דרשה פון הרב מנשה רייזמאן שליט"א לאור די בית שמש אסונות

[ימים ידברו]

אני הקטון ננס לגבי ענק א קעגין פה מפיק מרגליות הרב הגאון מנשה שליט"א איך מיין אז די טראגעידעס זענען געקימען, אויב ממעג זאגען, ובפרט יעדער זאגט, האב איך אויך קליינע מענטשלע, וואס מוסיף צו זיין, די מחלמה כבידה צווישען דוד שפירא מיט יעקב קניבסקי ווער עס איז דער יחיד הדור וואס דאס איז זיכער א זייער גרויס ווייטוג צו ארויס נעמען אזעלכיע האקעלע מחלוקה'לך און רשות הרבים, וואס יעדער האט ליידער געזעהן ביי די לעדערמאן הספד, דאס איז זיכער גורם א גרויסע חליול שם שמים וחילול ובזיון גדולי ישראל, וואס דאס איז איין איינציגע חטא וואס לשיטתו של מרן הגראי"ל ויורשו לשיטת דודש וואס ממיז און ממעג מוחה זיין, אויף חילול שבת ווייסען מיר שוין די הוראת חינוך פון די נייע מרן לצד א' אז מטאר נישט וואס איז לעצטענס שטארק נתפרסם געווארען, אוז א וודאי אויף די זאך איז יא א מצוה צו הרגנען מענטשען, נו אז מהרגט נישט אליינס הרגט מען פון אויבען רחמנה ליצלן, סוי, מדארף תשובה טוען שנעך און זיך מאחד זיין צו מקבל מרות זיין און פאראייניגען די גאנצע יעטיד פארטיי תחת דגלו של מנהיג ויחיד הדור

[אישתישבי]

העי, קענסט נישט זאגן אז דער אויבערשטער האט געהרגט די קינדער צוליב עבירות וואס זענען געקומען שפעטער.

בערעל

עס איז דא איין חילוק וואס די ברענגסט נישט ארויס, כלומר, אוודאי ווייזען אלץ מענטשן יענעמס עבירות נישט די אייגענע. אבער בדרך כלל וועט מען אנווייזן אויף עבירות וואס זענען אנגענומען אלץ פירצות, ווי צ.ב.ש. שייטלעך פריצות סמארטפאנס, וואס די זאך איז זיכער נישט א מצוה ביי די קהילה וואס מען איז מעורר דערויף. (עירוב, איך געדענק באמת נישט מען זאל בלעימען טראגעדיעס אויך די עירוב), דו האט האב רייזמאן גענומען א טראגעדיע און געבלעימט א קהילה, אדער נאך מער, א מפלגה, אין כלל ישראל, און געטענה'ט אז די טראגעדיע איז געקומען צוליב זייער התנהגות, וואס איז לדעתם א מצוה. דא איז ער ארויס חוץ מן הגדר וואס איז איינגעפירט בדרך כלל, הגם דער איינגעפירטע דרך איז אויך קוקו מעיקרא.

[שמעון וואלף]

דו האט האב רייזמאן גענומען א טראגעדיע און געבלעימט א קהילה, אדער נאך מער, א מפלגה, אין כלל ישראל, און געטענה'ט אז די טראגעדיע איז געקומען צוליב זייער התנהגות, וואס איז לדעתם א מצוה. דא איז ער ארויס חוץ מן הגדר וואס איז איינגעפירט בדרך כלל, הגם דער איינגעפירטע דרך איז אויך קוקו מעיקרא.

כבר היה לעולמים, געווען אפאר יאר צוריק א טראגעדיע ווען דריי בחורים זענען געהארגט געווארן ר"ל, האט א געוויסע רבי (גראדע מיט א קירבת משפחתית צו רב רייזמאן'ס פארטיי) געזאגט אז זייערע עלטערן זענען שילדיג אין די טויט פון זייערע קינדער צוליב זייערע מתנחלישע שיטה פון וואינען אין די שטחים. דארט איז טאקע געווען מער א לאגישע צושטעל ווי א הימלישע, אבער ס'האט א געוויסע ענדליכקייט צו רייזמאן'ס פארדאמונג.

[שושן פורים]

דו האט האב רייזמאן גענומען א טראגעדיע און געבלעימט א קהילה, אדער נאך מער, א מפלגה, אין כלל ישראל, און געטענה'ט אז די טראגעדיע איז געקומען צוליב זייער התנהגות, וואס איז לדעתם א מצוה. דא איז ער ארויס חוץ מן הגדר וואס איז איינגעפירט בדרך כלל, הגם דער איינגעפירטע דרך איז אויך קוקו מעיקרא.

כבר היה לעולמים, געווען אפאר יאר צוריק א טראגעדיע ווען דריי בחורים זענען געהארגט געווארן ר"ל, האט א געוויסע רבי (גראדע מיט א קירבת משפחתית צו רב רייזמאן'ס פארטיי) געזאגט אז זייערע עלטערן זענען שילדיג אין די טויט פון זייערע קינדער צוליב זייערע מתנחלישע שיטה פון וואינען אין די שטחים. דארט איז טאקע געווען מער א לאגישע צושטעל ווי א הימלישע, אבער ס'האט א געוויסע ענדליכקייט צו רייזמאן'ס פארדאמונג.

קיין שום צושטעל, די מחאה דורכן קרוב משפחה האט געשטימט לאגיש, עס האט בלויז נישט געהאט קיין פשט צו זאגן אין יענעם זמן.

די איצטיגע פארדאמונג איז בלויז הימליש, און קיינער גייט נישט מודה זיין דערצו אויב איז עס אין קעגנזאץ צו זיינע עקרי הדת.

[berlbalaguleh]

אישתישבי: דו רופסט אן די מעשים פון די אזויגערופענע קנאים..."א פארטיי'אישע מיינונגס פארשידנהייט"...בזיון ת"ח איז נישט קיין פארטיי'אישע זאך ווייל חז"ל האבן גערעדט אקעיגן דעם. און דו קענסט דאך נישט מאכן הרב שטיינמאן אויס ת"ח. און די קעגנערישע פארטיי (להבדיל) צו חז"ל זענען געווען די צדוקים און יאשקע'ס תלמידים. און איך מיין אז דו וואלסט דיך נישט געואלט ציילן אלס א מיטגליעד אין זייער פארטיי...! ממילא קען דאס עובר זיין אויף אזהרת חז"ל בשאט נפש נישט אנגערופן ווערן א מיינונגס פארשידנהייט. ערליכע אידן קענען זיך נישט ערלויבן דעם לוקסוס...!

[אישתישבי]

ר' בערל

כ'האב שוין פראבירט פריער, וועל איך נאכאמאל, קודם בין איך נישט קיין בעלזער און נישט פין די קנאים, אבער דאס מיינט נישט אז ווייל איך בין נישט א קנאי ווערט אטאמאטיש רייזמאן גערעכט. בדרך אגב, איך הער צו רייזמאן, איך האב ליעב זיינע שיעורים, און ווידעראמאל, דאס מיינט נישט ער איז גערעכט.

האלסט אין איין זאגען בזיון תלמיד חכם, איז רב שטיינמאן דער איינציגסטער תלמיד חכם בדורנו וואס האט באקומען אפאר בזיונות ווי טיילען לאטקעס? די ווייסט אז אין די תולדות'ן שעלט מען אים זעלבסט שוין יארן לאנג? מען פלעגט נעמען זיינע ספרים וכו', נישט וויכטיג, ער איז געוועהן ביי זיי פיל ערגער פין א תלמוד חכם. עס איז דא מענטשן וואס הלכה'דיג מעג מען און מוז מען מבזה זיין, און הרה"ג ר' שטיינמאן זכרונו צדיק לברכה און ל"ע געוועהן לדעתם פין די מענטשן. אלזא האלסטו טאקע אז דער אויבערשטער נעמט דריי קינדער און נעמט זיי פין די וועלט צוליב דעם וואס דער סעקטע איז מבזה איינער וואס איז לדעתם א ..... אלץ ווייל לדעתך איז ער תלמיד חכם.

חוץ מזה, ענטפערט ביטע, ווי איז דיין אויסשרייען ווען אין בעלזא איז מען מבזה רב קלוגער? ווען מען איז מבזה ברסלב? ווען מען איז מבזה מאכניווקא? דעמאלס איז אלעס אקעי, דער חרון אף האט זיך אויפגעוועקט דוקא ביי דער תלמוד חכם און דער בזיון?

זייט נישט נאריש, אבער מישען זיך ביי יענעמס שיטות און טענה'ן אז יענער איז שולדיג אין הרג'נען קינדער וכו' איז א מעשה גרוע. נאך פיל ערגער פין דער צאפ אין שוהל וואס שרייט אז דער וואס רעדט ביים דאווענען איז א רודף ווייל ער הרג'ט מענטשן, ממילא איז הותר דמו, ווייל דער וואס רעדט ביים דאווענען טוט אויך אן עוולה לדעתו, אבער דא איז ער אראפ פין די גלייזען.

[ימים ידברו]

איש תשבי, א טריט אויף צוריק ווען די אמאליגע בעלזא האט מבזה געווען דער הייליגער מנחת אלעזר, און אים גמסרט אין קארט, אדער די היינטיגע בעלזא דער גאב"ד דער מנחת יצחק, וואס אזי נאך געווען אזא תלמיד חכם ווי אלע היינטיגע גדולי ישראל, אדער דער קאשויער רב, אדער ווען מ'האט געלאזט אויף רחוב אגריפס ווארטען דער סקולענער רבי זי"ע און אים מכבד געווען צו זינגען און זיך געקוליערט פאר געלעכטער, אדער פאפא רב ז"ל און זיי מבזה געווען ווען זייער הייליגער מנהיג איז געווען ניטאמאל 25 יאר, דאס אלעס פארשטייט הרב הגאון הקדוש רבי מנשה רייזמאן אז דאס איז ריכטיג און דעת תורה, און קליינע קינדער זענען נישט געטארבען און ספעלט זיי גארנישט, נאר ווען 5 פאריקטע קנאים עסן דאונאטס ערב חנוכה שטארבען קינדער,
הרב רייזמאן יש לי לך כל הכבוד אבער דאס איז נישט צום זאך, סארי

[berlbalaguleh]

ימים ידברו: יעצט איינמאל ביניך כמעט מסכים מיט דיר. בעיקרון. אין פרינציפ ביניך יא מסכים מיט דיר. ווייל שעלטן און מבזה זיין ערליכע אידן (אדער קיין שום איד) ברבים און זיי טשעפענען איז א גרויסע עבירה. און אויב ווערט עס געטון אין נאמען און מיט די הסכמה פון דעם געוויסן מנהיג. דאמאלס טראגט ער די אחריות כלפי שמיא...!

ווער זאגט דיר אז פאר די אמאליגע בעלזא'ער מסירה אויף מונקאטש זענען נישט געווען קיין סייד עפעקטס...?!

[ימים ידברו]

ווען בערל בעל עגלה געט מיר גערעכט ווער איך זייער נתרגש! שכוח בערל, אבער וואס די פרעגסט צו סגעווען סייד איפעקט, איך בין נישט און הימעל, איך פרעג הרב רייזמאן,
בדרך אגאב וועל איך דערציילען א אמתע געשיכטע, אין שיכון סקווירא איז געווען ב' ניסן תשכו צוויי יאר פאר די פטירה פון הרה"צ רבי יעקב יוסף מסקווירא זצ"ל ס'פטירה און סגעווען א שרעקליכע שריפה די בית המדרש מיט די ס"ת, מהאט געמאכט א תענית ותפלה און הגר"מ ניישלאס האט געשריבען א גאנצע צעטיל וואס מען דארף תשובה טוען, מהאט עס אריינגעטראגען צו רבי יעקב יוסלע זצ"ל האט ער אלעס אויסגעשטראכען און געשריבען בזה"ל כל אחד ישיב על נגעי לבבו, ער האט נישט געהאלטען פון זאגען פאר דעס פאר יענץ יעדער דארף תשובה טוען אויף זיינע פראבלעמס, הרב רייזמאן יעדער נישט נאר די 5 קנאים נישט נאר בעלזא יעדער האט תשובה צו טוען, איר הערט! שכוח

[אישתישבי]

נו שוין, זעהט אויס אז דער חרון אף וואס רב רייזמאן רעדט, איז פין זיין אייגענע חרון אף, און עפעס האט ער א קאננעקשען מיט דער רבש"ע אז זיי האבן חרון אף'ס צוזאמען, ממילא האט דער חרון אף אויסגעשלאגען דוקא דא.

שמע מינה אז שולדיק איז גאר רב רייזמאן אליין, ווייל ווען ער זאל נישט האבען דער חרון אף וואלטן די קינדער קיינמאל נישט געשטארבן. איז ער דאך דער רוצח.

[גאנצל]

מחאה :

אזוי ווי מ'איז דא סומך די שפלות פון טאנצן בי א איד'ס פטירה אז דאס האט שייכות מיט קנאות שפיא איך אז איך ברויך מוחה זיין דערויף קנאות מיינט מקנא זיין קנאות ד' מיט מוחה זיין אויף יענעם'ס שלעכטע טריט אבער האט גארנישט מיט די עקלדיקייט פון טאנצן ביי א צווייטן איד'ס לוי'

רבינו הק' דער שר הקנאים האט נישט געטאנצן ווען הרב קוק איז אוועק

ובזה יצאתי ידי חובתי

ביסייד די פוינט אז הרב קוק האט אנגעפירט בפומבי בלתי ספק די גאנצע מזרחיסטישע מאוומענט -און פונדעסטוועגן איז געווען א בקשו רחמים צעטיל דורך די עדה החרידית ווען ער איז נישט געזונט געווען- און דא ביי הרב שטיינמאן איז בכלל נישט קלאר זיין שיטה איבער דעם ענין פון נחל

סאו עס האט מיט קיין קנאות נישט שייכות

ובזה יצאתי עוד הפעם .......

[אישתישבי]

זאל זיין קנאים און קנאים, א ספליט, די קנאים פין ירושלים זענען לאו דוקא מיט דער זעלבער שיטות ווי סאטמאר כידוע.

[גאנצל]

די קנאים פון ירושלים האבן יא געטאנצן ביי הרב קוקס פטירה ?

[אישתישבי]

איך ווייס נישט אן איך קער נישט, איך ווייס נישט פונקטליך די עבירה פין רב קוק צו רב שטיינמאן, און עס אינטרעסירט מיר באמת נישט, און עס איז נישט נוגע צו אונזער שמועס דא, ווייל איך שיהיה האבן די קנאים א מאדנע בליק אויף אידישקייט (לדעתנו) און צו זאגן אז אפילו לדעתם טארען זיי נישט טוהן אזאנס, דארף מען עס הערען פין איינער פין זיי, נישט אז א בעלזער זאל ברענגען א ראיה פין א מעשה פין סאטמאר רבי, וואס ער אליין האט פארשטאנען אין און אנדערע שיעור אוועק צומאכן מיט א שיינע טוויסט אז ער איז פשוט געוועהן צו גרויס פאר אונזערע השגות ממילא דארף מען און מען טאר נישט פאלגען זיינע "עקסטרעמע" שיטות.

[ליטוואק פון בודאפעסט]

ווען מ׳האנדעלט די סארט עניינים טעארעטיש, איז עס גאר אן אנדערע מציאות.

נעמט׳ס א פארשוין, וואס זוכט צו טוהן ריכטיג לויט זיין פארשטאנד, און ער האט פאר עפעס א סבה געגלויבט אויף א צווייטע איד אז יענער איז אן אפיקורס. וויבאלד אין תורה שטייט אויף אן אפיקורס אז מורידין ולא מעלין, ממילא איז זיין פטירה א שמחה ביי די פארשוין.

אפילו ווען דאס וואלט געווען ריכטיג, שפיגעלט עס נישט אפ די מציאות דא. די חברה זענען נישט מענטשען וואס זוכען צו טוהן ריכטיג, נאר מענטשען וואס זוכען זיך צו שטופען אין יענעמ׳ס פנים. ביי הרב קוק האט מען נישט געטאנצט, נישט ווייל די זיידעס פון די חברה זענען געווען עפעס בעסער, נאר ווייל קיין סמארטפאונ׳ס האבען דעמאלס נישט עגזיסטסירט. איך קען א פאר פון זיי פון די נאנט און זה דרכם כסל למו. גייט׳ס קיין א"י און עסט׳ס א שבת סעודה ביי י.מ. קויפמאן און צייגט׳ס זיך אליינס איבער.

Sent from my LG-K373 using Tapatalk

[סמבטיון]

מיין טאטע דערציילט מיר אז ווען טשעבינער רב זצ"ל איז אוועק האט ער געלערנט אין טשעבין און די קנאישע שקצים האבן שוין דעמאלטס געטאנצן ברוך המקום שהורגו רח"ל.

[berlbalaguleh]

ווען מ׳האנדעלט די סארט עניינים טעארעטיש, איז עס גאר אן אנדערע מציאות.

נעמט׳ס א פארשוין, וואס זוכט צו טוהן ריכטיג לויט זיין פארשטאנד, און ער האט פאר עפעס א סבה געגלויבט אויף א צווייטע איד אז יענער איז אן אפיקורס. וויבאלד אין תורה שטייט אויף אן אפיקורס אז מורידין ולא מעלין, ממילא איז זיין פטירה א שמחה ביי די פארשוין.

אפילו ווען דאס וואלט געווען ריכטיג, שפיגעלט עס נישט אפ די מציאות דא. די חברה זענען נישט מענטשען וואס זוכען צו טוהן ריכטיג, נאר מענטשען וואס זוכען זיך צו שטופען אין יענעמ׳ס פנים. ביי הרב קוק האט מען נישט געטאנצט, נישט ווייל די זיידעס פון די חברה זענען געווען עפעס בעסער, נאר ווייל קיין סמארטפאונ׳ס האבען דעמאלס נישט עגזיסטסירט. איך קען א פאר פון זיי פון די נאנט און זה דרכם כסל למו. גייט׳ס קיין א"י און עסט׳ס א שבת סעודה ביי י.מ. קויפמאן און צייגט׳ס זיך אליינס איבער.

Sent from my LG-K373 using Tapatalk

און ביי משה הירש. און שפעטער נאך זיין פ----! אישיתישבי. כ'האב נישט ארויסגעזאגט וואס דו מיינסט אז איך גיי זאגן. ווייל ס'קען מיינען מער ווי איין פשט. ביי זיין זון דער ממשיך דרכו בק'---!

[אישתישבי]

רבי, איך פארשטיי נישט וואס די מיינסט.

[berlbalaguleh]

אישתישבי: אויב דו קענסט מיך א ביסל ווייסטו וואס איך האלט פון ר' משה הירש. דער גרויסער מכניס אורח פון בעלי תשובה און אנדערע היימלאזע ברואים. אויך. דער גוטער חבר פון דעם הויכגעשעצטן דיפלאמאט און חסיד אומות העולם יאסיר בן חמור אראפאט...!

אט דאס וואס דו ודכווותיך האלטן (להבדיל) פון הרב שטיינמאן זצ"ל...!

[אישתישבי]

ר' בערל

סליחה פאר באסטען דיין באבעל, טאמער איר מיינט אז איר האט געטראפען א קנאי מיט וועמען זיך מתווכח צו זיין, בין איך אייך מודיע אז איך געהער בכלל נישט צו דער סעקטע פין קנאים, און איך קומער גאר ווייניג וועגן די מדינה מיט אלע קרעפ אינוואלווד, עס גייט מיר בככל נישט אהן וויפיל מאל זיי טרעפען זיך מיט שונאי ישראל ווייל זיי ווילען שתדלן פאר אידישע קינדער, אדער סיי וועלכע סיבה.

סא ביטע זיך נישט מתווכח זיין וועגען קנאים און עקספעקט נישט פין מיר קיין תשובות.

דא האב איך נאר געשריבן בנוגע די היפאקריטיע פין רייזמאן'ס חרון אף און מחאה.

[נקודת-אמת]

טייערע חברי השטיבל כל אחד ואחד בשמו הטוב יבורך.

איך ליין שוין די אשכול עטליכע טעג און ס'לייגט'זיך'צו נאך און נאך תגובות טייל פון זיי מעהר צום דבר (לטעמי) און טייל פון זיי ווייניגער.

איין פוינט איז וויכטיג צו קלאהרשטעלן, דעם בעל-דרשן ר' מנשה ישראל רייזמאן שליט"א האט קלאהר אנגעזאגט בעפאר ער האט אנגעהויבן אויס'חשבן'ען יענעמ'ס חשבון-הנפש אט די נקודה
אז ער האט נישט פון וואו צו וויסן פארוואס העט דער אויבעשטער געטוהן כך וכך, פארוואס האט דער באשעפער געגעבן קינדער פאר אט די קנאים און פארוואס האט ער שפעטער צוגענומען די קינדער
ער האט קלאהר געזאגט אז ער ווייסט נישט קיין חשבונות און דאס וואס ער זאגט איז נישט קיין נבואה און נישט קיין רוח-הקודש אדער אן אנדערע סארט רוח.
נאר בסך הכל א-חשבון-הנפש-כללי וואס פאדערט'זיך אין אזא פאל, אויסער דעם חשבון-הנפש-פרטי וואס פאדערטזיך פון יעדער איינער לפי מעמדו ומצבו.

דאן האט ער געפרעגט, אפשר גאר דארף מען שווייגן אין אזא צופאל און נישט מאכן קיין חשבון-הנפש און פראבירן זוכן על מה עשה הוי"ה ככה,
ועל דא הביא ציטאטן פונען רמב"ם רמב"ן און נאך אז אזוינס צו אריבער לאזן אן קיין חשבונות איז רשעות.

הלא דבר הוא, ועל כך יודו המוחים ברייזמאן אז 3 פיצעלע בעייבי'ס זאלן פונקט אפשטארבן אויף איין גאס אין איין וואך איז א דבר פלא וואס ברויכט עפעס א שטעל אפ, א קלער איבער.

ער האט נישט געבעטן אז א יעדע קנאי זאל שרייען: "שטיינמן אמת ותורתו אמת ואנחנו בדאים", ניין, ער האט קלאהר דאס נישט געבעטן.

ער האט סך הכל געזאגט אז אזוי וואו ס'איז עם אויסגעקומען לפי כמה ראשונים אז צו דאס אריבער לאזן אן קיין חשבון איז רשעות און קיינער האט נישט געמאכט די חשבון
נאר צוזאם גערופן אן עצרת חיזוק בענייני צניעות וטעכנאלאגיע און גערופן רבנים אן צו זיי מסביר זיין גענוי די מעשה נאר רופן פאר אן עצרת חיזוק לתושבי השכונה.
און אזוי וועט מען דאס תולה זיין אין צניעות/סמארטפאון'ס א.א.וו.,

אט אויף דער נקודה האט זיך רייזמאן אויפגערעגט און מתוך שבא לכלל כעס...,

און ער האט זיך אנגעטראגן צו טוהן דער חשבון הכללי פונעם דור/שטאט און געמאכט א מחאה כדת של תורה אויף דער טקס וחגיגת פטירת הגראי"ל זצ"ל
און זיינע פייערדיגע חסידים און מעריצים האבן זיך געשפירט אז זייערע מגיד האט אריין געגעבן פאר די קנאים ווי קיינער פריער. וואו.

(יא, איך קען אסאך אזעלכע, איך בין נישט פון זיינע קביעות'דיגע צוהערער, דאס איז סך הכל די צווייטע דרשה וואס איך הער פון עם, די ערשטע איז געוועהן נאכן פיגוע-דריסה אויף רח' מלכי-ישראל אין ירושלים וואס איז געהארגעט געווארן הקדוש הרב קרישבסקי הי"ד
און מיודענו הרב רייזמאן במתק לשונו מהלל ומשבח געוועהן לבורא אז מ'האט עם געוויזן ביי די עלעקטראנישע איי'ז וואס מ'זעהט די 'בֶּזֶק' קאר אינדרויסן פון ביהמ"ד-בית-יהושע 1:00PM שעת סוף השיעור הקבוע, און מ'זעהט דער דרייווער דער אראבער רעגט זיך אויף און ער גייט ארויף די טרעפ צום ביהמ"ד אויפגערעגטערהייט און ער גייט אראפ און ער פארט אוועק, [גראדע האבן זיי ארויסגעשיקט די ווידיאו'ס יענטסמאהל, און הדברים אמת אז מ'זעהט די קאר און מ'זעהט דעם ארבעטארער ארויף גיין און ער זעהט טאקע אויס אויפגערעגט, און מ'זעהט דער זייגער ארום 1 א זייגער מיטאג עטליכע מינוטין בעפאר דער פיגוע אין גאולה געגענט] און דער עיקר נס און שבח והודיה איז צוליב אז קיין שיעור איז ניט געוועהן יענע טאג זונטאג כ"ח תשרי ה'תשע"ו ווייל אונזער מגיד-מישרים האט יוצא-מגדרו געוועהן און אוועקגעפאהרן קיין אנטווערפען [דאכט זיך - איבער צווי יאהר צוריק קען זיין אז איך פארגעס קלייניגקייטן] און דער ימח-שמו'ניק האט באמערקט אז דער עולם וואס קומען ארויס יעדען טאג נאכ'ן דרשה זענען היינט נישט אנגעקומען, און די שומעי השיעור זענען געראטעוועט געווארן פון די פיגוע, און פארשטייט'זיך מ'האט געשטעלט לעקיך-און-בראנפן כנהוג במחוזותינו על שם הנס הגדול, [גראדע זענען געוועהן ספקנים וואס האבן געטענה'ט יענטסמאהל אז נאכן זמן הטעראר-אטאקע זעהט מעהן נאכאלטס די בֶּזֶק-קאר אינדרויסן פונעם ביהמ"ד און ס'רעדט'זיך גאר פון אן אנדערע קאר און א אנדערע ארבעטארער אבער לאמיר דאס לאזן אזוי] עד כאן במאמר המוסגר בעניין שיעורי הרב רייזמאן שליט"א)

די נקודה אז ס'פאדערט'זיך א חשבון-הנפש איז זיכער אמת, און יעדער וועט דאס מודה זיין.

צו די וועג צו דאס טוהן איז טענה'ן אז ס'האט אויסגעפעלט א-קול-מחאה אויף די געוואלדיגע חוצפה פון די מחולות ודונא"ט'ס למיניהם, יש חולקים.

ער האט דאס אויך נישט געזאגט מיט א זיכערקייט ער האט נאר מעורר געוועהן אן אפטשען, והשומע ישמע, און יעדער זאל זיך אליין באשטעטיגן צו מסכים זיין צו נישט.

די נקודה אז די בעלזע-רשעים פלעגן אויכעט רודפ'ן פאר אלע זייערע פאליטישע-השקפה'דיגע-בני-פלוגתא, איז אויך א וועג ארויס פון די פינטעלע וואס ער האט געברענגט,
ס'קען זיין אז יענטסמאהל האט מען אויך געדארפט מוחה זיין על כבוד הצדיקים הקדושים הנזכרים באשכול זה וואס די בעלזע-פאליטיקאנטן האבן גערודפ'ט, אבער יעצט איז געשעהן וואס ס'געשעהן און רייזמאן האט געזאגט וואס ס'דאכטזיך פאר עם אויף דעם.

ס'קען זיין אז מ'דארף פארשטיין די מענטשן וואס זייער שיטה זאגט זיי אויף א גדול-בישראל אז ער איז א שייגעץ, אוקיי, ס'נאך א לאנגע וועג ביז די תופים ומחולות וחלוקת הדונא"טס.

און צום סוף האט זיך דעם רייזמאן אריינגעלייגט מסביר צו זיין פאר די פאלק את הידועות אז רב שטיינמאן איז גארנישט געוועהן פון די מייסדי הנח"ל, און ער האט דאס נישט געשטיצט, און ס'איז לעיונעס וואס זיי האבן געשריבן בפשקוויליהם ובוועבסעדיהם שהאמינו להם עודפרים ממין אחר, נו.

האמת יאמר, ווען דער רייזמאן שטעלט זיך ווען נישט אויף דאס צו שרייען, וואלט איך דאס נישט געטוהן אנשטאט'ס עם, און איך לאך פון זיין הוה-אמינא צו מחנך זיין די לאו-בני-חינוך פון די עקסטרעמע יישוב הישן יידעלעך
וואס אפי' אויב דו וועסט זיי אויפווייזען די פאקטן אז זיי האבן געהאט א גראבע טעות וי"א רשעות, וועלן זיי זוכן און ברענגען אלטערנאטיוו-פאקטען וואס ווייזען אויף אנדערש וואו זיי האבן געמיינט/געוויסט/ווייסן פאר א פאקט/א.א.וו.
און בקבלה בידם אז מ'טאהר-נישט-גלייבען-קיין-מעשיות נאר פארשטייטזיך ווען ס'משמע פון די מעשה אז זייערע צד איז גערעכט.

קיין איין ערנסטע רב/בעל דרשן/הוגה דעות פון די צד האגודה איז נישט איינגעפאלן צו דאס טוהן.

אז רייזמאן האט דאס געטוהן איז מען נישט מוחה אויף עם פאר די זעלבע סיבה וואס מ'האט נישט מוחה געוועהן קעגן די מחלקי-הדאנאט"ס און די רוקדי המחולות.

ולא עליהם טענותיי.

אלא אליכם אישים אקרא.

אויב זענט איהר פון די צד וואס גלייבן אין מצוות מחאה היא משש-מצוות-תמידיות, אויף יעדער עניין וואס שמעקט נישט לפי אייערע השקפה/הנהגה/חצר/א.א.וו., מצד אחד.
און מצד שני האט איהר נישט ליב געהאט די אקט וואס די עקסטרעמע בית-שמש'ע אידן האבן געטאהן,
זענט איהר מכובד דא להשמיע קול מחאתכם שתעלה ותבקע עד לרקיע.

איך בין נישט פון די, במילא בין איך נישט מוחה אויף דעם.
בפרט אז אני הקטן בעצמי כבר נכשלתי בזלזול בתלמידי חכמים באשכול זה עצמו, ומי אנוכי שאוכיח אחרים בדבר שאני עצמי נגוע בו.

בהצלחה פאר אייך אלע.
מחו והצליחו.

[שושן פורים]

טייערע חברי השטיבל כל אחד ואחד בשמו הטוב יבורך.

איך ליין שוין די אשכול עטליכע טעג און ס'לייגט'זיך'צו נאך און נאך תגובות טייל פון זיי מעהר צום דבר (לטעמי) און טייל פון זיי ווייניגער.

איין פוינט איז וויכטיג צו קלאהרשטעלן, דעם בעל-דרשן ר' מנשה ישראל רייזמאן שליט"א האט קלאהר אנגעזאגט בעפאר ער האט אנגעהויבן אויס'חשבן'ען יענעמ'ס חשבון-הנפש אט די נקודה
אז ער האט נישט פון וואו צו וויסן פארוואס העט דער אויבעשטער געטוהן כך וכך, פארוואס האט דער באשעפער געגעבן קינדער פאר אט די קנאים און פארוואס האט ער שפעטער צוגענומען די קינדער
ער האט קלאהר געזאגט אז ער ווייסט נישט קיין חשבונות און דאס וואס ער זאגט איז נישט קיין נבואה און נישט קיין רוח-הקודש אדער אן אנדערע סארט רוח.
נאר בסך הכל א-חשבון-הנפש-כללי וואס פאדערט'זיך אין אזא פאל, אויסער דעם חשבון-הנפש-פרטי וואס פאדערטזיך פון יעדער איינער לפי מעמדו ומצבו.

דאן האט ער געפרעגט, אפשר גאר דארף מען שווייגן אין אזא צופאל און נישט מאכן קיין חשבון-הנפש און פראבירן זוכן על מה עשה הוי"ה ככה,
ועל דא הביא ציטאטן פונען רמב"ם רמב"ן און נאך אז אזוינס צו אריבער לאזן אן קיין חשבונות איז רשעות.

הלא דבר הוא, ועל כך יודו המוחים ברייזמאן אז 3 פיצעלע בעייבי'ס זאלן פונקט אפשטארבן אויף איין גאס אין איין וואך איז א דבר פלא וואס ברויכט עפעס א שטעל אפ, א קלער איבער.

ער האט נישט געבעטן אז א יעדע קנאי זאל שרייען: "שטיינמן אמת ותורתו אמת ואנחנו בדאים", ניין, ער האט קלאהר דאס נישט געבעטן.

ער האט סך הכל געזאגט אז אזוי וואו ס'איז עם אויסגעקומען לפי כמה ראשונים אז צו דאס אריבער לאזן אן קיין חשבון איז רשעות און קיינער האט נישט געמאכט די חשבון
נאר צוזאם גערופן אן עצרת חיזוק בענייני צניעות וטעכנאלאגיע און גערופן רבנים אן צו זיי מסביר זיין גענוי די מעשה נאר רופן פאר אן עצרת חיזוק לתושבי השכונה.
און אזוי וועט מען דאס תולה זיין אין צניעות/סמארטפאון'ס א.א.וו.,

אט אויף דער נקודה האט זיך רייזמאן אויפגערעגט און מתוך שבא לכלל כעס...,

און ער האט זיך אנגעטראגן צו טוהן דער חשבון הכללי פונעם דור/שטאט און געמאכט א מחאה כדת של תורה אויף דער טקס וחגיגת פטירת הגראי"ל זצ"ל
און זיינע פייערדיגע חסידים און מעריצים האבן זיך געשפירט אז זייערע מגיד האט אריין געגעבן פאר די קנאים ווי קיינער פריער. וואו.

(יא, איך קען אסאך אזעלכע, איך בין נישט פון זיינע קביעות'דיגע צוהערער, דאס איז סך הכל די צווייטע דרשה וואס איך הער פון עם, די ערשטע איז געוועהן נאכן פיגוע-דריסה אויף רח' מלכי-ישראל אין ירושלים וואס איז געהארגעט געווארן הקדוש הרב קרישבסקי הי"ד
און מיודענו הרב רייזמאן במתק לשונו מהלל ומשבח געוועהן לבורא אז מ'האט עם געוויזן ביי די עלעקטראנישע איי'ז וואס מ'זעהט די 'בֶּזֶק' קאר אינדרויסן פון ביהמ"ד-בית-יהושע 1:00PM שעת סוף השיעור הקבוע, און מ'זעהט דער דרייווער דער אראבער רעגט זיך אויף און ער גייט ארויף די טרעפ צום ביהמ"ד אויפגערעגטערהייט און ער גייט אראפ און ער פארט אוועק, [גראדע האבן זיי ארויסגעשיקט די ווידיאו'ס יענטסמאהל, און הדברים אמת אז מ'זעהט די קאר און מ'זעהט דעם ארבעטארער ארויף גיין און ער זעהט טאקע אויס אויפגערעגט, און מ'זעהט דער זייגער ארום 1 א זייגער מיטאג עטליכע מינוטין בעפאר דער פיגוע אין גאולה געגענט] און דער עיקר נס און שבח והודיה איז צוליב אז קיין שיעור איז ניט געוועהן יענע טאג זונטאג כ"ח תשרי ה'תשע"ו ווייל אונזער מגיד-מישרים האט יוצא-מגדרו געוועהן און אוועקגעפאהרן קיין אנטווערפען [דאכט זיך - איבער צווי יאהר צוריק קען זיין אז איך פארגעס קלייניגקייטן] און דער ימח-שמו'ניק האט באמערקט אז דער עולם וואס קומען ארויס יעדען טאג נאכ'ן דרשה זענען היינט נישט אנגעקומען, און די שומעי השיעור זענען געראטעוועט געווארן פון די פיגוע, און פארשטייט'זיך מ'האט געשטעלט לעקיך-און-בראנפן כנהוג במחוזותינו על שם הנס הגדול, [גראדע זענען געוועהן ספקנים וואס האבן געטענה'ט יענטסמאהל אז נאכן זמן הטעראר-אטאקע זעהט מעהן נאכאלטס די בֶּזֶק-קאר אינדרויסן פונעם ביהמ"ד און ס'רעדט'זיך גאר פון אן אנדערע קאר און א אנדערע ארבעטארער אבער לאמיר דאס לאזן אזוי] עד כאן במאמר המוסגר בעניין שיעורי הרב רייזמאן שליט"א)

די נקודה אז ס'פאדערט'זיך א חשבון-הנפש איז זיכער אמת, און יעדער וועט דאס מודה זיין.

צו די וועג צו דאס טוהן איז טענה'ן אז ס'האט אויסגעפעלט א-קול-מחאה אויף די געוואלדיגע חוצפה פון די מחולות ודונא"ט'ס למיניהם, יש חולקים.

ער האט דאס אויך נישט געזאגט מיט א זיכערקייט ער האט נאר מעורר געוועהן אן אפטשען, והשומע ישמע, און יעדער זאל זיך אליין באשטעטיגן צו מסכים זיין צו נישט.

די נקודה אז די בעלזע-רשעים פלעגן אויכעט רודפ'ן פאר אלע זייערע פאליטישע-השקפה'דיגע-בני-פלוגתא, איז אויך א וועג ארויס פון די פינטעלע וואס ער האט געברענגט,
ס'קען זיין אז יענטסמאהל האט מען אויך געדארפט מוחה זיין על כבוד הצדיקים הקדושים הנזכרים באשכול זה וואס די בעלזע-פאליטיקאנטן האבן גערודפ'ט, אבער יעצט איז געשעהן וואס ס'געשעהן און רייזמאן האט געזאגט וואס ס'דאכטזיך פאר עם אויף דעם.

ס'קען זיין אז מ'דארף פארשטיין די מענטשן וואס זייער שיטה זאגט זיי אויף א גדול-בישראל אז ער איז א שייגעץ, אוקיי, ס'נאך א לאנגע וועג ביז די תופים ומחולות וחלוקת הדונא"טס.

און צום סוף האט זיך דעם רייזמאן אריינגעלייגט מסביר צו זיין פאר די פאלק את הידועות אז רב שטיינמאן איז גארנישט געוועהן פון די מייסדי הנח"ל, און ער האט דאס נישט געשטיצט, און ס'איז לעיונעס וואס זיי האבן געשריבן בפשקוויליהם ובוועבסעדיהם שהאמינו להם עודפרים ממין אחר, נו.

האמת יאמר, ווען דער רייזמאן שטעלט זיך ווען נישט אויף דאס צו שרייען, וואלט איך דאס נישט געטוהן אנשטאט'ס עם, און איך לאך פון זיין הוה-אמינא צו מחנך זיין די לאו-בני-חינוך פון די עקסטרעמע יישוב הישן יידעלעך
וואס אפי' אויב דו וועסט זיי אויפווייזען די פאקטן אז זיי האבן געהאט א גראבע טעות וי"א רשעות, וועלן זיי זוכן און ברענגען אלטערנאטיוו-פאקטען וואס ווייזען אויף אנדערש וואו זיי האבן געמיינט/געוויסט/ווייסן פאר א פאקט/א.א.וו.
און בקבלה בידם אז מ'טאהר-נישט-גלייבען-קיין-מעשיות נאר פארשטייטזיך ווען ס'משמע פון די מעשה אז זייערע צד איז גערעכט.

קיין איין ערנסטע רב/בעל דרשן/הוגה דעות פון די צד האגודה איז נישט איינגעפאלן צו דאס טוהן.

אז רייזמאן האט דאס געטוהן איז מען נישט מוחה אויף עם פאר די זעלבע סיבה וואס מ'האט נישט מוחה געוועהן קעגן די מחלקי-הדאנאט"ס און די רוקדי המחולות.

ולא עליהם טענותיי.

אלא אליכם אישים אקרא.

אויב זענט איהר פון די צד וואס גלייבן אין מצוות מחאה היא משש-מצוות-תמידיות, אויף יעדער עניין וואס שמעקט נישט לפי אייערע השקפה/הנהגה/חצר/א.א.וו., מצד אחד.
און מצד שני האט איהר נישט ליב געהאט די אקט וואס די עקסטרעמע בית-שמש'ע אידן האבן געטאהן,
זענט איהר מכובד דא להשמיע קול מחאתכם שתעלה ותבקע עד לרקיע.

איך בין נישט פון די, במילא בין איך נישט מוחה אויף דעם.
בפרט אז אני הקטן בעצמי כבר נכשלתי בזלזול בתלמידי חכמים באשכול זה עצמו, ומי אנוכי שאוכיח אחרים בדבר שאני עצמי נגוע בו.

בהצלחה פאר אייך אלע.
מחו והצליחו.

כבין צומישט, ברענגט ביטע ארויס אייער פוינט אין אפאר שורות.

דאנקע שיין

[ימים ידברו]

צו אלע נייע הערות, און אננעמערס, פון רבינו מנשה רייזמאן מיט אלע קעגנערס, איך פארשטיי אז לא הי' כוונתו לכך, ער האט געוואלט זאגען זייניגע, און ווער עס האלט ווי אים ישמח, און ווער נישט זאל כאפען א פארציע און זיין שטיל,
א קליינע חזרה די טאנצערס זענען א הייפעלע פון גלאטע מישגעים, וואס מיינען ס'נאר דא שווארץ אדער ווייס אז הרב שטיינמאן איז נישט הינדרעט פראצענט ווייס לשיטתם איז ער שוין הרב קוק אדער נאך ערגער,
אבער בדרך כלל די קנאים וואס האלטען נישט פון הגראי"ל שטיינמאן יש להם על מה לסמוך להתנגד עליו,
ווייטער די חסידים פון הרב שטיינמאן זיכען מיט רעכט סיבות צו זאגען עונשים אויף די חטא הגדול לרקוד על דמו,
אבער צו הרב רייזמאן איז די קשיא, הגם כבוד שיעריו במקומו מונח, און ירום ד' קרנו וכבודו,
1' ווער האט אייך ממנה געווען צו זיין די הימעל פאליציי? ואת"ל חובת מחאה , זאל גדולי הדור מוחה זיין ווער זענט איר. ס"ה א שיינע מגיד שיעור!
2' די אחריות אויף אייך איז פי כמה בלאגנדיג צו בעלזא, וואס איז יודע מיט זהירות און כבוד תלמידי חכמים, ובדרך אגאב על פי ההלכה מבזה זיין א חי איז ערגער ווי מבזה זיין א מת, וואס איז ס"ה א חרם הקדמונים ,
3' והעיקר ועל זה באתי כעת, כולי עלמא מודי אז הרב שטיימאן האט געהאלטען פאר חייבי כריתות זאלען גיין אין מילטיער, יכול להיות שכל גדולי ליטא מהרב שך ואילך סברו כן , וגם כל גדולי אגודה,
אבער לעומתם, הרב מסאטמאר בעל דברי יואל, האלט אז שיקען איינעם און מילטיער אפי' א גוי וואס איז נולד אצל גוי איז כפירה עבודה זרה כמבואר בויואל משה באריכות, און לאמיר זאגען ער איז א שיטה יחדיאה אליינס אין מארק, חסידיו ומעריציו ותלמידיו מעגען דאך אננעמען הלכה כמותו,
איז לשיטת רבם איינער וואס שיקט איין נפש צום מילטער א עובד עבודה זרה, מעגן זיי און דארפען זיי טאנצען ברוך המקום שהרגו, וועט איר מיך פרעגען היפקריט, די מאכסטיך ווי א תם און שטויסט ווי א מיועד,
ווייל אני הקטון נעמט אן אז הרב מסאטמאר האלט נישט ממש דאס איז עבודה זרה נאר און די משפחה פון ע"ז, און טאנצען בשעת ישראל מת איז נישט עטיש און נישט מאראליש, אבער צו מלמד זכות זיין אויף זייי כנוסח מהר"א מבעלזא זי"ע זאג איך דאס,
אבער זיי לויט זייער פארשטאנד איז נאר דא כאמור לעיל שווארץ און ווייס סנישט דא גרעי טראכטען זיי אזוי, ויש להם על מי לסמוך להתנגד עליו בגדול,
וואס בלייבט לכל זה שוטוער איז די דרשה פון הרב רייזמאן ותיקו חוץ שנאה להקנאים מקלקלת השירה ודי בזה