פראגעס אויף שפראך און גראמאטיק

[berlbalaguleh]

איסר האיטלקי: אויך איז עס געוואנדן אין וועלכע געגנט מ'האט געוואוינט. אין פארשידענע געגנטן אין מזרח אייראפע האט מען געשריבן און אויסגעלייגט און ארויסגעזאגט א סאך ווערטער אנדערש. למשל די גאליציאנער אידיש איז געווען אנדערש ככתבו וכלשונו פון דעם אידיש וואס מ'האט גערעדט און געשריבן אין די ליטא. און אין געוויסע געגנטן אין אונגארן און רומעניע האט מען גערעדט און געשריבן אנדערש. אזוי ווייט אז זייער א סאך מאל האט אן איינוואוינער פון איין געגנט נישט פארשטאנען דעם צווייטן, פון אן אנדערע געגנט...!

[די קעניג פין אמעריקע]

איז ״הידראנט״ (חיריק י פתח א) א אידישע ווארט פאר א fire hydrant? געהערט פון א רוס. קען זיין ער האט דאס אליין פארדרייט

[berlbalaguleh]

די קעניג פון אמעריקע: ניין. דאס קען זיין אן אריגינאל אידיש ווארט. אן אלטערנאטיוו ווארט קען מעגליך זיין ..."פלומפ"...א פלאץ וואס שטעלט צו וואסער...!

[די קעניג פין אמעריקע]

שקויעך בעל עגלה

[די קעניג פין אמעריקע]

ווי אזוי זאגט מען parkען אין אידיש? אזוי ווי פארקען א קאר

[החוקר]

דאכט זיך אז מען זאגט פארקירן. אבער עס קען זיין דאס איז נאר אין סענדר דייטש אידיש.

[מפוזרי]

פארקירן נוצט מען אויך אויף דויטש, און אלע אייראפעאישע אידן אויף אידיש.

[berlbalaguleh]

דאכט זיך אז מען זאגט פארקירן. אבער עס קען זיין דאס איז נאר אין סענדר דייטש אידיש.

אבער אין אמעריקע און קענעדע אפשר ענגלאנד אויך,זאגט מען אויף אידיש, פארקן...!

[די קעניג פין אמעריקע]

פארוואס זאגן די ישראלים פלוצים פאר פלוצלינג. אוואו פאר וואו. איא פאר יא.

[די קעניג פין אמעריקע]

וואס מיינט ״טראלל״? ס׳ווערט גענוצט גאנץ אפט דא אין שטיבל.

[ביליג]

איינער וואס דרייט א קאפ און רעגט אויף אנדערע שרייבער

[געוואלדיג]

quote="admin"]
ל) טראלס - מיר קענען נישט טאלערירן קיין "טראלס". פאלגנד איז די דעפיניציע פון א "טראל" לויט וויקיפעדיע: "א טראל איז א מענטש וואס זייעט אן מחלוקת אויף דעם אינטערנעט, דורך אנפאנגען ויכוחים אדער אויפרעגן מענטשן, דורך פאוסטן היציגע און אומרעלעוואנטע מעסעדזשעס, אדער מעסעדזשעס וואס האבן נישט קיין שייכות צום שמועס... מיט דער קלארער כוונה צו פראוואצירן לייענער פאר אן עמאציאנעלן ענטפער, אדער אנדערע אופנים פון צעשטערן נארמאלע שמועסן." א טראל האט א נאטירליכער טאלאנט צו גיין צווישן די טראפן, און נישט עובר זיין אויף קלארע פרינציפן. דערפאר, אויב א באדייטנדער צאל אקטיווע מעמבערס און חברי ההנהלה וועלן מסכים זיין אז עמיצער איז א טראל, וועלן מיר אונטערנעמען שריט.[/quote]

פון ''א ווארט צום נייעם מעמבער''

[די קעניג פין אמעריקע]

ווי אזוי זאגט מער ארויס טראלל. א קמץ אונטער די אלף אדער א פתח?

[החוקר]

דו פראבירט צו טראללן יעצט? ווילסט אויספראבירן ווי די גרעניץ איז?

[דער בארישיער]

איך האב געהערט ווי אידן זאגן "אייגעבילדעט" בשעת מע וויל זאגן אז עמעצער איז פאר זיך אליין.

[berlbalaguleh]

בארישיער: דאס ווארט וועלכעס דו האסט געברענגט איז אן אומ-פונקציאנירנד ווארט. אויב איינער איז אייג-געבילדעט...דאס מיינט ער האט זיך זעלבסט עדיוקעיטעד דורך ליינען און הערן לעקציעס און דרשות. דאס ווערט אויף ענגליש אנגערופן...Self Didactic...!

אויב איינער איז אן עגאאיסט. ..."סעלפיש"... דאס ווערט אויף אידיש אנגערופן ..."אייגננוציג"... און דער היפוך פון דעם איז ...אומ-אייגננוציג"...Selfless..!

[לאשיצער]

קען איינער מיר מסביר זיין דעם חילוק צווישן "נו" מיט דער הברה [nu] און "נו" [ni]? איך הער ביידע, אמאל פון זעלבן מענטש. איז דא א ניואנס צווישן זיי? ש'כוח.

[געוואלדיג]

נישטא קיין חילוק, האט מיטן אפשטאם, אין א''י איז עס מער nu און דאהי מער ni

[טמיר]

בפשטות קומט דאס ווארט מיט א מלופי"ם. ממילא די א"י זאגן nu, און אין חו"ל וואס א מלופי"ם איז געווארן (בטעות) א חיריק איז עס געווארן ביי מאנכע ni

[berlbalaguleh]

געוואלדיג און טמיר:. עטץ זענטץ ביידע גערעכט. נאר די קשיא איז בעצם נישט קיין קשיא. ווייל ס'האט צו טון מיט'ן אפשטאם. פון וולעכע געגנט און פון וועלכע מדינה איינער קומט. פונקט אזוי ווי אין די יו.עס., זענען דא פארשידענ אקצענטן אויסשפרוכן. וואס עטליכע זענען אזוי שטארק אפגערוקט איינער פון צווייטן אז א מענטש פון איין געגנט קען כמעט נישט פארשטיין איינעם פון די אנדערע געגנט. למשל. א ניו ענגלאנד'ער מיט איינעם פו די דיעפ סאוטה וועללן זיך כמעט נישט קענען פארשטיין...!

[וואלווי]

לכבוד אונזער הויכגעשעצטער ווערטער גורו (אדער לפי שבת: גרעמער נאצי...) ה"ה הרה"ח הישיש ר' [tag]berlbalaguleh[/tag] שליט"א.

אחדשה"ט באה"ר, באנו להתחנן על נפשנו, אני ועוד ניק חשוב ה"ה דער גאלדענע אדלער הי"ו, המנגחים זא"ז בהלכה כדרכה של תורה בפי' המילה "בילי" בלע"ז, זה אומר שהוא כלי קטן שהי' מונח אצל כרעי המיטה באמצע הלילה במדינותנו במזרח אירופא מוכן לאותו דבר שאין מכניסין במקדש מפני הכבוד, וזה אומר שהוא כלי חינוך לקטנים דהיינו כלי שרת לקבל מקטנים שיירי מנחות ולחנכם עי"ז למצוות ומעשים. והסכמנו בינינו בתיבת אישי להצטרף מע"כ אלינו בזבל"א, וילמדנו רבנו וינחינו ע"ד אמת, והכל על מקומו יבא בשלום.

[berlbalaguleh]

שלום רב להאי גברא רבא (ראבעה/ראביי) בעהמחב"ס שו"ת זאב יטרף...שורש המילה..."בילי"...זה בשפה ההונגרית. וזה בין לגדולים ובין לקטנים. תרתי משמע...! אצל הגדולים זה היה מונח אצל כרעי המיטה לצורך שימוש באמצע הלילה. כמו שכתוב במגילת אסתר..."בערב היא באה, ובבוקר היא שבה". מפני ש'הבתי כיסאות שבימיהם (שירותים, בלשון השפה הטמאה, רח"ל מהאי דעתא.), היו נמצאות בשדות. ומפני המזיקין...!

וזה מנהג ותיק.במיוחד אצל יוצאי מדינת הונגרי' כמו טשיללאר. וראפאגאש בארכעס. ו' קאקא'אש קעיק. שצריך להיות בכל בית יהודי. והעניים היו קונים את הכלי הנקרא.."בילי"...מכלי מתכות עם כיסוי הנקרא ..."גלאזור"...וכתוצאה מכך נולדה שאלה בענייני הלכה. האם צריך לקנות כלי חדשה ל'פסח.(זה היה עוד בימי קדם. לפני הולדת האי חברייא קדישא של מזכי הרבים..."נר מצוה"... או אפשר להגעיל אותה (תרתי משמע) ברותחין. ודיו. (פי' מספיק. בשפה הטמאה רח"ל.). ובבתי עשירי עמנו הע"י, השתמשו בכלי זכוכית. ואז נעלמה השאלה לגבי שימוש בחג הפסח...ואם היה המפעל החשוב שנקרא בימינו בשם ..."בינגא"... אני בטוח שאנשי שלומי עמנו היו עוד משתמשים בכלי היקר הזה. כי הם בטח היו מוכרים אותה במחיר השוה לכל נפש (וגוף)...!

ואני גם שולח בזה דרישת שלום להאי נשר הגדול..."תור הזהב"...הנקרא בלשון אידיש-דייטש.."דער גאלדענער אדלער"... כי זה שלשים יום אשר לא נקראתי לבוא אל המלך. ואני מתגעגע להשיעורים ב'לעזי חומש ורש"י שלמדנו ביחד בגירסא דינקותא...!

[דער גאלדענער אדלער]

ייש"כ ר' בערל פארן אויסקלארן. אינטערעסאנט אז אין אזעלעכע שפעטע נאכט שעות און די קאפ מיט די האנט ארבייט פיין ב"ה. אדער אפשר גאר איז שוין ביי אייך דער פרי מארגן.