א סמארטפאון אדער א ווייב?: הרה"צ ר' יואל ראטה שליט"א

[diff]

https://shabbosblettel.files.wordpress. ... ternet.pdf

[תורה ומדע]

וואס איז דיין פאינט?

[diff]

זי איז נישטא פאר אים. פ"וו זאל ער זיין פאר איר אדער פאר די מעכאניקע קינדער

[מיש-נייעס]

לויט ווי איך זע האט דיפפ diff בלע"ז איין פראבלעם

זיין פראבלעם איז נישט וואס ער זאגט, ווייל ער האלט אין איין צוריקומען אז די טעאריע איז אמת

ער האט א פראבלעם מיט ווער עס זאגט עס, ער איז פון די מענטשן וואס קענען נישט אראפשלינגן דעם ביטערן פיל...

אבער כמבור כבר במקום אחר (ביי די "חתונה אין שול" סומאטוכע) איז שוין געווארן אויסגעשמועסט אז מיר האבן געגעבן צייט פון תש"ו ביז היצטערט פאר די 'נארמאלע' רבנים צו טוהן צו די זאך און זיי האבן פארפאסט זייער שאנס...

אדרבה רעד צו די נארמאלע מנהיגי העדה און בעט זיי אז זיי זאלן שוין אויפהערן מיט זייער נאן סענץ און אנהייהן רעדן צו די זאך

[diff]

https://www.google.co.il/url?sa=t&rct=j ... GA-nW8KD5w

[נעגעל וואסער]

מיינע דריי סענט.
אלף כל וואס שרייסטע? רעד צו מיר שיין וועל איך אפשר הערן וואס דא זאגסט.
ב) צום וועמען רעדט ער? ס'קוקט מיר נישט אויס ריאליסטיש אז די חברה וואס זיצן ארום איהם גייען פלוצלינג אויפהערן האבן סמארטפאון''ס, אפילו ער וואלט געוואלט אויפטוהן דארף מען וויסן מי ומי ההולכים.
ג) ווער רעדט דא? ער כאפט אפציעל אפ אלע זיינע שיעורים און פארשפרייט זיי אויפן אינטערנעט. איז וואס וויל ער דא?
ד) וואס פארקויפט ער דא מילתא דעבידא לגלוי'ס? ער שרייט "טרעף מיך איין רב וואס האט מתיר געווען אהיים צו ברענגען א שמוץ פאון וכו'" איך האב נאך נישט געהערט אפציעל אזא שטעלונג אלס אן הראה לאיסור אהיים צו ברענגען אין שטוב. אוודאי א פילטער מיט נאר צורך, ניט אין בית המדרש און נישט אין בית המקדש, אבער כאילו אלע אלע "צדיקים" זאגן אז נישט אין דערהיים ווייסעך נישט וואס ער זאגט.
ה) נניח אז ס'דא אזאנע יונגערלייט וואס האבן נישט קיין קאמאן סענס אין איגנארירן דאס ווייב, דארף מען דערגיין די סיבה, ווי אויך וועלכע שורש'דיגע טויש זיי דארפן אדער וואלטן ווען געדארפט. ס'זייער שווער צו ג'ענערלייזן אלע אין קאטיגאריע. אמאל איז ער טאקע עדיקטיד. צומאל איז זי להדיא נישט אינטערסאנט, אן זיין ביזי מיטן פאון וואלט ער איר שוין לאנג אפגעלאזט. צומאל איז די מרחק צווישן זיי ביידע דאס גופא אז מוסדות לאזן זיי נישט האבן קיין פאונס און זיי פילן זיך באטראפן, גם לי גם לך לא יהיה . צומאל איז די פראבלעם פשוט ווייל מ'ברעין וואשט די פרויען אז דאס עצם פאון איז טרייף, ווען ער וואלט ווען געליינט א ביך און איהר דאן איגנארירט וואלט איר נישט אזוי געבאדערט. פארהאנען פרויען וואס רעדן טאקע סאאאאאאך צו פיל און מ'קען אראפ פון זינען פון די תשעה קבין. זיי זענען עדיקטיד צו רעדן און זיי זענען עדיקטיד צו זייער פאון. בקיצור מ'נעמט א מיעוט מענטשען וואס זייער ווייבער האבן טענות, און מ'מאכט פון די אלע דאס פאון פאר א סקעיפגאוט. ווי כאילו אהן דעם וואלט יעדער געהאט שלום בית. פאר 10 יאר צוריק זענען די רבנים מסתם געווען משוגע באורד אהן די אלע קעיסיס פון שלום בית.
ו) בעצם פארשטיי איך נישט די גאנצע נושא דא, אז מ'גייט צוריק, נישט אזוי לאנג, זענען פרויען געווען סעקענד סיטיזען אהן קיין רעכטן אהן גארנישט, קיינער האט זיי אהנגעקוקט. און אפילו אין שטיב איז געווען אפאר ווייבער און מ'האט זיך ארום געריסן, פלוצלינג היינט הייבן זיי זיך די קעפ. זיי דארפן אטענטשען און מ'דארף זיך אויפירן צו זיי מיט זיידענע הענטשקעס. דאס איז געקומען בלויז ווייל די וועלט האט זיך מאדאנירט און די רוח פון גאס איז אריין אין אידישע שטיבער. אמאל זענען זיי אלע געווען סטאק אינדערהיים פנימה מיט איהר גאנצע כבוד. שוין, נאכדכעם גייט די וועלט ווייטער פאראויס און מאכט אלע טעכנעלאגישע כלים, וואס מאכט די ריס צעווישן מאן אין ווייב צוריק ווי אזוי ס'איז געווען! נו, גיי מיט מיט דעם...! ס'נישט אייביג בעסער געווען.. ס"ה וויל מען צוריק מאכן אזוי ווי ס'געווען אין די גוטע צייטן.. חדש ימינו כקדם.

[תורה ומדע]

זי איז נישטא פאר אים. פ"וו זאל ער זיין פאר איר אדער פאר די מעכאניקע קינדער

דאס איז שלא מענינא. מען רעדט ווען אלץ איז אין ארדענונג.

[diff]

ווער זאל דאס אויסלערנען. די זעלבע מחנכים וואס דערווייטערען (איר)

[תורה ומדע]

ווער זאל דאס אויסלערנען. די זעלבע מחנכים וואס דערווייטערען (איר)

כבין מיט דיר מסכים 100%. במקום שאין אנשים קען דער מאן אוועקלייגען דאס כלי און בד״כ קען ער מחנך זיין זיין פרוי אויפן נוסח וואס ער וויל כמובן.

[diff]

במקום שאין אנשים השתדל להיות איש איז נאר שייך נאך לערנען פון וואוילער עלטערן אין רביס דוגמת משה קיבל תורה מסיני וכו. וואס מיינט איש

[אישתישבי]

ער זאל מיר מוחל זיין דער יואלישעל, ס'איז דא עפעס אן אפשיי ווען ער רעדט, וואס מאכט אייך זאל נישט קענען אננעמען וואס ער זאגט אפגעזעהן צו ער רעדט דברים של טעם אדער נישט.

בדרך־כלל קען איך זאגן, אז מהרא"ש איז געווען זעהר קלוג, אבער נאר אין זיינע ד' אמות, און האט קיינמאל נישט געוואלט ארויסקריכן פין דארט.

ווען ער זאגט שיינע עצות ווי זיך אפגעבן מיט דער ווייב וכו', און זיינע אנדערע קינדערישע "טיפס" אויף שלום בית, איז דאס אלעס גוט פאר מענטשן וואס האבען מעיקרא נישט קיין פראבלעם.

און מיט די נארישע עצות מאכט ער אוועק אלע טעראפיסטען, במחי יד, אלץ ווייל זיי ווערן באצאלט, און זיי ווילען זאלסט האבן א פראבלעם.

איז לאמיר ניצען אביסעל קארמא, און מסביר'ען אז לויט מהרא"ש שיטה איז יואלי ראטה זעלבסט נישט באגלייבט, און מען קען אים קיינמאל נישט געטרויען צו פאררעכטן א בחור מיט א פראבלעם.

נעם א סאטמארע בחור וואס האט א קליינע פראבלעם, און דער טאטע נעמט אים צו יואלי ראטה זאל אים פיקסען, וועט אים ראטה צורעדען זאל אים לייגען אין זיין ישיבה, העי, ראטה ווערט אויך באצאלט, אויף אן אנדערע וועג טאקע, און ראטה זעלבסט וויל דער בחור זאל בלייבען מיט די פראבלעם, ווייל אויב נישט וועט ער דאך גיין פין ראטה, און צוריקגיין קיין סאטמאר!!!

אלזא רב ראטה, שלום בית פראבלעם'ן ווערען נישט געסאלווד דורך שמעקלעך און דרעקלעך, און דורך פשוט'ע עצות ווי זיין נייס, אדער אוועקלייגן די סמארטפאנס, די פראבלעמען זענען טיפער און מער פארצווייגטע, וואס געלערנטע מענטשן וועלכע פארשטייען סיי צו פראבלעמען וואס אנדערע האבען, און סיי צו דיינע נארסאסיסטישע יסודות, האבען א טשאנס צו פאררעכטן.

אה, און פאר איך פארגעס, מען צאלט נישט טעראפיסטען, פארען אויסהערן, מען צאלט פאר עצות וויאזוי זיך אן עצה צו געבען מיט די פראבלעמען וואס מען האט, וואס גייען נישט אוועק דורך מעביר סדרה זיין אדער דורך רעדען צו די אויבערשטע אויף אידיש דוקא.

[diff]

וויפיל נעמט ער פאר די ארבעט וואס רלייגט אריין. געגן זייער רצחנן פאר גארנישט טוהן

[איש את רעהו]

ער אוועק אלע טעראפיסטען, במחי יד, אלץ ווייל זיי ווערן באצאלט, און זיי ווילען זאלסט האבן א פראבלעם.


אה, און פאר איך פארגעס, מען צאלט נישט טעראפיסטען, פארען אויסהערן, מען צאלט פאר עצות וויאזוי זיך אן עצה צו געבען מיט די פראבלעמען וואס מען האט, וואס גייען נישט אוועק דורך

קוקט נישט אויס אז איר זענט באקאנט מיט טעראפיסטן פון אנדערע קעיסעס, אפשר קענט איר עס נאר פון א פרייוועט קעיס
מיר איז עטליכע מאל אויסגעקומען צו מיטגיין מיט עטליכע גאנץ נארמאלע מענטשן מיט קליינע סארט פראבלעימען, בעיני ראיתי ווי די חברה פילן זיך אהן די טאשען און מאכן זיכער אז די קלייענט זאל ווערן גאר א ערנסטער פראבלעים וואס מיז בהכרח אנקומען צו הילף [און ווייטער שיסן געלט] עטליכע שטובער זענען אזוי צוגרונד געגאנגען
עס איז א פעלד וואס דארף גאר א גרויסער תיקון, ווען עס זאל ווען זיין געהייערטע טעראפיסטס וואס באקומען א הויכע געהאלט פער וואך, אפגעזען וויפיל מענטשן עס רעדן צו זיי, וואלטן אסאך אידישע שטובער און נפשות ישראל אויפגעראכטן געווארן.

[תורה ומדע]

אלו ואלו דא״ח.
טעראפיסטען זענען געטרעינט צו גריבלען אינעם שרשי הדברים, סאבקאנשעס, הרגשים, און טיעפע רצונות וואס דאס איז זייער עפעקטיוו, אבער עס נעמט אסאך צייט און קאסט גאר אסאך געלדט .צו די וואס טויגען נישט, אדער צו היימישע, אנלייסענסד, פסודאפראפעסיאנעלס וואס זענען טאקע שיסטערס טאר מען נישט גיין.
אבער אוודאי די בעיסיקס פון קאממיוניקאציע און רילעישינשיפס, ספענדן צייט, צוהערן, זיין פרעזענט אינעם מאמענט וכדו׳ זענען פשוט. און אין דעם איז הרב ראטה שליט״א אינגאנצן גערעכט. מאדערנע טעכנאלאגיע האט גאר א נעגאטיוו עפעקט אויף מעריטעל הארמוניע, חינוך הבנים, און גענעראלע קאממיוניקאציע ענטוויקלונג.

[איש את רעהו]

אלו ואלו דא״ח.

צו די וואס טויגען נישט, אדער צו היימישע, אנלייסענסד, פסודאפראפעסיאנעלס וואס זענען טאקע שיסטערס טאר מען נישט גיין.

די עובדות וואס איך האב מיטגעהאלטן, איז געווען נישט היימישע, פראפעסיאנאלען, נישט קיין שיסטערס, חברה וואס טויגען, זיי האבן לייסענס,
דאס נעמט נישט אוועק זייער רייץ צו בלייבן מיט א גיטן ביינדל צו אויסנאגן ווי מער געלט פינעם קרבן, ער איז דאך דער לייסענסד/נאן-היימיש פראפעשאנעל וואס קען דיר דורך און דורך, און ווייסט קלאר אז די מיזט 2 יאר זיין אינטער אים, און גיסן עטליכע הינדערט טויזענט דאלער פאר זיינע אינוועסמענטס אין ריעל עסטעיט.

[ברסלבער]

א בריוו וואס ר' יואל ענטפערט פאר א פרוי וואס רעדט זיך אפ וואס זי ליידט פון איר מאן וואס איז אזוי שטארק צוגעבינדען צו זיין פאון.
breslevcenter.com/letters/איך לייד געפערליך פון מיין מאן

[קורקלענד]

א בריוו וואס ר' יואל ענטפערט פאר א פרוי וואס רעדט זיך אפ וואס זי ליידט פון איר מאן וואס איז אזוי שטארק צוגעבינדען צו זיין פאון.
breslevcenter.com/letters/איך לייד געפערליך פון מיין מאן

געליינט יענע בריוו. די פראבלעם דארט שטעקט בכלל נישט אין די סמארט פאון.

[היכי דמי]

בין איך געוואויר געווארן אז ס'איז יא דא איין עבירה'לע וואס פארן קיין אומאן העלפט נישט... אפילו די תיקון רייניגט עס נישט... אהא, די דריי הארבע עבירות ווערט פארמעקט אין אומאן, אבער דאס אריינברענגען א קלוגער פאון אינדערהיים ביזטו א פארלוירענער

[קורקלענד]

בין איך געוואויר געווארן אז ס'איז יא דא איין עבירה'לע וואס פארן קיין אומאן העלפט נישט... אפילו די תיקון רייניגט עס נישט... אהא, די דריי הארבע עבירות ווערט פארמעקט אין אומאן, אבער דאס אריינברענגען א קלוגער פאון אינדערהיים ביזטו א פארלוירענער

די לא תעשה פון א קליגע פאון איז נישט געווען אין רב נחמן'ס צייטן, דעריבער האבן נישט זיינע הבטחות קיין ווירקונג אויף עבירות וואס האבן נישט עקזיסטירט בשעתו.

ס'איז א נייע פאבריצירטע עבירה. אולי העלפט נישט קיין תשובה ווען ס'איז ממילא נישט דא קיין עבירה?

[diff]

וויזו העלפט עס אויף מוז"ל. סאויך נישט אלעמאל א עבירה

[shem-tov]

ר' יואל בארואיגט אייך סטיק טו יור גאנס רעד צום באשעפער און זאל זי אויך רעדן צום באשעפער און פארטיג וואס הייבט איר אן מיט נייע דרכים פון טעראפיסטן מיט דאקטוירים אייערע עצות זענען נאך די בעסטע

בדרך אגב טראכט איך אז דער יונגעמאן הערט דיינע 2 שעהדיגע דרשות אויף יוטוב כמיין ווען דען זאל ער עס הערן ביי די ארבעט? אפשר אסר'סטע יוטוב וועט דער יונגערמאן מוזן בארגן די ווייבס קארדלעס אריינצוקאלן די האטליין

[shem-tov]

אמאל האט א רב געעצהט א פרוי מיט אזא מין פראבלעם אז זי זאל זיך אויך קויפן א (כשרע) סמארטפאון און זיך נעמען קומיוניקעיטן מיטן מאן אויף וואטסאפ, טוויטער, אימעיל, טעקס, טעלעפאון, אינסטעגראם, סנעפטשעט, קאווע שטיבל אוי האט עס געארבעט אזוי זענען ביידע געהאלפן געווארן ויהי לפלא ווען ער האט עס אראפגעלייגט האט זי עס גערן אראפגעלייגט..

[או אינו]

איין זאך וואס ווינדערט מיר איבער אלעמען איז זיין געמיינע שפראך אין בפרט ווען דאס איז א סתירה צי זיין יסוד אז יעדער איז וועלקאם ווייל כי לא ידח ממנו נדח. ווי אזוי ריפט ער אן א הומען (human) דופק, אפגעפליקטער, אין גרוש. פארוואס ווערטע אייער אימושענס אויפגעהייטערט ווען דאס מיידעל האט א פראבלעם. פארשטיי דעם יונגערמען בשורשו ער וויל די אטמאסט רעלעיטיעןשיפ פינקט ווי איר. דערגרינטעוועט זיך וואס טיט זיך אינטערן זיין אויפפירינג נישט די ביהעוויער(behavior) וואס איז א פועל יוצא

Sent from my Pixel XL using Tapatalk