האדרת והאמונה... לרבי לעולמים

[[NAMELESS]]

הייתי בלונדון ונכנסתי לבקר במוזיאון אוקספורד הידוע, שם נפלו עיני על סידור ישן נושן, שהיה כתוב בתוכו פיוט הנפלא 'האדרת והאמונה לחי עולמים' בנוסח שונה במקצת, שתחת 'לחי עולמים' היה כתוב 'לרבי לעולמים'.

החלטתי לעיין היטב בנוסח הפיוט כולו, ואכן מצאתי דברים נפלאים וחידושים מופלגים אודות השיר. ברור לנו, שהשיר מיוסד כולו על הפיוט הנמצא בידינו, אם כי לרוב נטה מפירוש הפשוט, ופירש הענינים באופן אחר, אם כי הרבה פעמים השאיר הלשון המקורי - מן הסתם כי מצאו לנכון לפרש גם על הרבי. שוב חשבתי בלבי, מי יודע, אולי הפיוט המקורי הוא דווקא את זה שלפנינו.

משום 'אל תמנע טוב' אמרתי להביא כאן הפיוט הנפלא בנוסח השונה, ומובטחני שכל הקוראו יתקשר מיד במחשבתו, ברוחו, ובנשמתו, לרבו הגדול שיחיה.



האדרת שער והאמונת צדיקים [left]לרבי לעולמים[/left]
הבונה מוסדות והברכה שמתקיימת [left]לרבי לעולמים[/left]
הגאוה והגדולה [left]לרבי לעולמים[/left]
הדעה והדיבור [left]לרבי לעולמים[/left]
ההודל בוידל וההדר'דיגע אתרוג [left]לרבי לעולמים[/left]
הועד החתונה והותיקות'דיגע חסידות [left]לרבי לעולמים[/left]
הזיך והזוהר הק' [left]לרבי לעולמים[/left]
החיל של אלפים והחסיד [left]לרבי לעולמים[/left]
הטכס ההכתרה והטוהר ממתנגדיו [left]לרבי לעולמים[/left]
היחוד שטיבל והיראה [left]לרבי לעולמים[/left]
הכתר בהחתונה והכבוד [left]לרבי לעולמים[/left]
הלקח טיילן והליבוב לעשירים [left]לרבי לעולמים[/left]
המלוכה והממשלה [left]לרבי לעולמים[/left]
הנוי בהדרת פנים והנוצח לשונאיו [left]לרבי לעולמים[/left]
הסיגת הגבול והסגף כשרואים [left]לרבי לעולמים[/left]
העזות במסתרים והענוה ברבים [left]לרבי לעולמים[/left]
הפדיונות והפאר [left]לרבי לעולמים[/left]
הצביעות במסתרים והצדק כשרואים [left]לרבי לעולמים[/left]
הקריאה לשישי והכבוד קדושה [left]לרבי לעולמים[/left]
הרודן והרמימות [left]לרבי לעולמים[/left]
השיר כשנכנס והשבח במצוה טאנץ [left]לרבי לעולמים[/left]
התיפלות והתבערת [left]לרבי לעולמים[/left]


[center]ברוך שאמר והיה החסיד...[/center]

[[NAMELESS]]

[berlbalaguleh]

אדנירם: ייש"כ. דער שיר, אויף אונזער היימישער, רעאליסטישער איבערזעצונג איז געוואלדיג. 2 חסידות'ן קומען מיר מאמענטאל אויפ'ן געדאנק. סקווירא און וויז'ניץ (מנדל'יסטן.) נאר דאס איז לכאורה אן אפשפיגלונג פון כמעט אלע חסידות'ן. וואס איז, למשל מיט דעם חסידות אוואו מ'האט אריין געברענגט אן אנגעפולטן בעיבי פאאל אין ביהמ"ד, און די רעבבי שליט"ע איז געזיצן מיט זיין קאלפיק און אן אפענעם סידור און געזינגען די שירה, און טויזנטער (או.קעי, הונדערטער) חסידים האבן מיטגעטאנצט און געזינגען. און זיך געהויבן די בעקישעס ווייל זיי האבן געשפירט ממש מעמד קריעת ים-סוף...!

[ליטוואק פון בודאפעסט]

זייער גוט.
איך וויל נאר מעורר זיין אז איך האב געזעהן אין איינער פון שי''ר'ס ספרים, ווי ער גייט דורך תפלות און פיוטים, אז דער אריגינעלער מקור פאר'ן תפלה ברוך שאמר האט טאקע דא א שייכות. מ'עט לאזען פארוואס פאר היים ארבעט.

Sent from my HTC Desire 510 using Tapatalk

[שמעקעדיג]

לרבי "לעולמים"? קען נאר זיין חב"ד...

[ליטוואק פון בודאפעסט]

טעות. כפול

[[NAMELESS]]

זייער גוט.
איך וויל נאר מעורר זיין אז איך האב געזעהן אין איינער פון שי''ר'ס ספרים, ווי ער גייט דורך תפלות און פיוטים, אז דער אריגינעלער מקור פאר'ן תפלה ברוך שאמר האט טאקע דא א שייכות. מ'עט לאזען פארוואס פאר היים ארבעט.

ביטע טו די היים ארבעט פאר אונז, און זיי אונז מודיע דערוועגן. מעודי לא שמעתי מזה.

לרבי "לעולמים"? קען נאר זיין חב"ד...

אדער קען עס ארויפגיין אויף יעדע רבי, וואס נאכן שטארבן גייט מען לעולמים זאגן די טיטלען אויפן נעקסטן רבי, וכן לעולמים. בבחינת 'שבכל דור ודור עומדים עלינו'...

[ליטוואק פון בודאפעסט]

כתב בעל ספר היוחסין כי בשבת הראשון של מנוי ראש גלויות בבבל היה החזן משורר "ברוך שאמר והיה העולם", והבחורים היו עונים "ברוך הוא", והחזן אומר "ברוך עושה בראשית" והבחורים ענו "ברוך הוא", וכן על כל המאמרים המתחילים ברוך היו עונים ברוך הוא.

בספר שבט יהודה מסופר גם כן על מינוי ראש גלות, ומובא שם אמירת ברוך שאמר באופן אחר: החזן התחיל ברוך שאמר, וראשי ישיבות ענו ברוך אומר ועושה, וחוזר החזן ואומר ברוך גוזר ומקיים, והם עונים ברוך עושה בראשית וכו'. וכל זה היה רק לרוממות ריש גלותא ולהדרת שמחתו. אבל בתפילה לא שרו אותו כפזמון אלא כברכה שלמה. ותיבות "ברוך הוא" הם מגוף הברכה (עבודת ישראל עמ' 58, ועי' כלבו סי' ד).

איך בין צו פויל געווען נאכצוקוקען אינ'ם ספר פון שי"ר, וואס איז נאר אויפ'ן קאמפיוטער, נישט בכתב, דעריבער האב איך עס גענומען פון דא נאך א ביסל גוגל'ן.

------------------------------

אקעי, יעצט נאכגעקוקט, מ'קען טרעפען פון שי"ר דא
טאק א ייש"כ פאר אדנירם ואוס האט מעורר געווען און צוגעצייכענט צו די באלערנטע ספרים פון שי"ר, וואס אפילו ווען איינער איז א פולקאמער גלויביגער אין אלס וואס ער האט געלערנט אין חדר, קען ער נאך אלס פיהל לערנען פון דער ספר יריעות שלמה.

[קאווע טרינקער]

אין הוצאות עוז והדר מהדורת פרידמאן, ברענגט ער א גירסא "לרבי גולמים".

[היסטאריקער]

איך וואלט געטוישט איין שורה
הזלזול בש״ע לעבור על זמני המצות
אזוי וועט עס מיינען שש׳ס רבי אויך

[אחד העם]

איך וואלט געטוישט איין שורה
הזלזול בש״ע לעבור על זמני המצות
אזוי וועט עס מיינען שש׳ס רבי אויך

זלזול? וואו זעהט איר אז אמשינאוו'ער רבי איז מזלזל אין שו"ע?

[[NAMELESS]]

כתב בעל ספר היוחסין כי בשבת הראשון של מנוי ראש גלויות בבבל היה החזן משורר "ברוך שאמר והיה העולם", והבחורים היו עונים "ברוך הוא", והחזן אומר "ברוך עושה בראשית" והבחורים ענו "ברוך הוא", וכן על כל המאמרים המתחילים ברוך היו עונים ברוך הוא.

בספר שבט יהודה מסופר גם כן על מינוי ראש גלות, ומובא שם אמירת ברוך שאמר באופן אחר: החזן התחיל ברוך שאמר, וראשי ישיבות ענו ברוך אומר ועושה, וחוזר החזן ואומר ברוך גוזר ומקיים, והם עונים ברוך עושה בראשית וכו'. וכל זה היה רק לרוממות ריש גלותא ולהדרת שמחתו. אבל בתפילה לא שרו אותו כפזמון אלא כברכה שלמה. ותיבות "ברוך הוא" הם מגוף הברכה (עבודת ישראל עמ' 58, ועי' כלבו סי' ד).

איך בין צו פויל געווען נאכצוקוקען אינ'ם ספר פון שי"ר, וואס איז נאר אויפ'ן קאמפיוטער, נישט בכתב, דעריבער האב איך עס גענומען פון דא נאך א ביסל גוגל'ן.

------------------------------

אקעי, יעצט נאכגעקוקט, מ'קען טרעפען פון שי"ר דא
טאק א ייש"כ פאר אדנירם ואוס האט מעורר געווען און צוגעצייכענט צו די באלערנטע ספרים פון שי"ר, וואס אפילו ווען איינער איז א פולקאמער גלויביגער אין אלס וואס ער האט געלערנט אין חדר, קען ער נאך אלס פיהל לערנען פון דער ספר יריעות שלמה.

@ליטוואק איך כאפ נישט ווי די געזאנג פון ברוך שאמר והי' העולם באציט זיך מיט די ריש גלותא

[היסטאריקער]

מפני כבודו וויל איך נישט ענטפערן, איך האב עס נאר געשריבן אלס רעאקציע צום שיר ווי מען איז מבזה אנדערע רבי'ס נישט רעכענענדיג זיך מיט די געפילן פון זייערע חסידים, אבער איך בין נישט ח"ו מערער אויף זיין הנהגה המפורסם צו דאווענען און טון כמה מצוות למעלה מן הזמן
בד"ו איך האב געשריבן מיין פריערדיגע מעסעדזש 2 חדשים צוריק, פארוואס שטייט א פאריגע וואכעדיגע (חוה"מ ווען איך בין אפילו נישט דא געווען) דעיט?

[געוואלדיג]

בד"ו איך האב געשריבן מיין פריערדיגע מעסעדזש 2 חדשים צוריק, פארוואס שטייט א פאריגע וואכעדיגע (חוה"מ ווען איך בין אפילו נישט דא געווען) דעיט?

Sent from my LG-K120 using Tapatalk

א פותח האשכול האט א מעגליכקייט צו מקפיץ זיין א אשכול וואס דאן ווערט די לעצטע הודעה פריש דאטירט מיט דעם נייעם טאג און אזוי קומט דער אשכול ארויף ביי די אקטיווע אשכולות

[סקרן]

שש ס'זעהט זיך שטארק אהן אז איהר האט מישט קיין רבי און איר זענט מקנא {איים סארי האסט רחמנות} אויף די אלע וואס האבען יא ממילא ווי אימער איר קענט נאר קלאפט איר רבי'ס
{היינטיגע רבי'ס, ליודעי ח"ן באמת יודעים שהמדברים ככה על אדמורים מהיום בשורשם מדברים אותו דבר על אדמורים מעלמא דקשוט רק ככה הם מתכשרים}

[[NAMELESS]]

איך זאל מגיב זיין?

נע, בלייב מיט דיין חקירה מופלגת. איך קראך פאר קנאה.

[טאמבל סאס]

איך האב עס נאר געשריבן אלס רעאקציע צום שיר ווי מען איז מבזה אנדערע רבי׳ס נישט רעכענדיג זיך מיט די געפילן פון זייערע חסידים

איר הערט וואס דא טוטזעך?
מען טאר נישט מבזה זיין א מענטש אויב טשעפעט מען די געפיהלן פון זיינע פאולאוערס, פינטל. ער איז א גאט ציוואס?

[סקרן]

ס'איז נישט קיין חקירה ס'איז אן עומד מן הצד און זעהט ווי נאכאמאל און נאכאמאל טוט איר די זעלבע זאך
{איך האף איך האב נישט בארירט אייער כבוד נישט דאס האב איך געמיינט}

[היסטאריקער]

אוודאי מעג מען מבזה זיין (לשיטתך) יעדעם אויסער גאט, אבער מען מעג אויך צוריק טשעפען יענעם

[טאמבל סאס]

נו יור וועלקאם טו טריי... שש איז נאך קיינעם נישט שולדיג געבליבן

[היסטאריקער]

שוין צוויי חדשים, און ער האט גארנישט גענטפערט, דאס מיינט אז ער ווייסט אויך אז גערעכט איז גערעכט

[[NAMELESS]]

הייסט'ס אז ביי דיר איז פשט פון מיין 'נישט צוריקענטפערן' אז 'מ'האט נישט וואס צוריקצוענטפערן'.

נו, כדי שלא יאמרו מדשתק שמע מינה 'אז ער ווייסט אויך אז גערעכט איז גערעכט', וועל איך אפענטפערן דעם היסטאריקער וואס פארשטייט צו אלעס א חוץ היסטאריע.


מיין 'האדרת והאמונה' רעדט נישט פון קיין איין ספעציפישע רבי, הגם אסאך רבי'ס קענען אריינגיין אין די כוונת השיר און אין אירע קאטעגאריעס. דו שרייבסט "איך האב עס נאר געשריבן אלס רעאקציע צום שיר ווי מען איז מבזה אנדערע רבי׳ס נישט רעכענדיג זיך מיט די געפילן פון זייערע חסידים". די חידוש איז, אז כ'בין קיינעם נישט מבזה דירעקט, כ'רעד אויסשליסליך פון צבועים ומשתלטים על הציבור און נישט פון צדיקים וואס זענען גראדע אויך רבי'ס. אויב דו האסט געשפירט אז מיין שיר רעדט פון דיין קרית יואל'ן רעבע, האסטו - מער פון מיר - אפגעשטעמפלט דיין רבי אלס איינער וואס פאסט אריין אין די קאטעגאריע, וואס זיינע חסידים'ס געפילן ווערן געטשעפעט [כ'בין זיכער ביי מיר אז א סקולענער חסיד'ס געפילן איז נישט געטשעפעט געווארן...].

יעצט לאמיר גיין צום נעקסטן שטאפל. איך האב נישט דערציילט קיין שבחים צווישן זיי און גאט, מצדי זאלן זיי זיך ביקן צום צלם זיבעציג מאל [אדער לחלופין רעדן א ווארט עברית], נהנה זיין משולחן איזבל, און עסן דייקא נישט שחיטה מונחת/שטיינזאלץ. אה, און אויך דאווענען למעלה מן הזמן. זייערע עבירות בין אדם למקום לאז איך איבער פארן מקום ב"ה. איך בין געקומען זינגען האדרת והאמונה בנוגע זייער התנהגות בין אדם לחבירו, און ווען דו קומסט מיר כביכול 'צוריקענטפערן' מיט א [מעגליכע] עוולה בנוגע בין אדם למקום, איז ניטאמאל אינטרעסאנט דיר צוריקצוענטפערן, ווייל דאס ווייזט אז דו האסט בכלל נישט געכאפט די נקודה.

צולעצט, וואלט איך געקענט קומען מסביר זיין פשט אין א פארשלעפטן דאווענען למעלה מן הזמן, אבער דאס טו איך נישט פאר עטליכע סיבות. בראש וראשונה, ווייל דו זוכסט נישט קיין הסבר.


ולקינוח, היסטאריקער טייערער, כ'האב שוין דערמאנט דיין רעבע'ס מעשים טובים [בין אדם לחבירו] אין דעם אשכול: פארוואס, פארוואס, אוי פארוואס?! פארוואס מיינסטו אז איך רעד דא אויך פון אים? דו מיינסט אז אזא גרויסע רעבע האט נישט גענוג נאכפאלגערס... כ'מאך נאר א וויץ, כ'האב גראדע נישט געטראכט פון דיין רעבע ביים שרייבן דעם אשכול.


אה, און נעקסטיים ווען איך ענטפער נישט, זיי צופרידן אז איך ענטפער נישט, אבער רעד דיך נישט איין אז ס'קומט צוליב דעם וואס 'ער ווייסט אויך אז גערעכט איז גערעכט'.

[berlbalaguleh]

איך וואלט געטוישט איין שורה
הזלזול בש״ע לעבור על זמני המצות
אזוי וועט עס מיינען שש׳ס רבי אויך

זלזול? וואו זעהט איר אז אמשינאוו'ער רבי איז מזלזל אין שו"ע?

ער איז נישט ח"ו מזלזל, ער קומט נאר נישט אן. די זמני התפילות דארפן צו זיין פלעקסיבל. אזוי ווי הרה"צ ר' מרדכי'לע מ'נדבורנה זצ"ל האט געזאגט ווען ער האט זיך געשטעלט שפעט דאווענען...רבוש"ע. אמת אז דו האסט געשריבן אין שו"ע א זמן תפילה. אבער דו ווייסט דאך אז מרדכי האט געוואלט דאווענען בזמנו. נאר ער איז נישט געווען גרייט. זיין הכנת הלב לתפילה האט זיך פארצויגן...! ממילא קענמען נישט פרעגן קיין קשיות אויף א צדיק אמת. ווען איינער זיצט און ליינט דעם צייטונג אדער פארברענגט אויף קאווע שטיבל בזמן התפילה איז א קשיא. אבער א צדיק טוט דאך עפעס אנדערש אין די צייט...!