די מלחמה מיט מנהלי הישיבות

[ליטוואק פון בודאפעסט]

זאל ער שרייען ווי הויך ער וויל, איז ער אנוס, איז אפשר יא.

די טייטש פון דער ווארט אנוס איז אן אויסנאמליכע פאל, עפעס וואס פאסירט זעלטן.

דיין משל איז געווען פון טעלעוויזשען, האב איך עס פארענטפערט. האסט א נייעם מעשה, לאמיר זעהן. ביי וועמען האט ער אנגעפרעגט, מיט דער אנוועזענהייט פון באי כח פון דער בחור אדער זיינע עלטערן?

ווען מ'זעט די הנהגות פון גדולי ישראל אין די זאכען, דער ח"ח מיט׳ן חזו"א. און מ'הערט די הוראות פון גדולי ישראל, הרב שך מיט דער מחלל שבת און ר' אליעזר יודל פינקל מיט אנדערע מעשיות, זעט מען וואס מיינט אן אונס.

[ליטוואק פון בודאפעסט]

ביסט אריינגעקומען פרעגן וועגן וואס מנהלים טוהן צו ס׳איז ריכטיג, און דער סוף פסוק איז, ווייל אלע מנהלים טוען אזוי, איז עס ריכטיג. האסט זיך געקענט שפארען פיהל צייט מיט׳ן זאגען אזוי פאראויס.

[איינציג]

זאל ער שרייען ווי הויך ער וויל, איז ער אנוס, איז אפשר יא.

די טייטש פון דער ווארט אנוס איז אן אויסנאמליכע פאל, עפעס וואס פאסירט זעלטן.

דיין משל איז געווען פון טעלעוויזשען, האב איך עס פארענטפערט. האסט א נייעם מעשה, לאמיר זעהן. ביי וועמען האט ער אנגעפרעגט, מיט דער אנוועזענהייט פון באי כח פון דער בחור אדער זיינע עלטערן?

ווען מ'זעט די הנהגות פון גדולי ישראל אין די זאכען, דער ח"ח מיט׳ן חזו"א. און מ'הערט די הוראות פון גדולי ישראל, הרב שך מיט דער מחלל שבת און ר' אליעזר יודל פינקל מיט אנדערע מעשיות, זעט מען וואס מיינט אן אונס.

מיין קינד, דער רבי זי''ע האט אויך געווארפן, טאקע זייער ווייניג, אבער ער האט ארויסגעווארפן בחורים פון די ישיבה, און דאן האט נישט עקזעסטירט קיין מחוצף וואס האט זיך מתחצף געווען, יעדער האט זיך אינטער געווארפן, דער רבי האט געווארפן בחורים פאר'ן בלויזן זינד פון זיך מתחצף זיין פארן מנהל, קיינער האט נישט געהאט די חוצפה צו זאגן "טייל מיר נישט איין",

[יעקב מענטש]

האט ער ארויסגעווארפן איינעם פערמענאנט? אדער נאר למען ישמעו?

איך האב אמאל געליינט אז ער האט געזאגט פאר איינעם אז ער האט אמאל ארויסגווארפן א בחור פון זיין ישיבה אין יוראפ, און יענער איז ארויס לתרבות רעה, און ער האט נאך היינט שלאפלאזע נעכט וועגן דעם.

איר קענט מנהלים וואס שלאפן נישט נאכן לייגט א בחור אויפן גאס פאר גוד?

[ליטוואק פון בודאפעסט]

איך זאג דיר גדולי ישראל, זאגסטו מיר 'דער רבי'. ווער דארף זיין 'דער רבי'? אזוי ווי 'דער טאטע'?

'מיין רבי', וליתר דיוק 'מיינע וועגווייזערס', זענען דער ח"ח מיט׳ן חזו"א. צווינג נישט דיין פראבלעמען אויף דער ציבור מיט'ן אויסרייד 'דער רבי'. ער, ווער אימער ער זאל נאר זיין, איז נאר א רבי פאר די וואס ווילען אזוי.

[איינציג]

ביסט אריינגעקומען פרעגן וועגן וואס מנהלים טוהן צו ס׳איז ריכטיג, און דער סוף פסוק איז, ווייל אלע מנהלים טוען אזוי, איז עס ריכטיג. האסט זיך געקענט שפארען פיהל צייט מיט׳ן זאגען אזוי פאראויס.

דו האסט בכלל נישט געמאכט קיין קעיס פאר דיין מיינונג, איך האב געשריבן אין אלגעמיין, לפי דעתי איז רובא דרובא די הנהלה גערעכט, און זיי פראבירן זייער שטארק צו פארמיידן ארויס צו ווארפן איינעם פון די מוסדות, און דו דרייסט רעכטס און לינקס מיט משלים ווען דער מנהל איז נישט גערעכט, דו טענה'עסט אז דער מנהל האט נישט גענוג פראבירט, פרעג איך דיך, מאן יימר לן? ווער זאגט אז ער האט נישט גענוג פראבירט? דער פאקט איז אז פאר די מנהלים איז ביטער שווער ארויס צו ווארפן א תלמיד, און זיי וועלן דאס נישט טון נאר אויב עס איז כלו כל הקיצין, און דו וועסט דיך אנעמען פאר דעם ארויסגעווארפענעם בלינדערהייט, נאר צו באשולדיגן דעם מנהל, אדרבה ברענג מיר א פאקט (אן קיין נאמען פונעם תלמיד) און לאמיר זען צו דו ביסט גערעכט,

[דער גאלדענער אדלער]

מיין קינד, דער רבי זי''ע האט אויך געווארפן, טאקע זייער ווייניג, אבער ער האט ארויסגעווארפן בחורים פון די ישיבה, און דאן האט נישט עקזעסטירט קיין מחוצף וואס האט זיך מתחצף געווען, יעדער האט זיך אינטער געווארפן, דער רבי האט געווארפן בחורים פאר'ן בלויזן זינד פון זיך מתחצף זיין פארן מנהל, קיינער האט נישט געהאט די חוצפה צו זאגן "טייל מיר נישט איין",

איינציג; ביזט דא אין א נייטראלע קהילה וואסי ב"ה דא מכל המינים, אונגארישע/גאליציאנע/פוילישע/רוסישע/ליטווישע וכו' און אלע מיני חסידים, בעלז/סקווירא/סאטמער/סאקמער/פאפא/ליובאוויוש/ברעסלב/סטוטשין/קלויזענבורג/ ועוד. איז ווען דו זאגסט "דער רבי זי"ע" מוזטו זאגן פון וועלעכן רבי זי"ע דו רעדסט ווייל יעדע חסיד איז בארעכטיגט צו כאטשיג איין רבי זי"ע, רבי שליט"א, רב, דיין, און אויך א מחוצף מין רבי וואס האט זיך אפגעטיילט.

[ליטוואק פון בודאפעסט]

דו פארציילסט דיין מעשה, און דיין פרטים האבען געוויזען אז זיי האבען נישט פראבירט. סטראשען און שטראפען העלפען נישט, כמבואר לכל מבין.

מיין פערזענליכע ערפארונג ווייס איך אז מ׳האט נישט פראבירט. איך האב געקלינגען מנהלים פון אנדערע מוסדות פרעגען עצות, און זיי האבען געגעבען עצות וואס די ערשטע מנהל האט געדארפט און געמוזט וויסען דערפון. נאר פון פוילקייט האט ער נישט געהאלטען ביים טוהן מיר ווי מאנען הכאת הטוב פון מיר, און אויך פרעגען דער אינגעל׳ס מאמע׳ס נאמען צו דאווענען פאר איהם.

דער פרט איז נישט די נושא. דער ענין איז וואס מיר, אלס כלל, בארעכטיגען. זאל דער מנהל וויסען אז כלל ישראל לאזט נישט צו מער ווי אן אונס גמור. ער זאל זיך מוזען פארענטפערען, נישט פאדערען הכרת\הכאת הטוב.

[איינציג]

איך זאג דיר גדולי ישראל, זאגסטו מיר 'דער רבי'. ווער דארף זיין 'דער רבי'? אזוי ווי 'דער טאטע'?

'מיין רבי', וליתר דיוק 'מיינע וועגווייזערס', זענען דער ח"ח מיט׳ן חזו"א. צווינג נישט דיין פראבלעמען אויף דער ציבור מיט'ן אויסרייד 'דער רבי'. ער, ווער אימער ער זאל נאר זיין, איז נאר א רבי פאר די וואס ווילן אזוי.

הייסט עס אז דער גרויסער מרביץ תורה דער הייליגער דברי יואל זי''ע איז נישט גערעכט געווען ווייל 100 יאר צוריק האט דער ח''ח און חזון איש, געהאלטן אנדערשט, הא? איך האב פאר דיר אן עצה, שיק דיינע קינדער צו די מוסדות ח''ח און מוסדות חזון איש, און לאז אלע אנדערע מוסדות אפאטעמען, (בכלל איז שקר אז דער חזון איש האט אנדערשט געהאלטן).

[ליטוואק פון בודאפעסט]

האסט געקענט זאגען דער סאטמארער רבי, האסט נישט געדארפט שרייען אזוי ווילד.

מ׳איז שוין צוריק צום נושא, ווער האט דער קאפירייט אויף אידישקייט אין דער היינטיגע עפאכע.

Peace out [emoji111]

[איינציג]

SORRY!!!, למעשה איז נישט קיין נפקא מינה סאטמאר, בעלז צו סקווער, קיינער איז נישט אינטער געווארפן אינטער די מיינונג פון ח''ח און חזון איש [לשיטתך].

איך וועל איבער פרעגן מיינע פראגעס, און איך האף צו באקומען א ענטפער אויף די פראגעס,
1) איז דא א מציאות אז א מנהל זאל זיין בארעכטיגט אפצו זאגן א בחור/אינגל/מיידל פון אננעמען אין ישיבה/ תלמוד תורה/ מיידל סקול?
2) אויב איז א בחור /אינגעל / מיידל, א מחוצף/מחוצפת און נאך ווארענען כמה פעמים זעהט זיך נישט קיין בעסערונג, איז דער מנהל בארעכטיגט עהם/זו צו פארשיקן?
3) אויב איז דא א תקנה אין מוסד און די עלטערן האלטן זיך נישט צו די תקנה, איז מען בארעכטיגט אוועק שיקן דאס קינד?
4) אויב זעט דער מנהל/מנהלת אז דער תלמיד/תלמידה איז פארדארבן או פארדארבט אנדערע, איז ער/זי בארעכטיגט צו פארשיקן דעם תלמיד/תלמידה?
5) ווי ווייט איז דער אבליגעישאן פון א מוסד אנצונעמען יעדן תלמיד/תלמידה? איז דא א חילוק צווישן א חסידות מוסד צו א פריוואטן מוסד?

[דער גאלדענער אדלער]

"אחד יחיד ומיוחד" (איינציג) דו כאפסט נישט וואס מ'ענטפערט דיר, דו פרעגסט איבער דו זעלבע קשיות נאכאמאל.

וואס ליטוואק פרובירט דיר מסביר צו זיין איז אז קנס'נן א קינד ווי למשל ווארפן פון א מוסד, איז נישט קיין "בארעכטיגונג" ס'איז א "פליכט" פינקט ווי דו פארשטייסט אז געבן א פאטש פאר א קינד איז נישט קיין "בארעכטיגונג" נאר א "פליכט" אויב פעלט עס אויס און די תנאים זענען דא דערפאר, און פארדעם איז דא א גאנצע ליסט פון תנאים וואס פעלט אויס, און ס'האט נישט צו טוהן מיט מיין רבין אדער יענעמס רבי, ס'נישט א זאך וואס קומט מיט אנכי'ות,

[נאך א מיינונג]

די שאלה האט שוין עטליכע אשכולות אין שטיבעל.

לדעתי זאל יעדער זיך האלטען צו זיין ארבעט. די עלטערען זאלען זע׳ען צוטוהן וואס ס׳פעלט אויס פאר זייער קינד און דער מנהל זאל זע׳ען צוטוהן וואס ס׳פעלט אויס אז דער קינד זאל האבען דער חינוך וואס ער ברויך.

עס איז נישט קיין חכמה אז יעדער זאל לערנען מוסר פאר יענעם.

[איינציג]

"אחד יחיד ומיוחד" (איינציג) דו כאפסט נישט וואס מ'ענטפערט דיר, דו פרעגסט איבער דו זעלבע קשיות נאכאמאל.

וואס ליטוואק פרובירט דיר מסביר צו זיין איז אז קנס'נן א קינד ווי למשל ווארפן פון א מוסד, איז נישט קיין "בארעכטיגונג" ס'איז א "פליכט" פינקט ווי דו פארשטייסט אז געבן א פאטש פאר א קינד איז נישט קיין "בארעכטיגונג" נאר א "פליכט" אויב פעלט עס אויס און די תנאים זענען דא דערפאר, און פארדעם איז דא א גאנצע ליסט פון תנאים וואס פעלט אויס, און ס'האט נישט צו טוהן מיט מיין רבין אדער יענעמס רבי, ס'נישט א זאך וואס קומט מיט אנכי'ות,

נו, שעהם דיך נישט... ענטפער שיין, (1) איז דער ענטפער יא, עס איז דא א מציאות ארויס צו ווארפן א קינד, נאכן דורכגיין אלע תנאים פונעם מנהל צום קינד,
(2) (3) (4) איז אויך לכאורה יא, נאכן אויספירן די תנאים פונעם מנהל,
(5) ערווארט א פשוט'ן ענטפער,
אלזא, דאס ברענגט נאך אפאר פראגעס, (6) וואס זענען די תנאים וואס פעלט זיך אויס בעפאר בארעכטיגן דעם שריט פונעם מנהל? (6) האבן די עלטערן עפעס א פליכט צום קינד בנוגע זיין חינוך אין דעם מוסד?
אבער צום פאקט, דו הייבסט נישט אן צו וויסן דעם חילוק פון א "פליכט" צו א "בארעכטיגונג", א "פליכט" דארף ווערן אויסגעפירט אן קיין שום "תנאים", א "בארעכטיגונג" האט "תנאים" און נאכן אויספירן די תנאים דאן איז דא א "בארעכטיגונג". אין ענגליש הייסט דאס A RIGHT OR A PRIVILEGE.

[ליטוואק פון בודאפעסט]

פליכט מיינט duty, בארעכטונג מיינט right.

[או אינו]

עס איז קיין חינוך סיסטעם נישט פארהאן צי האבן א טענה אז עלטערן שטעהלן זיך נישט צי. כמה וכמה מוסדות האבן אדורך געלאזט תלמידים אין נישט דיגענאזירט די קינדער מיט ערענסטע דיאגנאזעס. נאר ווען ער איז אלט געווארן 15 יאר איז ער געוואר געווארן ער ליידט אויף add וכו' אין דאס איז די סיבה פין נישט קענען לערנען אין what triggers all behavior problems that ultimately spirals into audacity

[או אינו]

דעפרעסיע, דראגס ה"י. וואס ווינדערט מיר איז די וואלסט זיך מער אוועקגעגעבן ווי אסאך איינגעשטעלטע. כף זכות איז אז די חברה ווערן באצאלט ווינציגער ווינט פוילישע גויטע אין דאס קאסט אסאך מענטל כוחות. אין האבן ווייניג ציטריט צי די אינטערנעט

[שמעקעדיג]

איינציג, איך ווייס נישט וואס דיין ציהל איז דא. ס'איז יתכן אז דו האסט געטראפן א סארט מציאות וואס מאכט זיך זעלטן אז עלטערן וועלן נישט קאאפערירן מיט די הנהלה און ווילן דוקא די הנהלה זאל זיך צושטעלן צו זיי; אדער א בחור וואס פארדארבט אנדערע און עס איז נישטא קיין וועג אים צו קענען העלפן און אויסמענטשלען. אבער דאס טוישט נישט דעם פאקט אז 95% קעיסעס זענען אויסדרוקליך נישט אזעלכע. און אפילו אויב צומאל מאכט זיך עס יא, איז עס ווייל די הנהלת המוסדות איז גוזר גזירות שאין רוב הציבור יכולים לעמוד בה. מען מעג אמאל מאכן אן אויסנאם אויב די הנהלה זעהט אז דער אינגערמאן וויל זיך צושטעלן צו רוב זאכן נאר משום סיבה האט ער א געוויסע תקנה וואס ער קען נישט נאכקומען 100%. ווי הרב דזשעיקאבסאן חזר'ט כסדר, א סיסטעם דארף דינען די מענטשהייט, און נישט פארקערט. יעדער פארשטייט אז (געוויסע) תקנות מוזן זיין (פאר די קינדער, נישט פאר די עלטערן), אז נישט איז דאך א הפקר וועלט, אבער די תקנות איז נאר א זייטיגע זאך בלויז כדי צו קענען בעסער מחנך זיין די קינדער צו תורה ועבודה ואהבת ה', נישט אז דער עיקר פאקוס זאל זיין איבער די תקנות און במשך דעם גאנצן יאר זאל מען נאר זיין ביזי מיט די תקנות סיי מיט די קינדער און סיי מיט די עלטערן. ליידער היינט איז דער טפל געווארן א עיקר, און די נארישע תקנות וחומרות האט איבערגענומען דעם אויבן-אן פון אידישקייט, און לויט דעם מעסט מען וועמען יא אדער נישט אנצונעמען, און דאס אז אבסאלטולי נישט ריכטיג.

און יא, א מוסד ווי דער טאטע געהערט האט זיכער א גרעסערע אחריות ווי א פרעמדע מוסד, נאך אלעם אז א טאטע גיבט אזויפיל פאר'ן מוסד, געלט און פלייש (אויף די פארענטשעס) איז נישט קיין ספק אז די מוסדות זענען מחוייב צו טון די מינימאלסטע השתדלות פאר אזא משפחה, עס איז א 2-WAY סטריט, אבער דאס מיינט נישט אז א פרעמדע מוסד קען טון וואס זיי ווילן און שפילן מיט אידיש בלוט. חינוך איז נישט קיין ביזנעס, פינטל.

דו זאגסט אז מנהלים זענען דן בכובד ראש יעדע קעיס באזונדער, בעת איך ווייס אז להד"ם, צענדליגער פיינע עלטערן וואס איך קען פערזענליך האבן מיטגעמאכט שבעה מדורי גיהנם מיט די מוסדות על לא דבר, עכ"פ נישט פאר קיין שום סיבה וואס מען האט זיי געזאגט פארוואס אדער געגעבן די אפציע צו מתקן זיין, סתם מען לאזט יענעם הענגען אן א פארוואס און שוין. דאס איז הוילע רשעות, ועל זה אנו דנים, וועגן דעם גייט מען ארויס מיט א מלחמת חרמה אקעגן די מנהלי המוסדות. טאקע נישט אלע זענען שלעכטע, פאראן אסאך וואויל און געטרייע, אבער מען שטורעמט אקעגן די שלעכטע געלטגייציגע הארטנעקיגע מענטשן וואס האבן א פארשטאפטע הארץ צו יענעמ'ס טרערן אן אפילו מסביר זיין יענעם וואס איז ראנג.

והדברים ארוכים וידועים והרבה קולמוסים נשתברו ע"ז, ואכמ"ל.

[או אינו]

איינציג האט אייסאלעטעד דעם שמיעס מיט א אײנציקע סטאריק. אטאקיר דעם שורש וועט איר זיך נישט דארפן פלעגען מיט פארקרימטע ענפים.

[berlbalaguleh]

דער תירוץ אויף אלע פראגעס איז: ניין. א מוסד איז א ציבור'ישער אנשטאלט, און דארף טראגן די דאגה פונעם ציבור. אז א קינד איז נישט פאסיג פאר א ספעציפישן מוסד טאר מען אים/איר נישט "ארויסווארפן", נאר מ'דארף מסדר זיין אז דאס קינד זאל גיין אין א פאסיגן מוסד.

זענען מיר ערגער פון די פובליק-סקולס? אז די אמעריקאנער רעגירונג וועט קיינמאל נישט ארויסווארפן א קינד אן טרעפן א פאסיגן מוסד פאר אים, ווי קענען בני אברהם יצחק ויעקב דאס טון?!

ראובן: להערה בעלמא. אין די גוי'אישע אלגעמיינע פאבליק סקול סטרוקטור איז דא אן אינטרעסע אפצוסטעמפלען איינעם אלס נישט פאסיג פאר די אלגעמיינע שולע סיסטעם. ווייל ס'זענען דא מענטשן וואס פארדינען זייער שיין פון די ספעציעלע פראגראמען און לאקעישנ'ס וואו אט די פראבלעמאטישע פארשוינען ווערן פארשיקט...! ממילא איז כמעט דא א קאנפליקט אוו אינטערעסט ארויסצונעמען איינעם פון דעם געהעריגן סיסטעם. אפילו יענער האט לייכטע עדיוקעישאנאל אדער סאציאלע פראבלעמען...!

[berlbalaguleh]

ראובן טייערע, פארוואס זאגסטו זאכן וואס הייבט זיך נישט אן? און פאבליק סקול קען מען ווערן זייער שנעל עקספעלט פון סקול, מען באקומט אפאר ווארונונגן און אויב פאלגט מען נישט קען מען פליען , און ניין די הנהלה זיכט נישט פאר דאס קינד א צווייטע סקול.
סא די תירץ איז נישט אלעמאל א גלאטע ניין.

סמבטיון: ראה תגובתי לראובן...!

[berlbalaguleh]

סמבטיון: ס'נישטנאזוי שנעל און גלאטיג ווי דו לייגסט עס אראפ לגבי ווארפן א קינד פון פובליק סקול.

https://www.google.com/url?sa=t&source= ... yFz3RSa1aX

דער גאלדענער אדלער: אבער אין מציאות איז דא א גאר שטארקע (פינאנציעלע) אינטרעסע צו קלאסיפיצירן וואס מער קינדער וועלכע האבן די מינדעסטע לערנונג אדער אויפפיהרונג פראבלעמען אלס באנוצער פון ספעציעלע עדיוקעישן. און זיי גייען אריין אין אט דעם סיסטעם. ענדערש ווי ווערן סוספענדירט אדער ארויסגעווארפן פון סקול...!

[דער גאלדענער אדלער]

ר' בערל: ס'איז אמת, אבער די פאקט איז אז מ'ווארפט נישט אזוי שנעל, און הלוואי וואלטן אונזערע מוסדות וואס געניסן ביגטיים פון די זעלבע פראגראמס זיך געפירט אויפ'ן זעלבן אופן.