בעלזא, בריסק און סאטמאר

[סמבטיון]

מיסטער חכם לב, וואס האט לאנדא'ס פראצעס מיט די בעלזע היטאריע, דו קומסט מיר פאר ווי איינער וואס האט אביסעל געהערט היסטוריה, און שיסט אזעכע האלבע זאצן פון צייט צי צייט צי ווייזן פארן עולם אז ווער ווייסט וואס נאך דער חכם לב ווייסט, כאולי גאנץ בעלזא גייט עקספלאדן נאך וואס דיינע סודות פון לעזר לאנדאס חלק אין די הצלה וועט ארויסליעקן,עס איז נישט דא עפעס וואס דו ווייסט און מיר ווייסן נישט, בעלזער רב ז"ל'ס צדקות און קדושה רירט זיך נישט קיין אינטש נאכן וויסן אלע דיינע שרעקדיגע סודות וואס דו ווייסט, איך ווייס נישט וועגן תורה ומדע, אבער דיין שנאה קיין בעלזא זעט זיך אן אין יעדע שורה דיינע. דיין בעסטע ליין איז מיר געפאלן ווי די שרייבסט אז "בעלזע האט א פראבלעם מיט איידענטיטעיט און אויסער אפאר מעשה'לעך איז גארנישט דא אין זייער חינוך". איך ווייס נישט צו עס איז דא נאך א חסידות וואס האט געהאט אזאנע לייבן וואס האבן געשאקלט די וועלט, פאר רעבעס.

בד"א, אלטס קינד ביי אונז אין ביהמ"ד איז געווען אן אלטע יוד וואס האט געהאלטן אין איין שרייען אויף א צווייטער יוד אז ער איז געווען א קאפאו און ער האט געארבעט פאר די דייטשן ימ"ש. איך און דו זעמער נישט דארט געווען און אינז וועלן קיינמאל נישט פארשטיין וואס די יודן דארט זענען אריבער, צו וואס די דייטשן האבן געהאלטן איבער די יודישע קאפוס קעפ. אויף כמעט יעדע קאפו איז דא יודן וואס שווערן זיך אז זיי האבן געמאכט א יד אחת מיט די רוצחים און אנדערע זאגן אז זיי האבן געראטעוועט יודן רעכטס און לינקס. איך רעד נישט דא פון לאנדא פערזענליך איך רעד בכללות.

[ארי נוהם]

מיסטער חכם לב, וואס האט לאנדא'ס פראצעס מיט די בעלזע היטאריע, דו קומסט מיר פאר ווי איינער וואס האט אביסעל געהערט היסטוריה, און שיסט אזעכע האלבע זאצן פון צייט צי צייט צי ווייזן פארן עולם אז ווער ווייסט וואס נאך דער חכם לב ווייסט, כאולי גאנץ בעלזא גייט עקספלאדן נאך וואס דיינע סודות פון לעזר לאנדאס חלק אין די הצלה וועט ארויסליעקן,עס איז נישט דא עפעס וואס דו ווייסט און מיר ווייסן נישט, בעלזער רב ז"ל'ס צדקות און קדושה רירט זיך נישט קיין אינטש נאכן וויסן אלע דיינע שרעקדיגע סודות וואס דו ווייסט, איך ווייס נישט וועגן תורה ומדע, אבער דיין שנאה קיין בעלזא זעט זיך אן אין יעדע שורה דיינע. דיין בעסטע ליין איז מיר געפאלן ווי די שרייבסט אז "בעלזע האט א פראבלעם מיט איידענטיטעיט און אויסער אפאר מעשה'לעך איז גארנישט דא אין זייער חינוך". איך ווייס נישט צו עס איז דא נאך א חסידות וואס האט געהאט אזאנע לייבן וואס האבן געשאקלט די וועלט, פאר רעבעס.

איך בין נישט אויסן זיך צו דינגען מיט דיין גאנצע תגובה'לע, הגם ס'רוב איז דינגבאר.
נאר די לעצטע שורה'לע דיינע ווייזט אז דיין שוואנצאנוס אין שיטת בעלזא איז שולט אויף פשוט'ע מציאות וואס יעדער בר בי רב דחד יומא ווייסט.

דו ווייסט נישט פון נאך א חסידות וואס האט געהאט אזאנע לייבן פאר רבי'ס, וואס האבן געשאקלט די וועלט?
האסט אמאל געהערט פון אזא חסידות וואס רופט זיך "ליובאוויטש"? דער צמח צדק, רש"ב, ריי"צ וכו' האבן אלע געשאקלט די וועלט און זענען געווען אזעלכע גרויסע לייבן ווי ר' יהושע'לע בעלזער.
פילייכט האסטו ווייניג וואס געהערט פון אזא מאדנע חסידות ווי סיגוט-סאטמאר? סתם לידיעתך, דער ייטב לב און קדושת יום טוב, עצי חיים און דברי יואל, זענען נאך געווען פאררעכנט פאר אזעלכע לייבן ווי די בעלזע רבי'ס.
אויב דו פארגעסט אז עס עקזיסטירט אזא חסידות ווי גור, וויל איך דיר דערמאנען אז דער חידושי הרי"ם, שפת אמת, אמרי אמת, בית ישראל וכו', האבן נאך געשאקלט און גערודערט און גע'לייבעוועט ווי די צדיקי בעלזא.
ענד די ליסט גאוס אן ענד אן.

אבער זעט אויס אז שיטת השוואנצאנוס איז געווארן א נחלה אויך ביי חסידי גיסו של הרה"ק משוואנצאנוס בכבודו ובעצמו.

[נקודת-אמת]

נאך וואס מ'האט אטאקירט די ציוניסטען אז זיי האבן געזעצן על סיר הבשר אין ארץ ישראל און גארניקס געטאהן אויפמערקזאם צו מאכן דאס אייראפעאישע אידענטום
איבער די שמד וכליה וואס ווארט זיי אפ ביים דעסטענעטיאן פונעם באן.
האבן זיי געוועלדיגט אז זיי זענען נישט די איינציגסטע וואס האבן דאס געטאהן, און קאסטנער וסיעתי', וועלן זיך בראטן אינעם זעלבן גיהנם ווי אלע רבנים
אריינגערעכנט בעלזער רב ז"ל וואס האט זיך אויכעט אויפגעהאלטן אינעם פעסטער געטא פאר א וויילע,
און אויך אריינגערעכנט רשכבה"ג ד'ארשיווא-קראלי-סאטמאר-ירושלים-קרית-יואל-והגלילות - קוה"ק בעל על-הגאולה-ועל-התמורה ושא"ס...

אז דו ווילסט דייקא גלויבן זייער ענטפער (מעהר א תירוץ ווי אן ענטפער) צו ר' מיכאל-בער-ז"ל'ס טענות
(נאך האבן דאס געטענה'ט אבער ער איז געוועזן דער עומד באבן הטוען...)
יישר חילך.

אבער זאלסט נאר געדענקען דער ביליגער אפשטאם פון אט די סארט טענות ווען דו דערוואגסט'דיך צו דאס שרייבן
עד כאן בנוגע די טענות אויף די קאפאו'ס וקירוביהם וכיבודיהם.

בנוגע שינוי השיטה אחר המלחמה, יתכן ויש דברים בגו, הגם אז אונזערע אויגן צו פארשטיין גענוי די-פריערדיגער-בעלזער-רב'ס-שיטה
איז נאר מיט אדער די סאטמערע גלעזער וואס זעהן איהם א קאנקארענץ מיט'ן הייליגן-מונקאטש-אלעזר ווער ס'איז א גרעסערער קנאי
אדער מיט די היינטיגע בעלזע גלעזער וואס מאכן פון עם אן-עומד-מן-הצד עט-וואס א משהו מעהר קנאות'דיג ווי זיין זוהן די לעצטער רב ז"ל.
(פארשטייט'זיך אז נאך די הקדמות אז דער פריערדיגער רב האט זיך אזוי מבטל געוועהן צום זוהן'ס נשמה ועבודה, איז פשוט אז וכו')

[נקודת-אמת]

דער טשיבינער רב ז"ל וואס זיין משפחה האט געשטאמט פון ריזשינע חסידים (הושיאטין)
האט נאכ'ן קריג אין ארץ-ישראל זיך מכניע געוועזן אונטער'ן בעלזער-רב-ז"ל'ס-הנהגה
ווען איינער האט עם געפרעגט מפני מה האט ער זיך אויסגעוועהלט דייקא דעם בעלזער רב זכרונו לברכה פאר זיין רבי.
האט ער געענטפערט:
"א יעדער חסיד האלט דאך אז זיין רבי איז דער גרעסטער און די הייליגסטער רבי'ן אויפ'ן וועלט,
און במילא זיין מיינונג איבער ווער איז דער גרעסטער איז מיט א נגיעה,
אז דו ווילסט האבן א מעסטער פון דעת הרוב, דארפסטו פרעגן וועמען האלט ער פאר דער צווייטער גרעסטער צדיק נאך זיין רבי
און דא וועסטו הערן פון אלע-מען אז נאך זייער רבי'ן קומט דער בעלזער רב
וועגן דעם האב איך עם אויסגעוועהלט פאר מיין רבי".
ודפח"ח.

[ליטוואק פון בודאפעסט]

קענסט אנצייגען איין מעשה פון ׳הכנעה׳ פון טשעבינער רב? נישט ערע, נישט דביקות, נישט התפעלות, נאר הכנעה. ווען האט ער געטוישט זיין הנהגה צוליעב א ׳פסק׳ אדער באפויל פון בעלזער רב? וועלכע זאכען האט ער צוערשט געפרעגט בעלזער רב איידער אליינס פסקנ׳ן?

יא, א געוואלדיגע יראת הכבוד געהאט פאר אים. אבער אין די זאכען ווי דער בעלזער רב האט זיך נישט אריינגעמישט, א שטייגער ווי פסק הלכה צו הנהגת הכלל, פאסט נישט צו דערמאנען די ווארט ׳הכנעה׳.

Sent from my LG-K373 using Tapatalk

[תורה ומדע]

מיסטער חכם לב, וואס האט לאנדא'ס פראצעס מיט די בעלזע היטאריע, דו קומסט מיר פאר ווי איינער וואס האט אביסעל געהערט היסטוריה, און שיסט אזעכע האלבע זאצן פון צייט צי צייט צי ווייזן פארן עולם אז ווער ווייסט וואס נאך דער חכם לב ווייסט, כאולי גאנץ בעלזא גייט עקספלאדן נאך וואס דיינע סודות פון לעזר לאנדאס חלק אין די הצלה וועט ארויסליעקן,עס איז נישט דא עפעס וואס דו ווייסט און מיר ווייסן נישט, בעלזער רב ז"ל'ס צדקות און קדושה רירט זיך נישט קיין אינטש נאכן וויסן אלע דיינע שרעקדיגע סודות וואס דו ווייסט, איך ווייס נישט וועגן תורה ומדע, אבער דיין שנאה קיין בעלזא זעט זיך אן אין יעדע שורה דיינע. דיין בעסטע ליין איז מיר געפאלן ווי די שרייבסט אז "בעלזע האט א פראבלעם מיט איידענטיטעיט און אויסער אפאר מעשה'לעך איז גארנישט דא אין זייער חינוך". איך ווייס נישט צו עס איז דא נאך א חסידות וואס האט געהאט אזאנע לייבן וואס האבן געשאקלט די וועלט, פאר רעבעס.

איך בין נישט אויסן זיך צו דינגען מיט דיין גאנצע תגובה'לע, הגם ס'רוב איז דינגבאר.
נאר די לעצטע שורה'לע דיינע ווייזט אז דיין שוואנצאנוס אין שיטת בעלזא איז שולט אויף פשוט'ע מציאות וואס יעדער בר בי רב דחד יומא ווייסט.

דו ווייסט נישט פון נאך א חסידות וואס האט געהאט אזאנע לייבן פאר רבי'ס, וואס האבן געשאקלט די וועלט?
האסט אמאל געהערט פון אזא חסידות וואס רופט זיך "ליובאוויטש"? דער צמח צדק, רש"ב, ריי"צ וכו' האבן אלע געשאקלט די וועלט און זענען געווען אזעלכע גרויסע לייבן ווי ר' יהושע'לע בעלזער.
פילייכט האסטו ווייניג וואס געהערט פון אזא מאדנע חסידות ווי סיגוט-סאטמאר? סתם לידיעתך, דער ייטב לב און קדושת יום טוב, עצי חיים און דברי יואל, זענען נאך געווען פאררעכנט פאר אזעלכע לייבן ווי די בעלזע רבי'ס.
אויב דו פארגעסט אז עס עקזיסטירט אזא חסידות ווי גור, וויל איך דיר דערמאנען אז דער חידושי הרי"ם, שפת אמת, אמרי אמת, בית ישראל וכו', האבן נאך געשאקלט און גערודערט און גע'לייבעוועט ווי די צדיקי בעלזא.
ענד די ליסט גאוס אן ענד אן.

אבער זעט אויס אז שיטת השוואנצאנוס איז געווארן א נחלה אויך ביי חסידי גיסו של הרה"ק משוואנצאנוס בכבודו ובעצמו.

שוואנצנות איז דא איבעראל היינט, אפילו אין די ליטווישער וועלט. נוגע רביס, זענט איהר גערעכט. א חסיד וועלכער זעהט נישט די אויסגערופנע גדלות פון די אדמורי חב״ד, גור, ראפטשיץ-צאנז-סיגוט-סאטמר, ועוד, איז פשוט בלינד, אבער סאיז שווער צו מעסטן. דאס אייגנארטיגקייט פון בעלז דוכטסאך ליגט אין די חבריא פון די יושבים וועלכער זענען געווען געהויבענע אידען, גרויסע לומדים, און אויך אויפטוערס ביי זיי אין שטעטל. זיי זענען געווען אין שטאט בעלז רוב יאהר און געלערנט דארט אין ״כולל״ נגלה און נסתר. דער ענין האט זיך געצויגען פונעם שר שלום ביז שנת ת״ש, ווען אין שמח״ת איז מען אנטלאפן. לפי״ז קומט אויס אז סזענען געווען אין בעלז דורך א גאנץ יאהר, פאר איבער 100 יאהר רצופות, א פאר הונדערט אידען, אלטע,יונגע, און מיטל יעריגע וועלכער האבן עוסק געווען בתורה וביראה ע״ד החסידות בהדרכתם של צדיקי בעלז. גיט א קוק אריין אינעם ספר גדולי חסידי בעלז פון הרב קלפהולץ.

[ליטוואק פון בודאפעסט]

שוין, מ'האט שוין מוותר געווען אז די בעלזער רבי'ס זענען בכלל נישט די נושא, נאר די יושבים. מיר וועלען באלד הערען וועגען די יושבים, אבער וואס האט דאס אלס מיט דער בעלזער רב? דער פרעשבורגער רב האט זיך מכניע געווען צו די יושבים? פונקט וויאזוי?

די מעשה מיט די יושבים איז עפעס א מיסטעריע אין בעלז, ווי מ'רעדט ווידער פיתום ורעמסס אויף זיי, אן קיין עכטע מעשה'ס. מיר ווייסען נאר אז מיילעך רומפלער און אברהמ'לע ראנד זענען די בעלזער נוי סוכה (אינטרעסאנט, די חסידים פון דער היינטיגע בעלזער רבי מוזען זיך דאך אויסדרייען פון די מימרא אויך, מיט וואס בלייבט מען?) און מאנכע האבען געקענט נעמען קוויטלעך. פון אנדערע קרייזען ווייסט מען אז מ'האט שטארק געליטען פון די בעלזער יושבים, און די בעלזער קענען נאך נישט אנצייגען סיי וואס פאר מעלה די יושבים האבען געהאט, און פארוואס זענען די בעלזער יושבים וויכטיגער ווי די יושבים אין סיי וועלכע חסידות. יעדער חסידות האט געהאט אזעלכע, און איבעראל האבען מאנכע געשמ'ט אלס דעם און מאנכע אלס עפעס אנדערש.

[תורה ומדע]

עי כאן ותמצא נחת
https://www.otzar.org/wotzar/book.aspx?60711

[חכם-לב]

מיסטער חכם לב, וואס האט לאנדא'ס פראצעס מיט די בעלזע היטאריע, דו קומסט מיר פאר ווי איינער וואס האט אביסעל געהערט היסטוריה, און שיסט אזעכע האלבע זאצן פון צייט צי צייט צי ווייזן פארן עולם אז ווער ווייסט וואס נאך דער חכם לב ווייסט, כאולי גאנץ בעלזא גייט עקספלאדן נאך וואס דיינע סודות פון לעזר לאנדאס חלק אין די הצלה וועט ארויסליעקן,עס איז נישט דא עפעס וואס דו ווייסט און מיר ווייסן נישט, בעלזער רב ז"ל'ס צדקות און קדושה רירט זיך נישט קיין אינטש נאכן וויסן אלע דיינע שרעקדיגע סודות וואס דו ווייסט, איך ווייס נישט וועגן תורה ומדע, אבער דיין שנאה קיין בעלזא זעט זיך אן אין יעדע שורה דיינע. דיין בעסטע ליין איז מיר געפאלן ווי די שרייבסט אז "בעלזע האט א פראבלעם מיט איידענטיטעיט און אויסער אפאר מעשה'לעך איז גארנישט דא אין זייער חינוך". איך ווייס נישט צו עס איז דא נאך א חסידות וואס האט געהאט אזאנע לייבן וואס האבן געשאקלט די וועלט, פאר רעבעס.

איר זאלט וויסן אז איך בין נישט אריבער די סמבטיון און מיט דעם וואס האסט דערמאנט א נאמען גיי איך נאך אלץ נישט זאגן קיין נעמען און דאס וואס איר דערמאנט איז אויפן 'שפיץ' גאפל און נישט די גאפל וואס איינער פון די מקורבים האבן גענוצט צו שפאלטן די קאפ פון א איד אין געטא.

בעלזא רב'ס גדלות איז נישט קיין שאלה - ער איז געווען א בעל נפש ומשכמו ולמעלה גבוה מכל עם. ער האט זיך געפירט בזהירות ובפרישות לית מאן דפליג עלה דוכט זיך.

די אשכול האט גערעדט איבער איבער-מענטשליכקייט, איבער א נשמה טהורה וואס די יצר הרע זאל האבן אויף אים קיין שליטה מחמת שכחה, עפעס א שרף וואס האט מרגיש געווען דברים נסתרים, דאס איז אנ'הכחשה צו היסטאריה.

ר' בערל בעליגאלע האט געשריבן פריער אז ער האט געשריגן 'וואסער... וואסער..!' ווייל ער האט געזעהן איינער וואס איז ארויס לתרבות רעה. ווען די געוועזענע דזיקובע חסיד איז געקומען האט ער באקומען א ברכה.

כ'ווייס אז ס'שווער פאר מאנכע צו פארשטיין מיין שיחת חולין, איתכם הסליחה. די וואס קענען היסטאריה וועלן הנאה האבן מכל קוץ וקוץ פון די תגובה.

און ניין, איך האב נישט פיינט בעלזא, כ'ארבעט נישט צו פיינט האבן קיין שום מענטש, און נאכדערצו א איד וואס דינט שעם אויבערשטן ווי מ'האט אים מחנך געווען. גראדע האב איך א הערצה צו בעלז.

והמאמין יאמין.

[חכם-לב]

מיסטער חכם לב, וואס האט לאנדא'ס פראצעס מיט די בעלזע היטאריע, דו קומסט מיר פאר ווי איינער וואס האט אביסעל געהערט היסטוריה, און שיסט אזעכע האלבע זאצן פון צייט צי צייט צי ווייזן פארן עולם אז ווער ווייסט וואס נאך דער חכם לב ווייסט, כאולי גאנץ בעלזא גייט עקספלאדן נאך וואס דיינע סודות פון לעזר לאנדאס חלק אין די הצלה וועט ארויסליעקן,עס איז נישט דא עפעס וואס דו ווייסט און מיר ווייסן נישט, בעלזער רב ז"ל'ס צדקות און קדושה רירט זיך נישט קיין אינטש נאכן וויסן אלע דיינע שרעקדיגע סודות וואס דו ווייסט, איך ווייס נישט וועגן תורה ומדע, אבער דיין שנאה קיין בעלזא זעט זיך אן אין יעדע שורה דיינע. דיין בעסטע ליין איז מיר געפאלן ווי די שרייבסט אז "בעלזע האט א פראבלעם מיט איידענטיטעיט און אויסער אפאר מעשה'לעך איז גארנישט דא אין זייער חינוך". איך ווייס נישט צו עס איז דא נאך א חסידות וואס האט געהאט אזאנע לייבן וואס האבן געשאקלט די וועלט, פאר רעבעס.

איר זאלט וויסן אז איך בין נישט אין גיי נישט אריבער די סמבטיון. מיט דעם וואס האסט דערמאנט א נאמען גיי איך נאך אלץ נישט זאגן קיין נעמען און דאס וואס איר דערמאנט איז אויפן 'שפיץ' גאפל און נישט די גאפל וואס איינער פון די מקורבים האבן גענוצט צו שפאלטן די קאפ פון א איד אין געטא.

בעלזא רב'ס גדלות איז נישט קיין שאלה - ער איז געווען א בעל נפש ומשכמו ולמעלה גבוה מכל עם. ער האט זיך געפירט בזהירות ובפרישות לית מאן דפליג עלה דוכט זיך.

די אשכול האט גערעדט איבער איבער-מענטשליכקייט, איבער א נשמה טהורה וואס די יצר הרע זאל האבן אויף אים קיין שליטה מחמת שכחה, עפעס א שרף וואס האט מרגיש געווען דברים נסתרים, דאס איז אנ'הכחשה צו היסטאריה.

ר' בערל בעליגאלע האט געשריבן פריער אז ער האט געשריגן 'וואסער... וואסער..!' ווייל ער האט געזעהן איינער וואס איז ארויס לתרבות רעה. ווען די געוועזענע דזיקובע חסיד איז געקומען האט ער באקומען א ברכה.

כ'ווייס אז ס'שווער פאר מאנכע צו פארשטיין מיין שיחת חולין, איתכם הסליחה. די וואס קענען היסטאריה וועלן הנאה האבן מכל קוץ וקוץ פון די תגובה.

און ניין, איך האב נישט פיינט בעלזא, כ'ארבעט נישט צו פיינט האבן קיין שום מענטש, און נאכדערצו א איד וואס דינט דעם אויבערשטן ווי מ'האט אים מחנך געווען. גראדע האב איך א הערצה צו בעלז.

והמאמין יאמין.

[berlbalaguleh]

חכם לב: דו ביסט זייער א זיסער איד. און א חכם לב אויכעט, פארשטייצעך. אבער ווי ס'זעהט אויס אז דיין חכמת הלב האט נישט דערכאפט דאס עמקות און די מיינונג פון דעם פאקט אז דער רב האט געשריגן..."וואסער, וואסער"...! ווייל דער בעלזער רב זצ"ל איז געווען זייער אפגעהיטן פאר וועמען ער האט געגעבן די האנט. אפילו פאר א יונגל האט ער געגעבן די הענט נאר דורך א האנטוך. און דער איד וואס איז ארויס .."לתרבות רעה"... כדבריך. מיינט נישט אז ער האט געגעסן פאטעיטא טשיפס אן א הכשר פון "התאחדות". נאר אז ער האט מחלל שבת געווען און געגעסן טריפות גמור. און געגאנגען אויף טמא'נע פלעצער און געטון וואס מ'טוט דארט...! און ער האט געוואלט אויספראבירן דעם רב אויב ער וועט קענען מבחין זיין בין טהור לטמא...!

[חכם-לב]

חכם לב: דו ביסט זייער א זיסער איד. און א חכם לב אויכעט, פארשטייצעך. אבער ווי ס'זעהט אויס אז דיין חכמת הלב האט נישט דערכאפט דאס עמקות און די מיינונג פון דעם פאקט אז דער רב האט געשריגן..."וואסער, וואסער"...! ווייל דער בעלזער רב זצ"ל איז געווען זייער אפגעהיטן פאר וועמען ער האט געגעבן די האנט. אפילו פאר א יונגל האט ער געגעבן די הענט נאר דורך א האנטוך. און דער איד וואס איז ארויס .."לתרבות רעה"... כדבריך. מיינט נישט אז ער האט געגעסן פאטעיטא טשיפס אן א הכשר פון "התאחדות". נאר אז ער האט מחלל שבת געווען און געגעסן טריפות גמור. און געגאנגען אויף טמא'נע פלעצער און געטון וואס מ'טוט דארט...! און ער האט געוואלט אויספראבירן דעם רב אויב ער וועט קענען מבחין זיין בין טהור לטמא...!

איר האט מיך נישט גוט פארשטאנען. די געוועזענע דזיקובע חסיד פון וועם איך רעד איז געווען פאראנטפארטליך אויף די רציחות פון קרוב צו ''צעהן טויזנט אידן" וואס ער האט געשיקט קיין פלאשוב טויט לאגער, אויסער דעם וואס ער האט גע'הרג'ט אידן מיט די אייגענע הענט וואס האט שלום גענומען. ער איז געווען די לעצטע מענטש וואס מ'האט אומגעברענגט אויף די אש'ן פון פלאשוב. דערנאך האט מען חרוב געמאכט דעם טויט לאגער.

[berlbalaguleh]

חכם לב: איך פארשטיי וואס דיך שטערט. אז דער רב האט יא גענומען שלום פון די הענט פון דעם געוועזענעם דזשיקוב'ער חסיד. איך בין דאך נישט דארט געווען. און איך ווייס נישט פונקטליך די מעשה. נניח אז יא. איז א קשיא. איך מוז נישט פארענטפערן אלע קשיות. אפשר וועט קומען א צייט וואס די דאזיגע קשיא וועט פארענטפערט ווערן...!

[אונטער חכם]

קענסט אנצייגען איין מעשה פון ׳הכנעה׳ פון טשעבינער רב? נישט ערע, נישט דביקות, נישט התפעלות, נאר הכנעה. ווען האט ער געטוישט זיין הנהגב צוליעב א ׳פסק׳ אדער באפויל פון בעלזער רב? וועלכע זאכען האט ער צוערשט געפרעגט בעלזער רב איידער אליינס פסקנ׳ן?

יא, א געוואלדיגע יראת הכבוד געהאט פאר אים. אבער אין די זאכען ווי דער בעלזער רב האט זיך נישט אריינגעמישט, א שטייגער ווי פסק הלכה צו הנהגת הכלל, פאסט נישט צו דערמאנען די ווארט ׳הכנעה׳.

Sent from my LG-K373 using Tapatalk

איך געדענק אז עס איז דא א בריוו פון ר' שמואל דוד מונק צום סטייפלער ווי ער שרייבט אז טשעבינער רב האט נאר מתיר געווען בחירות ווייל ער האט זיך פארלאזט אויף בעלזער רב.

[אונטער חכם]

חכם לב: דו ביסט זייער א זיסער איד. און א חכם לב אויכעט, פארשטייצעך. אבער ווי ס'זעהט אויס אז דיין חכמת הלב האט נישט דערכאפט דאס עמקות און די מיינונג פון דעם פאקט אז דער רב האט געשריגן..."וואסער, וואסער"...! ווייל דער בעלזער רב זצ"ל איז געווען זייער אפגעהיטן פאר וועמען ער האט געגעבן די האנט. אפילו פאר א יונגל האט ער געגעבן די הענט נאר דורך א האנטוך. און דער איד וואס איז ארויס .."לתרבות רעה"... כדבריך. מיינט נישט אז ער האט געגעסן פאטעיטא טשיפס אן א הכשר פון "התאחדות". נאר אז ער האט מחלל שבת געווען און געגעסן טריפות גמור. און געגאנגען אויף טמא'נע פלעצער און געטון וואס מ'טוט דארט...! און ער האט געוואלט אויספראבירן דעם רב אויב ער וועט קענען מבחין זיין בין טהור לטמא...!

איר האט מיך נישט גוט פארשטאנען. די געוועזענע דזיקובע חסיד פון וועם איך רעד איז געווען פאראנטפארטליך אויף די רציחות פון קרוב צו ''צעהן טויזנט אידן" וואס ער האט געשיקט קיין פלאשוב טויט לאגער, אויסער דעם וואס ער האט גע'הרג'ט אידן מיט די אייגענע הענט וואס האט שלום גענומען. ער איז געווען די לעצטע מענטש וואס מ'האט אומגעברענגט אויף די אש'ן פון פלאשוב. דערנאך האט מען חרוב געמאכט דעם טויט לאגער.

עס איז באקאנט די מעשה אז ווען איינער האט געוואלט ארויסגעבן א ביכל מיט מופתים פון צאנזער רב, האט גארליצער רב געזאגט אז ער וועט ארויסגעבן פיר ביכלעך מיט מופתים וואס זענען נישט געלונגען.

[תורה ומדע]

מיסטער חכם לב, וואס האט לאנדא'ס פראצעס מיט די בעלזע היטאריע, דו קומסט מיר פאר ווי איינער וואס האט אביסעל געהערט היסטוריה, און שיסט אזעכע האלבע זאצן פון צייט צי צייט צי ווייזן פארן עולם אז ווער ווייסט וואס נאך דער חכם לב ווייסט, כאולי גאנץ בעלזא גייט עקספלאדן נאך וואס דיינע סודות פון לעזר לאנדאס חלק אין די הצלה וועט ארויסליעקן,עס איז נישט דא עפעס וואס דו ווייסט און מיר ווייסן נישט, בעלזער רב ז"ל'ס צדקות און קדושה רירט זיך נישט קיין אינטש נאכן וויסן אלע דיינע שרעקדיגע סודות וואס דו ווייסט, איך ווייס נישט וועגן תורה ומדע, אבער דיין שנאה קיין בעלזא זעט זיך אן אין יעדע שורה דיינע. דיין בעסטע ליין איז מיר געפאלן ווי די שרייבסט אז "בעלזע האט א פראבלעם מיט איידענטיטעיט און אויסער אפאר מעשה'לעך איז גארנישט דא אין זייער חינוך". איך ווייס נישט צו עס איז דא נאך א חסידות וואס האט געהאט אזאנע לייבן וואס האבן געשאקלט די וועלט, פאר רעבעס.

איר זאלט וויסן אז איך בין נישט אריבער די סמבטיון און מיט דעם וואס האסט דערמאנט א נאמען גיי איך נאך אלץ נישט זאגן קיין נעמען און דאס וואס איר דערמאנט איז אויפן 'שפיץ' גאפל און נישט די גאפל וואס איינער פון די מקורבים האבן גענוצט צו שפאלטן די קאפ פון א איד אין געטא.

בעלזא רב'ס גדלות איז נישט קיין שאלה - ער איז געווען א בעל נפש ומשכמו ולמעלה גבוה מכל עם. ער האט זיך געפירט בזהירות ובפרישות לית מאן דפליג עלה דוכט זיך.

די אשכול האט גערעדט איבער איבער-מענטשליכקייט, איבער א נשמה טהורה וואס די יצר הרע זאל האבן אויף אים קיין שליטה מחמת שכחה, עפעס א שרף וואס האט מרגיש געווען דברים נסתרים, דאס איז אנ'הכחשה צו היסטאריה.

ר' בערל בעליגאלע האט געשריבן פריער אז ער האט געשריגן 'וואסער... וואסער..!' ווייל ער האט געזעהן איינער וואס איז ארויס לתרבות רעה. ווען די געוועזענע דזיקובע חסיד איז געקומען האט ער באקומען א ברכה.

כ'ווייס אז ס'שווער פאר מאנכע צו פארשטיין מיין שיחת חולין, איתכם הסליחה. די וואס קענען היסטאריה וועלן הנאה האבן מכל קוץ וקוץ פון די תגובה.

און ניין, איך האב נישט פיינט בעלזא, כ'ארבעט נישט צו פיינט האבן קיין שום מענטש, און נאכדערצו א איד וואס דינט שעם אויבערשטן ווי מ'האט אים מחנך געווען. גראדע האב איך א הערצה צו בעלז.

והמאמין יאמין.

איינער וואס איז בדורינו מכחיש די הונדערטער מעשיות און אפענער רוח הקודש פונעם מהר״א מבעלז איז אדער אפיקורס וועלכער וויל נישט גלייבען אז סקאן מעגליך זיין אזא מציאות אדער א גר צדק. חכם לב, זייט אזוי גוט און לייענט אדורם די ספרים ״בקדושתו של אהרן״ (פערלאוו) הרב הקדוש מבעלז (לנדוי), בקודש פנימה (ר״י לנדא), אדמורי בעלז חלק ד (קלפהולץ), דבר חן (אורטנר), און נאך אובייקטיווער ליטערטור וועלכער דערציילען ערשט האנטיקע הימלישע איבעלעבענישן פונעם יום יומידיגער הלוך ילך פונעם רב ז״ל. שווער צו גלייבען אז איהר לייקנט דאס אלעס.

[כף הקלע]

איך שעם מיך נישט צו לייקענען אלע באבא מעשיות. אויפן פויבסטין, מולאס און שעיך'ס האבן זיי פונקט אזעלכע מופתים, אלס מיט ראיות ברורות. שווער צו לייקענען?

[שמעון וואלף]

מיסטער חכם לב, וואס האט לאנדא'ס פראצעס מיט די בעלזע היטאריע, דו קומסט מיר פאר ווי איינער וואס האט אביסעל געהערט היסטוריה, און שיסט אזעכע האלבע זאצן פון צייט צי צייט צי ווייזן פארן עולם אז ווער ווייסט וואס נאך דער חכם לב ווייסט, כאולי גאנץ בעלזא גייט עקספלאדן נאך וואס דיינע סודות פון לעזר לאנדאס חלק אין די הצלה וועט ארויסליעקן,עס איז נישט דא עפעס וואס דו ווייסט און מיר ווייסן נישט, בעלזער רב ז"ל'ס צדקות און קדושה רירט זיך נישט קיין אינטש נאכן וויסן אלע דיינע שרעקדיגע סודות וואס דו ווייסט, איך ווייס נישט וועגן תורה ומדע, אבער דיין שנאה קיין בעלזא זעט זיך אן אין יעדע שורה דיינע. דיין בעסטע ליין איז מיר געפאלן ווי די שרייבסט אז "בעלזע האט א פראבלעם מיט איידענטיטעיט און אויסער אפאר מעשה'לעך איז גארנישט דא אין זייער חינוך". איך ווייס נישט צו עס איז דא נאך א חסידות וואס האט געהאט אזאנע לייבן וואס האבן געשאקלט די וועלט, פאר רעבעס.

איר זאלט וויסן אז איך בין נישט אריבער די סמבטיון און מיט דעם וואס האסט דערמאנט א נאמען גיי איך נאך אלץ נישט זאגן קיין נעמען און דאס וואס איר דערמאנט איז אויפן 'שפיץ' גאפל און נישט די גאפל וואס איינער פון די מקורבים האבן גענוצט צו שפאלטן די קאפ פון א איד אין געטא.

בעלזא רב'ס גדלות איז נישט קיין שאלה - ער איז געווען א בעל נפש ומשכמו ולמעלה גבוה מכל עם. ער האט זיך געפירט בזהירות ובפרישות לית מאן דפליג עלה דוכט זיך.

די אשכול האט גערעדט איבער איבער-מענטשליכקייט, איבער א נשמה טהורה וואס די יצר הרע זאל האבן אויף אים קיין שליטה מחמת שכחה, עפעס א שרף וואס האט מרגיש געווען דברים נסתרים, דאס איז אנ'הכחשה צו היסטאריה.

ר' בערל בעליגאלע האט געשריבן פריער אז ער האט געשריגן 'וואסער... וואסער..!' ווייל ער האט געזעהן איינער וואס איז ארויס לתרבות רעה. ווען די געוועזענע דזיקובע חסיד איז געקומען האט ער באקומען א ברכה.

כ'ווייס אז ס'שווער פאר מאנכע צו פארשטיין מיין שיחת חולין, איתכם הסליחה. די וואס קענען היסטאריה וועלן הנאה האבן מכל קוץ וקוץ פון די תגובה.

און ניין, איך האב נישט פיינט בעלזא, כ'ארבעט נישט צו פיינט האבן קיין שום מענטש, און נאכדערצו א איד וואס דינט שעם אויבערשטן ווי מ'האט אים מחנך געווען. גראדע האב איך א הערצה צו בעלז.

והמאמין יאמין.

איינער וואס איז בדורינו מכחיש די הונדערטער מעשיות און אפענער רוח הקודש פונעם מהר״א מבעלז איז אדער אפיקורס וועלכער וויל נישט גלייבען אז סקאן מעגליך זיין אזא מציאות אדער א גר צדק. חכם לב, זייט אזוי גוט און לייענט אדורם די ספרים ״בקדושתו של אהרן״ (פערלאוו) הרב הקדוש מבעלז (לנדוי), בקודש פנימה (ר״י לנדא), אדמורי בעלז חלק ד (קלפהולץ), דבר חן (אורטנר), און נאך אובייקטיווער ליטערטור וועלכער דערציילען ערשט האנטיקע הימלישע איבעלעבענישן פונעם יום יומידיגער הלוך ילך פונעם רב ז״ל. שווער צו גלייבען אז איהר לייקנט דאס אלעס.

You're just proving the point פון די פותח האשכול אז חוץ הימלישע מעשיות איז נישטא וואס צו פארקויפן. נישט חכמה, נישט גאונות נישט התמדה נישט מסירות נפש, נאר מופתים מיט רוח הקודש. ס'איז צייט אויפהערן פארדרייען די שמועס און צו אדרעסירן די טאפיק אויף וואס די אשכול איז געשטעלט.
איך ציטיר פון די פותח האשכול

ביי ר' חיים און סאטמאר האט ער געהאט מעשיות פון חכמה, מסירת נפש פאר אידן, גדלות בתורה, שמירת המצוות, היקף, העמדת תלמידים, און עפעס ביי בעלז איז אלעסש געווען מעשיות פון פיש, ציבילעס, קפידה'ס, עס איז געווען אזוי בולט, אז איך בין געלאפן אין ספרים געשעפט קוקן אין אלע בעלזא ספרים, און טאקע אזוי, ממש אלעס אזעלכע מאדנע מעשיות, גארנישט עפעס ווי מען זעהט עפעס וואס מ'קען זיך לערנען, מ'דארף גלייבן אז ס'איז גדלות...

[cictim]

viewtopic.php?p=389215#p389215

[ליטוואק פון בודאפעסט]

תורה ומדע - א ווערטער בוך קען דיר אויסלערנען וואס עס מיינט אביעקטיוו. לכאורה אויף די ביכער וואס דו האסט דערמאנט, גילט עס גאנץ שוואך.

Sent from my LG-K373 using Tapatalk

[חכם-לב]

איינער וואס איז בדורינו מכחיש די הונדערטער מעשיות און אפענער רוח הקודש פונעם מהר״א מבעלז איז אדער אפיקורס וועלכער וויל נישט גלייבען אז סקאן מעגליך זיין אזא מציאות אדער א גר צדק. חכם לב, זייט אזוי גוט און לייענט אדורם די ספרים ״בקדושתו של אהרן״ (פערלאוו) הרב הקדוש מבעלז (לנדוי), בקודש פנימה (ר״י לנדא), אדמורי בעלז חלק ד (קלפהולץ), דבר חן (אורטנר), און נאך אובייקטיווער ליטערטור וועלכער דערציילען ערשט האנטיקע הימלישע איבעלעבענישן פונעם יום יומידיגער הלוך ילך פונעם רב ז״ל. שווער צו גלייבען אז איהר לייקנט דאס אלעס.

לכאורה דאס אז ער איז אפיקורוס קומט פון אייער ידיעה אין תורה, די אנדערע צד, אז ער איז א גר צדק קומט פון אייער חלק המדע. איבער אייער חלק המדע קען איך זיך נישט קריגן, איר האט מקבל געווען "אלטערנעטיוו פעקטס" און שבשתא כיון דעל על.

אבער דאס וואס די לייגסט ארויף אויפן חלק התורה, אז נישט גלייבן אין די מעשיות משונות וואס וואס יעדע חצר של אדמורי"ם איז קונה שלא מדעת, כאילו די מענטשן וואס זענען מכלומרשט דערביי געווען האבן געזעהן מה שלא ראה יחזקאל בן בוזי דאס גופא איז אפיקורסות. לייג נישט צו קיין חיובים ועי' תשובה אחרונה בחת"ס חיו"ד.

[חכם-לב]

.

[תורה ומדע]

אז איהר זוכט דעם אמת קאנט איהר טרעפן אידען וועמען איהר קאנט אליין, און ווייסט צו זיי זענען בעלי סמכא, און הערן ערשט האנטיגע מעשיות פון תל אביב, בשעתן קריג וכדו. אויב איהר ווילט דווקא נישט הערן און מברר זיין ווייל עס וועט אייך גורם זיין א בלבול המוחין, זענט איהר פריי ממשיך צו זיין אין אייער וועג. כבין נאר נייגעריג צו אויף פריערדיגע צדיקים, למשל דער חוזה פון לובלין אדער דער רבי ר׳ אלימלך זענט איהר אויך מפקפק. אויב יא, ווי האלט איהר לגבי דער רבי ר יונתן, דער רמחל, ווילנער גאון, אדער דער בעש״ט.