הרה"ק מהר"א מבעלזא זי"ע

[שמעון וואלף]

ס'איז באקאנט די אלע מעשה'לעך ווי די בעלזע רב האט נישט געלאזט רעדן אויף קיין שום איד אפילו א מחלל שבת, נאר האט אלץ פראבירט צו מלמד זכות זיין. איך ווייס נישט צו פאר די מלחמה איז אויך אזוי געווען, (די מעשיות וואס מ'דערציילט איז ווען ער איז געווען אין א"י).
עכ"פ, אויף יעדן האט ער געקענט טרעפן א לימוד זכות, זאל זיין מחללי שבת, בועלי נידות צו אוכלי נבלות וטריפות אבער ווען סאטמאר רב האט געהאלטן די באקאנטע דרשה אין ירושלים וואס מאנכע האבן געזעהן ווי א פגיעה אין בעלזע רב, איז ער אינגאנצן ארויס פון די כלים און געהאט א הקפדה אויף יעדער וואס איז דארט געווען טאמער קומט מען אים נישט איבערבעטן.

היאך יתקיימו שניהם?

נאר וואס דען? ס'האבן זיך געדרייט ארום אים שקצים וואס האבן פארקויפט שקרים וכזבים און געארבעט אנצומאכן א שטינק און באשמוצן די סאטמאר רב פאר'ן חטא פון זיך נישט מכניע זיין פאר'ן בעלזער רב. האבן זיי קודם פארדרייט זיינע ווערטער און פארקויפט אז ער האט געזאגט אז ר' אהרעלע האט געמאכט די עגל. נאכדעם האבן זיי ארויסגעלאזט א שמועה אז ס'איז דא א גרויסע הקפדה און מ'מוז גיין איבערבעטן און פאר'ן בעלזער רב האבן זיי פארקויפט עפעס א באבע מעשה פארוואס דער עולם קומט איבערבעטן

[[NAMELESS]]

ס'האבן זיך געדרייט ארום אים שקצים וואס האבן פארקויפט שקרים וכזבים און געארבעט אנצומאכן א שטינק און באשמוצן די סאטמאר רב פאר'ן חטא פון זיך נישט מכניע זיין פאר'ן בעלזער רב. האבן זיי קודם פארדרייט זיינע ווערטער און פארקויפט אז ער האט געזאגט אז ר' אהרעלע האט געמאכט די עגל. נאכדעם האבן זיי ארויסגעלאזט א שמועה אז ס'איז דא א גרויסע הקפדה און מ'מוז גיין איבערבעטן און פאר'ן בעלזער רב האבן זיי פארקויפט עפעס א באבע מעשה פארוואס דער עולם קומט איבערבעטן

רבי ישראל וועלץ ראב״ד בודאפעסט פלעגט דעמאלטס יעדן טאג לערנען צו סתם פארברענגן מיט בעלזא רב, נאך דעם שבת האט אים בעלזא רב האט פארציילט וואס סאטמאר רב רעדט אלץ צוזאם אויף אים, וביניהם גאר שמוציגע זאכן וואס איז ממש א בושה נאכצוזאגן, רבי ישראל האט אים פרובירט מסביר צו זיין אז ס׳איז נישט אמת אבער בעלזא רב האט אים נישט געוואלט גלייבן, ביז בעלזא רב האט מסכים געווען אז אויב סאטמאר רב וועט שיקן צוויי אידן אים זאגן אז ס׳איז נישט אמת דאן וועט ער עס אנעמען, רבי ישראל האט געשיקט זיין זון (דאכט זיך מיר אז די נאמען איז נחמן) צו סאטמאר רב׳ס אכסניה אבער קיינער האט נישט געוואלט גיין צו בעלזא רב, (שמעתי פון איינעם פון די דעמאלטס׳דיגע שטוב מענטשן אז מ׳האט מורא געהאט) האט סאטמאר רב געזאגט אז ער מאכט דעם נחמן מיט זיין פאטער אלץ א שליח, ווען רבי ישראל איז אנגעקומען צו בעלזא רב אין א אנדערע צייט ווי געווענדליך צוזאמען מיט זיין זון האבן די גבאים דערשמעקט וואס דא גייט פאר און מ׳האט זיי געמאכט ווארטן פאר איבער דריי שעה, ווען דער זון האט אנגעהויבן פארפירן אז זיין פאטער האט אלץ געקענט אריינגיין צו בעלזא רב ווען ער האט נאר געוואלט און פארוואס זאל מען אים יעצט מאכן ווארטן אן קיין סיבה, האבן זיי אים דערלאנגט א פראסק און ארויסגעווארפן צוזאמען מיט זיין פאטער, און דעמאלטס האט זיך אויך גענדיגט זיין חברותא׳שאפט מיט בעלזא רב. (געהערט פון איינעם וואס הרב וועלץ האט אים עס פארציילט)

[berlbalaguleh]

שמעון וואלף: קודם וויל איך קלאר מאכן א וועלט'ס טעות. לו יצוייר אז די סאטמאר'ע רב האט געזאגט דעם אויסדרוק אז..."אהרן האט אויך געמאכט דעם עגל"...האט ער בשום פנים ואופן נישט מכוון געווען אויף בעלזא'ער רב. כאטש ער הייסט אויך אהרן. ער האט נאר גענוצט דעם אויסדרוק צו ווייזן אז א מנהיג קען זיך אויך אמאל טועה זיין. און דאס איז גארנישט קובע אויף א געוויסן מענטש...!

[berlbalaguleh]

אחר בקשת מחילה מכבוד ר' בערל וועל איך דיר פרעגן ולטעמיך, אויב טענה'סטו אויפן גרי"ז פארן זיך אויסדרוקן אזוי אויפן בעלזער רב, פון וואנעט נעמסטו דעם ביליגן שפראך אויף א איד א ת"ח ממובחרי תלמידי הגר"ח מבריסק וידיד נפש להגאונים ר' ברוך בער ור' אלחנן וועלכער האט אויפגעשטעלט א שיינע פאר תלמידים יראים ושלמים על אדמת אמעריקע, בלויז פאר דעם איינעם סיבה ווייל ס'שמעקט דיר נישט א געוויסע פאליטיק וואס ער האט געהאט מיט א רבי'ן וואס דו האסט מחליט געווען אז ראחד"ל איז נישט געווען דער בר הכי זיך צו דינגען מיט איהם? (אדער סתם אזוי ווייל דו האסט געלייענט זיינע בריוון און ס'איז נישט געווען דיין גלאז טיי...) נישט איך און נישט דו, און לכאורה קיינער, ווייסן נישט וואס דארט איז באמת פארגעקומען. חזור בך.

ריכטיג: דו זאגסט טאקע א פאר שטארקע נקודות. נאר די זאך וואס האט מיך ארויסגענומען פון די כלים איז, אז איך האב א סאך געליינט איבער די מסירת נפש ממש און די אומגעהויערע ייסורים וואס דער מהריי"ץ איז אדורכגעגאנגען אין קאמוניסטישן רוסלאנד כדי אויפצוהאלטן תלמודי תורה פאר אידישע קינדער און מקוואות טהרה. כאטש די יעווסעקעס, ימ"ש. די אידישע אפטיילונג פון די קאמוניסטישע פארטיי, וועלכע זענען געווען אויסגעשטאט און האבן געארבעט מיט איין ציעל. אונטערצוברענגען אידישקייט און אויסהרג'נען א יעדן איינעם וואס ארבעט לטובת קיום התורה והמצוות. זיי האבן איהם צו ערשט געווארנט מיט גוטן אז ער זאלל אויפהערן מיט זיינע פעולות. נאכדעם האבן זיי איהם ארעסטירט און געפייניגט. אויך געסטראשעט מיט'ן לעבן. און ער האט זיך גארנישט דערשראקן פון זיי. און ווען זיי האבן אים געפרעגט אויב ער גייט ווייטער אנגיין מיט זיינע פעולות האט ער זיי אפן געזאגט אז יא. און דער הויפט פון די לענינגראד'ער טשעקא/נ.ק.וו.ד. האט איהם אפן געסטראשעט מיט א ביקס אז ער גייט איהם שיסן. האט ער זיך בכלל נישט געמאכט צו טון פון איהם. ולא קם ולא זע ממנו. איז געקומען דער מלאך און האט איהם באוואשן (דא אין אמעריקע.) כאחד הרקים. דאס האט מיר זיייער שטארק וויי געטון. איינער וויל זיך אפטיילן פון א געויסן רבי'ן אדער חסידות, קען ער עס טון בדרך כבוד. נאר נישט מבטל זיין דעם גאנצן מענטש. כאילו ער איז א פראסטער יונג פון די גאס. אויך האט דער מהריי"ץ געהאט גרויס צער פון זיין טאכטער חי' מושקא. לעומת די אנדערע טאכטער חנה, וועלכע איז געווען אן ערליך מיידל. ווייל חי' מושקא איז געווען א סטודענטקע אין לענינגראד'ער אוניווערזיטעט. און זי האט זיך דארט באקענט מיט איהר שפעטעריגן מאן ר' מנחם מענדל שניאורסאן. און דער מהריי"ץ איז געווען זיייער שטארק צופרידן מיט דעם מצב. ווייל ער האט זי געראטעוועט פון פארפאללן ווערן אין שאול תחתית. וד"ל. זי האט אפילו אונטער איהר חופה גערייכערט ציגארעטלעך...! אויך איז זי נאך די חתונה נישט געגאנגען צוגעדעקט די האר ווי אן ערליכע אידישע טאכטער דארף צו גיין. ס'איז דא פיקטשערס ווי אפילו אויף איהר עלטער גייט זי מיט א האלב אויפגעדעקטן קאפ...!

[ליטוואק פון בודאפעסט]

וואס פעלט יעצט אויס צו באוואשען חיה מושקא? זי האט אויך געהאלפען דער מלאך אין זיין טעטען?

Sent from my LG-K373 using Tapatalk

[[NAMELESS]]

ר' בערל, פריי דיך אז דו האסט נישט געוואוינט אין דעם זעלבן לאנד און דער זעלבער צייט פון חיה מושקא'ן ווייל דו ווייסט נישט צו וואלסט געווען אזוי ווי איר אדער נאך ערגער.

[איש חזון]

נאך דער פטירה פון בעלזא רב, איז געווארען אויף איהם ארויף געלייגט כאילו ער איז געוועהן "מלאך" א 'מלאך אלקים'...

דער בריסקע רב הגרי"ז זצ"ל וועלעכע האט נישט געקענט דערליידען קיין אויסגעלופטערטע גוזמאות צוליב זיין געוואלדיגע אמת, [בפרט אויף חסידישע רבי'ס...] האט רעאגירט: דו, איך און זיי האבן נישט קיין השגה וואס דאס איז א מלאך, אבער איין זאך איז הכל מודים אז א "אינו מן הברואים" איז ער זיכער געוועהן...

שארף!!

דער בעלזער רב שליט"א האט געזאגט דאס זעלבע ביים יארצייט כ''א אב תשע''ו.

[ליטוואק פון בודאפעסט]

און ווער זאגט דיר אז דולה ומשקה האט עס נישט דארט געהערט? און ווער זאגט דיר אז דולה ומשקה איז נישט בעלזער רבי אליינס?

Sent from my LG-K373 using Tapatalk

[berlbalaguleh]

ר' בערל, פריי דיך אז דו האסט נישט געוואוינט אין דעם זעלבן לאנד און דער זעלבער צייט פון חיה מושקא'ן ווייל דו ווייסט נישט צו וואלסט געווען אזוי ווי איר אדער נאך ערגער.

בן אדם: איך דזשאדזש זי נישט. איך האב נאר אראפגעברענגט די פאקטן. אויך האט מיך זייער שטארק געשטערט אז אן אזוי-גערופענע רביצן.ספעציעל די טאכטער פון אזא גרויסן מענטש, זאלל זיין אזוי גלייכגילטיג צו די יסודי הדת. ניין. איך בין יעצט נישט גרייט אריינצוגיין אין א ליגל דעבאטע אויב מ'דאורייתא אדער נאר מדרבנן אדער מכח די אונגערישע רעבעלעך איז א אידישע פרוי מחוייב צו צודעקן איהרע האר. זאלל עס זיין מיט א שייטל. א לאנג און פענסי שייטל. פיין. אבער נישט גיין הוילן קאפ, רח"ל...!

[ליטוואק פון בודאפעסט]

מאכט׳ס אן אשכול דערוועגען. דאס פארדרייען אשכולות איז דער אב פון אלע לעצטיגע צרות

Sent from my LG-K373 using Tapatalk

[די קעניג פין אמעריקע]

געברענגט פון א אנדערען אשכול. אבער ס׳באלאנגט דא.

דער הייליגער בעלזע רב זי"ע האט געבעטן דעם הייליגער קלויזענבורגע רב זי"ע
ער זאל ארויסקומען מיט א פסק: אז מען דארף נישט מאכן קיין "ברכת הגומל" ווען מ'פליעט מיט א עראפלאן,
היות עס איז געווען א נייע טראנספערטאציע מיטל וואס מען האט דאמאלטס אנגעהויבן צו ניצן,
און ער האט דעמיט געוואלט אז א פוסק וואס זיינע פסקים ווערן אנכגענומען אין הימל
זאל פסק'ענען אז מען דארף נישט גומל בענטשן ווייל עס איז נישט בחזקת סכנה, כך שמעתי

וואס האט די קלויזענבורגער רב געפאסקענט?

[ליטוואק פון בודאפעסט]

אין אגרות משה האט ער א תשובה אז מ׳דארף יא בענטשען גומל. דער אמת איז, ווען איינער גייט אויף א שיף אין ים, מאכט ער א ברכה. ווען דח שיף איז טויזענטער מילל העכער דער ים, זאל ער עס פלוצלונג נישט זאגען?

Sent from my LG-K373 using Tapatalk

[מיש-נייעס]

אין אגרות משה האט ער א תשובה אז מ׳דארף יא בענטשען גומל. דער אמת איז, ווען איינער גייט אויף א שיף אין ים, מאכט ער א ברכה. ווען דח שיף איז טויזענטער מילל העכער דער ים, זאל ער עס פלוצלונג נישט זאגען?

Sent from my LG-K373 using Tapatalk

א שיף אויפ'ן וואסער איז א ריכטיגע מקום סכנה, א פליגער ווייטער איז ווייניגער שאנס אין סכנה (אין פראצענט) פון א מענטש שפאצירט אריבער די גאס, סאו לכאורה דאס זענען די סברת האוסרים

[ליטוואק פון בודאפעסט]

די חשבונות האבען גארנישט מיט טשאנסעס, און די סברות פון תורה האבען געווענדליך נישט מיט טשאנסעס. א מענטש אין די וואסער איז טויט. מיט א שיף צווישען איהם און די וואסער, איז ער באשיצט פון די טויט אין וואס ער געפונט זיך. פאר׳ן ארויסגייען פון די סכנה דארף ער ברענגען א קרבן תודה. דער שיף אין די הייך איז נישט אנדערש.

Sent from my LG-K373 using Tapatalk

[מיש-נייעס]

די חשבונות האבען גארנישט מיט טשאנסעס, און די סברות פון תורה האבען געווענדליך נישט מיט טשאנסעס. א מענטש אין די וואסער איז טויט. מיט א שיף צווישען איהם און די וואסער, איז ער באשיצט פון די טויט אין וואס ער געפונט זיך. פאר׳ן ארויסגייען פון די סכנה דארף ער ברענגען א קרבן תודה. דער שיף אין די הייך איז נישט אנדערש.

Sent from my LG-K373 using Tapatalk

היות דו ביסט דאך א ליטוואק קען איך דיך נישט אפווענדן ווייל די שרייבט מיט א ריכטיגע ליטווישע גאונ'עס (דרך אגב איך האב דיך גע'לייק'ט ווי די האסט אזוי שיין צונומען דעם ענין ממש ווי א ר' חיים)
און לכאורה דאס איז טאקע די סברה פונם אגרות משה ז"ל
אבער מקען אריינגיין אין א דיון אין דעם אז היות די טעם הענין איז ווייל דער מענטש איז ניצול געווארן פון סכנה קען מען נאכאצץ פונאנדערטיילן א פליגער פון א שיף

[[NAMELESS]]

כ'האב אמאל געהאט א קונטרס 'דרכי נועם' מיט א לענגערע בירור דערוועגן פון הרב שווייצער פון מאנסי, כ'געפון עס עפעס נישט יעצט. איינער ווייסט פון וואס כ'רעד?

[די קעניג פין אמעריקע]

ספק ברכות להקל. און וויבאלט עס שטייט נישט בפירוש און שלחן ערוך אז מ׳דארף מאכען א ברכה ווען מ׳פארט אויף א פליגער since ס׳דאך נישט געוועהן קיין פליגער, קומט אויס אז ס׳א ספק וואס מ׳זאל טוהן. ממילא איז להקל. אזוי איז בפשטות. אנדערע הסברים זעמכם געקראכען אויף גראדע ווענט. אזוי האט דער בעלזער רב געפסקענט טאקע אז מ׳זאל מאכען אהן א שם ומלכות. דאכצעך אז די בעלזער טוהען נאך היינט אזוי.

[די קעניג פין אמעריקע]

אויב איז דא א בעלזער זאל ער קאנפירמען.

[[NAMELESS]]

קעניג, דיין סברא איז נישט מאסגעבנד, היות די הלכה איז "עוברי ימים", גארנישט וועגן א שיף צוטוהן.

[קומזיץ]

.

[די קעניג פין אמעריקע]

קעניג, דיין סברא איז נישט מאסגעבנד, היות די הלכה איז "עוברי ימים", גארנישט וועגן א שיף צוטוהן.

אבער דאך איז די סארט מיטל נישט געווען און די צייטען וואס די הלכה איז געשריבן געווארען. האט די בעלזער רב חושש געווען. אויב האסטו אביסל געליינט וועגען בעלזער רב וועסטו זעהן אז ער פלעגט אסאך חושש זיין אויף ווייטע ווייטע חששות. ער האט נישט געזאגט ח״ו נישט צו מאכען די ברכה בכלל ווי באלט בפשטות און שלחן ערוך דארף מען דאך יא מאכען די ברכה. אזוי ווי די האסט דאך געשריבען. נאר היות ער איז נישט געווען ביליון פראצענט זיכער אז די שלחן ערוך רעדט פון א פליגער אויך, האט ער געהייסען אויס לאזען שם ומלכות.

[חיים'ס ישיבה]

הרב מוואדריטש זאגט נאך בשם איינעם אויף זיין האט ליין. אז די בעלזא רב האט געזאגט, אז דאס וואס די ארטעדאקסי האט געטוען אין אונגארן, טוט היינט די אגודת ישראל.
מען קען עס הערן אויף #199 #4 7189066428

[רביה''ק זי''ע]

מ'האט דיר אויך איינגערעדט אז דער בעלזער רב איז נישט געווען קיין מענטש מיט מענטשליכע געברויכען און געפיהלען? איך האב נישט קיין אינטערעס אזוי צו גלייבען.

מיך האט מען נישט איינגערעדט אזוי, ווי ווייט איך ווייס פלעגט די רב קיינמאל נישט רעדן פון וואס ס'איז געווען פאר'ן און ביים קריג, ווייל ער האט נישט געוואלט 'האבן קיין טענות אויפ'ן אויבערשטן'.