די בלע"ז'ן פון רש"י. וואס זענען זיי?

[דער גאלדענער אדלער]

וויזו האט ער אזוי גוט געקענט גואיש

דיףף:נו. זאג דו אליין. דאס איז א לימוד פאר אונז אלע. אז מ'קען זיין אן ערליכער איד. אפילו א צדיק און א גאון. און מ'קען גוט די לאנדעס שפראך. די שאלה איז נאר צו וואס מ'נוצט אויס די קענטעניש. רש"י הק' האט עס אויסגענוצט מפרש צו זיין די תורה פאר די אלע מענטשן פון זיין לאנד. אפילו פאר די פשוטי עם...!

בדרך צחות, קענמען שפעקולירן אז בשעת ער איז געזיצן אין ביהכ"ס האט ער געליינט פון א דיקשיאנערי אדער א ביכל וואס לערנט אויס די פראנצויזישע שפראך. ווייל קיין גוגל טרענסלעיט איז נאך דאמאלס נישט געווען...!

נאך א פשט. אז בשעת ער איז געזיצן אין קלאס ווען מ'האט געלערנט ענגליש אדער פרענטש, האט ער נישט געווארפן קיין פעיפערס אויפ'ן טיטשער. נאר ער האט גוט אויסגעהערט...!

ועוד יש לומר, אז ביי זיי אינדערהיים האט מען גערעדט פראנצוזיש אויך, אדער גאר די ערשטע שפראך איז געווען פראנצוזיש, און ס'האט גארנישט געשאדט

[berlbalaguleh]

אין מס' ברכות דף ח' ע"א זאגט די גמ'..."אמר רבה בר רב שילה, היינו דאמרי אינשי, ליבעי אינש רחמי אפילו עד זיבולא בתרייתא"...זאגט רש"י..."פלאד"ה" בלע"ז. דאס קלינגט ענדערש ווי א ווארט אויף ספאניש. ווייל אויף ספאניש איז א שאוועל טייטש...Pala.../Pallada means a shovelful...!

אין פראנצויזיש (וואס מ'רעדט היינט.) איז א שאוועל טייטש...Pelle...און א שוואעל-פול...איז טייטש...Pelletee...!

הערה כללית:די גמ' אויף דף ח' ע"א זאגט ...אמר רבי יהודה אמר רבי אמי, לעולם ישלים אדם פרשיותיו עם הציבור שנים מקרא ואחד תרגום... זאגט תוס..ד"ה שנים מקרא ואחד תרגום: ויש מפרשין והוא הדין ללועזות שלהן בלע"ז הוי כמו תרגום שמפרש לפעמים...אבער תוס' קומט צו אנ'אנדערע מסקנא...ער מאכט א חילוק פון תרגום ביז פי' לע"ז...עיי' שם...!

[berlbalaguleh]

אין מס' ברכות דף י"ח ע"ב זאגט די גמ'...גזיזי דברדא...(שטיקער פון האגל) זאגט רש"י ...גלאנצ"א בלע"ז... אויף די היינטיגע שפראך איז נישטא פונקטליך אזא ווארט. אבער אן ענליך ווארט איז יא דא...Glace...meaning ice...(hail)

אין מס' ברכות דף כ"ב ע"ב זאגט די גמ' ...בקילעא דרב אושעיא... זאגט רש"י פורטיג"ו בלע"ז...אויף פראנצויזיש איז נישטא אזא ווארט. אויף ספאניש איז יא דא. און דאס ווערט אויכעט באנוצט אין ענגליש...Portico...A porch with columns at the entrance of the house...!

[דער גאלדענער אדלער]

אין מס' ברכות דף י"ח ע"ב זאגט די גמ'...גזיזי דברדא...(שטיקער פון האגל) זאגט רש"י ...גלאנצ"א בלע"ז... אויף די היינטיגע שפראך איז נישטא פונקטליך אזא ווארט. אבער אן ענליך ווארט איז יא דא...Glace...meaning ice...(hail)

אין מס' ברכות דף כ"ב ע"ב זאגט די גמ' ...בקילעא דרב אושעיא... זאגט רש"י פורטיג"ו בלע"ז...אויף פראנצויזיש איז נישטא אזא ווארט. אויף ספאניש איז יא דא. און דאס ווערט אויכעט באנוצט אין ענגליש...Portico...A porch with columns at the entrance of the house...!

ר' בערל, איר האט געלערנט פערצן דפים גמרא אין א שעה מיט דרייצן מינוט??? נאט בעד, איר זענט א מתמיד עצום פון דף ח ביז כ"ב

[berlbalaguleh]

דער גאלדענער אדלער: ייש"כ. אבער הלואי וואלט דער קאמפלימענט געווען אמת. וואס איך טוה איז אז איך לויף אדורך די בלעטער גמרא. ס'הייסט די רש"י אויף די דפים גמרא. און וואו איך טרעף א בלע"ז ווארט לערן איך א ביסל די גמ' ארום דעם. כדי צו פארשטיין דעם פשט. אבער דאס ציעט מיך ווי א זייער שטארקער מאגנעט און צינדט אן מיין נייגעריגקייט צו לערנען די גאר שטארק אינטרעסאנטע אגדתות פון די גמרא...!

נאכדעים נעמט מען ארויס א פראנצויזישן דיקשיאנערי. אדער איך קוק עס נאך אין גוגל טרענסלעיט. נאר צו ערשט פרוביר איך אפצוליינען דאס ווארט אין פראנצויזיש אדער ספאניש...!

[וואלווי]

ר' בערל כ'וועל מוזען סקיפען דיין אשכול פון ערב ת"ב נאכמיטאג ביז נאכ'ן אויספאסטען. סארי.

[berlbalaguleh]

וואלווי: או.קעי...עמיר זיך טרעפן אינ'ם שמייכל אשכול אדער אין הרה"ק ר' שלמה העלבראנץ תמ"ל זי"ע ועכי"א זצוקללה"ה'ס אשכול...!

[וואלווי]

וואלווי: או.קעי...עמיר זיך טרעפן אינ'ם שמייכל אשכול אדער אין הרה"ק ר' שלמה העלבראנץ תמ"ל זי"ע ועכי"א זצוקללה"ה'ס אשכול...!

אין שמייכל - היות ס'איז ת"ב עטעס מוזען זיין אזא כעין בחינה פונ'ם בחינה פונ'ם חובת הלבבות החסיד אבלו בפניו וצהלתו בלבו.. אדער פארקערט?...

אפשר אין שו"ת זאב יטרף איז דא א פסק ווי אזוי זיך צו פירן....

[berlbalaguleh]

וואלווי: ס'דא נאך א סאך שו"ת ספרים וואס דו האסט פארפאסט. אין שו"ת הרמ"ז (הרב מאיר זאב) אדער דער ספה"ק קדושת מאיר, דרך מאיר, אור המאיר און אבן מאיר. דאס זענען אלע ספרים וואס איך פלאן בעז"ה ארויסצוגעבן און לאזן דרוקן. איך ווייס נישט צו אין דעם גילגול אדער אין נעקסטן...

[berlbalaguleh]

אין מס' ברכות דף כ"ד ע"א. ...שהיה פניה טוחות בקרקע...זאגט רש"י "אפלטיירש"א"...enflatier/aflatiarse...ס'איז נישט דא אזא אדער ענליך ווארט וואס ווערט באנוצט אין היינטיגע פראנצויזיש אדער ספאניש...!

אויפ'ן זעלבן עמוד אין רש"י ...גיהק..."ריטייר"...burp/ing...נוצט מען אין די היינטיגע שפראך...Eructement...!

פיהק...גענעצן..."באליי"ר" בלע"ז...Ballier...איז דא אן ענליך ווארט...Baillement...!

ונתעטש..."שטרנוד"ר" בלע"ז...Stranudar/Stranuder...to sneeze...איז נישט דא קיין ענליך ווארט אין די היינטיגע שפראך...Eternuer...וואס איז אינגאנצן נישט ענליך צו דעם ווארט וואס רש"י ברענגט...!

שם ע"ב.. די גמ' זאגט ...כשהיה מתעטש, היה מניח ידו על סנטרו...זאגט רש"י...מנטו"ן בלע"ז...דאס ווארט ווערט נאך היינט באנוצט אזוי ווי אין רשי"ס צייטן...!...Menton..= Cheek...!

[berlbalaguleh]

דף כ"ה ע"א: די גמ' זאגט...סילון החוזר מביא את האדם לידי ירקון...זאגט רש"י...חולי הנקרא ...גלניצ"א בלע"ז...דאס מיינט מען געלקייט. דזשאונדיס...!
ס'איז נישט דא אן ענליך ווארט אויף דעם נישט אין פראנצויזיש וואס מ'רעדט היינט. און נישט אין ספאניש... דאס ווארט פאר געלקייט אין די היינטיגע שפראך איז...Jaunisse...= Jaundice...!

[berlbalaguleh]

רבותיי: שא. שטילל. קיינער זאלל זיך נישט דערוואגן אויפצו וועקן דעם אשכול. ער איז שוין ווידער איינגעשלאפן. איך גיי נישט זאגן אז ער איז ח"ו געשטארבן. אדער ער גוסס'ט. או.קעי. כ'פארשטיי. דער עולם איז שטארק ביזי פעסטצושטעללן צו די גאטשע בענדל פון הרב שלמה העלבראנץ זיעועכיאזצוקלאלהאהא...איז געווען געמאכט פון תכלת אדער געלע לען. און צו די הייליגע ווייבער פון זיין הארעם האבן עס געשפינט אין זייער פרייע צייט. שוין. ווען דער עולם וועט האבן געלייזט אט דעם פראבלעם. וועט מען זיך האפנטליך נעמען צוריק צו קוקן אויף ווערטפולע אשכולות.

איך סאונד שוין כמעט אזוי ווי אונזער קאלעגע דער פראפעשיאנאל גרוש. א יעדע עטליכע טעג קומט ער אויף מיט א נייע קינה. איך וויין אויכעט...באאא באאא באאא...

[געוואלדיג]

נאר נישט וויינען, נאר נייייישט וויינען. .

[דער גאלדענער אדלער]

רבותיי: שא. שטילל. קיינער זאלל זיך נישט דערוואגן אויפצו וועקן דעם אשכול. ער איז שוין ווידער איינגעשלאפן. איך גיי נישט זאגן אז ער איז ח"ו געשטארבן. אדער ער גוסס'ט. או.קעי. כ'פארשטיי. דער עולם איז שטארק ביזי פעסטצושטעללן צו די גאטשע בענדל פון הרב שלמה העלבראנץ זיעועכיאזצוקלאלהאהא...איז געווען געמאכט פון תכלת אדער געלע לען. און צו די הייליגע ווייבער פון זיין הארעם האבן עס געשפינט אין זייער פרייע צייט. שוין. ווען דער עולם וועט האבן געלייזט אט דעם פראבלעם. וועט מען זיך האפנטליך נעמען צוריק צו קוקן אויף ווערטפולע אשכולות.

איך סאונד שוין כמעט אזוי ווי אונזער קאלעגע דער פראפעשיאנאל גרוש. א יעדע עטליכע טעג קומט ער אויף מיט א נייע קינה. איך וויין אויכעט...באאא באאא באאא... [emoji38]

ר' בערל זייט כ'האב אנגעהויבן נאכגיין אייער אשכול בין איך מיך מחי', יעדן טאג ווען כ'לערן מיינע שיעורים קוק איך ארויס פאר אפאר בלע"ז'לך צו קענען הערן פון אייך, און קענען מוסיף זיין נופץ משלי.
היינט האב געזוכט אבער דערווייל נישט געפונען. עוד היום גדול.

[וואלווי]

רבותיי: שא. שטילל. קיינער זאלל זיך נישט דערוואגן אויפצו וועקן דעם אשכול. ער איז שוין ווידער איינגעשלאפן. איך גיי נישט זאגן אז ער איז ח"ו געשטארבן. אדער ער גוסס'ט. או.קעי. כ'פארשטיי. דער עולם איז שטארק ביזי פעסטצושטעללן צו די גאטשע בענדל פון הרב שלמה העלבראנץ זיעועכיאזצוקלאלהאהא...איז געווען געמאכט פון תכלת אדער געלע לען. און צו די הייליגע ווייבער פון זיין הארעם האבן עס געשפינט אין זייער פרייע צייט. שוין. ווען דער עולם וועט האבן געלייזט אט דעם פראבלעם. וועט מען זיך האפנטליך נעמען צוריק צו קוקן אויף ווערטפולע אשכולות.

איך סאונד שוין כמעט אזוי ווי אונזער קאלעגע דער פראפעשיאנאל גרוש. א יעדע עטליכע טעג קומט ער אויף מיט א נייע קינה. איך וויין אויכעט...באאא באאא באאא...

לכבוד אונזער סעידזש ר' בערעל!

נקוט האי כללא בידך, תורה שלמדתי באף האי שעמדה לי, האלט דיך דעם אטעם וסוף ה"עקשען" לבא.

לאמיר דיך מגלה סוד זיין. כ'קען מיך פשוט נישט גובר זיין אויפ'ן יצר, א סאך מאל ליין איך דורך דיינע תגובות במקום שאמרו אסור להרהר.. אבער די דרייסט צירוק צו מפלפל זיין בלחיצת הכפתור וואס דאס איז שוין א מחשבה הבא לידי מעשה דארטן, אזא גרויס יצר הרע האביך נאכנישט. ביני לביני צווישען אשר יצר און ריפיולען פאר'ן נעקסטען פיט סטאפ פארגעס איך וואס כ'האב מתחילה געוואלט מגיב זיין. קען זיין אז אנדערע דא האבען אויך דעם פראבלעם?

[מיש-נייעס]

בערל, (נאך אזא אשכול קומט זיך דיר א ר' בערל) צוויי לעז"ן איינס נעבן צווייטן, פארריגע וואך פרשת מסעי אישלי"ש און אפינדי"ץ איז עס שוין אמאל צולייגט געווארן?

[מיש-נייעס]

די אפקאמינג לע"ז איז רש"י ד"ה שמוע: לשון הווה אודנ"ט בלע"ז כמו זכור ושמור, רש"י ווארט אז דו זאלסט איהם באשיינען

[געוואלדיג]

מיש נייעס, חזרה קען אייביג נוצן

אין פ' דברים קפיטל א' פסוק ט"ז:אויפ'ן פסוק...שמוע בין אחיכם...זאגט רש"י...אודנ"ט...בלע"ז...Audant... דאס מיינט אויסהערן...פון דעם זעלבן שורש ווי ...Audio...דאס איז אין אלט פראנצויזיש. היינט נוצט מען אן אנדער ווארט...Ecouter...דאס האט אויך א שורש פונ'ם ווארט ..."קול"...Accoustics...!

הגה''ק ר' בערל, זעהסט אז מען לערנט און מען געדענקט דיינע לימודים?

[berlbalaguleh]

בערל, (נאך אזא אשכול קומט זיך דיר א ר' בערל) צוויי לעז"ן איינס נעבן צווייטן, פארריגע וואך פרשת מסעי אישלי"ש און אפינדי"ץ איז עס שוין אמאל צולייגט געווארן?

מיש נייעס: ייש"כ. איך האב נישט באמערקט די ווערטער אין רש"י הק'. ביטע זאג מיר נאר בערך וואו זיי קומען פאר. און מיר וועללן בעז"ה זיך נעמען ארבעטן אויף דעם פירוש. עד שידי מגעת...!

[berlbalaguleh]

מיש נייעס: ייש"כ. נאר איך האב יעצט באמערקט אז איך האב שוין געשריבן איבער די צוויי ווערטער אין פ' מסעי. (קוק אויף פעידזש #3). אויף דעם ווארט ווארט איזלי"ש האביך געטראפן א פשט ...Isles...אינזלען...! אויף דעם ווארט אינפינדי"ץ האביך נישט געטראפן קיין טייטש. און אויך נישט אן ענליך ווארט וואס ווערט באנוצט אין די היינטיגע פראנצויזישע שפראך...!

[דער גאלדענער אדלער]

ר' בערל; דברים ג' פסוק ט רש"י ד"ה שניר, הוא שלג בלשוו אשכנז ובלשון כנען, קודם איז אינטערעסאנט אז רש"י רופט נישט אן אשכנז בלע"ז, און אויך וויל איל וויסן וויזוי האט טאקע געהייסן שניי אמאל אין דויטש, ווייל היינט הייסט עס נישט אזוי

[מיש-נייעס]

ר' בערל; דברים ג' פסוק ט רש"י ד"ה שניר, הוא שלג בלשוו אשכנז ובלשון כנען, קודם איז אינטערעסאנט אז רש"י רופט נישט אן אשכנז בלע"ז, און אויך וויל איל וויסן וויזוי האט טאקע געהייסן שניי אמאל אין דויטש, ווייל היינט הייסט עס נישט אזוי

בנוגע אשכנז קוק דא viewtopic.php?f=7&t=11635 וועסטו זעהן וואס די שפראך איז דורך זינט איר גרינדונג, נאך א זאך שניר און שניי איז נישט אזוי ווייט פארפארן איינס פונ'ם אנדערן, בפרט אז זיי טוען עס פערנאנס"ן שני, נישט ווי די היינטיגע אידיש וואס עס איז שניי, וואס דאס איז ממש שניר נאר אן די ר'

[דער גאלדענער אדלער]

ר' בערל; דברים ג' פסוק ט רש"י ד"ה שניר, הוא שלג בלשוו אשכנז ובלשון כנען, קודם איז אינטערעסאנט אז רש"י רופט נישט אן אשכנז בלע"ז, און אויך וויל איל וויסן וויזוי האט טאקע געהייסן שניי אמאל אין דויטש, ווייל היינט הייסט עס נישט אזוי

בנוגע אשכנז קוק דא viewtopic.php?f=7&t=11635 וועסטו זעהן וואס די שפראך איז דורך זינט איר גרינדונג, נאך א זאך שניר און שניי איז נישט אזוי ווייט פארפארן איינס פונ'ם אנדערן, בפרט אז זיי טוען עס פערנאנס"ן שני, נישט ווי די היינטיגע אידיש וואס עס איז שניי, וואס דאס איז ממש שניר נאר אן די ר'

@מיש נייעס, שכוח