וואויניטש מאנוסקריפט איז לשון הקודש!!

[NAMELESS] · זונטאג יאנואר 28, 2018 1:33 am

berlbalaguleh · זונטאג יאנואר 28, 2018 5:24 am

קריינא (נישט, אוקריינא) דאיגרתא: ייש"כ. זייער אינטרעסאנט. נאך אדורכליינען א ביסל פון וואס די אזוי גערופענע ..."עקספערטן"...זאגן איבער די וואויניטש מאנוסקריפט בין איך כמעט זיכער אז דער חיבור שטאמט פון שפאניע. און ס'איז געשריבן געווארן דורך איינעם פון די חכמי ספרד פון יענע תקופה. און די שפראך אין וואס ס'איז געשריבן געווארן איז מסתמא ..."לאדינא"... אדער א פארם פון א לאקאלן דיאלעקט וואס די אידן אין יענע געגנט האבן דאמאלס גערעדט. ווייל לויט ווי מערסטע עקספערטן שאצן אפ איז דער חיבור געשריבן געווארן אין די 1430-1450'גער יארן. אויב זיי זענען גערעכט היסטאריש, האבן זיי געמאכט א קליינעם געאגראפישן טעות. אז ס'קומט נישט פון איטאליע, נאר פון א געוויסע געגנט אין שפאניע. און דער טעם פארוואס ס'איז געשריבן געווארן אין א ..."קאוד"... שפראך, איז, ווייל די צרות און ענגשאפט פאר די אידן אין שפאניע האבן זיך שוין אנגעהויבן. ווייל מ'דארף געדענקען אז דער גירוש שפאניע אינ'ם יאר רנ"ב ולמספרם 1492 איז שוין געווען די קולמינאציע (פיינעל עקט) אין די דראמאטישע געשיכטע פון די רדיפות וואס די אידן אין שפאניע האבן געליטן. זייערע צרות האבן זיך געצויגן בערך א משך פון 100יאר...!

ווען איך בין געווען א יונגל האב איך געזעהן א אלט ספר (ילקוט מעם לועז) ביי א ספרדי'שן איד. דער ספר איז געווען געשריבן מיט אידישע, רש"י אותיות אבער די שפראך איז געווען לאדינא. דער איד האט זייער פלייסיג געלערנט פון דעם ספר, מיט א ספעציעלן, מתיקות'דיגן ניגון, א יעדן שבת נאכמיטאג. די שפראך לאדינא איז געווען א דיאלעקט פון ספאניש וואס די אידן אין שפאניע (און זייערע אייניקלעך) האבן זיך באנוצט. אריינגעמישט א סאך ווערטער אין לשון הקודש. ווייל די אריגינאלע שפראך אין וואס דער מחבר ר' יעקב כולי האט געשריבן דעם ספר איז געווען לאדינא.