נאר יאוש איז פארהאן (וועקער 7)

[ונבנתה העיר]

ע"פ בקשת והצעת ידידים [עהעם...] עפען איך בזה אן אשכול אויף מיין ארטיקל אינעם גלענצעדען וועקער נומער 7 תחת הנהגת הראבאט האלקי, אן היולי'שער טאלאנט וואס האט זיך מתלבש געווען אין דעם ניק [tag]אבטולמוס[/tag].

תקותי אז ס'האט געברענגט הנאה פאר די ברייטע וועקער-ליינערשאפט; גלאובעלי, אינטערנעשינעלי, עז וועל עז אלל אראונד דע ווארלד...

[געוואלדיג]

אוי איז דאס טיף און ציפעדיג ווי אזוי נאר ונבנתה קען.

[ברסלבער]

איך האב דורכגעליינט/געלערנט דעם ארטיקל עטליכע מאל, און מורא'דיג הנאה געהאט. אזא גילוי אלקות אויף די העכסטע מדריגה. איך האב זיך געשפירט ממש ווי דער אייבערשטער פירט מיר על כנפי נשרים. איך בין בכלל נישטא, איך ליג אין די הענט פונעם אייבערשטן, ער פירט מיר אויף טריט און שריט און איך האב בכלל נישט וואס אריינצורעדן.
ש'כח ונבנתה! החייתנו!

[קומזיץ]

יא ונבנתה אזוי ווי אייביג , קורץ און שארף אסאך און וויינוג , איך בון נאך אין די ראלער קאסטער פון ליינען די ארטיקל עס פארט רעכטס און דערנאך א סטאפ!! דאן א היי און מ'פאלט צוריק ,דא א כאפ דא א קשיא דא א דערהער דא א אויסדריק.., אמתדיג הנאה געהאט פון די ארטיקל אריינגעברענגט א רוהיקייט און לעבן א אנדערע בליק אויפן לעבן.
איין הערה נאר , וואס איז מיט אינזער כח התפלה וואס מ'קען מיט דעם אויפטוען גרויסע זאכן

[מפוזרי]

זייער שיין. הן די געדאנקען והן די שפראך.

אבער וואס איז די תירוץ אויף די ערשטע קושיא?

איך אליין האב גראדע א תירוץ. רמז: פיזיקס איז נישט גאט!

[פרייוויליג]

דער ארטיקל איז א געזאנג פון נשמה.

[קומזיץ]

@ונבנתה , רצוננו לשמוע את קולך , די חברים דא פרעגן קשיות ושאלות מיר ווארטן מיט נייגער אויף אייער פערל ווערטער

[אברעימל]

.

[אברעימל]

.

[יואב]

הילל בן שחר! אין מילים! כ'בין געפאלן אין לאוו מיט דיר.

את חטאי אני מזכיר, כ'האב דיין ארטיקל ערשט באמערקט דווקא אחרון של פסח אזוי ווארטנדיג אומגעדולדיג אויף דריי שטערן מיך אויסצולייזן פונעם זמן-חרותינו. דער יום-טוב איז מיך ליטערלי שוין גערינען פון דער נאז. נישט געקענט שלאפן, ס'געווען הייס, די קינדער, דער שויער בצנעה, און נאך די עקסייטינג בעל-שם-טוב'ס סעודה לאָאָמינג אָן דע הארייזען — דער פארקניידלטער נאכמיטאג האט אבער ווי אויף להכעיס נישט געהאלטן ביים זיך רוקן.

האב איך געקלערט צו נעמען אין האנט א קונטרס'ל איבער "אין שום ייאוש," וואס כ'האב באקומען ביים פראבירן אביסל לייכטער צו מאכן דעם ריזיגן עול פונעם פּאַק קונטרסים וואס קריכט ביים יעניגן "הרב-שיק-אָן-ווהילס," פון דער גאמבע עד שרוך נעל. נאר אז כ'האב געזען אז ייאוש איז דווקא יא פאראן, סעט איך תיכף פּרייארעטיס. האב איך אים געלייענט, און אויסגעלייענט, און אריינגעלייענט, און צעלייענט ממש מיט אלע רמ"ח אברים. כ'האב מיך באלעקט מיט יעדן איינציגן ווארט אָן קיין גוזמאות, בלי שום חשש פלעטטערי, אזוי יאָניק, אזוי צו צוקושן, א שמחת יום טוב אמיתי.

[וואלווי]

אוי איז דאס טיף און ציפעדיג ווי אזוי נאר ונבנתה קען.

שפ"י

[הוגה]

נאכן איבערליינען דעם ארטיקל אינעם וועקער אנטאלאגיע, ווילט זיך ארויסשרייען פון די טיפענישן פון הארץ, [tag]ונבנתה העיר[/tag] ווי מיס יו!

(איך ווייס אז דיין/אונזער אפוועזנהייט דא איז א חלק פון די געפלאנטע ראולער קאוסטער רייד, אבער די בענקעניש איז אויך... )


.

[עובדיה]

ישר כוח [tag]ונבנתה העיר[/tag] פאר דיין הערליכן ארטיקל, יעצט געליינט צום ערשטן מאל.

דער ר"ן אין די דרשות דרוש י"ב ברענגט ארויס די נקודה אז בעצם איז נישט דא קיין נפקא מינה פון דברים טבעיים ווי חום וקור וכדו' צו משיכת הברזל, און אזוי אויך אלע אנדערע דברים סגוליים, ווייל ביידע פארשטייט מען נישט עכט פארוואס זיי האבן די כוחות. און אפי' במציאות מיט וואס איין זאך איז אנדערש פונעם צווייטן אז ער פארמאגט דעם אייגנארטיגן כוח ווייסט מען נישט פונקט אזוי ביי דברים טבעיים ווי צבעים וריחות (וואס דאס ווייסט מען שוין באמת היינט יא) ווי דברים סגוליים. וזה לשונו:

ותשובת טעם הסגולה ותשובת השאלה במהות הטבע אחת היא, כי כשישאל שואל הסבה בשהאש שורף לא יפול בתשובת המענה ענין אחר אלא שהוא בעבור חום, ואין הרצון בזה אלא מפני שיש לו בטבע כח השורף, וכן יאמר לשואל במהות משיכת האבן למטה, וכן במשיכת האבן הקלאמיט"ה המושכת הברזל לא תפול התשובה בשום צד אלא לפי שבטבעה כח המשיכה. והתשובה הזאת לא תספיק להמוניים, וזה בעבור שלא ידמו שתהיה פעולה מן הפעולות שלא תהיה סבתם קור או חום או לחות או יובש או קלות או כבדות, אבל על האמת ידיעת סבת העלם כח הסגולה איננו גדול מהעלם ידיעת הסבה בכחות שאר הענינים, כי העלם הסבה הזאת היא עומדת על שני ענינים, האחד העלם ההתחלות הפועלות ר"ל ההתחלות המביאות הכח הזה למציאות, וזה ההעלם איננו גדול בידיעת הסגולה מבידיעת הטבע. והשני העלם ידיעת המקבל ר"ל הספק בענין אשר ממנו מוכן לקבול הפעל ההוא יותר מגוף האחר, ודמיון העלם ידיעה זה אינו מיוחד לכח הזה יותר משאר הדברים הטבעיים, כי ההעלם הזה הוא בנוי מהצבעים והריחות והדומה לזה כי כיוצא באלו הענינים ידענו שהם באים וחלים במציאות מהתחלות פועלות, שהסבה להם ה' ית', ונודע ג"כ שהסבה אל ישותם התקרבות הטבע בסבת ההכנה נמשכת מהמזג, והנחנו ג"כ הכנתו שהי' השואת יחס ערך הפשוטי סבה למזג ההוא, אך ההכנה ההיא מהפשוטים לאותו עירוב לא נדע כל ימי חיינו:

בנוגע דאס וואס דו ברענגסט בשם [tag]יאיר[/tag] אז די חוקי הטבע זענען גאט, ווייס איך נישט אין וועלעכע קאנטעקסט ער שרייבט דאס, ועיין בת' חכם צבי סימן י"ח ווי ער נעמט זיך אהן פאר החכם ר' דוד ניטו וואס האט געזאגט אז די טבע איז הקב"ה, אז ער מיינט נישט צו זאגן די טבע פרטיים ווי חמום האש וכדו' נאר די טבע הכללי ווי משיב הרוח ומוריד הגשם, וזה לשונו שם:

ואם חשבו שדברי החכם הדורש היו על טבע הפרטי כגון חמום האש ולחות המים ורצו להעמיס בדבריו שמכללם יובן שאותו דבר המחמם או המלחלח הוא האלקות, זהו דבר שאין לחשוד בו שום כסיל ובער אשר בכל הכופרים שבעולם כל שכן חכם ונבון בעם ה' המאמינים בהשם יתעלה ובתורתו הקדושה

און באמת דאס וואס די חכם צבי פארשטייט אז די כללות הבריאה ווען ס'זאל רעגענען איז אנדערש, און איז נישט סתם טבע נאר תלוי בהשגחה, פארשטיי איך נישט לויט די היינטיגע מציאות וואס מ'ווייסט די גורמים פון דעם אויך. ועיי"ש בחכם צבי ווי ער ברענגט פונעם של"ה בשם ספר עבודת הקודש חלק העבודה פי"ז ווי ער איז חולק אויפן רמב"ן וואס זאגט אז שכר ועונש זענען ניסים נסתרים, נאר ער זאגט כדברי החתם סופר אז דאס איז עצם טבע הבריאה.