דיסקלעימער: איך בין דירעקט נישט קיין בעלזער, איך האב גראדע פיינט די אלגעמיינע בעלזא שחצנות מענטאליטעט, אבער ההכרח לא יגונה. (כ'בעט איבער אלע בעלזא דא, כ'בין נישט געקומען סטיריאוטייפן חלילה).

[תורה ומדע]

דער פראבלע ם איז אז די חניכי וויליאמסבורג ומאה שערים האבען נישט די כלים פון התבטלות.

[[NAMELESS]]

שש, איך קען זיך נישט אריינמישן אין די סארט מושגים, אבער דאס אליינס איז אויך ווערד צו שרייבן. ער האט זיך נאך געקענט פארמעסטן מיט אלע אמשינאווער רבי'ס.

דו קענסט דיך טאקע נישט אריינמישן. דיין בעלזע שוואנצאנעס פסל'ט דיר פון אריינרעדן.
און אגב, דו האסט אן אנונג ווער די אמשינאווע רבי'ס זענען געווען? סך הכל האבן זיי די טעראר און פראפאגאנדע פן בעלזא נישט פארמאגט.

דאס זעלביגע מיט די אנדערע מגיבים, על סמך מה רעדט עטס? צוליב פראפעגאנדע וואס ענק האבן אפגעקויפט? איך גלייב נישט קיין פראפעגאנדע, איך בין פשוט מסופק. אבער די אלצווייסערס, אויף וואס באזירן ענק ענקער וויסנשאפט?
א שאד ווייטער צו רעדן דערוועגן, דער עולם איז נישט אפן פאר דיסקוסיע, אדער אפילו פאר אריינטראכטן.