די בלע"ז'ן פון רש"י. וואס זענען זיי?

[berlbalaguleh]

ישעי' נ"ו פסוק י"א, ד"ה והכלבים עזי נפש: רוצים למלאות כריסם אינגרי"ש בלע"ז. מלשון זיך אנשטאפן.

אברעימל: איך וועלל טייטשן א ביסל אנדערש ווי דו. (במחכת"ה). דאס ווארט מיינט ..."אגרעסיע/אגרעסיוו"..." דו זעהסט דאך אליין. אין פסוק שטייו..."והכלבים עזי נפש"...ד.מ. זיי זענען אגרעסיוו...! צו ווייל זיי זענען הונגעריג און זיי ווילן זיך אנזעטיגן. צו פאר אן אנדערע סיבה. אבער דאס איז די טייטש פון דעם ווארט...!

[berlbalaguleh]

ליטוואק פון: יא. ס'איז גוט פאר א דזשאוק. מיין רבי, אין חדר האטציך אויכעט גוט אונטערגעלאכט ווען ער האט געזאגט לשון חוזק. אונגעריש בלע"ז. א ראיה אז אונגעריש איז א חוזק שפראך...!

מיין רבי, וועלכער איז טאקע געווען אן אונגארישער אפשטאמיגער האט טאקע געזאגט אנדערע בלע"ז ווערטער פון רש"י , וועלכע ער האט ברוב עם הארצותו נישט פארשטאנען. און ער האט זיך גוט צולאכט...למשל ביי דעם פסוק..."המבלי אין קברים במצרים לקחתנו למות במדבר"...איז דא א לאנגע בלע"ז רש"י. און מיין רבי האט עס אפגעליינט אויף אונגאריש און די לעצטע ווארט איז אויסגעקומען נישט א שיינע ווארט אויף אונגאריש... (באקטנ'ט) און מיין רבי האט זיך שטארק צולאכט...! די ריכטיגע אפטייטש פון דעם ווארט אויף פראנצויזיש...Fosses...פושי"ש...וואס מיינט קברים. אבער אז מ'ווייסט נישט איז ביטער...!

[berlbalaguleh]

בערעלע מי יתנני זאלסט ממשיך זיין מיטן הערליכן און אינטרעסאנטן אשכול, איך בין מבטיח ח״י לייקס פאר די ערשטע ח״י הודעות.

געוואלדיג: דו זעהסט אז איך האב דיך געפאלגט. כמו שאמרתי. אויב דער עולם וועט ארויסווייזן אינטרעסע וועל איך בלי"נ אי"ה ממשיך זיין. ווייל סוכ"ס פארלאנגט דאס א ביסל ריסוירטש. און איך וויל מיך נישט פלאגן און צום סוף רעדן צו די ווענט...!

[berlbalaguleh]

אין די פרשה פון די וואך. פ' בא. קפיטל י' פסוק ט"ו..!
אויפ'ן פסוק...ולא נותר כל ירק בעץ ובעשב השדה...! זאגט רש"י. עלה ירוק. א גרינע בלעטל. ער ברענגט דעם בלע"ז...ווירדור"א...Verdure... אינטרעסאנט אז אויף ספאניש מיינט די ווארט מיט א קליינע שינוי במבטא, די זעלבע זאך...Verdura...!

נ.ב.: א קליינע תיקון טעות...אויף פראנצויזיש ספעללט מען עס...Verdure...In Spanish it's spelled...Verdura

[berlbalaguleh]

אין פ' בא. קפיטל י' פסוק כ"ב.
בכל ארץ מצרים אויפ'ן פסוק..."ויהי חושך אפילה שלושת ימים"...זאגט רש"י...טרציינ"א בלע"ז. ...Tresienne/Troisienne...א דרייהייט...A unit of Three...! ... די זעלבע ווי ס'שטייט אין פסוק שבעת ימים. זאגט רש"י שטיינ"א בלע"ז...Septienne/Setienne...A unit of seven...!

נאר די פראבלעם איז, אז אין מאדערן פראנצויזיש וועלכע ווערט באנוצט היינט זענען נישט דא די 2 ווערטער. אבער אין אלט פראנצויזיש וואס מ'האט גערעדט בימי רש"י זענען די ווערטער יא געווען אין באנוץ...!

נ.ב.: א סאך ווערטער פון פראנצויזיש וועלכע מ'האט גערעדט אמאל זענען פארענדערט געווארן. ביי א טייל איז די מבטא פארענדערט געווארן. און א אנדערע טייל איז די ספעללינג אנדערש. אין א געוויסע תקופה האבן די חכמי הלשון ארויסגענומען א סאך סיילענט אותיות פון די שפראך. נאר ס'זענען נאך געבליבן גענוג ווערטער וועלכע האבן שטילע אותיות וואס מ'זאגט נישט ארויס . פונקט אזוי ווי ביי ענגליש זענען אויכעט דא ווערטער מיט סיילענט לעטטערס. וואס מ'האט אמאל יא ארויסגעזאגט...!

נ.ב.2: (איך מיין מ'האט עס שוין אמאל אויסגעשמועסט.))...רוב ווערטער פון די בלע"ז איבערטייטשונגען פון רש"י זענען געשריבן געווארן אין פראנצויזיש. נאר ס'איז דא א סאך ווערטער וועלכע זענען אין ספאניש. און אפילו אין ענגליש. אין פ' פקודי ווי ס'שטייט ביי די מנורה..."נרותיה"... זאגט רש"י לוצי"ש בלע"ז. דאס איז א ווארט קלאר אויף ספאניש...Luzes...lights...!...ווייל אויף פראנצויזיש הייסט א לאמפ/לעמפל...Lumiere...! אין די גמרא וואו די ווארט כדור ווערט דערמאנט טייטשט רש"י...פלוט"א בלע"ז...Pelota...אזוי הייסט א באלל אויף ספאניש...אדער אין מס' גיטין ביי דעם ווארט גלימא. זאגט רש"י קויט"א בלע"ז...Coat...אין אנהייב ספר ירמי' (קפיטל ב') וואו דער מלאך פרעגט ביי ירמיה ..."מה אתה רואה...אני רואה סיר נפוח...זאגט רש"י בוילינ"ק בלע"ז...Boiling...!

המשך יבוא, אי"ה

[אברעימל]

ישעי' נ"ו פסוק י"א, ד"ה והכלבים עזי נפש: רוצים למלאות כריסם אינגרי"ש בלע"ז. מלשון זיך אנשטאפן.

אברעימל: איך וועלל טייטשן א ביסל אנדערש ווי דו. (במחכת"ה). דאס ווארט מיינט ..."אגרעסיע/אגרעסיוו"..." דו זעהסט דאך אליין. אין פסוק שטייו..."והכלבים עזי נפש"...ד.מ. זיי זענען אגרעסיוו...! צו ווייל זיי זענען הונגעריג און זיי ווילן זיך אנזעטיגן. צו פאר אן אנדערע סיבה. אבער דאס איז די טייטש פון דעם ווארט...!

רש"י זאגט עס אויף רוצים למלאות כריסם, ועיין כאן.

[ליטוואק פון בודאפעסט]

בבחינת ׳גרויס׳ אויף דויטש\אידיש?

Sent from my LG-K373 using Tapatalk

[אברעימל]

די פשוט'ע טייטש אז טאקע אנשטאפן, אבער עס ווערט אפט גענוצט בלשון גנאי אלץ אן אויסדרוק אויף איינער וואס ווערט רייך אויף יענעמס חשבון, און בפשטות איז דאס רש"י'ס כוונה.

זעה דא אפאר ביישפילן.

[berlbalaguleh]

ישעי' נ"ו פסוק י"א, ד"ה והכלבים עזי נפש: רוצים למלאות כריסם אינגרי"ש בלע"ז. מלשון זיך אנשטאפן.

אברעימל: איך וועלל טייטשן א ביסל אנדערש ווי דו. (במחכת"ה). דאס ווארט מיינט ..."אגרעסיע/אגרעסיוו"..." דו זעהסט דאך אליין. אין פסוק שטייו..."והכלבים עזי נפש"...ד.מ. זיי זענען אגרעסיוו...! צו ווייל זיי זענען הונגעריג און זיי ווילן זיך אנזעטיגן. צו פאר אן אנדערע סיבה. אבער דאס איז די טייטש פון דעם ווארט...!

רש"י זאגט עס אויף רוצים למלאות כריסם, ועיין כאן.

אברעימל:דו ביסט גערעכט. ס'איז פון לשון...Grossing out...זיך אן עסן...נאר דער אנדערע פשט איז אויך איכטיג. ווייל די גמ' זאגט (כ'מיין אין מס' גיטין.) ..."כלבים עזין שבבהמות"...!. אבער ביי די מעפילים איז עס זיכער טייטש ..."אגרעסיע/אגרעסיוו"... ווייל די אנדערע טייטש פאסט נישט אריין דא לויט'ן ענין...!

[berlbalaguleh]

אברעימל: ייש"כ פאר די טרענסלעישן וועבסייט. ווייל גוגל טרענסלעיט איז א סאך מאל ווערט א זעץ אין ד'רערד. וויאזוי זיי טייטשן איבער א סאך ווערטער. ספעציעל סענטענסעס אז מ'קען קוילערן פאר געלעכטער...!

[אברעימל]

מ'דארף אבער זאגן ייש"כ פאר גוגל פאר'ן צופירן צי דעם סייט.

[berlbalaguleh]

פ' בא. קפיטל יב, פסוק ז':ולקחו מן הדם ונתנו על שתי המזוזות ועל ...המשקוף....
המשקוף. זאגט רש"י...לינט"ל, בלע"ז. ויש גורסין...לינטיי"ר, בלעז...! דאס ווארט לינטעל ווערט היינט באנוצט אין ענגליש צו באצייכענען די ..."אויבערשוועללע"... ווי רש"י זאגט אויף אידיש-דייטש...!...Lintel...!

אויף פראנצויזיש וואס מ'רעדט היינט הייסט עס ...Linteau...לינ-טאו...!

[berlbalaguleh]

פ' בשלח: קפיטל י"ד פסוק ג'..."ואמר פרעה לבני ישראל, נבוכים הם בארץ"...
זאגט רש"י. נבוכים. כלואים. איינגעשפארט...! שירי"ר בלע"ז...אין די היינטיגע פראנצויזישע שפראך איז דא אזא ווארט...Serrer...To tighten...ענג צו מאכן...!

[berlbalaguleh]

פ' בשלח: קפיטל י"ד פסוק י"א..."המבלי אין קברים במצרים"...זאגט רש"י...שיפו"ר פלינצס"א דינו"ן פושי"ש...בלע"ז...!
..."צו וועגן ס'פעלט קברים אין מצרים"...! )אין היינטיגן פראנצויזיש )....Si Pour Faillance de non Fossees...!

אויף דעם האט מיין רבי ז"ל ווען ער האט געלערנט דעם פסוק האט ער עס געליינט אויף אונגאריש. און ער האטציך גוט צולאכט. ווייל אזוי ווי ער האט עס ארויסגעזאגט מיינט עס (באקטנ'ט) אויף אונגאריש...! כמו שאמרתי במאמר הקודם...!

יא. פארגעסן מדגיש צו זיין ...Faillance...מיינט פעהלונג/חיסרון...Fosse/es...מיינט קבר/קברים...אין היינטיגן פראנצויזיש מיינט עס א ..."טרענטש. א קבר. א גרוב...!

[געוואלדיג]

נאכאמאל ייש״כ ר׳ בערל פאר די אינטרעסאנטע אשכול.

[מיש-נייעס]

בערל איך האלט אז די דארפסט צוריק אנהייבן מיט דיין מפנח זיין לעז"י רש"י, אונז האמיר פארלוירן נישט צו לאנג צוריק א באשיידענע איד וואס האט פיל עוסק געווען אין דעם, אפשר דארף מען ממלא זיין דעם חלל.

ר' אברהם מאיר ב"ר יצחק גלאנצער זצ"ל פון אנטווערפן, עס איז ארויסגעקומען פון איהם אפאר ספרים מעייני אגם, און נאך.

אפשר וועל איך מקדיש זיין א באשרייבונג פאר איהם אין אנשי שם, ער האט נישט איבערגעלזאט קיין קינדער, ער איז אוועק פארגאנגענעם מאנטיג פרשת בלק אין עלטער פון 91 יאר

[berlbalaguleh]

מיש נייעס: ייש"כ. איך בין שטארק אינטרעסירט צו פארשאפן די ספרים מעייני אגם. איך וויל זעהן וויאזוי ער פארטייטשט געוויסע ווערטער. גלייב מיר. איך בין גרייט אנצוהייבן שרייבן איבער אלע ווערטער פן רש"י אויף די פרשת השבוע און אויף נ"ך. אויך אויף די בלע"ז ווערטער פון די גמרא. וואס איז זייער שטארק אינטרעסאנט. אבער דער עולם דא ווייזט בכלל נישט ארויס קיין אינטרעס צו דעם סאבדזשעקט. חוץ א פאר יחידים. וואספארא קאליר דאס גאטשע בענדל פון ר' שלמה העלבראנץ האט געהאט. צו ס'איז געווען געל אדער בלוי. דאס וועט ציען צענדליגער תגובות. אבער וויאזוי מפרש צו זיין די לכאורה אומפארשטענדליכע ווערטער פון רש"י הק'. דאס ברענגט קוים איינס אדער צוויי תגובות. קומט אויס אז איך רעד צו די ווענט. נאר אעפ"כ וועל איך בלי"נ אנהייבן שרייבן איבער בלע"ז ווערטער פון די פ' השבוע פ' פינחס. אויך אפשר איבער א פאר ווערטער פון רש"י אויף ש"ס...!

[יעלה ויבא]

Nous sommes très intéressés. Continuez votre bon travail.

[געוואלדיג]

בערעלע, איך האב דיר שוין געשריבן כמה פעמים, דער עולם איז אינטרעסירט מער ווי דו מיינסט, שרייב שרייב

[קל וחומר]

בערל טייערער זייט וויסן אז דו האסט מיר אנגערייצט מיט דעם אשכול און איך פגר צו לערנען זיך פראנצויזיש.

איין פראבלעם נאר, כ'האב נאכנישט געטראפן דעם מענטש וואס וועט עס מיר קענען אויסלערנען איבער נאכט.

[berlbalaguleh]

Nous sommes très intéressés. Continuez votre bon travail.

Merci beacoup, mon ami...!

[berlbalaguleh]

בערל טייערער זייט וויסן אז דו האסט מיר אנגערייצט מיט דעם אשכול און איך פגר צו לערנען זיך פראנצויזיש.

איין פראבלעם נאר, כ'האב נאכנישט געטראפן דעם מענטש וואס וועט עס מיר קענען אויסלערנען איבער נאכט.

קל וחומר: ייש"כ. איבער נאכט טאקע נישט. אבער איבער עטליכע נעכט און טעג. א גוט פלאץ אנצוהייבן איז טאקע מפענח צו זיין די מיסטעריעזע בלע"ז ווערטער פון רש"י הק'...! די אינטרעסאנטע זאך איז, אז רש"י האט טרענסלעיטעד אין עטליכע שפראכן. מערסטנס אין פראנצויזיש. אבער אויך אין ענגליש און ספאניש. וואס די סיבה פון דעם איז געווען בין איך נישט זיכער. אבער ס'איז מעגליך אז מענטשן ועלכע האבן געוואוינט אין יענע מדינות האבן איהם אנגעפרעגט די טייטש פון געוויסע ווערטער אין די תורה...!

[berlbalaguleh]

אין די רש"י אין פ' פינחס. קפיטל כ"ה, פסוק י"א. אויפ'ן פסוק..."בקנאו את קנאתי"...זאגט רש"י אנפרטמנ"ט,בלע"ז...איז דא 2 דעפינישנס אין די היינטיגע פראנצויזישע שפראך..."Enfortement"...1) Enforcement; 2) Engagement... ביידע טייטשן פאסן זיך זייער גוט אריין אין פשט פון פסוק...אז פינחס האט ..."ענפארס'ד די לאו"...אויך אז ער האט ..."ענגעידזשד'ט"...די שולדיגע.לויט דעם פשט איז עס נישט דווקא א לשון פון "צארן". נאר פון זיך שטעללן כביכול אויפ'ן פלאץ פון השי"ת און באשטראפן די שולדיגע...!