בעלזא, בריסק און סאטמאר

[קפה נמס]

viewtopic.php?p=294329#p294329

[סמבטיון]

שמעון וואלף אר יו פאר ריעל??
איך קען נישט מעסטן קיין צדיקים , און קיינער קען נישט אבער פארגלייכן דעם רימניצער צדיק מיטן בעלזער רב ז"ל איז ווי.. שוין לאמער בעסער נישט געבן קיין משלים.

[ליפא]

שמעון וואלף אר יו פאר ריעל??
איך קען נישט מעסטן קיין צדיקים , און קיינער קען נישט אבער פארגלייכן דעם רימניצער צדיק מיטן בעלזער רב ז"ל איז ווי.. שוין לאמער בעסער נישט געבן קיין משלים.

קענסט מעסטן צדיקים אדער נישט? ביזט זיך סותר מניה וביה

[Buddy]

It is a old observation about many rebbes beginning from besht

[חכם-לב]

די פראגע איז א גוטע, און די תשובה, וואס מאנכע וועלן נישט ליב האבן איז צווייפאכיג. דינאסטיע און מיסטעריע.

קודם איבער דאס וואס אלע רבי'ס זענען געגאנגען קיין בעלזא, איז קיין ראיה, זיי האבן אים קוים געקענט, ס'איז פשוט דינאסטיע און כ'וועל ערקלערן.

די שאלה קען געפרעגט ווערן אין פילע וועגן, צום ביישפיל, פארוואס איז נישט די גרעסטע תלמיד חכם, חכם, און ערליכער די רבי און די משפיע פאר די גאנצע עדה אין יעדן חסידות, פארוואס איז דער בריסקער, דער סאטמארער און בעלזער די רבי/ראש ישיבה היינט? די תירוץ איז דינאסטיע. ברענד נעים.

דאס איז די ערשטע און עיקר אונטערשייד צווישן בעלזא מיט טאהש-רימניץ.

דערנאך קומט די חלק המיסטעריע, די שמאלקעפיגקייט פון שרייבן וועגן הונדערט-פופציג-יאר נשמה, מדריגות, דברי הבל שטות ורוח כמבואר בפירוש המשנה להרמב''ם. דאס מאכט גרויס א מענטש בעיני די המון עם. מ'זאגט אז ס'איז דא מער ווי מען קען זעהן, מ'זאגט ס'דא מער ווי תורה, מער ווי עבודה מער ווי גמילות חסדים. די פארקרומטקייט אז מ'איז פארנומען מיט דעם 'נותן התורה' שמועסט מיט מלאכים און צורייסט גזירות, דאס איז א פארקריסטליכייט מאכן פון יהדות. די ראשונים רעדן שוין פון די שטותים, וכן היה בשאר דורות השבתאים וכדומה. דאס אז ס'זענען געווען אפאר אונגארישע בחורים וואס זיי זענען די מבין געווארן אויף אזויגערופענע 'ענינים נשגבים' 'מחשבות קדושות' וכו' וכדומה איז מדברי חלומות שלא מעלין ולא מורידין.

'די רב האט זמן פאר'דביקה'ט' - דאס איז איינער פון די פילע סלאגאנען, וואס מיינט דאס רבוש''ע? אפשר האט ער געטראכט פון זיינע קינדער וואס זענען ארויף על מוקד ד'? נא, פאר'דביקה'ט.


הי לך ההבדל. יעצט קומען די מחאות.


אבער אז איר ווילט דווקא וויסן גדלות, איז דאס עצם זאך אז א איד איז זיך מנזר פון עולם הזה מיט א כוונה לשם שמים איז א גרויסע און שווערע זאך. די בעלזא רב ז''ל איז געווען א גדול בתורה וביראת שמים, מענטשן האבן זיך געדרייט דארטן בכל השעות והימים. ס'דא פיל באשריבן, טאקע רובא דרובא שטותים אבער מ'קען זיין א בורר אוכל מתוך פסולת און זעהן אז ס'איז נישט סתם א בבא מיט באבע מעשיות.

איבער א שינוי הנהגה, כנראה אז נאכן קריג איז געווען אינגאנצן אנדערש, ויש לי תאוריה בזה. און אלע וואס שרייבן און דערציילן קענען נאר נאכן קריג, זיי האבן נישא געקענט דעם כאריזמאטישן גאליציאנע תלמיד חכם כאראקטער וואס די רב איז געווען.

איבער די היסטאריע ביים קריג האב איך שוין ערווענט און איך האב חרטה מחמת כמה טעמים הכמוסים איתי. ותסמר שערות אנוש.

[שמעון וואלף]

שמעון וואלף אר יו פאר ריעל??
איך קען נישט מעסטן קיין צדיקים , און קיינער קען נישט אבער פארגלייכן דעם רימניצער צדיק מיטן בעלזער רב ז"ל איז ווי.. שוין לאמער בעסער נישט געבן קיין משלים.

א וויזניצע האלט זיין רבי גרעסער ווי אלע אנדערע די זעלבע אין גור, סאטמאר, חב"ד און אויך בעלז.
ווען א גור'ר חסיד וועט דיר זאגן אז די קלויזענבורגע רב איז נישט קיין דמיון צום לב שמחה וועסטי טראכטן ביי דיר אז יענער איז דאך אויפגעוואקסן אין גור און מ'האט אים אויסגעלערענט פון קליינווייז אן אז זיין רבי איז די גרעסטע, איז פארשטענדליך פארוואס ער האלט אזוי. די זעלבע מיט דיר. זייענדיג א בעלזע חסיד איז פארשטענדליך אז די גייסט זאגן אז קיינער קומט נישט נאנט צום גרויסקייט פון בעלזע רב. איינער וואס איז אבער נישט אויפגעוואקסן אין בעלז און האט געהערט גרויסע זאכן סיי אויף בעלז און סיי אויף רימניץ וועט האלטן אנדערש ווי דיר.

אדרבה, זיי מסביר פארוואס די האלטסט בעלזע רב איז געווען גרעסער ווי די רימניצער

און בד"ו איך בין נישט מדמה די רימניצע צדיק מיט די בעלזע רב ז"ל. איך בין מדמה די רימניצע רבי ז"ל מיט די בעלזע רב ז"ל

[רביה''ק זי''ע]

"די שיטה הקדושה פונעם הייליגן___דהיינו שמאלקעפיגקייט..."

[ליטוואק פון בודאפעסט]

לדעתי איז עס נאך מער. ווען איינער וואלט אויפגעקומען מיט א חיבור בכת"י אויף ש"ס צו קבלה, מלא חריפות וידיעות, הבנה ויגיעה, וואלט עס זייער געשטערט די בעלזער קרייז.

נישט נאר קענען זיי עס אננעמען ווען עס איז אומפארשטענדליך, נאר דוקא ווייל עס איז אומפארשטענדליך, ודו"ק

Sent from my LG-K373 using Tapatalk

[בעל-הכרם]

די פראגע איז א גוטע, און די תשובה, וואס מאנכע וועלן נישט ליב האבן איז צווייפאכיג. דינאסטיע און מיסטעריע.

קודם איבער דאס וואס אלע רבי'ס זענען געגאנגען קיין בעלזא, איז קיין ראיה, זיי האבן אים קוים געקענט, ס'איז פשוט דינאסטיע און כ'וועל ערקלערן.

די שאלה קען געפרעגט ווערן אין פילע וועגן, צום ביישפיל, פארוואס איז נישט די גרעסטע תלמיד חכם, חכם, און ערליכער די רבי און די משפיע פאר די גאנצע עדה אין יעדן חסידות, פארוואס איז דער בריסקער, דער סאטמארער און בעלזער די רבי/ראש ישיבה היינט? די תירוץ איז דינאסטיע. ברענד נעים.

דאס איז די ערשטע און עיקר אונטערשייד צווישן בעלזא מיט טאהש-רימניץ.

דערנאך קומט די חלק המיסטעריע, די שמאלקעפיגקייט פון שרייבן וועגן הונדערט-פופציג-יאר נשמה, מדריגות, דברי הבל שטות ורוח כמבואר בפירוש המשנה להרמב''ם. דאס מאכט גרויס א מענטש בעיני די המון עם. מ'זאגט אז ס'איז דא מער ווי מען קען זעהן, מ'זאגט ס'דא מער ווי תורה, מער ווי עבודה מער ווי גמילות חסדים. די פארקרומטקייט אז מ'איז פארנומען מיט דעם 'נותן התורה' שמועסט מיט מלאכים און צורייסט גזירות, דאס איז א פארקריסטליכייט מאכן פון יהדות. די ראשונים רעדן שוין פון די שטותים, וכן היה בשאר דורות השבתאים וכדומה. דאס אז ס'זענען געווען אפאר אונגארישע בחורים וואס זיי זענען די מבין געווארן אויף אזויגערופענע 'ענינים נשגבים' 'מחשבות קדושות' וכו' וכדומה איז מדברי חלומות שלא מעלין ולא מורידין.

'די רב האט זמן פאר'דביקה'ט' - דאס איז איינער פון די פילע סלאגאנען, וואס מיינט דאס רבוש''ע? אפשר האט ער געטראכט פון זיינע קינדער וואס זענען ארויף על מוקד ד'? נא, פאר'דביקה'ט.


הי לך ההבדל. יעצט קומען די מחאות.


אבער אז איר ווילט דווקא וויסן גדלות, איז דאס עצם זאך אז א איד איז זיך מנזר פון עולם הזה מיט א כוונה לשם שמים איז א גרויסע און שווערע זאך. די בעלזא רב ז''ל איז געווען א גדול בתורה וביראת שמים, מענטשן האבן זיך געדרייט דארטן בכל השעות והימים. ס'דא פיל באשריבן, טאקע רובא דרובא שטותים אבער מ'קען זיין א בורר אוכל מתוך פסולת און זעהן אז ס'איז נישט סתם א בבא מיט באבע מעשיות.

איבער א שינוי הנהגה, כנראה אז נאכן קריג איז געווען אינגאנצן אנדערש, ויש לי תאוריה בזה. און אלע וואס שרייבן און דערציילן קענען נאר נאכן קריג, זיי האבן נישא געקענט דעם כאריזמאטישן גאליציאנע תלמיד חכם כאראקטער וואס די רב איז געווען.

איבער די היסטאריע ביים קריג האב איך שוין ערווענט און איך האב חרטה מחמת כמה טעמים הכמוסים איתי. ותסמר שערות אנוש.

איז מיט וואס איז די בעל שם טוב ותלמידיו אנדערש?

[חכם-לב]

בעל הכרם:
היזק ראייה אנכי רואה, נזקי פירות במיטב שדהו וכרמו, וקוצים אני מכלה מן הכרם.

איך ווייס נישט צו דו ביסט א תם, אדער מאכסט א פנים פון א תם און שטויסט ווי א מועד.

די בעל שם הק' ותלמידיו, איז קיין פארגלייך, די חברייה הקד' האט געמאכט א מהפכה אין יהדות לדורי דורות, אין בית המדרש און אין גאס. די מושגים און ערכים וואס חסידות האט געברענגט צו די וועלט הלא הם כתובים בספרים, דאס איז געווען נייע זאכן אין די אידישע וועלט, אין עניינים פון בכל דרכיך דעהו, נישט טוהן מצות אנשים מלומדה, טוהן חסד, דאווענען בהשתפכות הנפש, תורה בטהרה, תורה לשמה, מסירת נפש פאר א איד, העלפן אידן, יראת הרוממות, אהבת השם, אהבת ישראל, נישט מסיח דעת זיין פון קידוש השם, טוהן מצוות אהן פניות ועוד ועוד, קוק נאר אביסל אין ספרים, אפילו אין צעטיל קטן. דאס איז געווען פרישע זאכן וואס אין די קהילה ווערטשאפט האבן די זאכן נישט עקזיסטירט. און ס'זענען געווען רבי'ס וואס האבן זיך אויסגעצייכנט אין געוויסע עניינים שהזכרנו, און זיי האבן דאס געלערנט מיט זייערע תלמידים. נאכדעם איז געווען ענינים פון ברכות וישועות פאר דארפסלייט וואס די קוה האט אויפגעהערט געבן מילך, און דאס איז אויך געווען אנ'ענין אין העלפן אידן. (נאך א גרויסע פאקטאר איז געווען די ענין פון קבלה ופנימיות התורה ואכמ''ל). דאס איז אלעס געווען ענינים ארויפצוברענגען דעם מענטש, די עולם, די תלמידים, און זיך זעלבסט, אז דער 'מענטש' גופא זאל האבן מער משמעות באשר הוא אדם לפני הקב''ה. די ענין איז נישט געווען מאכן פון א מענטש א מלאך.

יעצט צוריק קיין בעלזא, דאס וואס האט דיך געבאדערט אז האסט נישט געהערט קיין נארמאלע מעשיות האסטו רעכט, עס איז ריכטיג אז בעלזא איז פארדרייט געווארן אינעם לעצטן יאר הונדערט מחמת כמה סיבות שאין לפורטם כי רבים הם על ידי נביאך והפסיכולוגים שאין להם לוגיקה, ממילא אין בעלזא וועסטו נאר הערן און ליינען איבער געבענטשטע מטבעות און וויפיל מאל ער האט געשמייכלט. אבער ליידער זיי אליין פונקט ווי די סאטמארע זענען נישט קיין מבין אויף זייער אייגן רבי. די בעלזא רב ז''ל איז געווען אנ'עקזעמפלאר פון די אלע מעלות שמניתי למעלה ועוד, ער איז געוועהן א מענטש, נישט א גאט און נישט קיין מלאך ולא שרף...

...אבער א מענטש.

[נקודת-אמת]

מ'דארף גלייבן אז ס'איז גדלות...
קען מיר איינער דא העלפן. וואס איז געווען די גדלות? עס זענען געווען און ס'איז נאך אלס דא רבי'ס וואס פירן זיך קוריאז און זיי האבן נישט אזא הערצה.

בשעת'ן לייענען דיין תגובה האט זיך מיר געדאכט פון דיין ווייטאג אז אדער ביסטו אדער א קרעטשניפער חסיד

דערמאנסט מיר א גוט'ס, וועל איך דאס ארויף-שרייבן לטובת חברי השטיבל:
אמאהל האט זיך אויסגעדרוקט כ"ק אדמו"ר רבי איתמר לייפער מבישטינא-ירושלים-וכל-העולם שליט"א (דער בישטענער רעבין פון די גענצע וועלט)
(זיינע ברידער זענען די פון פתח-תקוה און פון קרית-טאהש, לאנגע תקופות האט ער זיך געדרייט אין ב"פ, אין סקולען און נאך מקומות)
ווען די ארומיגע האבן ארום גערעדט וועגן מרן אהרן קדוש ה'
האט ער זיך אנגערופן במתק לשונו:
"יעך ווייס נישט וואס דער וועלט מאכט אזוינע עסק פונעם בעלזער רב זכרונו לברכה,
דער איז בכלל נישט געוועהן קיין אייניקל פון דער רעבי'ן ר' מרדכי'לע [הרה"ק ר' מרדכי מנאדווערנע] זכותו-יגן-עלינו"
ודפח"ח...

[נקודת-אמת]

דאס איז א פארקריסטליכייט מאכן פון יהדות. די ראשונים רעדן שוין פון די שטותים, וכן היה בשאר דורות השבתאים וכדומה.
אבער אז איר ווילט דווקא וויסן גדלות, איז דאס עצם זאך אז א איד איז זיך מנזר פון עולם הזה מיט א כוונה לשם שמים איז א גרויסע און שווערע זאך.

נאך א גוט'ס וועגן דעם בעלזער צדיק זי"ע, ובעיקר בעניין השגה בו ע"י אנשים פשוטים ומגושמים
אמאהל האט אריינשפאצירט צום רב-זכרונו-לברכה'ס טיש א יידעלע א פראסטער יוד וואס האט קיין השגה ביים רב'ס הנהגות ועבודות ניט געהאט
(געדענק איך נישט אויב די מעשה האב איך געהערט על זמן שהותו בקטמון או בתל-אביב)
און דער יודעלע האט זייער לאנג געווארט ביז דער רב זכרונו לברכה איז אריינגעקומען פיהרן דאס טיש
ענדליך האט דער רב זכרונו לברכה אריינשפאציט אין ביהמ"ד, און האט אנגעפאנגען זיך צו-צו-גרייטן קידוש צו מאכן,
און דער יודעלע האט באמערקט אז ס'געדויערט לאנג האט ער געזאגט פאר זיין נעבער אז ער איז מלא רחמים אויפ'ן רב ז"ל וואס ער איז נעבעך אזוי הונגעריג,
נאך א שטיק צייט האט דער רב זיך גענומען קידוש מאכן און זיך געוואשן צום שבת-טיש
און כדרכו בקודש גענומען א בעלזער שיעור פונעם חלה, (וואס איז כידוע א גרויסע שיעור)
האט דער יודעלע געזאגט פאר די נעבער אז מ'זעהט אז דער רב איז געוועהן אזוי הונגעריג און יעצט ב"ה דער רב האט שוין געגעסן...
דערנאך ביי די אנדערע מאכלים ווי פיש, יאהך, פערפל, צימעס, און די פלייש האט דער רב כדרכו קוים א לעק גענומען דערפון,
האט דער יוד געזאגט פאר יענע נעבער "אשאד א שאד אז דער רב האט זיך אזוי אנגעגעסן ביי די חלה, יעצט קען ער נישט עסן די מאכלים...
(איך האב מורא אז [tag]בעל-הכרם[/tag] וואלט אויך אזוי אפגעלערנט די טיש...)

[בעל-הכרם]

חכם לב שכויעך פאר די ענטפער מיט די שטעכעס, האסט א שפראך! איך פארשטיי נישט תסמר שערות אנוש אדער בעלזא רב איז געווען גרויס?

[berlbalaguleh]

תכלית, קען איינער שרייבן גדל'ישע זאכן וועגן בעלזע רב אדער קומט מען אייביג צוריק צום נקודה אז מ'דארף גלייבן?
איך ווייס אויך פון די אלע גרויסע אידן וואס האבן געהאלטן פון בעלזע רב און איך בין מבטל דעתי לדעתם הגדולה. אבער @בעל הכרם פרעגט דאך טאמער ס'איז דא עפעס צו דערציילן, דברי חכמה, גאונות, התמדה, מסירת נפש וכדומה? טאמער האט איר נישט וואס צו דערציילן וועט קיינער נישט ברוגז זיין אבער ביטע נישט איבערקייען דאס וואס יעדער ווייסט.

אמת, מ'דערציילט הימלישע זאכן אויפ'ן בעלזע רב אבער די זעלבע דערציילט מען אויך אויף די רימניצע רבי און צוגאב צו זיין מסירות נפש אינטער די קאמיניסטן. ביי מיר זענען זיי ביידע אויף די זעלבע דרגא אבער משום איזה סיבה ווילן אסאך מענטשן דאס נישט פארשטיין.
פארוואס טאקע?

שמעון וואלף: איך וועיס נישט (מלשון סקווירא) אויב דו ווילסט עכט עפעס הערן אדער דו ווילסט אויפווייזן אז ס'איז נישטא וואס צו הערן. אבער 'עלל דערציילן א זאך וואס איך האב געהערט פון ר' שמואל פארגעס (שליט"א/ז"ל?) פון מאנטריאל. וואס ער איז געווען א הויז בחור פון בעלזער רב מהר"א אין בודאפעסט אונטער די וועלט מלחמה. אז אויך אין ארץ ישראל האט מען אייביג געזעהן שפתותיו מרחשין. און מ'האט געהערט (ווער ס'האט געהערט) ווי ער חזר'ט איבער ד' חלקי שו"ע...!

ניין. דער בעלזער רב, זצ"ל איז נישט ארויסגעגאנגען אין קיין וועלטס מלחמות. און נישט געפיהרט מערכות אקעגן א יעדן. אבער ער איז געווען א רב א גאון וצדיק קדוש וטהור...!

נאך א מעשה האביך מיך דערמאנט וואס איך האב געהערט פון מיין רבי אין חדר. (סאטמאר'ע חדר. און די רבי איז געווען זייער א באקאנטער סאטמאר'ע חסיד. וועלכער האט געוואוינט אין וויליאמסבורג. און איז שוין נפטר געווארן בשם טוב ובשיבה טובה.) אז מ'האט אמאל אריינגעברענגט פאר'ן רב א קאווע. און ס'איז אדורעך א שטיק צייט און ער האט עס נישט געטרונקען. ווען דער גבאי אדער הויז בחור האט געפרעגט פארוואס דער רב טרינקט נישט די קאווע. האט ער געזאגט..."וואו איז די קאווע...? איך זעה עס נישט"...! זאגט דער הויז בחור/גבאי..."ס'איז דא אויפ'ן טיש. האט דער רב געזאגט..."אבער איך זעה עס נישט"...! ביז מ'האט מברר געווען אז דאמאלס איז דער משגיח נישט געווען בשעת מ'האט געמאלקן די מילעך יענעם טאג...!

דו מוזסט עס נישט גלייבן...איט'ס עי פריה קאנטרי...! איך זעה שוין ווי די ליצני און רשעי הדור ווי (י---י--- און ק-ק ל--פ- און די אנדערע רשעים און טראללס וועללן זיך אונטערלאכן מיט זייערע בייזוויליגע וואנצעס...!

[חכם-לב]

בעל עגלה טייערע, טוט מיר ביטע א טובה און רעדט נישט וועגן בעת מלחמה. צווייטנ'ס די מעשה מיט די קאווע איז נישט געשעהן, פארדריי א צווייטן דעם ספאדיק.

[berlbalaguleh]

חכם לב: ס'שטייט (ערגעץ)..."חכם לב יקח מצוות"... אבער ס'שטייט נישט לא מאמין בקדושיו...!

[שמעון וואלף]

תכלית, קען איינער שרייבן גדל'ישע זאכן וועגן בעלזע רב אדער קומט מען אייביג צוריק צום נקודה אז מ'דארף גלייבן?
איך ווייס אויך פון די אלע גרויסע אידן וואס האבן געהאלטן פון בעלזע רב און איך בין מבטל דעתי לדעתם הגדולה. אבער @בעל הכרם פרעגט דאך טאמער ס'איז דא עפעס צו דערציילן, דברי חכמה, גאונות, התמדה, מסירת נפש וכדומה? טאמער האט איר נישט וואס צו דערציילן וועט קיינער נישט ברוגז זיין אבער ביטע נישט איבערקייען דאס וואס יעדער ווייסט.

אמת, מ'דערציילט הימלישע זאכן אויפ'ן בעלזע רב אבער די זעלבע דערציילט מען אויך אויף די רימניצע רבי און צוגאב צו זיין מסירות נפש אינטער די קאמיניסטן. ביי מיר זענען זיי ביידע אויף די זעלבע דרגא אבער משום איזה סיבה ווילן אסאך מענטשן דאס נישט פארשטיין.
פארוואס טאקע?

שמעון וואלף: איך וועיס נישט (מלשון סקווירא) אויב דו ווילסט עכט עפעס הערן אדער דו ווילסט אויפווייזן אז ס'איז נישטא וואס צו הערן. אבער 'עלל דערציילן א זאך וואס איך האב געהערט פון ר' שמואל פארגעס (שליט"א/ז"ל?) פון מאנטריאל. וואס ער איז געווען א הויז בחור פון בעלזער רב מהר"א אין בודאפעסט אונטער די וועלט מלחמה. אז אויך אין ארץ ישראל האט מען אייביג געזעהן שפתותיו מרחשין. און מ'האט געהערט (ווער ס'האט געהערט) ווי ער חזר'ט איבער ד' חלקי שו"ע...!

ניין. דער בעלזער רב, זצ"ל איז נישט ארויסגעגאנגען אין קיין וועלטס מלחמות. און נישט געפיהרט מערכות אקעגן א יעדן. אבער ער איז געווען א רב א גאון וצדיק קדוש וטהור...!

נאך א מעשה האביך מיך דערמאנט וואס איך האב געהערט פון מיין רבי אין חדר. (סאטמאר'ע חדר. און די רבי איז געווען זייער א באקאנטער סאטמאר'ע חסיד. וועלכער האט געוואוינט אין וויליאמסבורג. און איז שוין נפטר געווארן בשם טוב ובשיבה טובה.) אז מ'האט אמאל אריינגעברענגט פאר'ן רב א קאווע. און ס'איז אדורעך א שטיק צייט און ער האט עס נישט געטרונקען. ווען דער גבאי אדער הויז בחור האט געפרעגט פארוואס דער רב טרינקט נישט די קאווע. האט ער געזאגט..."וואו איז די קאווע...? איך זעה עס נישט"...! זאגט דער הויז בחור/גבאי..."ס'איז דא אויפ'ן טיש. האט דער רב געזאגט..."אבער איך זעה עס נישט"...! ביז מ'האט מברר געווען אז דאמאלס איז דער משגיח נישט געווען בשעת מ'האט געמאלקן די מילעך יענעם טאג...!

דו מוזסט עס נישט גלייבן...איט'ס עי פריה קאנטרי...! איך זעה שוין ווי די ליצני און רשעי הדור ווי (י---י--- און ק-ק ל--פ- און די אנדערע רשעים און טראללס וועללן זיך אונטערלאכן מיט זייערע בייזוויליגע וואנצעס...!

בערל, מעשה'לעך ווייס איך גענוג און אויפ'ן רימניצער איז אויך דא אזעלכע מעשיות. די שאלה איז אבער פארוואס זענען נאר דא די סארט ספאקי מעשיות. סא, וואס ווילסטי מחדש זיין דא?
און אגב, די מעשה וואס ג'י ברענגסט וועגן חזר'ן ד' חלקי שו"ע איז סותר אן אנדערע מעשה וואס איינער האט פריער געשריבן בשם רמ"א רוטנער אז די רב האט געהאט בעסער צו טון ווי לערנען

[כף הקלע]

דער גרויסער גאון דער קלויזנבורגער רב זצ״ל, דער גורער רבי ר ישראל זצ״ל , דער סקוירער קאלאראשער רבי זצ״ל, דער צעהלימער רב זצ״ל, דער פפאער רב זצ״ל, דער שאצצער רבי פון לאנדאן זצ״ל, רבי איציקל זצ״ל פון פאריז/ אנטווערפען, דער מאטערסדארפער רב זצ״ל, דער פרעשבארגער רב זצ״ל, דער ביאלער רבי זצ״ל, דער לעלובער רבי זצ״ל, און נאך אנדערע גדולי עולם, וועלכער האבען אליין געהאט הונדערטע אנהענגער און חסידים ותלמידים, האבען זיך אללע געוואנדען קיין בעלז לשמוע המעשה אשר יעשון בעניני ישוב ארץ ישראל והגישה הנכונה למדינת ישראל.

פעיק ניוז. מיין טאטע האט געלערנט ביים מאטעסדארפער רב. איך גלייב נישט אז מאטעסדארפער רב האט געהאט עפעס מיט בעלזער רב בכלל. ס'איז פריש געבאקען. ללמד על הכלל יצא.

Sent from my SM-G920P using Tapatalk

[חכם-לב]

חכם לב: ס'שטייט (ערגעץ)..."חכם לב יקח מצוות"... אבער ס'שטייט נישט לא מאמין בקדושיו...!

איך בין א מאמין בקדושיו (נישט אין בעלזא רב) אבער דיין קאווע שטות/מעשה קען נישט זיין אמת, ודבר פשוט הוא כביעתא בכותחא ויותר. קען אפשר זיין אז א סאטמאר חסיד האט געקוקט דערויף און האט עס מנסך געווען...

און כלפי וואס איז פארגעגאנגען אין די געטא'ס וואס איך האב שוין אמאל געשריבן און חרטה געהאט, וואס איך האב געשריבן נאר אפאר זאכן. (די בעלזא שוטים דרוקן די מעשיות מיט נעמען נאר זיי ווייסן נישט ווער די מענטשן זענען געווען, היסטוריה גייט זיי שטארק בייסן ברוב הימים - דארט איז אויך דא ראיה קעגן די קאווע מעשה סימן לדבר גע'גנב'עטע, מעגליך נישט געשאכטענע עופות בקראקא - הכל ממקורות בעלזא אם תעיין היטב) ממילא אמונות טפילות וועל איך לאזן פאר דיר.

[ליטוואק פון בודאפעסט]

דאס איז א פארקריסטליכייט מאכן פון יהדות. די ראשונים רעדן שוין פון די שטותים, וכן היה בשאר דורות השבתאים וכדומה.
אבער אז איר ווילט דווקא וויסן גדלות, איז דאס עצם זאך אז א איד איז זיך מנזר פון עולם הזה מיט א כוונה לשם שמים איז א גרויסע און שווערע זאך.

נאך א גוט'ס וועגן דעם בעלזער צדיק זי"ע, ובעיקר בעניין השגה בו ע"י אנשים פשוטים ומגושמים
אמאהל האט אריינשפאצירט צום רב-זכרונו-לברכה'ס טיש א יידעלע א פראסטער יוד וואס האט קיין השגה ביים רב'ס הנהגות ועבודות ניט געהאט
(געדענק איך נישט אויב די מעשה האב איך געהערט על זמן שהותו בקטמון או בתל-אביב)
און דער יודעלע האט זייער לאנג געווארט ביז דער רב זכרונו לברכה איז אריינגעקומען פיהרן דאס טיש
ענדליך האט דער רב זכרונו לברכה אריינשפאציט אין ביהמ"ד, און האט אנגעפאנגען זיך צו-צו-גרייטן קידוש צו מאכן,
און דער יודעלע האט באמערקט אז ס'געדויערט לאנג האט ער געזאגט פאר זיין נעבער אז ער איז מלא רחמים אויפ'ן רב ז"ל וואס ער איז נעבעך אזוי הונגעריג,
נאך א שטיק צייט האט דער רב זיך גענומען קידוש מאכן און זיך געוואשן צום שבת-טיש
און כדרכו בקודש גענומען א בעלזער שיעור פונעם חלה, (וואס איז כידוע א גרויסע שיעור)
האט דער יודעלע געזאגט פאר די נעבער אז מ'זעהט אז דער רב איז געוועהן אזוי הונגעריג און יעצט ב"ה דער רב האט שוין געגעסן...
דערנאך ביי די אנדערע מאכלים ווי פיש, יאהך, פערפל, צימעס, און די פלייש האט דער רב כדרכו קוים א לעק גענומען דערפון,
האט דער יוד געזאגט פאר יענע נעבער "אשאד א שאד אז דער רב האט זיך אזוי אנגעגעסן ביי די חלה, יעצט קען ער נישט עסן די מאכלים...
(איך האב מורא אז [tag]בעל-הכרם[/tag] וואלט אויך אזוי אפגעלערנט די טיש...)

א פשוט׳ער איד איז אמאל געפארען קיין ירושלים און ער האט באזוכט ישיבות און טישען דארט. די שיינער שבתות געפראוועט דורך געוויסע רביס און דערהויבענע טישען.
דערנאך איז ער געגאנגען, שבת נאכמיטאג, אין ישיבת מיר אין ירושלים. א האלבע שעה נאך דעם וואס דאווענען האט זיך געענדיגט, זעט ער א איד מיט א ווייסע בארד קומענדיג אריין אין בית המדרש, און ער עפענט א גמרא און ער זעצט זיך לערנען. ער גיבט א טראכט צו זיך "וואס ווייסט דער איד פון שבת? נאך א האלבע שעה סעודה איז ער שוין צוריק!".

שוין, דער איד טוט אויס זיין הוט, א מאדנע זאך, און דערנאך זיין רבנישע פראק, און ער טוט זיך אריין אין גמרא. דער זון באקט, קיין עלעקטער האט מען דעמאלס נישט גענוצט שבת, און דער איד ווערט הייס. דער ווייס בארדיגע איד, נישט מער נישט ווייניגער, טוט אויס זיין בלוסקע און זיצט אין אן אונטער העמד און גיסט אריין דף נאך דף.
דער פשוט׳ער איד האלט עס נישט אויס. "קוק אן! ער קען פילען א טעם אין שבת, ער קען דינען דער אויבישטער מיט שירות ותשבחות, און דערווייל פאטשקעט ער א גאנצע שבת מיט איינשלינגען דפים, זיצענדיג אזוי ווי ער איז ביים ים"

שפעטער גייט ער ארויס און ער הערט גאר אז דאס איז ר׳ חיים שמואלביץ, "דאס איז זייער גדול? ער האט נישט בעסער צו טון?"

(בקיצור דיין ליצנות פון דער בישטינא גילט פונקט אויף דיר, אקוראט)

Sent from my LG-K373 using Tapatalk

[סמבטיון]

חכם לב, א קליינע הערה, אריינווארפן אראמישע ווערטער, מיט האלבע רמזים פון יא וועלן דערציילן און נישט דערציילן, מאכט עס נאך נישט אמת, אויך מיר א מבין אויף בעלזער רב.

[חכם-לב]

חכם לב, א קליינע הערה, אריינווארפן אראמישע ווערטער, מיט האלבע רמזים פון יא וועלן דערציילן און נישט דערציילן, מאכט עס נאך נישט אמת, אויך מיר א מבין אויף בעלזער רב.

דו דארפסט נישט אזוי באקאנט מאכן דיין אומוואוסנהייט.

ווייסטו פון א פראמינענטע בעלזא חסיד וואס איז געווען מיטן רב ביים קריג און האט געהאט א פראצעס אין מדינת ישראל פאר שיתוף פעולה עם הנאצים בשואה, און מסר'ן אידן אין געטא וואס מ'האט ג'הרג'ט? די ווייסט ווער עס געווען ביי די פראצעס? דו קענסט זיינע קינדער און אייניקלעך?

קול דמי אחינו צועקים מן האדמה. ווייל דו קענסט קיין אראמיש נישט, קיין היסטוריה נישט און פארקלייבסט די אויגן און שרייסט ווער איך נאכנישט א ליגנער.

[תורה ומדע]

דער גרויסער גאון דער קלויזנבורגער רב זצ״ל, דער גורער רבי ר ישראל זצ״ל , דער סקוירער קאלאראשער רבי זצ״ל, דער צעהלימער רב זצ״ל, דער פפאער רב זצ״ל, דער שאצצער רבי פון לאנדאן זצ״ל, רבי איציקל זצ״ל פון פאריז/ אנטווערפען, דער מאטערסדארפער רב זצ״ל, דער פרעשבארגער רב זצ״ל, דער ביאלער רבי זצ״ל, דער לעלובער רבי זצ״ל, און נאך אנדערע גדולי עולם, וועלכער האבען אליין געהאט הונדערטע אנהענגער און חסידים ותלמידים, האבען זיך אללע געוואנדען קיין בעלז לשמוע המעשה אשר יעשון בעניני ישוב ארץ ישראל והגישה הנכונה למדינת ישראל.

פעיק ניוז. מיין טאטע האט געלערנט ביים מאטעסדארפער רב. איך גלייב נישט אז מאטעסדארפער רב האט געהאט עפעס מיט בעלזער רב בכלל. ס'איז פריש געבאקען. ללמד על הכלל יצא.

Sent from my SM-G920P using Tapatalk

להוי ידוע לך, אז די חת״ס אייניקלעך, דער מאטערסדארפער רב, און אזוי אויך דער פרעשבארגער רב ר׳ עקיבא סופר, און דער ערלויער רב, האבן געהאט גאר א נאהנטער שייכות קיין בעלז אפילו ביים היינטיגן בעלזער רב שליט״א. עס האט זיך אנגעהויבן מיט דעם אז אין בעלז נאך אין די צייטען
פונעם שר שלום איז דער נאמען פון חת״ס געווען שטארק פארהייליגט.