שחורה אני ונאוה

[דער גאלדענער אדלער]

אזוי דורך גייענדיג אלע עסן וואס איז איינגעפירט ביינונז, שבתים, יו"ט אדער סתם יומא דפגרא'ס. בין איך זיכער אז אלעס קומט פון גאר הייליגע מקורות יסודתם בהררי קודש. און אוודאי איז דא ק"ן טעמים פארוואס פינקט דע עסן אין נישט אנדערע, פיש, ווערט דאך שוין געברענגט פון גאר פריערדיגע אפילו אין שו"ע ווערט עס צוגעברענגט, געפילטע פיש פון שפעטעריגע, יי"ש אידאך פשוט, הייסע יוהך, מיט לאקשן און קניידלעך, מרומז גרויסע זאכן. פלייש, אידען שייך א סעודה אהנע דעם? הייסע קראכעדיגע פערפעל, מיט רונדיגע קוגל מכל המינים, קאמפאט מיט א לעבעדיגע פרי צו זעטיגן די ספק ברכה, אאו"ו. שבת יו"ט מיט חוה"מ, ספעציעלע עסן, אין אזעלעכע יו"ט וואסי וואכענדיג ווי פורים, הוש"ר, דרייט זיך ארום קרעפעלעך, האלעפטשעס וכדומה.

בקיצור די אידישע טראדיציע איז אנגעפילט מיט עסן מינים ממינים שונים ומשונים, פון מזרח אראפעישע ביז מעריב, אשכנזישע ביז ספרדיש, אמעריקאנער מיט איטאליענער, פיל מיט רעסעפי ביכער און ספרים ווי עס ווערן אראפ געברענגט כל מיני מאכלים ווי למשל די זמירות/מחזור דברי יואל און נאך אסאך אנדערע ספרים הקדושים, וואו ס'ווערן פינקטלעך אנגעצייעענט וואס מ'עסט ווען, צו די ערשטע נאכט צו מיטל נאכט און ווי אזוי, זיס ביז זויערס, וכו' וכ'ו

און נישט אלע עסן גייען צוריק אין צייט מיט הינדערטער אדער טויזענטער יארן ממש, נאר איינצעלנע אזוי ווי פיש און פלייש, פשטיד"א (נישט קוגל) וואס ווערט גראדע דערמאנט אין שו"ע אלץ זכר למן וואסי געווען באדעקט פון אויבן און אינטען. אבער חוץ מזה זענען רוב עסן מער נייערע מנהגים פון דעם חצר אדער יענער חצר, ווענדט זיך ווי געראטן די רביצין פונעם חצר איז געווען מיטן אויפגעקומען מיט נייע איידיעס און פארשטייטסעך עס צו קענען מלבוש זיין מיט אידישקייט און שמות הקדושים מיט סגולות, אותות ומופתים אאו"ו.

אזוי טראכטענדיג אריין איז מיר שווער צו פארשטיין פארוואס קיין איין רבי/רביצין איז נאכנישט אויפגעקומען אריין צו ברענגן טשאקאלאד אינעם הייליגן מאכלים רינג, ערשט אנהייבן אין די הייליגע הויפן און פון דארט צו חסידים ואנשי מעשה, טשאקאלאד וואלט ווען באמת געקענט זיין א קאנדידאט פאר רבישע טישן, פאר שמות הקדושים, פאר סגולות נפלאות, פאר רפואות, פאר זש"ק, און נאך. מ'קען אסאך ארום רעדן ס'ענין פון טשאקלאד, ווי אזוי מ'עסט עס, ווען מ'עסט עס, צו פאר די פירות צו נאך, צו בשעת די פירות.

און ס'דאך דא כמה וכמה מיני טשאקלאד גענוג פאר יעדע רבישע הויף, יעדע אדמו"ר מיט זייערע בנש"קל'ך, עד סוף כל הדורות. אין דעם חצר מיט מארשמעלוי, דער אנדערע חצר מיט מאנדלען, אנדערע, צוועבן איבערגעדעקט מיט טשאקלאד, אאו"ו. נאכדעם איז אפילו דא גענוג מיני טשאקאלאד וואס זאלן דינען פאר אינטערנאציאנאלע מנהגים וואס איז איינגעפירט ביי אלע חצרות גלייך ווי למשל דזשעלי רינגס אלץ א זכר למחיית עמלק, ווי דער תוך איז רויט וואסי מרומז אויף אדום/עשו/עמלק, און מ'נעמט דאס ארום מיט טשאקאלאד וואס איז מרומז אויף אהבה אין מ'צוקייט עס. למשל די סוד פון מארשמעלוי אז ס'דא א דינע שורה רויט וואסי מרומז אויף עשו פון הינטען און דריי מאל אזויפיל ווייס פון אויבן איבערגעדעקט מיט טשאקלאד פון אלע זייטן וואסי מרומז אז אהבה און רחמים דארפן גובר זיין אויף די קליפות אאו"ו. אזוי קען מען ארום רעדן אהנע שיעור פון די גרויסקייט פוו טשאקאלאד.
דער במח"ס שו"ת זאב יטרף וואלט אפילו געקענט אפשרייבן גאנצעטע בענדער מיט תשובות וועגן משנה זיין ממנהג למנהג. און ווי אזוי צוצוגרייטן דעם טשאקלאד אז די השפעות זאלן זיך גיסן

עכ"פ יעדע חצר וואלט זיך געפונען א געוויסע מין טשאקאלאד וואס דאס וואלט ארויסגעברענגט דעם דרך אין עבודת השם פון יענעם חצר, אפילו די לטאים וואלט זיך גוט געטראפן דאס פלאץ.

סגולות מיט ענינים וואלט געווען לרחצה, שידוכים, זש"ק, געזונט פרנסה נחת, מ'וואלט עס אפילו געקענט עסן פאר תשובת חטא הידוע, אלעס וואלט זיך געטראפן דאס פלאץ אינעם הייליגן טשאקלאד ספעציעל שידוכים. כדי טאקע צו דערמאנן די באקאנטע מעשה וואסי פארגעקומען בחצרות..... ווי איין יאר האט דער רב/רבי געווארפן ראם באללס אנשטאט עפלעך אויף די אכצען יעריגע בחורים, אבער נישט איין ראם באלל אויף אמאל אזוי ווי די מנהג איז ביי עפעלעך נאר א קומץ גדול און געזאגט והיו לאחדים בידי, און איבערגעזאגט דעם פסוק אפאר מאל, די חסידים זענען געשטאנן פארווינדערט, קודם ס'משנה זיין פון עפל צו טשאקלאד און אויך פארן זאגן ס'פסוק והיו לאחדים בידי, מילא "והיו לאחדים" אבער וואסי דע "בידי"? נישט אריבער קיין לאנגע צייט און און מ'האט באשיינפערליך געזעהן די רוח הקודש, ווי די אלע בחורים וואס האבן געכאפט טשאקלעד פון איין האנט זענען אלע געווארן מחותנים איינער מיטן צווייטן, ווי מעכל איז געווארן א חתן ביי משה, און משה'ס ברידער האט גענומען יענקל וואסי געשטאנן גלייך נעבן מעכל פון די רעכטע זייט, און הערשי וואסי געשטאנן פון די לינקע זייט איז געווארן אן שוואגער מיט מעכל, אאו"ו אזוי בערך דרייסיג בחורים זענען געווארן קרובים און אריין געדרייט געווארן, און אזוי ארום געבליבן געטריי צום חצר האדמו"ר און אלעס פון איין האנט טשאקאלאד.

כ'האב פרובירט אפירצוזוכן וואס קען זיין די סיבה אז צוליב דעם איז עס נאך נישט אריינגעקומען בחצרות קדשינו, און נאכנישט געווארן טייל פון די שיריים געטיילעריי, און נישט פון די סגולה/צידה לדרך/יראת שמים עסן, פינקט ווי קנאבל פון ר'יענקעלע?? און פצעי פארן חטא הידוע, קען נישט זיין ווייל ס'איז בגדר "חדש אסור מן התורה, ווייל פאטעיטא קוגל, די רביצין'ס טשיס קעיק, געפילטע פיש, קארן פלעקס קוגל ועוד, זענען אלע נייע עסן!

אדער קען זיין ווייל ס'איז א עסן וואס דערמאנט תאווה קוקט עס אויס ווי א עקעלדיגע זאך, קען אויך נישט זיין, ווייל פארוואס איז עס ערגער פון די מראות הצובאות וואס משה רבינו האט נישט געוואלט מקבל זיין פון די אידן ווייל ס'דערמאנט פון... האט עם דער רבוש"ע געזאגט זו הוא חביבה לפני מן הכל, אידאך באקאנט די מדרש, ואכמ"ל. אויף טשאקאלאד קען מען דאך זאגן די זעלבע זאך, אז מ'טראכט אריין די גרויסע זאכן וואס טשאקלאד פארמאגט, וואס טשאקלאד טוט אויף, ס'מאכט שלום בין אדם לחבירו, בין איש לאישתו, ס'איז מרצה, מ'איז מפייס מיט דעם. מ' יום קודם יצירת הוולד, קומט שוין דער מאן אהיים מיט א שיינעם שאכטעלע טשאקלאד, דורך די טשאקלאד איז דא א קירבות הלב. ממש די טשאקלאד איז אויך א חלק וואסי גורם און העלפט ארויס בישובו של עולם, ממש ווי די מראות הצובאות.

ממש פונעם געבורטס טוט דער טשאקלאד אפווארטן, ס'קינד ווערט געבוירן ברענגט מען טשאקלאד פאר א מתנה, ביים וואכנאכט, פיל מיט טשאקלאד. אויב א קידוש, נאכאמאל טשאקלאד, מ'שערט אפ ס'קינד, טשאקאלאד. אין חדר ס'קינד קען גוט, טשאקלאד, אאו"ו. אין מזונות לייגט מען אריין טשאקלאד איז עס גאר גוט, אנישט איז עס דורך צוטראגן. אין בראנפען, טשאקלאד. מצות איז דא געטינקן אין טשאקלאד. פורים משלוח מנות, טשאקלאד. פסח, פיל מיט טשאקלאד, שבועות, אידאך אפגערעדט, אין יעדן טשיסקעיק אויב וויל מען עס מאכן פאר א קנאק פון א קעיק דאן מישט מען אריין טשאקלאד. חוץ דע רביצין'ס טשיסקעיק וואס איז טאקע אן אויסנאם, אפילו אין די צומאלענע קוכן וואסי אויסגעשפרייט ווי א צודעק העכערן רביצין'ס טשיסקעיק ווי די צוריבענע אינגבער העכער די חרוסת געפינט זיך נישט אפילו בטעות א שטיקל טשאקלאד, פרוכט דעקט מען איבער מיט טשאקלאד. ניסלעך ווערט איבערגעדעקט מיט טשאקאלאד, ס'איז עולה על שולחן מלכים ושרים. בקיצור, די גאנצע לעבן ווערט באגלייט מיט טשאקלאד.

כ'הייב שוין אן צו טראכטן צו די גזמאות פון די פירות גינוסר וואס די גמ' אין מס' ברכות ברענגט אז רבי יוחנן האט געגעסן דערפון ריזיגע שיעורים, איז גאר געווען טשאקלאד. אדער מעגליך גאר אז די עץ הדעת איז גאר געווען טשאקלאד, און היינט אזוי ווי מ'קומער נעהנטער צום תיקון העולם, ווערט עס מער און מער פארהייליגט, און מער מתוקן. איז פארוואס איז עס טאקע נישט עולה על שולחן הטישן, דע רבי'ס וואלטן געווען די ערשטע און די בעסטע עס צו מתקן זיין

כ'שטעל מיך פאר אז ווען טשאקלאד אין דעם פארום ווי מיר עסן היינט צו טאגס וואלט ווען געווען בזמן הבית, וואלט עס געווען א גרויס חלק פונעם קולטור, די ביכורים וואלט מען אויך אויסגעצירט מיט טשאקלאד, סוכ"ס קומט עס פון א בוים. אין מס' יומא פרק ג' ווי די משנה רעכענט אויס אלע וואס זענען לשבח, וואלט זיכער ר' הערשל דער בעל האטשאקלאד געווען איינער פון זיי, פינקט ווי ס'דא א שירת הכרם אין ישעי', וואלט אפשר געווען א שירת האטשאקלאד. כ'בין זיכער אז ווען יעקב אבינו האט געשיקט פאר זיין זוהן דער משנה למלך נישט וויסענדיג אז ער איז יוסף, בוטנים ושקדים, ווען טשאקלאד וואלט ווען געווען יענע צייט וואלט עס זיכער געווען איבערגעדעקט מיט פיינע בעלגישע אדער שווייצארישע טשאקאלאד.

שטעלט זיך די מיליאן דולר פראגע, פארוואס טאקע זעהט מען נישט קיין זכר סיי ביי די חצרות פון די אדמורים, און סיי ביי עסן וואס איז מקורו פון כ"ק אדמו"ר שליט"א'ס/ זצ"ל'ים, קיין שום רמז אדער שמעק פון טשאקלאד, געפילטע פיש/ציבעלע קוגל/עמלק קוגלן/טורטן/געדישעכץ (עיין בזמירות דברי יואל). קנאבל/פירות טישן, רביצין'ס טשיס קעיק. ממש אין ערגעץ, אפילו א משהו, ממש ווי חמץ אום פסח! וואס קען זיין די אורזאך דערפון???

[וואלווי]

אוי לאזנים שכך שומעות! אודאי נישט מיינע אוזניים, נאר דער יעניגער וואס הערט ווי איך קוילער זיך פאר געלעכטער באמצע הלילה, און קענישט משיג זיין דעם צחוק עשה לנו גאלדענע אדלער לכבוד פורים!

האטס רחמנות, דער גאלדענע אדלער שרייט, טאטע לעבן! זיי מוחל און ענפער אונז א תירוץ...

[berlbalaguleh]

דער גאלדענער אדלער: ייש"כ. דו האסט אונז געגעבן א סאך חומר למחשבה (ובפינו, מאן דכר שמיה.). אזוי היקפ'דיג אראפצולייגן די סוגיא פון טשאקאלאד מיט אלע נושאי כלים, האט נאך קיינער נישט באוויזן. (חוץ, אפשר, יואב זייכער צאדיק ליבראכעה,)...!

איך האב אזוי אריינגעטראכט טאקע וואס איז די סיבה אז אין קיין שום רעביש'ן הויף, אדער ביהמ"ד פון א ..."רב"...וואס מאכטציך אויף טיילט מען נישט קיין טשאקאלאד. למשל, ביי א קידוש, שבת קודש אינדערפריה, וואלט געווען זייער א פאסיגע זאך אראפצולייגן א טעלער טשאקאלאד נעבן די טעלער הערינג און אייער קיכל...! איך בין געקומען צו די מסקנא, אז קיין שום רבי (אויסער דער -----'ער רבי שליט"א, וואס וועט פונקט די וואך אנהייבן צו טיילן שיריים פון טשאקאלאד. און אויך ארויסלייגן גרויסע פארציעס פון טשאקאלאד ביי שלוש סעודות, בעת רעווא דרעווין. ווען ער וועט זאגן שובבי"ם תורה מיט בכיות. און דער עולם וועט קייען טשאקאלאד.) אדער רב וויל נישט זיין דער ..."נחשון"... אדער ח"ו הייסן דער רעפארמער. שטעלטס ענק פאר ווען הרב ש.ב. מרגליות שליט"א זאלל זיך נעמען צו זיינע ביינער. אדער, גאר הרב ישראל מ. סופר שליט"א. מ'וועט איהם נאך באשולדיגן אז ער איז א באהאלטענער צדוקי אדער ציוני. א קוק'ניק. (שמעון וואלף אלערט...). אבער ווען א רב אדער רבי וועט האבן די גאטס (אדער אונטערשמירן איצא שייגעץ. און געבן לא ייחרץ געלט.) און ער וועט דאס טאקע איינפיהרן, וועט ער קענען באשטעללן נייע, עקסטרא לארדזש סייז פארענטשעס. ווייל דער עולם וועט שטין ביז'ן דאך...!

לאמיר צו ענדיגן מיט א תפילה. ויהי רצון אז דעם גאלדענעם אדלער'ס ווינטש זאלל מקויים ווערן. און די רבי'ס זאללן אנהייבן טיילן טשאקאלאד. דאמאלס ווער איך אויך א חסיד. איך זאג צו פאר מיין רבי'ן שליט"א אז איך וועל בלי"נ נישט פארפעלן קיין איין טיש...אין די נעקסטע 70 יאר...! אכיה"ר...!

נ.ב.: נאך א זאך. דער בלאט, אין די ..."ציבור"...אפטיילונג וועט די וואך אי"ה באריכטן אז...דער מנהג וותיקין פון טיילן טשאקאלאד ביי רעבישע טישן איז געווארן דאס געשפרעך פון טאג...כדרכו בקודש. אז ווען ס'פעהלט איהם ליין מאטעריאל, צו געבן פאר די ליינערס, גנב'עט ער פון קאווע שטיבל...!

[ליטוואק פון בודאפעסט]

פארוואס מוז אלסדינג קומען מיט א קשיא? (זעי, איך טוה עס אויך) פארוואס האבען די רביס דאס נאך נישט געטוהן? אזוי איז עס. פונקט ווי אין די לעצטע צוואנציג יאר האט מען ממציא געווען טאמעטא דיפ, און עס איז שוין א היימישע מאכל, אזוי אויך קען מען מאכען מיט טשאקאלאד.

אדלער זיסע, שרייב אראפ א נייעם פלאן (תוכנית אויף דער טמא׳נעם שפראך) אז מ׳זאל מאכען אן עבודה פון טשאקאלאד, און פארקויף עס פאר מר. קליין פון קליינ׳ס נאטס פאר גוט געלט. דערנאך נוץ די געלט מהנה צו זיין די עולם ווייטער און דער מאשין וועט מערצעשעם ווייטער פארען.

(יעצט זאל איינער קומען פרעגען ׳פארוואס דארף אלסדינג זיין געלט?׳ דאס וועט נישט שטערען דער עולם אזוי פיהל)

Sent from my LG-K373 using Tapatalk

[ליטוואק פון בודאפעסט]

נאך איין הערה. דער שירת הכרם איז אין ישעיה, נישט יחזקאל, אשירה נא לידידי שירת דודי לכרמו.

[דער גאלדענער אדלער]

יא ליטוואק, טעיתי, ייש"כ. שוין פארראכטן.

[נקודת-אמת]

אין איינע פון די "חיזוק-יומי'ס" פון ר'-יואליש-רוטה נכד-הצדיק-מקארלסבורג וראש-ישיבת מתיבתא-היכל-הקודש ובית-פיגא-27-סקילמאן-ברוקלין-יצ"ו
האט ער גערעדט א חקירה, לו יצוייר אונזערע הייליגע זיידעס וואלטן געוואוינט אין די פאראייניגטע-שטאטן-אויף-אמעריקע גלות און היטלער ימ"ש וואלט זיי געטריבן,
און דענטסמאהל וואלטן זיי און מיר אלע געגאנגען אויף גלות קיין גאליציע/אונגארן/ראמעינייע/פוילן/רוסלאנד וכו'
וואלט א בחור געכאפט געווארן עסן גאלע אדער ח"ו פצעי ל"ע, וואלט געקומען א שארפע שמועס אין ישיבה, היתכן אפצולאזן אונזערע אור-אלטע פארצייטישע-מאכלים פון אונזערע הייליגע אמעריקאנע זיידעס ווי למשל פיצא קדישא, אייז-קריעם, טונא-בייגעלעך א.א.וו.
ס'איז דאך ממש "אותי עזבו מקור מים חיים וגו'"...
עד כאן דברי ר' יואלי רוטה.
יתכן אז ער איז גערעכט...

אגב, על דבר הטשאקאלאדע:
דעם גערער רעבין זצ"ל בעל 'פני-מנחם', און איך קלער אז זיינע ברידער וואס האבן געפיהרט לפניו, פלעגן טיילן פאר קינדער טשאקאלאד ווען ס'איז אויסגעקומען אז מ'קומט מיט די קינדער ווי למשל חוה"מ חנוכה וכדו'
דער היינטיגער (עכ"פ בתחילת ימי הנהגתו) ... צדיק שליט"א האט נישט געטיילט קיין טשאקאלדקעס,
האב איך אמאל געהערט אן עפיזאד וואס האט זיך געמאכט אז א טאטע איז אריין מיט זיינע קינדערלעך צום נייעם רבי'ן, און דאס קינד האט געדענקט אז דער רבי טיילט טשאקאלעד'ס,
מ'גייט אריין, מ'וואונטשט זיך אהן און מ'דרייט זיך אויס ארויס צו גיין, רופט זיך אהן דאס יונגעלע: 'חבל שהרבי שליט"א הקודם נפטר, הרבי שליט"א הקודם היה מחלק שוקולד, הרבי שליט"א הזה הוא לא מחלק שוקולדים..."
(אויף יידיש: ס'איז א שאד אז דער פריערדיגע 'רבי-שליט"א' איז אוועק, ווייל דער פריערדיגער האט געטיילט טשאקאלעד'ס און דער יעצטיגער טיילט נישט...)
און דער רבי'ן האט געגעבן א שמייכל ...
קען זיין אז היינטיגע צייטן טיילט ער שוין יא.

[berlbalaguleh]

ליטוואק פון בודאפעסט: דו האסט זעהט אויס פארגעסן אז הרב ישראל מ. סופר (און אונטער איהם, אין די צווייטע שורה. הרב ש.ב. מרגליות/ שמואל שלמה טעללער) שרייט שוין פון לאנג אז דער מנהג (אותיות גהינ"ם) פון עסן די אלערליי דיפס אום שב"ק האבן די ציונים רח"ל אריינגעברענגט. די קליפת עמלק. ווייל ביים רעבי'ן זכיסע יאגן אליינע האט מען דאס נישט געזעהן. אויך האט מען ביים רעבי'ן זכיסע יאגן אליינע נישט געזעהן אז מ'זאלל מאכן א (טמא'נע) עירוב. ער טענה'ט אז ער האטציך געדרייט ביים רעבי'ן זכיסע יאגן אליינע און ר'האט קיינמאל נישט געהערט אז די רבי זאלל זאגן אז מ'זאלל מאכן אן עירוב...!

נ.ב.: שמעון וואלף. יעצט מעגסטו מיר געבן 2 פעטש. איך פארדין עס טאקע. אין א יעדן אשכול כדברי קדשך, ברענג איך אריין מיינע משוגע'נע שרייבעכצער איבער ישראל מ. סופר וכולהו...! אבער איך האבמיך נישט געקענט איינהאלטן... יישר כח פאר די פארשטענדעניש...!

[ליטוואק פון בודאפעסט]

נישט נאר י.מ. סופר, נאר איינער פון די באבובער רבי'ס האט אויך דערויף געמאכט א טאראראם. ברוך ה' אז קיין גרעסערע פראבלעמען טראגט ער נישט, עכ"פ ביודעין.

[נקודת-אמת]

גראדע וועגן עסן דיפ'ס שבת-קודש
אין די לעלוב'ע חצרות האב איך געזעהן אז נישט נאר אז ס'איז ניט קיין עברה נאר גאר קאפאויער זיי מאכן דערפון גאנצעטע עניינים.
ביי ר' דוד'ל אין ב"פ טיילט ער עקסטער שיריים פון יעדע דיפ, (די טאמעייטא, די טחינה, די האט-פעפער, יעדער מאכל עקסטער)
ביי ר' פינחס'ל ניקלשבורגער אין ירושלים האב איך אויכעט געזעהן אז מ'ברענגט עם אריין כמה סאלאטן,
ביי ר' שמעון'ן פון בני ברק פלעגט מען אריין-ברענגען עטליכע סארטן פיש, און נישט קיין דיפ'ס,
אנדערע געדענק איך נישט,

קען זיין אז די ירושלים'ע קהילה האט געמעגט טוהן זאכן וואס אנדערע קהילות האבן זיך נישט ערלויבט...

[berlbalaguleh]

נישט נאר י.מ. סופר, נאר איינער פון די באבובער רבי'ס האט אויך דערויף געמאכט א טאראראם. ברוך ה' אז קיין גרעסערע פראבלעמען טראגט ער נישט, עכ"פ ביודעין.

ליטוואק פון בודאפעסט: אפשר אין גאליציע האט מען נישט געוואוסט פון קיין טאמעיטא דיפ, חומוס און טחינה. אדער מטבוחה ו'באבא-גאנוש. אפילו ביי די ציונים.

נאך א מזל אז אין אונגארן האט מען שטארק געהאלטן פון קאטשאניא. אין אלע רבי'שע און חסיד'ישע הויפן האט מען געטונקען חלה אין פיש זאפט. ס'איז אפילו געווען א קאנטעסט ביי אונזערע הייליגע באבעס ווער ס'קען מאכן א געפרוירענע, שאקל'דיגע קאטשאניא...!

[דער גאלדענער אדלער]

היי יאר איז מיר בייגעפאלן אריינצולייגן קאקאו אין די חרוסת זכר ליציאת מצרים.

די חרוסת מאכט מען דאך פון די זאכן צו וואס אידן זענען צו געגליכן געווארן, טייטלען, פייגן, מילגרוימען, עפל, האניג, און אויך קאקאו צו דערמאנען אז מיר אידן זענען טאקע געווען פארשווארצט אבער שיין.

[שמעקעדיג]

דער טעם פון דיין פשט געפעלט מיר, אבער איך בין נישט זיכער איך וואלט אנטציקט געווארן פון די טעם פון חרוסת מיט קאקאו...

[דער גאלדענער אדלער]

א שאד כ'האב נישט געמאכט נאך! אזוי גוט איז עס געווען. ביי כורך האב איך דעם קאקאו חרוסת אריין געשמירט אין די מרור און דאס אויפגעגעסן מיט א אויסטערלישע אפעטיט לקיים מה שנאמר על מצות ומרורים יאכלוהו און לויט די צווייטע שיטה אז הלל האט ביי די כריכה אויך אריין געלייגט חרוסת. נאך א פרומער בין איך אויך! נעה, עכט האב איך עס אריין געלייגט פשוט ווייל ס'גוט געווען.

[שמחהלע קאפשטיק]

גראדע איז דארק טשאקאלאד א סגולה פאר זש"ק ווי @ דער גאלדענער אדלער האט פריער דערמאנט בתחילתו. ועיין כאן: https://www.google.com/url?sa=t&source= ... Lcdqv83z3q

[דער גאלדענער אדלער]

דער טעם פון דיין פשט געפעלט מיר, אבער איך בין נישט זיכער איך וואלט אנטציקט געווארן פון די טעם פון חרוסת מיט קאקאו...

שטעל דיך פאר די קאמבינאציע פון צימערינג, אינגבער און קאקאו, קען דען עפעס זיין בעסער פון דעם?? אפילו נאר די שמעק דערפון איז מעין עולם....

[קהל'ס נער]

טאקע דערפאר שטייט חרושת ע"ץ וחרושת אב"ן (וואס כידוע איז מרמז אויף די ע"פל צ"ימרינג א"ינגביר ב"אר נ"יס,) מיט א שי"ן און נישט מיט א סמ"ך צי מרמז זיין אויף די ש"וקולדה