הרב שלמה העלבראנץ וכת דיליה

[קל וחומר]

זיי מאכן דארט ערלי חצות.
ענליך צו ערלי שבת.

ס'דא סודות נשגבות אינעם עניין. והוא רחום יכפר.

[גרויסע מענטשעלע]

סאיז א שאד זיך טענען יעדער ווייסט אלעס זייט סהאט זיך אונגעהויבן זייער פרשה פין אנטלויפן פין קענאדא.

שמואל האסט אביסעל צופרי אונגעהויבן מיט צוריקדרייען די מעשה געב עס אפאר יאר.

[שמואל פרימו]

[center]דבר תורה לכבוד שבת
געהערט געווארן נעכטן ליל-שישי ביי די חבריא קדישא פון
הרה"ג ר' מאיר יששכר ראזנער שליט"א
יד ימינו פון כ"ק מרן אדמו"ר תמ"ל הגה"ק שליט"א.[/center]
וישב ממני שבי
עס איז באקאנט פון תלמידי בעל-שם-טוב אויפן פסוק 'עלית למרום שבית שבי'
שבי איז ראשי-תיבות שמעון בר יוחאי (הרשב"י)
שבי איז ראשי-תיבות שלמה בן יצחק (רש"י)
שבי איז ראשי-תיבות יצחק בן שלמה (אריז"ל)
שבי איז ראשי-תיבות ישראל בן שרה (בעל-שם-טוב)
שבי איז ראשי-תיבות ישראל בן שלום (מרן הריזשענער זצוק"ל)
שבי איז ראשי-תיבות שלמה בן יוכבד (הרבי שליט"א)

די אלע דאזיגע צדיקים, די ראשי האומות זענען געווען א הכנה לביאת המשיח, בשעת יעדער צדיק האט געברענגט א חידוש אויף דער וועלט, מקרב צו זיין נאכמער דער ביאת הגואל שיבוא בב"א. דער ערשטער איז געווען דער רשב"י, וואס מיטן כח הקבלה וואס ער האט מגלה געווען אינעם ספר הזוהר, אזוי ווי ער שרייבט בספר הזוהר נפקין מן גלותא, דורך דער גרויסער כח פון דעם זוהר הק'.
דערנאך איז געקומען רש"י הק', מיט זיין געוואלדיגער כח, צדקות און קדושה, כידוע לכל.
דאן איז געקומען דער אריז"ל, וואס האט מפרסם געווען און מפתח געווען דער תורת הסוד און מגלה געווען דעם סוד פון שבירת הכלים, ביז זיין תלמיד רבי חיים ויטאל שרייבט אויף אים 'לא היה מי שישיג חכמה זו על אמתתה כמוהו'. און כידוע איז דאס געווען א הכנה לביאת המשיח ולעולם התיקון שכולו טוב.
ווער רעדט נאך ווען עס איז געקומען דער מיסד תנועת החסידות, דער הייליגער בעל-שם-טוב, וואס זיין דרך האט אריינגעברענגט א נייעם אור אין די גאנצע וועלט, וואס צדיקים האבן מעיד געווען אז דאס איז א הכנה לביאת המשיח און נאך פיל העכער דערפון.
צווישן די גדולי צדיקי הדור האט זיך געפינען דער הייליגער רוזשענער זצ"ל, וואס זיין אייגנארטיגער העכערער מהלך אין עבודת-השם איז תמיר ונעלם מיט סודות נפלאים ורזין דרזין. כידוע האט דער רוזשענער געזאגט אז איידער משיח וועט קומען, וועט אראפקומען א גל פון כפירה אויף דער וועלט, און בפרט פאר רוזשענער חסידים, און נאר דורך אמונת חכמים און סיפורי צדיקים וועט מען זיך קענען האלטן.
ואחרון חביב, דער הייליגער רבי שליט"א, וואס האט מגלה געווען דעם סוד החיים למקרביו, וואס אין זיין זכות האט די וועלט א קיום.

אצינד, אין די וואכנדיגע סדרה שטייט דער פסוק 'וישב ממני שבי', וואס חז"ל דרש'ענען דערויף 'אינו אלא שפחה אחת'. ווי באקאנט וועט משיח נתגלה ווערן כעני ורוכב על החמור, ער זיצט בשערי רומי ווי אן עני מצורע וכדו' וכדו'. משיח דארף ליידן פארן דור, צו מכפר זיין די עוונות פונעם דור, און נאר דורכדעם קען משיח נתגלה ווערן. דער באשעפער האט זיינע חשבונות ווי אזוי עס קען אויסגעפירט ווערן בפועל, אז משיח, אדער דער מקרב המשיח זאל אויספירן זיין שליחות, אבער דער ווייטאג איז דעמאלס, ווען עס איז 'וישב ממני שבי', אז כלל-ישראל איז גורם אז די יסורים זאלן קומען פאר משיח אדער פארן מקרב המשיח, וישב ממני - ווען עס איז פאראן א גורם צו 'שבי' - דער רבי תמ"ל.

אבער חז"ל זענען מקדים און זאגן, אז עס איז בלויז שפחה אחת... דער מכיוון דערין איז, אז טראצדעם וואס עס דוכט זיך פאר געוויסע, אז זיי האבן דאס גורם געווען, איז דאס פארט דעם רבי'נס אייגענע החלטות. דער רבי האט דאס גענומען אויף זיך מרצונו הטוב, וועלנדיג אפקומען פאר די עבירות שבדור (בתוכם זיינע מתנגדים). דאס איז מרומז אינעם פסוק 'וישב' ממנו שבי' 'וישב' איז אויך די ראשי-תיבות פונעם רבי'נס נאמען. אז דער רבי האט עס אליין אויף זיך גענומען.

דער רמב"ן איז מחדש, אז דער שפחה וואס מען האט געפאנגען, איז גאר געווען פארקערט, דהיינו אז די אידן האבן געפאנגען א שפחה פון די כנענים, און דער רמב"ן איז דאס מדייק פון דער לשון 'שבי'. לויט דער דאזיגער רמב"ן קומט אונז די תורה לערנען דער מהות פון דער 'שבי' - דער צדיק הדור שליט"א, דער מקרב לביאת המשיח, דהיינו אז דער צד-הקדושה האט געפאנגען דעם 'שבי' פון די צד הכנענים. דאס ווייזט אויפן עבר פונעם רבי'ן תמ"ל, ווי אזוי דער צד הקדושה האט זיך געשלאגן מיטן צד הטמאה, ביז עווענטואל האט כלל-ישראל און די צד הקדושה געוואונען, וישב ממנו שבי, מען האט ארויסגעראטעוועט דעם 'שבי' פון די כנענים (וכדברי האוה"ח הק' דברים כא יא - עיי"ש ותמצא נחת). אט דאס איז די התחלת מלחמות גוג ומגוג, וואס ווערט פארווירקלכט אין די רוחניות'דיגע מלחמה קעגן די ציונים, וואס דורכדעם קען משיח נתגלה ווערן כעני ורוכב על החמור, בב"א.

ר' מאיר יששכר האט מרמז געווען און ארומגערעדט נאך ענינים, אבער דאס איז שוין פנימי - נישט פארן עולם.

[שבת אחים]

די תורה איז געזאגט געווארן פאר חצות הלילה אדער נאך חצות הלילה? אדער גאר מעגליך אז סאיז געוועהן פונקט ביי די שקיעה 20 מינוט מיט פיר חלקים פונעם נץ החמה פארן זריחה פון בין השמשות? כ׳דארף זייער וויכטיג וויסן, ביטע ענטפערן ווי אומשנעלעסטן.

[שמעקעדיג]

דער ערשטער איז געווען דער רשב"י
דערנאך איז געקומען רש"י הק'
דאן איז געקומען דער אריז"ל,
ווער רעדט נאך דער הייליגער בעל-שם-טוב
צווישן די גדולי צדיקי הדור האט זיך געפינען דער הייליגער רוזשענער זצ"ל

ואחרון חביב, דער הייליגער רבי שליט"א, וואס האט מגלה געווען דעם סוד החיים למקרביו, וואס אין זיין זכות האט די וועלט א קיום.

[שבת אחים]

מ׳זאגט נאך בשם תלמידי בע״ש אז דער הייליגער רושינער זי״ע פלעגט טאקע טיילן מלכות מיט א גאלדענע ריט אלץ מלכות בית דוד אויס!

[ליטוואק פון בודאפעסט]

איך האב אן אייזענע ליטווישע קשיא. טאמער די תורות זענען ריכטיג, וואלט געדארפט שטייען אין תורה וישב ממנו אבי, און דערנאך וואלט מען געדארפט טוישען די נעמען פון אלע גדולים אין דיין רשימה, אנהייבענדיג פון רש"י ביז דער בעש"ט?
אלא מאי וואס?
משיח איז גאר דער ליובאוויטשער רבי, אדער הרב עובדיה יוסף, און בן תמ"ליון איז סתם מעכיל, והכל על מקומו יבא בשלום.
און יעצט קען מען צוגייען צו דברי אגדה.....
אבער דאס איז נאר פנימי, נישט פאר'ן עולם

[גר ותושב]

שמואל אפשר בוסטו אונז מגלה די סוד החיים? איך הייב שוין אן צו טראכטן אז עפעס ליגט אין די ווייטימינען.

[גר ותושב]

כידוע האט דער רוזשענער געזאגט אז איידער משיח וועט קומען, וועט אראפקומען א גל פון כפירה אויף דער וועלט, און בפרט פאר רוזשענער חסידים,

איז נאך היינט דא ריזשינע חסידים?
מהיכא תיתי אז די מבול וועט זיין בפרט פאר די ריזשענע חסידים?
עינק פאררופן זיך אויף ריזשען?
איז עינקע רבי א דירעקטע אייניקל?
איך האב אייך אן עצה פאררופט זיך נישט אויפן ריזשינער לאזט עים שוכן עפר זיין במנוחה וועלן עינק נישט האבן די גל כפירה!

[כוכב]

שמואל מיט וואס איז לב טהור אנדערש ווי אנדערע טויזנטער כיתים מכיתים שונים אין אלע סארטן רעליגיעז וואס דינען און זענען פולקאם אונטערן קאנטראל פון איין יחיד.
דאס איז די דעפיניציע פון א קולט מיין פריינט.
און בכלל, אפשר טרעפסטו מיר א לעגיטימע פרעצעדענט צו לב טהור אין כלל ישראל'ס היסטאריע?

[berlbalaguleh]

שמואל א קאפלימענט קומט זיך דיר זיכער ........ דו מאכסט עס אייזן ....... אין א ערנסטע מינע דו האסט גאנץ א פיין פעדער

איין זאך זעי איך פילן פון דיין רבין האסטו שוין גענומען....... מלקות זעיט אויס האסטו נאך נישט אויפגעפיקט...... קום אהער לייג דיך איבער איך וועל דיר געבן ארבעים חסר אחת אבער געבן

גאנצל: ס'רעדסטו. ער האלט אז ס'איז א זכייה צו כאפן מלקות פון זיין רבי'ן תמ"ל. מ'שטייט אין די ליין זיך איבערצולייגן פאר'ן רעבי'ן...!
איך האלט אז די רבי תמ"ל קען אריינגיין אין א נייע ליין. מוהלות. אין לויף פון די יארן איז ער געווארן א גרויסער עקספערט...

[שבת אחים]

און בכלל, אפשר טרעפסטו מיר א לעגיטימע פרעצעדענט צו לב טהור אין כלל ישראל'ס היסטאריע?

אין אמתן אריין איז עס נישט קיין סאך אנדערש ווי למשל מאנסי וויזניץ ווי ר׳ מאטעלע דיקטיריט זיינע מענטשען און ווי סקווירא ווי ר׳ דוד׳ל דיקטיריט זיינע מענטשען, די איינציגסטע חילוק איז נאר אז העלבראנץ איז אביסלע מעהר ראדיקאל. נעם צום ביישפיל די אלע תקנות וואס ר׳ מאטעלע האט געמאכט ווי למשל נישט מאכן קיין איין בילד ביי קיין חתנות (אז נישט קען מען נישט מאכן די חופה ביי אים), פון ווי נעמט ער דעס? פארוואס זאל א כלה נישט מעגן האבן א בילד פון די טאג פון איר חתונה??? עטליסט איין בילד? , און מ׳קען אנווייזן צענדליגער ״משוגעתן״ וואס איז איבערנאכט געווארן ׳תורת משה׳ אין מאנסי וויזניץ און אין אנדערע פארנאטישע חסידות׳ן וואס איז לדעתי די זעלבע דערהער און די זעלבע בחינה ווי א קולט, ענליך צו העלבראנץ ווי איין מענטש מאכט דיסאושנס און רוללס פאר גאנצען קהל און יעדער ווארט וואס ער זאגט איז הייליג ביי דעפינישאון. אדרבה זייטס מסביר די חילוק צווישן העלבראנץ און מאנסי וויזניץ /סקווירא חוץ אז סאיז אביסלע ווייניגער פארוקט און עקסטרעם?

[[NAMELESS]]

קענסט מיך ברענגען א מקור צו די רוז'ינערס מימרא?
דער ראזנער תמ"ל האט לכאורה געמאכט א קוגל פון אפאר מאמרים פונ'ם רוז'ינער פאר זיין אינטערעסע...

עניוועי, לויט דעם קומט אויס אז וויבאלד ענקער רבי איז נאך גרעסער זענט עטס גרעסערע אפיקורסים...!

[מרדכי ישראל]

איז נישט די רבי'ס נאמען ארז אלברנס?
וויאזוי שטימט עס מיט ושבית שבי?

[איך אויך]

יאפ די קעפל איז פארפירענד.

[ליטוואק פון בודאפעסט]

איך האב אן אייזענע ליטווישע קשיא. טאמער די תורות זענען ריכטיג, וואלט געדארפט שטייען אין תורה וישב ממנו אבי, און דערנאך וואלט מען געדארפט טוישען די נעמען פון אלע גדולים אין דיין רשימה, אנהייבענדיג פון רש"י ביז דער בעש"ט?
אלא מאי וואס?
משיח איז גאר דער ליובאוויטשער רבי, אדער הרב עובדיה יוסף, און בן תמ"ליון איז סתם מעכיל, והכל על מקומו יבא בשלום.
און יעצט קען מען צוגייען צו דברי אגדה.....
אבער דאס איז נאר פנימי, נישט פאר'ן עולם

איך האב שוין געפרעגט די קשיא, נאר כנראה האב איך עס געדארפט שרייבען קלארער.

[שמואל פרימו]

אוי ליטוואק ליטוואק, ווען וועסטו שוין תשובה טאן?

מיר ווייסן דאך אז די גאנצע טעם פארוואס דו שרייבסט דא און דו דרייסט זיך מיט חסידים, איז פשוט ווייל טיף אין הארץ ביסטו מקנא חסידים, א קנאה וואס עסט דיר אויף און ווערט דערקייקלט אויף א 'שנאה' צו חסידים. אבער די גאנצע שנאה איז געבויט בלויז אויף קנאה, דו ביסט אונז מקנא, טיף אין הארצן וואלסטו געוואלט געבוירן ווערן צווישן אונז און זיין איינער פון אונז, אבער דער באשעפער האט געוואלט אז דו זאלסט געבוירן ווערן אלס קאלטער ליטוואק. יא, אזוי איז עס און עס וועט דיר גארנישט העלפן. א ליטוואק ביסטו געבוירן געווארן און א ליטוואק וועסטו שטארבן, און זאל דיין הארץ פלאצן פאר קנאה.

אבער, ס'איז נישט גענצליך אזוי:
דו קוקסט עס אן צווישן 'גאר שווער' און 'כמעט אוממעגליך', איבערצודרייען דיין הויט און ווערן א חסיד עם כל המשתמע לכך, כולל ווייסע זאקן מיט א ווייסע וועסטל... דו טראכסט אז עס וועט קיינמאל סיי ווי נישט פאסירן, דעריבער קוקסטו אויף די חסידים פון די אנדערע זייט גדר מיט א מורא'דיגע שנאה, וואס שטאמט פון שטארקע קנאה, דו קענסט נישט צוזען ווי אזוי זיי האבן זוכה געווען דערצו, און דו האסט ליידער נישט זוכה געווען צו גיין מיטן חסידי'שן לבוש, דאווענען אין א חסידי'ש בית-המדרש און אפילו זיצן ביי א טיש פרייטאג-צו-נאכטס ביז אינמיטן נאכט, און נאכער מלוה-מלכה מיט קנאבל ביז שפעט.

אבער ס'איז נישט אמת! - די מחשבות ווייזן אויף א שוואכקייט פון דיין זייט. עס ווייזט אז דו ביסט נישט גענוג שטארק און קאראזשפול זיך אויפצוהויבן העכער די גאנצע וועלט און אויסרופן קבל עם ועדה - עס גייט מיר גארנישט אן, איך וויל זיין א חסיד, איך האב ליב דעם לעבנס-סטיל, איך האב ליב צו דאווענען אזוי און לערנען אזוי... איי, מען וועט דיר נישט עקסעפטן אין די חבורה? (אזוי מיינסטו עכ"פ) - ס'איז דא גענוג מקומות און אויף גענוג אופנים (צווישן זיי - אריינצוקומען צו אונז אין לב-טהור), וואו מען וועט דיר מער ווי עקסעפטן, און אויפנעמען בב' ידיים, אזוי אז דו וועסט ווערן ממש איינע פון אונז, און טון הערליכע שידוכים מיט חסידי'שע אידן מדורי דורות. דיינע קינדער וועלן זיין תלמידים פון אונזערע ישיבות, ווייקן ביי וועלכן רבי'ן עס געפעלט דיר, כולל ר' אלימלך בידערמאן מיט ר' צבי מאיר זילבערבערג. יא, ס'איז מעגליך, דו טארסט נאר נישט זיין אזוי שוואך אין דיין לעבן.

אויב איז פאראן א שנאה, דאן דארף עס זיין פון דיר צו דיר, פארוואס דו קענסט זיך נישט מתגבר זיין אויף דיינע מכשולות (אבער אלס אל תדון - איך קען דיר נישט דן זיין, איך ברענג נאר ארויס די נקודה).

יא, דו קענסט! - איף דער איז עי וויל, דער איז עי וועי!


...
יעצט גיי לאך אפ, און שריי אז עס איז נישט אמת, דו האסט קיינמאל נישט געוואלט זיין א חסיד, בלא בלא בלא... מיר ווייסן סיי ווי דעם אמת!

[בת קול]

דו זאגסט דיין רבי איז א נביא. (אין אישי)
דו ווייסט דו גייסט כאפן פון אים פאר זיך דרייען אויפן אינטערנעט?

[שמואל פרימו]

און אפשר איז עס מיט זיין הסכמה?

[ליטוואק פון בודאפעסט]

איי, שמוליק שמוליק. דו מיינסט ס'איז נישט קענטיג צו אונז אלע וואס דו זוכסט דא באמת אין שטיבעל? אלע זע'ען וואס דא טוט זיך.
דו ווייסט טיף איין הארצ'ן אז אפענקייט איז דער וועג צו גדלות, מיט ברייטקייט דינט מען דער באשעפער פיהל טיפער, מיט א פארשידענהייט פון מיינונגען און מענטשהייטען ווערט מען אלס נאנטער. האסט זיך פארדרייט מיט דער טפשות און קטנות פון באוועגונגען און שטראמען פון צמצום מיט גיאות, אבער טיף אין הארץ ווייסטו אז דער אמת ליגט דא אין ק"ש, צווישען פיהלע קלוגע דענקער'ס, מאנכע מער מאנכע ווייניגער, אבער דער עיקר א פארשידענהייט נישט איין פארביגע דרשות און מיינונגען.

נאר וואס? דו האסט מורא אפצולאזען דער זיכערקייט וואס דו האסט געטראפען אין גואטאמעלא (נ.י., ירושלים, טאראנטא, גייטסהעד, מילאן, מעלבורן, ווער ווייסט?) ווייל אן דער זיכערקייט וואס קטנות גיבט צו, וואס וועט אויפהאלטען דער וועלט? דו ווייסט נישט דער סוד פון חכמה תחיה בעליה, אז ספקות זענען נישט קיין פחד נאר דער עגזיסטענץ פון א מענטש א בעל מחשבה.

א גאנצע חלק פון דיין נשמה און גוף האסטו נאכגעלאזט צוליעב דיין תאווה פון דער באקוועמליכקייט פון וודאות. דיין מח דארשט פאר עפעס א ספק, דיין נשמה בעט זיך ביי דיר 'גיב מיר וואס צו טראכטען וואס אויסצוקלארען', נאר דו האסט ענדעריש געוויילט א לעבענסשטייגער פון מפקיר זיין דער מח און נשמה צו א בשר ודגים וואס מיט א געשליפענע צונג האט ער דיר איינגערעדט אז ער קען עפעס מער ווי דיר.

ביסט פונקט אזא ת"ק וו איהם! קענסט אויך פארשטייען, קענסט אויך מחליט זיין וויאזוי צו לעבען און דינען דער באשעפער! לאז נישט אפ!

מיר אלע שטיצען דיר און מיר ווילען אז דו זאלסט זוכה זיין זיך אויסצודרייען פון דיין פתלתולים וואס האבען דיר אנגעכאפט!

[ביליג]

מען דארף טוישן די קעפל פאר "מוסר שמועסן איינע אויפן אנדערע"

[אהרן]

עס טוט זיך דא מיט שמאלע האלוועיס, אויפגעפיקסטע אפיסעס מיט אינטערנעט פאר די מוסדות, געצוימטע צוטריט מיטן רשות פונעם נביא, ועל כולנה דברי התעוררת תוך תוכו אין שש'ש נפש אריין.

[tag]שמואל פרימו[/tag] איך וועל דיר עס גרינג מאכן, איך האב נישט קיין קשיות, אין איך דארף נישט קיין תירוצים, איך פארשטיי אלעס זייער גוט, דער נביא תמ"ל איז זייער א געלונגענער מענטש, אויסגעבויעט מיט זיינע שיטות, א בקי נפלא אין תורת הנגלה והנסתר, שוין אפגערעדט אין חכמת הוויטמינים אין ניורא מעדיקעשן, ער איז א געוואלדיגע עקספערט צו בויען א געפערליכע גילט ביי מענטשן און אז זיי זאלן זיך שפירן גוט נאר מיט וואס ער ערלויבט, ועל כולנה ער האט אלע קוואלעפיקאציעס צו זיין א קולט ליעדער.

די סיבה פארוואס איך האב נישט קיין קשיות איז ווייל איינס פון מיינע רביס האט מיר שוין געזאגט דעם תירוץ טאקע נישט אויף דעם ספעסיפישע געשיכטע, אבער ער האט געוויסט וואס ער רעדט אפילו ער האט נישט געקאנט דעם נביא ת"ל.

ברידערעל טייערע קום לאמיר זיך אראפזעצן און לערנען א פסוק, משלי יג ז: דְּרָכֶ֥יהָ דַרְכֵי־נֹ֑עַם וְֽכׇל־נְתִ֖יבוֹתֶ֣יהָ שָׁלֽוֹם׃

נאך וואס די וועסט פארענטפערן אלע קשיות און עס וועט פארענטפערן אז דיין נביא תמ"ל איז נישט עובר אויף בין אדם לחבירו'ס א מאסענשטאבליכן אופן , אבער מיין רבי האט מיר געלערענט אז אונזער עץ החיים איז זיס, מען דארף זיך נישט באגיין מיט קיין ברוטאלע מיטלען דאס צו עררייכן.

אז מיר לערנען שוין לאמיר צוענדיגן מיט א שטיקל רלב"ג:
דרכיה דרכי נועם. הנה דרכי התורה הם דרכים שינעמו וימתקו מאד לאדם כי לא העמיסה על האדם שום מעמס יקשה לו אבל כל מה שבה מן המצות והאזהרות הם דברים ערבים ורצויים בעצמותם לא כנימוסי הגוים שהיו מעמיסים בהם דברים קשים גם את בניהם ואת בנותיהם ישרפו באש לאלהיהם וכל נתיבות התורה הם שלום לגוף לנפש כמו שהתבאר מדברינו בדברי התורה כי כלם ישירו אל בריאות הגוף ובריאות הנפש.

קענסטו מאכן דביקות מיט דעם פסוק אויך אדער נאר מיט א נשמת ביים תמ"ל אין ארץ הקודש גאווטעמאלא?

[בת קול]

און אפשר איז עס מיט זיין הסכמה?

די חשש ווערט מיר אלץ גרעסער, אז מ׳שמיעוס׳מער דא מיטן תמ״ל אליין.