אינטערוויו מיט הגאון ר' יששכר כ"ץ - וועקער #14

[יששכר כץ]

לא הבנתי, מותר או אסור?

[רביה''ק זי''ע]

יעצט איז בעסער?

[יששכר כץ]

And they call me Open Orthox!

[גדליה]

רבינו הקדוש זכותו יגן עלינו ועל כל ישראל

כ'האב בכוונה נישט דערמאנט אייער נקודה ווייל סתמא דפוסקים איז משמע אז אפילו די עיקר דין פון שליח ציבור שמוציא את הרבים ידי חובתם איז שוין נישט דא, פינדעסטוועגען אלע דינים איז נאך אלס שייך, אז נישט קענסטו אויסרייסען גאנץ סימן נג
דאכט זיך אז איינער פון די אחרונים זאגט דאס במפורש, אז כאטש מאיז טאקע נישט מוציא ממש, דארף מען אבער "קענען" מוציא זיין. כל הראוי לבילה וכו'

[גדליה]

And they call me Open Orthox!

ר' יששכר לאזט אייך אפ פון די אפען ארטאדאקסי רעכטע עקסטרעמיסטען, קומט דא קיין קאווע שטיבל וועט איר זען מיר קענען אייך אלעס מתיר זיין.

[גדליה]

ר' גדליה,

כולהו בחדא מחתא מחתינהו,

סליחות אינה נאמרת ביחיד, רק בציבור, אבל ציבור אינו מושג מגדרי ולכן גם נשים הן חלק מהציבור.

אז כל התשובה בנוייה על יסוד זו שנשים הם חלק מהציבור וכו'?
אם כן העיקר חסר מן הספר

[יששכר כץ]

הספר הכי טוב על הנושא; על אף שאני חולק על מסקנתו. הוא מסכים עם לייקווד
https://www.amazon.com/Gender-Equality- ... 965524198X

[רביה''ק זי''ע]

אפילו די עיקר דין פון שליח ציבור שמוציא את הרבים ידי חובתם איז שוין נישט דא, פינדעסטוועגען אלע דינים איז נאך אלס שייך, אז נישט קענסטו אויסרייסען גאנץ סימן נג

מ'דארף גארנישט אויסרייסן, פארקערט גאר, הא גופא שטייט אין הלכה, אז מ'זאל נישט שטעלן א פרוי מוציא צו זיין דעם ציבור. דער אחרון וואס דו ברענגסט דארט ער איז דער וואס רייסט אויס דעם שו"ע. ודו"ק.

[אספקלריה]

הרב כ״ץ איז נישט קיין קראי ער בויעט אוכט אויף די איסורין וחרמות פון די לעצטע צוויי טויזענט יאר, ער באטאונט אפאר מאל און זיין אינטערוואוי אז ער איז דירעקט יא א שטארקע הלכה יוד.

חלילה, הרב כץ ודעימי' לייגן אודאי נישט קיין תפילין צווישן די אויגן, און גיסן נישט קיין נסכים אויף די פיס. אבער די עטיטוד פון בייגן הלכה אויף וואס מען קען נאר אלץ מתיר זיין, כדי צו זיין צוגעשטעלט צו די געזשעלשאפט, קומט לעשירת דעתי פון דאס אז מען איז איבעצייגט אז יהדות החרדית איז צו שטארק פארקראכען מיט בויען א רעליגיע ארום הוספות, מנהגים, וחומרות וואס האט זיך צוגעשטעפט צו אונזער היינטיגע אידישקייט דורכאויס אונזער לאנגע גלארייכע היסטאריע, און בעל כרחך טוט אפפרעמדען דעם איד פונעם געזעלשאפט און מיט היינטיקייט.

אודאי וועט ער הרב כץ שרייען אז ער רעכענט זיך מיט הלכה, ווייל אנדערש ווערט ער דערקלערט אלץ א קאנזערוועטיוו און פארלירט דעם סטעמפל ארטאדוקס, אבער גלייכצייטיג וועט ער נוצען יעדע סברה און לאך צו סטאבאלזירן און צוריקשטעלן אידישקייט צו וואס איז, לדעתו, איר ארגינעלע פורום און ציל. און איך בנימין בן אביה בין אויך שטארק נוטה אזוי.

איך הער וואס אייך באדערט, איך זעע אבער נישט וואס כץ האט מיט אייער עשירות דעת ווי איהר רופט עס.
כץ זאגט ס״ה אז מדארף זיין אפען צו די מאדערענע וועלט און פרובירען צו דרייען די הלכה לויט די רוח הזמן, ער איז איבערהויפט יא א שטארקע מחמיר און הלכה.
און אפשר פארקערט ער איז לכאורה א שטערקערע מחמיר וו אונז.
בזמן וואס ביי אונז איז א פרוי פטור פון לימוד התורה און רוב מצוות, און פארברענגט רוב פון איהר לעבן אויף עינינים גשמיים.איז און זיין געמיינדע א פרוי פאריאגט מיט גמרא תוספות, בויען א סוכה,תפילה בציבור, סליחות, זייגען און בימד״ר.
זיין ווייב פארפעלט נישט קיין ספירה.
און הגם רוב פון זיינע תשובות גייען מיטען נוסח ״האם מותר לנשים״ איז עס נאר באופן אקראי, איינמאל זיי וועלען אויפשטעלען א קאממיונוטי, וועלען שוין די טעכטער מוזען לערנען און דאווענען בציבור מיט סליחות,איז למעשה לייגט ער גאר צו.
סאיז שוין דא היינט כוללים פון זייער געמיינדע פאר פרויען וואס לערנען גמרא,
שטעל דיך פאר אז זייער געמיינדע צו וואקסטסיך און די מענער און די פרויען וועלען ביידע הארעווען אויף גמרא תוספות, און אויף כץס תשובה ספרים , וועט עס נאך זיין מער עקסטערעם ווי לעיקוואד, סוועט זיך טוהן א געזייגעכץ און די היכל התורה פון די בית מדרש.
סוועט אויפוואקסען טויזענטע ילדים וואס מוועט קענען זאגען אשרי יולדתו כריב״ח און נאך אסאך מער ווייל זייער יניקה ממש וועט זיין און בית מדרש

[ליטוואק פון בודאפעסט]

המתבונן בהלכות תפלה יווכח שפרטי דיניה בנוים עפ"י רוב ע"ז שאנו מתנהגים כאילו הש"ץ מוציא את הרבים ידי חובתן. מי קבע את זה ולמה איננה קשורה לעצם העובדה שכן הם הדברים.

המתבונן במנהגינו באמירת סליחות מדור דור זה כמה מאות שנים יווכח ג"כ שנוקטים שהוא כמו תפלה והש"ץ מתנהג כאילו הוא מוציא את הרבים ידי חובתן באמירת י"ג מידות. מי קבע את זה ולמה איננה קשורה לעצם העובדה שכן הם הדברים.

Sent from my LG-K373 using Tapatalk

[יששכר כץ]

ליטוואק,

וואו! דיין ערשטע נארמאלע הערה. מלאך טוב אומר: יהי רצון להערה הבא כן. ברצינות. ישר כח.

[רביה''ק זי''ע]

בפשטות האבן די אלע דיני שליח ציבור בעיקר צוטון מיט כבוד הציבור, און לאו דוקא ווייל ער איז מוציא דעם ציבור, ופשוט הוא.

[יששכר כץ]

״ופשוט הוא״ בוא לא נגזים. אולי, כן; פשוט, בוודאי לא.

[ליטוואק פון בודאפעסט]

לתשומת לב אז הרב כץ האט נאך נישט געענטפערט קיין איינער פון מיין תגובות, אחוץ מיט פערזענליכע אטאקעס. און דאס איז טאקע פארבונדען מיט דעם וואס ער פארדאמט פערזענליכע אטאקעס, כידוע אז ווען מ׳הערט איינער רעדען שטארק וועגען ארנטליכקייט אין ביזנעס, דארף מען גוט וואטשען די קעשענעס.

Sent from my LG-K373 using Tapatalk

[רביה''ק זי''ע]

״ופשוט הוא״ בוא לא נגזים. אולי, כן; פשוט, בוודאי לא.

שליח ציבור צריך שיהיה הגון ואיזהו הגון 1. שיהא ריקן מעבירות, 2. ושלא יצא עליו שם רע אפילו בילדותו, 3. ושיהיה עניו, 4. ומרוצה לעם, 5. ויש לו נעימה, 6. וקולו ערב, 7. ורגיל לקרות תורה נביאים וכתובים: (שו"ע או"ח נ"ג)

וויאזוי לערנט איר פשט אין דעם? איר ווילט מיר זאגן אז איך קען נישט יוצא זיין הבדלה פון מיין שווער זז"ג...?

[יששכר כץ]

אוי. על כגון דא נאמר סיפור זה:

פעם אחת נקרא רבי יהונתן אייבשיץ לביתו של מושל המחוז, שביקשו לחוות דעתו בשאלה מה עדיף ממה: הטבע או כושר יצירתו של האדם? באותו מעמד היה גם הכומר המקומי שהביע דעתו שמעשי אנוש עדיפים על יצירת הטבע. הוא גם הביא סימוכין לדבריו מהשולחן הניצב לפניהם. הן בעבר לא היה זה אלא בול עץ חסר צורה ויופי, והנה בעזרת כשרונו של האדם ומלאכת כפיו הוא הפך להיות לשולחן מלכים, הדור ביופיו ומרשים בצורתו.
(מסתבר שאילו היה מתעורר דיון כזה בימינו ניתן היה להוסיף עוד כהנה וכהנה דוגמאות מתחום ההתפתחויות הטכנולוגיות המרשימות, מהמירוץ אל החלל, ממערכות המחשבים המדהימות, הישגים היכולים להזין את גאוותו של האדם על כשרונותיו הברוכים, והעלולים לפתותו להאמין כי יכולתו היא בלתי מוגבלת).
לעומתו טען רבי יהונתן, שאמנם האדם מסוגל לפעול בטבע ולהגיע להישגים מרשימים, אולם אחרי ככלות הכל, הטבע אינו משתנה. גם על השולחן המהודר חלים הכללים החלים על העץ, שכן גם הוא עלול להינזק בשריפה. למרות כל כשרונות האדם לא אחת הוא ניצב אין אונים מול איתני הטבע.
לאור חילוקי הדיעות הקוטביים שנתגלו, נתן המושל לשני הצדדים שהות של חודש ימים, כדי שכל אחד מהם ייערך כראוי, כדי להוכיח ולשכנע בצידקת טיעוניו.
מסופר שרבי יהונתן חזר לתלמודו, והענין נשכח ממנו כליל. באחד הימים בהיותו שקוע בסוגיה סבוכה, הופיע עכבר שניתר אל תוך קופסת הטבק שעמדה פתוחה על השולחן, מיהר רבי יהונתן לסגור את המכסה, וכך נפטר מאותו מיטרד. אלא שאז בדיוק הגיעו לביתו שליחים שהיו אמורים להביא עימם את הרב, שכן הגיע מועד הוכחת הטענות. סגר רבי יהונתן את הגמרא, לבש את מעילו, שם בכיס את קופסת הטבק ויצא לבית המושל.
כשהגיע לשם הוכנס לטרקלין רחב ידים בו נערכה סעודה מפוארת לרבי השלטון, כאשר במרוצת המיפגש אמורות היו להינתן הוכחותיו של כל אחד מן הצדדים להצדקת טיעוניו.
לפתע הושלך הס באולם, בפתח ניצב מלצר לבוש בקפידא, כשהוא נושא מגש עמוס כוסות בדולח מלאות יין. הקהל שהתבונן ב"מלצר" זה החל להריע ממושכות, משום שהתברר שלא היה זה אלא חתול, שאולף להלך על רגליו האחוריות ולשמש כמלצר. הכומר בחר בדרך זו להוכיח את צדקת גישתו. כך הוכחה עליונות האדם על הטבע, ללא אומר ודברים נוספים.
מיד באותו רגע שלף רבי יהונתן את קופסת הטבק מכיס מעילו ושחרר מתוכה את העכברון הכלוא. בין רגע פרצה באולם מהומה רבתי, החתול - ה"מלצר" השליך "מידיו" את המגש, הכוסות התנפצו והיין נשפך לכל עבר, ויצא לדלוק אחר העכברון שנוא נפשו, כשהוא מדלג על פני השולחנות, מקלקל את הכיבוד ומותיר את האורחים נדהמים.
כהרף עין, ללא צורך בהוכחות נוספות התברר כי רבי יהונתן צדק בגירסתו - למרות מאמצי אנוש, הטבע נותר באיתנו.

ליטוואק, לאמיר פרובירן נאך איינמאל: זאג דיינע קריטק בלי זלזול, ישר ולעניין, און איך וועל פרובירן דיר ענטפערען. אבער אנע קלישעס. אויף דער וטייל איך האב באמת נישט קיין אנונג וואס דיינע טענות זענען.

[יששכר כץ]

דווקא די טענות, דיין אנאליזע אינטרעסירט מיך נישט.

[ליטוואק פון בודאפעסט]

די אשכול איז נישט אויף סיי וועלכע הלכה, נאר אויף הרב כ"ץ. מין תגובות דא זענען דוקא לענין, ווייל זיי זאגען מיין מיינונג אויף הרב כ"ץ. א צווייטע האלט אים פאר א לץ, איך האלט אים פאר פשוט א קליינע מענטשעלע. און דאס איז דא די נושא.

אבער לשיטותך, ווארט מען נאך אויף אן ענטפער. נישט עכט, איך גלויב נישט אז עפעס זאכליך קומט באלד. אפשר גייט מען טאקע, מיט גראדע פנימ׳ער, ארום רעדען מיגו להוציא אויף א דופן לענין שבת, ווייל מ׳טאר דאך קיין ליצנות נישט מאכען. דערנאך קען מען אריבער גייען צו בורר אויף שבת למ"ד אין ברירה בתולה בדעת עצמו.

Sent from my LG-K373 using Tapatalk

[רביה''ק זי''ע]

אויב אזוי זאל מען טוישן דאס קעפל פונעם אשכול, ושלום על ישראל.

[יששכר כץ]

I failed but I still deserve credit for trying-I tried really hard, against the advice of smart people who I trust. Honest to the Ribono Shel Olam, I have no clue what you’re saying, I can’t put two words together. .

Still, have a good and wonderful shabbos, Litvak.

[רביה''ק זי''ע]

די הייליגע מונקאטש'ער רב זי"ע איז אמאל געוועהן אויף א באזוך ביי ר' מאיר שפירא זצ"ל און ר' מאיר האט כנהוג מכבד געוועהן מונקאטש'ער רב מיט א בעכער וויין, דער מונקאטש'ער רב האט געריקט דעם בעכער אין א זייט און געזאגט: איך וועל דען ביי אייך טרינקען וויין?! ס'איז דאך נסך...
ס'איז אריבער אפאר מינוט און מונקאטש'ער רב האט צוריק געריקט דעם בעכער און געטרונקען פון די וויין, ווען ר' מאיר האט דאס געזעהן האט ער געפרעגט פונעם מונקאטש'ער רב וואס איז פשט פון דעם? ממ"נ איז עס נסך פארוואס האט ער עס געטרונקען? איז עס נישט נסך פארוואס האט ער עס אוועק געריקט? האט די מונקאטש'ער רב גע'ענפערט, איך וועל אייך זאגן די חילוק צווישן מיר און אייך, ביי אייך איז יעדע זאך אין די וועלט קודם מותר, כשר וכדו', נאכדעם אז מ'ווערט געוואור אז ס'איז נישט ווארפט מען עס אוועק, ביי מיר איז פונקט פארקערט, יעדע זאך וואס קומט צו מיר אן איז קודם אסור, טריפה וכדו', דערנאך אויב הער איך אז ס'איז יא גוט נעם איך עס צוריק.

כ'האב געזען די שבת א גוט ווארט בשם די בוהושער פון תל אביב. הלא אם תיטיב, שאת - וועסטו קענען פארטראגן אלעמען. ואם לאו, לפתח חטאת רובץ - וועסטו איבעראל זען שלעכטס. ודפח"ח.

[בענדזשאמין פרענקלין]

ליינענדיג ר' יששכר'ס אינטערוויאו דעם שבת מוז איך מודה זיין אז מיין אינקלאדן ר' יששכר אינעם מאדערן אראטדאקסיע קרייז איז געווען א טעות. ער איז סך הכל א מאדערן חסיד ווי ער אליין איז זיך מגדיר אינעם ארטיקעל.

מיין תגובה לגבי די מאדרען ארטאדאקסיע שטראם אין אלגעמיין איז נאך אלץ קאי וקיים, און ווי עס קוקט אויס האט ר' יששכר אנגענומען זייער צוגאנאג נאר לגבי גלייך בארעכטונגען פאר נשים בזמנינו. און ר' יששכר'ס ווערטער אין די ארטיקל:

"דעם איינציגן זין אין וועלעכע איך האב מיט געטוישט אין הלכה, איז ווען עס קומט צו געוויסע ווירדן ווי איך האלט מען דארף זיך רעכענן מיט זיי, צום ביישפיל איך וויל אז הלכה זאל זיין וואס ווייניגער באקריווענד וכו' איך גיי נישט זאגן אז מען קען איגנארירן הלכה נאר אז מען קען אויסקלארן געוויסע מיספארשטענדענישן, בלייבענדיג אין די ראמען פון הלכה"

און אנדערע ווערטער מען מען טרעפן די לאפ האללס אין הלכה, ווען עס קומט צו זיך צושטעלן צו די היינטיגע ווירדן לגבי פרויען, מאדערן ארטאדאקסיע טוט אס מיט אלע היינטיגע ווירדן ספעציעל מיטן ווירד פון זיך צושטעלן צום היינטיגן קולטור אין געזעלשאפט, און חסידים טוען עס מיטן דאוונען שפעט און זיך נישט צושטעלן צום גזעלשאפט ווי מלמדו אומנות וכו'.

[גדליה]

אספקלריה איר זאגט דאך אזוי גיט,
באלד וועט מען נאך שמיסען אין די אפען ארטאדאקסי אז עפעס א מיידעל איז ליידער אראפ פון וועג און אויפגעהערט לייגען תפילין ה"י
עטץ קענטס מיך מסביר זיין וואס איז אזוי גליקלעך מיט די שווארצע לעדערנע קעסטלעך אז די פרויען פגר'ן פאר דעם?
ר' יששכר ווייסט דאך דעם אמת אז די טיפסטע שטיקעל גמרא איז גרינגער ווי די גרינגסטע שטיקעל פיזיקס, איז וואס איז די גליק אז מהאט זוכה געווען פרויען קענען זיך שוין אויכעט פארפלאנטערען אין די סוגיות הש"ס?
וואס איז די גרויסע גליק אז מגייט אויפרייסען די מיידלעך פון שלאף מיט פארקלעבטע אויגען צו זאגען סליחות יעדען פארטאגס?
אפשר מאך מיר א טויש, כ'בין מוותר אויף מיין א' סליחות און זאלען די פרויען אונז אלע איבערנעמען.
זיי קענען אויך נעמען די לאנגע ראש השנה מוסף און די זעקסטע הקפה