דער גורם צום חורבן ביהמ"ק - "חטא הידוע" רח"ל

[איך אויך]

גראדע מיט דעם בקיאות ענין איז שש גערעכט.

[ליטוואק פון בודאפעסט]

איך האב קיינמאל נישט געהערט קלאר אז דאס איז די סבה. ערשטנס ר' שאול איז גארנישט אזא ת"ק ווי מ'וויל איהם מאכען, ועוד והוא העיקר, אז דער גערער רבי איז חשוד נישט צו פארשטייען אז תורה ווערט נישט געמאסטען מיט דפים און ער וואלט ערנסט געקענט האלטען אז דער עיון איז א שאד די צייט.

[קל וחומר]

איך גלייך דיין הומאר ליטוואק.
קומסט אזוי טיילן אדער צונעמען תוארים פון די גרעסטע קעפ (יא, ר' שאול אלטר איז באקאנט צו זיין פון די גרעסטע קעפ אין היינטיגן דור) כאילו דו האסט זיי שוין אלע לאנג צוריק איבערגעשטיגן.
ס'איז מביא לידי גיחוך.

[[NAMELESS]]

ערשטנס ר' שאול איז גארנישט אזא ת"ק ווי מ'וויל איהם מאכן.

ערשטענס, לעיקוואד איז באוואוסט אוועקצומאכען יעדער גאון און ת"ח אויב זיי לערנען נישט די זעלבע ווי די פארקוועטשטע לעיקוואדער דרך הלימוד ווי מ'קאמפיט ווער ס'קען זיצן לענגער אויפן ערשטן תוספות...!

[ליטוואק פון בודאפעסט]

ער האט געזאגט א שיעור דא אין במג און זיין מחותן האט זיך באגראבען פאר בזיונות. איך ווייס אז יעדער וואס האט פיינט גער האט ליעב אויסצורימען ר' שאול. איך וויל נאר איין זאך פרעגן, וועלכע תלמידי חכמים גייען ביי איהם רעדן אין לערנען מיט זייער שוועריקייטען אין לערנען?

[[NAMELESS]]

(ביי מיר איז ר' שאול פונקט אזוי ווי אלע גערער, אבער האמת ניתן להאמר). זאג מיר ווער זענען די ת"ח וואס קומען רעדןן אין לערנען מיט ר' מלכיאל, ר' ירוחם און ר' מתתיהו? (אוי, ער קען דאך נישט...) און אויב ס'איז דא, ווער זאגט זיי גייען נישט צו ר' שאול נאר אן א פאמפע?

איך וואלט גערופן דער מחותן צו גיין קיין א"י רעדן אויב ער איז אזוי פארזיכערט...

[ליטוואק פון בודאפעסט]

דיין הנחות זענען אויף גארנישט געבויט. ר' מלכיאל און ר' ירוחם האבען קיינער נישט פראבירט צו מאכען פאר א ת"ק. צוויי פלעינער מענטשען, וואס זייער ספרים זאגען אונז צו וואס זיי טויגען.
דו האסט זיך עפעס איינגערעדט אז איך בין דער זעלבע שוואנץ ווי דיר, נאר איך שוואנץ פאר לעיקוואוד ווען א צווייטע טוט עס פאר וויזניץ באבוב בעלזא סאטמאר גער. איך שוואנץ פאר קיינעם, איך האב נישט קיין שיעבודים צו קיינעם.
זיין מחותן איז א געהעריגע בעלעבאס, נישט עפעס א לומד. ער האט זיך נאר געשעמט וויאזוי דער עולם האט עס אנגענומען.

[[NAMELESS]]

איך האב קיינמאל נישט געזען אדער געהערט קיין חידוש פון זיי אבער כ'האב געמיינט אז זיי זענען דיינע גאונים.

[ליטוואק פון בודאפעסט]

פ"וו האסטו אזוי געמיינט? ווייל איך בין א ליטוואק וואס וואוינט אין לעיקוואוד. מעסט נישט יעדעם מיט דיין הויזען.

[[NAMELESS]]

דו האסט זיך עפעס איינגערעדט אז איך בין דער זעלבע שוואנץ ווי דיר, נאר איך שוואנץ פאר לעיקוואוד ווען א צווייטע טוט עס פאר וויזניץ באבוב בעלזא סאטמאר גער. איך שוואנץ פאר קיינעם, איך האב נישט קיין שיעבודים צו קיינעם.

That's not not my problem

[קל וחומר]

אין רוב ישיבות אין א"י נעמט מען פון ר' שאול אלטר'ס מ"מ פאר עיון, איך האב געהאט אפאר מגי"ש אין א"י שיינע ת"ח און אלע האבן אויסגערימט זיינע מראה מקומות ווי שיין מ'קען צאמפלעכטן איינס מיטן אנדערן. (און יעדע מגי"ש האט זיך געהאט אן אייגענע מהלך אין לערנען)

[שמעקעדיג]

דער שמועס איז שוין בערך א טויזענט מייל אפגערוקט פון די נושא

[איש חזון]

-

[קנאק-יענקל]

דער שמועס איז שוין בערך א טויזענט מייל אפגערוקט פון די נושא

לאו דוקא, די נושא איז מרבה צו זיין מיט 'חטא הידוע' פון מחלוקת....

[berlbalaguleh]

1. בעלזא, לעומת מאכניווקא וואס האט זיך גערופן אויך מיטן נאמען בעלזא.
2. גערע רבי האט איינגעפירט בקיאות אין די ישיבות, צו שמייסן זיין ערשטע קוזין דער עמקן וחריף, דער ראש ישיבה, ר' שאול אלטער.
3. מלכות בית בעלעד... דער עלטערער איז געווען פארטריבן פונעם טאטן, דער צווייטער איז דער זינגער.

אדנירם: ייש"כ פאר מפרש זיין. אבער דו האסט געהאט א הווה אמינא אז ער איז אזא תם (כ'מיין נישט תמים) אז ער האט נישט געוואוסט פון פריער. וואסי. ער לעבט אויף די לבנה...?!

[גרויסע מענטשעלע]

1. בעלזא, לעומת מאכניווקא וואס האט זיך גערופן אויך מיטן נאמען בעלזא.
2. גערע רבי האט איינגעפירט בקיאות אין די ישיבות, צו שמייסן זיין ערשטע קוזין דער עמקן וחריף, דער ראש ישיבה, ר' שאול אלטער.
3. מלכות בית בעלעד... דער עלטערער איז געווען פארטריבן פונעם טאטן, דער צווייטער איז דער זינגער.

אדנירם: ייש"כ פאר מפרש זיין. אבער דו האסט געהאט א הווה אמינא אז ער איז אזא תם (כ'מיין נישט תמים) אז ער האט נישט געוואוסט פון פריער. וואסי. ער לעבט אויף די לבנה...?!

די רעדסט צו @שש ווי כאילו ער דרייט זיך אינטערן פיס כמיש אהער אהין כזעה נישט קיינעם.

[נעגעל וואסער]

איי, דאס הארץ בענקט נאך @אדנירם!
נפשי חולת ארטיקלך.

[ארי נוהם]

איי, דאס הארץ בענקט נאך @אדנירם!
נפשי חולת ארטיקלך.

מצטרף.


ס'איז שוין אריבער נאך א יאר, ועדיין לא נושענו!
מ'ברויך מאכען חזרה.

[רביה''ק זי''ע]

די אלע אמעראצים וואס זענען אזוי פארנומען מיט די גרויסע עבירה פון 'שנאת חינם' זאלן זיך ביטע פארמאכן דאס מויל, די לאו פון 'לא תשנא את אחיך בלבבך' איז גארנישט ערגער ווי סיי וועלכע אנדערע מצוה אין די תורה, פארשטאנען? ווען די גמרא זאגט אז ירושלים איז חרוב געווארן וועגן שנאת חינם מיינען זיי נישט אלץ עונש פאר עפעס א געפערליכע עבירה, זיי מיינען פשוט פראקטיש גערעדט אז מיט זייער פיינטשאפט איינער צום אנדערן האבן זיי זיך אליינס חרוב געמאכט. ופשוט היא לכל מי שעיין פעם במקורות.

[שמעקעדיג]

די לאו פון 'לא תשנא את אחיך בלבבך' איז גארנישט ערגער ווי סיי וועלכע אנדערע מצוה אין די תורה, פארשטאנען?

זעהט אויס דו ווייסט נישט אז עבירות שבין אדם לחבירו איז פיל הארבער ווי בין אדם למקום.

[רביה''ק זי''ע]

שלש תשובות בדבר:
א. להד"ם. לא תרצח איז בכלל נישט הארבער פון לא תנאף, און לא תשנא את אחיך איז די זעלבע הארב ווי לא תאכל כל נבילה.
ב. לא תשנא איז נישט דער איינציגסטער לאו שבן אדם לחברו.
ג. קענסט זאגן וויפיל שאלשידעס תורה דו ווילסט, אבער לייג עס נישט אן אויפ'ן גמרא.

[דער גאלדענער אדלער]

רביה"ק זי"ע, ווען מ'זאגט אז בין אדם לחבירו איז הארבער, מיינט מען געווענליך צו זאגן, אז מיט גאט איז גרינגער זיך דורך צו קומען, ווי מיט א בשר ודם. און דאס וואס דו זאגסט אז לא תשנא איז נישט די איינציגסטע לאו, ביזטו גערעכט, אבער שנאה בלב אויף א צווייטן איד איז דער געווענליכע דרייווער פאר אסאך עבירות שבין אדם לחבירו ווי למשל לה"ר ורכילות.

[רביה''ק זי''ע]

אין אנדערע ווערטער, די עבירה בעצם איז נישט הארבער, ס'איז נאר א טעכנישע פראבלעם אז די דארפסט זיך דורכקומען מיט נאך איינעם.

בכל אופן, ס'שטייט נישט קיין ערגעץ אז די בית המקדש איז חרוב געווארן אלץ עונש ווייל מ'האט עובר געווען אויף די לאו פון לא תשנא את אחיך.