דף היומי - הערות והערות, קושיות ותירוצים

[היסטאריקער]

געהערט א גוט ווארט

די גמרא זאגט דף ח עמוד א על זאת יתפלל כל חסיד אליך לעת מצא, אמר ר' חנינא לעת מצא זו אשה וכו׳ מר זוטרא אמר לעת מצא זה בית הכסא, אמרי במערבא הא דמר זוטרא עדיפא מכלהו

זאגט רש״י ד״ה לעת מצא זה בית הכסא, שיהא דר במקום שיש בית הכסא סמוך לו לפי שהיתה קרקע של בבל מצולת מים ואין יכולין לחפור שם חפירות והיו צריכין לצאת בשדות ולהתרחק מאד

שטעלט זיך א קשיא פארוואס אמרי במערבא וואס דאס איז ארץ ישראל אז הא דמר זוטרא עדיפא מכלהו, לויט רש״י איז דאך די פראבלעם געווען אין בבל, פארוואס האבן זיך די בני אר״י געפרייט?

נאר פון דא זעט מען די אחדות און אהבת ישראל פון כלל ישראל דאן
אידען אין בבל האבן א סוער פראבלעם, די אידן אין אר״י ווייסן דערפון (אן אינטערנעט קול מבשר), ווייטאגן מיט, און פרייען זיך ווען מר זוטרא אדרעסירט עס.
מי כעמך ישראל

[קאווע טרינקער]

גוט.
דו לויפסט פאראויס...

[נס קאווע]

אנדערע שיעורים (ווי דעם דיין'ס שיעור וואס האט נארוואס אנגעהויבן ש"ס וכדומה) וואלטן זיך אויך געדארפט אויסלופטערן דא, יעדער האט דאך א שיעור, יעדע שיעור וואס האט מערערע באטייליגטע דארף זיך עפענען א אשכול (אדער פארום פאר די וואס ווילן נישט נכשל ווערן)

[היסטאריקער]

גוט.
דו לויפסט פאראויס...

יא
איך וויל ח״ו נישט מיטהאלטן דף היומי

אויב יא גוט, ווי איז די לייק?

[ונבנתה העיר]

אמר רבא .... כל שהקב"ה חפץ בו מדכאו ביסורין שנאמר (ישעיהו נג, י) וה' חפץ דכאו החלי ..... ולא עוד אלא שתלמודו מתקיים בידו שנא' (ישעיהו נג, י) וחפץ ה' בידו יצלח

אויף דעם זאגט די גמרא:

פליגי בה 1) רבי יעקב בר אידי 2) ורבי אחא בר חנינא.
חד אמר אלו הם יסורין של אהבה? כל שאין בהן בטול תורה שנאמר אשרי הגבר אשר תיסרנו יה ומתורתך תלמדנו
וחד אמר אלו הם יסורין של אהבה? כל שאין בהן בטול תפלה שנאמר (תהלים סו, כ) ברוך אלהים אשר לא הסיר תפלתי וחסדו מאתי

דו קשיא איז, וואס איז די מחלוקה, מהיכי תיתי אז רבא קריגט זיך?
נאר וויבאלד רבא דארף צוקומען צו די ברכה פון "תלמודו מתקיים", איז דאך משמע אז די יסורים-של-אהבה זענען גורם ביטול תורה, און דערפאר מוז מען צוקומען צו א ספעציעלע ברכה פון "וחפץ ה' (-די תורה) בידו יצלח". משא"כ רב יעקב בר אידי / רבי אחא בר חנינא, לשיטתם, אויב די יסורים זענען גורם ביטול תורה איז דא א סימן אז ס'איז נישט יסורים של אהבה.

'פליגי בה' גייט בכלל נישט ארויף אויף די מימרא פון רבא - עס איז א נייע מחלוקת צווישן ר' יעקב און ר' אחא וואס זענען יסורים של אהבה, שאין בהם ביטול תורה אדער שאין בהם ביטול תפלה.

[פליגי 'בה' מיינט אינעם ענין פון יסורים של אהבה].

[קאווע טרינקער]

WOW
ייש"כ. באמת.

[קאווע טרינקער]

סביב רשעים יתהלכון, כרום זלות לבני אדם.
סביב רשעים יתהלכון, דרש'נט די גמרא אויף המתפלל מאחורי בית הכנסת, דהיינו, ער שטייט פארקערט פון אלע מתפללים,
כרום זלות לבני אדם, איז דא צוויי פשטים:
1) תפילה איז זייער הויעך (כרום), און ליידער, בני אדם מזלזלין בה (זלות).
2) זלות לבני אדם, א נצרך, אן ארימע מענטש, טוישט זיך זיין פנים קאלירן, אזוי ווי דער עוף "כרום", וואס אירע קאלירן טוישן זיך יעדן אינדערפרי.

די שאלה איז אזוי, בשלמא לויט דעם ערשטן פשט, האט די רישא מיט די סיפא אין common, ביידע רעדן מעניני תפלה. אבער לויט די צווייטע פשט, וואספארא שייכות האט דער ענין פון תפילה מאחורי בית הכנסת, צו עניים מצטרכי לבריות?
און בכלל דארף מען פארשטיין, פארוואס זאל א מענטש דאווענען מאחורי בית הכנסת (און לויט טייל מפרשים מיינט דאס אז ער שטייט אין בית הכנסת, נאר אויסגעדרייט)?

נאר ס'קען זיין אויס - אן קיין "בהקדם" - אז די עניים, וואס האבן מהפך געווען די בית הכנסת פאר א צדקה קאלעקשען פלאץ, זיי דרייען זיך ארום אין שוהל "מאחורי בית הכנסת", און דאס איז א זלזול. והיינו הך.

[היסטאריקער]

אויף די היינטיגע דף איז דא א באקאנט שיין ווארט .

די גמרא זאגט דבר זה מתורתך תלמדנו ק"ו משן ועין, מה שן ועין שהן אחד מאבריו של אדם עבד יוצא בהן לחרות, יסורין שממרקין כל גופו של אדם על אחת כמה וכמה, והיינו דרבי שמעון בן לקיש, דאמר רשב"ל נאמר ברית במלח ונאמר ברית ביסורין, נאמר ברית במלח דכתיב ולא תשבית מלח ברית, ונאמר ברית ביסורין דכתיב אלה דברי הברית, מה ברית האמור במלח מלח ממתקת את הבשר, אף ברית האמור ביסורין יסורין ממרקין כל עונותיו של אדם.

וואס איז די נפק"מ צו איך לערן ארויס פון שן ועין צו מלח? שן ועין וואס איז נאר צוויי אברים באפרייט דעם מענטש, איז ווי מער יסורים מ'ליידט ח"ו איז די ק"ו שטערקער, משא"כ זאלץ איז טאקע ממתקת הבשר, אבער אויב לייגט מען צו סאך זאלץ טויג נישט.
דאס האט השי"ת געזאגט פאר משה רבנו ע"ה, וגם אני שמעתי את נאקת בנ"י ואזכור את "בריתי", אידן וועלן טאקע דארפן דורכגיין שעבוד מצרים, אבער עס וועט זיין בבחינת ברית מלח וואס איז נישט בעסער ווי מער, נאר אזויפיל וויפיל עס פארלאנגט זיך

[קאווע טרינקער]

אויף די היינטיגע דף איז דא א באקאנט שיין ווארט .

נעכטיגע דף

[היסטאריקער]

גערעכט, איך האלט דאך נישט דארט, איך האב געציילט פינף פון פרייטאג, באמת איז עס נאר פיר ווייל עס הייבט זיך אן פון דף ב

איז דאס די איינציגסטע הערה וואס די האסט?

[ונבנתה העיר]

דף ו' ע"א:

א"ר אבין בר רב אדא א"ר יצחק מנין שהקב"ה מניח תפילין שנאמר נשבע ה' בימינו ובזרוע עוזו בימינו זו תורה שנאמר מימינו אש דת למו ובזרוע עוזו אלו תפילין שנאמר ה' עוז לעמו יתן ומנין שהתפילין עוז הם לישראל דכתי' וראו כל עמי הארץ כי שם ה' נקרא עליך ויראו ממך ותניא ר' אליעזר הגדול אומר אלו תפילין שבראש.

ונתקשיתי פארוואס פעלט אויס די לימוד פון 'ובזרוע עוזו אלו תפילין שנאמר ה' עוז לעמו יתן', וואס וואלט שלעכט געווען ווען ער זאגט גלייך ובזרוע עוזו אלו תפילין ומנין אז תפילין איז עוז דכתיב וראו כל עמי הארץ וגו' ויראו ממך וכו'?

ואולי י"ל אז אזוי ווי 'בזרוע עוזו' רעדט זיך פונעם אייבערשטען איז נישט שייך צו זאגן אז עס איז פאר איהם א עוז פון דעם וואס מ'זעהט אז עס איז א עוז פאר אידן, מוז מען מקדים זיין אז תפילין ווערט גערופן עוז ווייל ה' עוז לעמו יתן און פאר זיי איז עס א עוז, וממילא רופט זיך עס 'עוז' בכל מקום.

והכי נמי מדויק פונעם לשון ומנין שהתפילין עוז הם 'לישראל', דלכאורה הול"ל בסתמא מנין שהתפילין עוז הם, ולהנ"ל יובן.

[קאווע טרינקער]

די גמרא זאגט, אז מ'קען זיך לערנען צניעות פון די פרסיים, צניעות ביים עסען, ביים ארויסגיין, ביים שלאפן (!).
קומענדיגע שורה זאגט די גמרא אז די פרסיים זענען מוכן ומזומן לגיהנום.
ארטסקרול ברענגט פון עץ יוסף אז די המשך איז, צו ווייזען אז כאטש די פרסיים זענען רשעים, זיי האבן חרוב געמאכט בית המקדש, דאך, אויב זיי האבן א גוטע מנהג, א מידה טובה, קען מען זיך נאך אלץ אפלערנען פון זיי.

א פארקעטע פשט האב איך געהערט, די המשך קומט צו ווייזען אז א מענטש קען זיין פרום אפילו אינדערהיים, והבן, און דאך זיין א בן-גיהנום.

[kliger]

וואס איז פשט ביי דוד המלך אז די דרום ווינט בלאזט ביי חצות?
רש"י ברענגט אז יעדע 6 שעה איז דא אן אנדערע ווינט
איז טאקע דאס די מציאות??
איז דא א ווינט פונקט ביי חצות?

[קאווע טרינקער]

(צ"ל: די מציאות)

ר' יונתן אייבשיץ טענה'ט ס'איז געווען א נס

[kliger]

ישר כח
אבער איך פרעג רש"י ברענגט דאך די 4 ווינטען

[ונבנתה העיר]

דף ו' ע"ב:
אמר רבי חלבו אמר רב הונא היוצא מבית הכנסת אל יפסיע פסיעה גסה אמר אביי לא אמרן אלא למיפק אבל למיעל מצוה למרהט שנא' נרדפה לדעת את ה', זאגט רש"י: נרדפה. לשון מרוצה משמע, שהרודף רץ.

איז משמע פון רש"י [איך האב נאכנישט קיין ניגון אויף דעם...] אז 'רדיפה' בעצם איז נישט טייטש לויפן-נאכלויפן, נאר אזוי ווי א רודף לויפט דאך [כדי אויסצופירן זיין רדיפה נאכן נרדף] ממילא איז מרומז אין דעם אז מען דארף לויפן.

---------

דף ז' ע"א:
וקמ"ל שלא תהא ברכת הדיוט קלה בעיניך.

די רעבעצין פון אדמו"ר מהר"ש מליובאוויטש איז אריין ביום חופתה להתברך פון איהר שווער אדמו"ר הצמח צדק, פאר'ן ארויסגיין האט זי אנגעוואונטשען דעם צמח צדק, דערנאך האט זי געזאגט 'לא יהא ברכת כלה הדיוט בעיניך'...

--------

דף ז' ע"ב:
וא"ר יוחנן משום ר"ש בן יוחי מנין שאין מרצין לו לאדם בשעת כעסו שנאמר פני ילכו והנחותי לך.

אינטערעסאנט אז ר' יוחנן האט אויף ע"א איבערגעזאגט די זעלבע מימרא בשם ר' יוסי.

---------

וא"ר יוחנן משום רבי שמעון בן יוחי קשה תרבות רעה בתוך ביתו של אדם יותר ממלחמת גוג ומגוג שנאמר מזמור לדוד בברחו מפני אבשלום בנו וכתיב בתריה ה' מה רבו צרי רבים קמים עלי ואילו גבי מלחמת גוג ומגוג כתיב למה רגשו גוים ולאומים יהגו ריק ואילו מה רבו צרי לא כתיב.

פונעם לשון הגמ' 'ואילו מה רבו צרי לא כתיב' איז משמע אז פונדעם זעהט מען אז גוג ומגוג איז לייכטער ווייל דארט דריקט ער זיך נישט אויס מיט אזא שארפע לשון 'מה רבו צרי'.

רש"י זאגט אבער פשט אז די משמעות איז פון דעם וואס ביי גוג ומגוג שטייט 'למה רגשו גוים, מה תועלת להם אלמא דבר קל הוא בעיניו'.

--------

מזמור לדוד בברחו מפני אבשלום בנו מזמור לדוד קינה לדוד מיבעי ליה אמר ר' שמעון בן אבישלום משל למה הדבר דומה וכו'.

עס איז א פלא'דיגער ענין אז דער בעל המימרא הייסט ר' שמעון בן 'אבישלום'.

-------

דף ח' ע"א:
רש"י: ים אוקיינוס יש בו מקומות שאינו מקבל ברזל ומחברין לוחי הספינה ע"י חבלים.

עס איז דא וואס ווילן צושטעלן די רש"י צום 'בערמודא טרייענגעל'.
http://en.wikipedia.org/wiki/Bermuda_Triangle

------------

ואמר רבי חייא בר אמי משמיה דעולא גדול הנהנה מיגיעו יותר מירא שמים דאילו גבי ירא שמים כתיב אשרי איש ירא את ה' ואילו גבי נהנה מיגיעו כתיב יגיע כפיך כי תאכל אשריך וטוב לך אשריך בעולם הזה וטוב לך לעולם הבא ולגבי ירא שמים וטוב לך לא כתיב ביה.

אשריך מיינט בעוה"ז און וטוב לך מיינט לעוה"ב, נו איז ביי א ירא שמים וואס עס שטייט נישט וטוב לך, נאר אשרי, וועט עס מיינען נאר עוה"ז און נישט עוה"ב?

ולכאורה צ"ל אז אויב עס שטייט צוויי לשונות גיט מען איינעם פאר עוה"ז און איינעם פאר עוה"ב, אבער אז עס שטייט נאר אשרי וועט איהם געבן לעוה"ב.

------------

ואמר רבי חייא בר אמי משמיה דעולא לעולם ידור אדם במקום רבו שכל זמן ששמעי בן גרא קיים לא נשא שלמה את בת פרעה והתניא אל ידור לא קשיא הא דכייף ליה הא דלא כייף ליה.

אינטערעסאנט, שמעי בן גרא וואס האט געשאלטן דוד קללה נמרצת אין זיינע שווערע צייטן, און ער פארנעמט א חלק אין דוד'ס צוואה צו שלמה אז ער זאל זעהן איהם מוריד צו זיין בדמים שאול, צו איהם איז שלמה געווען כייף און ער האט מורא געהאט חתונה צו האבן מיט בת פרעה.

[א ליטוואק וואלט שוין געמאכט מטעמים מיט אזא גמ'...].

[משכיל]

אפיציעל האט ער דאך איבער געבעטען דוד המלך, אבער דוד האט געלאזט צוואה פאר שלמה ער זאל איהם הרג'נען און זייט דאן האט ער פארלוירען רעספקט פאר איהם, דאס זאגט רש"י סמוך למיתת שמעי

[ונבנתה העיר]

אין פסוק שטייט בפירוש אז פון צוואת דוד ביז שלמה האט גע'הרג'עט שמעי איז געווען כאטש דריי יאהר, און ערשט דערנאך האט ער חתונה געהאט מיט בת פרעה.

[קאווע טרינקער]

וואס פשט, רש"י זאגט אז ווער ס'ליינט קרי"ש מיט די כהנים, איז נישט יוצא, ווייל ס'איז נאך פאר די זמן.
אויב ס'איז פאר די זמן, ווי אזוי האבן זיי געקענט זאגן ברכת יוצר, ס'איז דאך מפורש אין גמרא אז ס'איז דא א זמן פון ווען מ'קען שוין זאגן ברכת יוצר?

[משכיל]

אויב עס איז געווען פארן זמן האבען זיי נישט געזאגט יוצא אור,י

אבער וואס איז שווער איז אז מען האט נישט געשחט'ן דעם תמיד פאר עס איז געווען האיר השחר איז פארוואס זאגט די גמרא אין יומא לז: אז די וואס האבען געזאגט ק"ש מיט די אנשי המשמר האבען נישט יוצא געווען ווייל זיי האבען געליינט צו פרי, דא ברענגט די גמ' אמר להם הממונה וכו' זאגט דא רש"י ועבודה בשביל העבודה שעשו היו מברכין אחריה אויב מען האט שוין געטועהן די עבודה איז שוין געווען טאג?י

עס קען זיין אז איך כאפ נישט דא עפעס אבער עס איז אביסעל נישט קלאר

[קאווע טרינקער]

אויב עס איז געווען פארן זמן האבען זיי נישט געזאגט יוצא אור,

ס'איז משמע אז האבן יא געזאגט יוצר אור, נאר נישט על הסדר, דהיינו נאך אהבה רבה, אדער נאך עשרת הדברות

[קאווע טרינקער]

אויב מען האט שוין געטועהן די עבודה איז שוין געווען טאג?

טאג יא, אבער נישט "משיכיר", וואס פעלט אויס צו קענען קרי"ש מטעם "וראיתם אותו"

[משכיל]

די גמרא זאגט מפורש אויף דף יב. או דלמא האי דלא אמרי יוצר אור משום דלא מטא זמן יוצר אור וכי מטא זמן יוצר אור הוו אמרי