מיינע העלדן

[מיימון]

נישט האבנדיג וואס צו טון וועל איך דא אפשרייבן א ליסטע פון מיינע "העלדן". מענטשן וועם איך באטראכט אלס וויכטיג אין מיין לעבן, וואס האבן געהאט א טייל אין אויספארעמען מיין לעבנס-בליק אויף דער וועלט, דורך זייערע שרייבערייען און ווערטער.

צום אלעם ערשטן פארשטייט זיך דער מורה הגדול דער רמב"ם, נאך וועם איך הייס, מיימון. וואס איז שייך צוצולייגן? עדות זאגן אז אזא התעוררות האבן זיי נאכנישט געזען ביים קבר הרמב"ם ווי אין דעם טאג וואס איך בין דארט געלעגן אויסגעשטרעקט בפישוט ידים ורגלים.. יא יא, איך האב זיך אויך אנטשולדיגט פאר אים פארן קומען, איך ווייס ער גלייכט עס נישט..

נאכהער דער אנדערער מיטן זעלבן נאמען רמב"ן (בנו"ן, קרעדיט היהודים באים). טאקע נישט אזוי אויפגעקלערט ווי דעם פאריגן אבער פארט, זיין פירוש אויף חומש איז א איי אופענער. נאכן איבערלערנען די תורה מיט א נייעם בליק, אן די אלע קינדערישע מעשהלעך וואס מען איז צוגעוואוינט פון חדר, איז מען גרייט צו באטראכטן אידישקייט אויך פונדאסניי.

ווער נאך? אבן עזרא, אוודאי. דאס אז ער האט עס באוויזן זיך צו האלטן אויפן חומש'ל א זעקס הונדערט יאר איז לדעתי א מפורש'ע ראיה אויף השגחה פרטית (בכללים, כמובן). וואס דארף מען רעדן? ער אליין האט דאך געקארגט מיט ווערטער ווי א קמצן. אנדערע ראשונים זענען אויך נישט אוועקצומאכן. רשב"ם זאגט גוט בדרך הפשט. רד"ק איז געשמאק און פליסיג. יונה אבן ג'נאח איז א געים טשעינדזשער אין הבנת לשון הקודש. זיינע ווייטגרייכנדע חידושים האבן ווייט מקדים געווען זיין תקופה. (נישט פארגעסן ר"א בן הרמב"ם און רס"ג).

תקופת האחרונים. בין איך געווען אמאל א שטארקן חסיד פון חתם סופר. איך האב דורכגעליינט אלע אגדות וואס דער מענטש האט נאר געשריבן, און ער האט געשריבן אסאך. בנוסף צו אסאך תשובות און חידושים. זיין קריעטיוויטי האט מיר זייער אינספייערט.

רש"ש איז עקסעפשענאל. ער האט זיך ארויפגעזעצט אויפן תלמוד בבלי מיט געוואלד. אבער וויפיל חסידים זאלן קרומען גייט ער נישט אראפ. עס איז נישט דא קיין איין שטיקל וואו ער איז נישט גערעכט, און האט עס געזאגט מיט די מינימום צאל קערעקטערס. א גר"א מיט בלויז די מעלות.

דערנאך די משכילים. שד"ל איז דאך עפעס מתוק מדבש. איך גלייב באמונה שלימה אז ווען ער וואלט געלעבט מיט עטליכע הונדערט יאר פריער וואלט ער געווען איינער פון די באקאנטסטע ראשונים. אזא מין שארפקייט און קלארקייט, דזשאסט וואו.

שי"ר איז דאך א היימישער. אז מען גייט נישט אין קאלעדזש וועט מען מוזן מאכן שבת פון וואס מען האט יא. באוויזן צו ארויסקראצן פון גמרא אזעלכע חידושים וואס עין לא ראתה. אבער שלמה מיימון איז נאך סאך שטערקער א אונזעריגער, א עובד, א מבקש, דרייט זיך ביי כל מיני משפיעים. און על כולם די הייליגע מיסטעריעזע שמועסן אין די לאנגע נעכט מיט א חבר וואו מען פאקט זיך ארויס די צומישעניש און די ספיקות, הוי שלמה, איי פיל יו, איך האב עס אויך מיטגעמאכט.

רנ"ק איז פשוט א ווייטאג אז ער האט נישט געשריבן. דאס ביסל וואס איז דא ווייזט אויף א דזשייענט.

שפעטעריגע איז דא צו סאך שוין. א.ח. רוזנברג'ס אוצר השמות איז אפשר פארצייטיש אבער אזוי ווי אנציקלופדיה מקראית איז נישט עוועילעבל אנליין האב איך זיך באגנוגט מיט דעם. וואס זאל איך אייך זאגן, איטס סאטמינג. נישט נאר וואו ער ברענגט עוואלד און וועלהאוזען, נאר אפילו בלויז איבערגיין די פרשה פון מגילת אסתר מיט א נייעם בליק איז געוואלדיג. און צו ווייסט איר וואס מיינט ארובות השמים?

איך וועל אפילו נישט דערמאנען די אנדערע וואס כהאב געפאטשקעט ווי שמואל אלכסנדרוב. און גיין גלייך צו די היינטיגע. נתן סליפקין, רעדט זיך נאך אלץ איין אז איין טאג וועט מען מאכן א רעשאנאל דזשודעיזם. יא, אונז האמיר אים באגלייט אין זיינע שטורמישע בלאגער יארן און אסאך קונה געווען דעמאלטס. הרב יצחק שילת איז מיי קיינד אוו עי גיי, א דיי הארד מזרחי'סט און רמב"מ'יסט, וואס קען זיין בעסער? נדב שנרב איז א שפיציגער איפכא מסתברא'ניק מיט געניאלע חידושים. אבי דטלנסקי העברי איז געוואלדיג מיט זיין חוש פון הומאר. און אז מען רעדט שוין פון עצכח'ניקעס אוודאי דעם רבי'ן מיימוני (אביסל צו לאנג מיימוני, נעקסט טיים מאך עס קורץ).

און ווי קען מען פארגעסן אונזער שטיבל? יאיר, הוי יאיר, אויב איך דארף אויסקלויבן א גאט איז עס יאיר (קען מען רעדן יאיר? אבער ביטע, נישט קיין מענטשליכע קרבנות). און אוודאי לעיקוואוד מיט זיינע תמיד אומאויסרעכנבארע מיינונגען מראה פנים לכאן ולכאן. איי, יעצט זאגט ער דרשות אויף די סדרה, שוין. הוגה, אייביג רואיג און גלייכע שורות און ענדלאזע טיפזיניגע תגובות. ווער נאך? יידל געדענק איך וואו פון חלום. קאווע טרינקער מיט זיין ליצנות. געפילטע פיש (העי, נישט אזוי שארף). פארוואס_מיט_א_קוועסשאן_מארק (אויסער די מאטעמאטיק וואס איך פארשטיי נאך היינט נישט). ראובן דארף מען דאך נישט רעדן עס איז אליין גערעדט.

שוין, דאס איז וואס איך געדענק איצט אויפן פלאץ. אנדערע וועלן נאכקומען ווען עס וועט נאכאמאל זיין לאנגווייליג. דער עולם איז מכובד אויסצורעכענען זייערע היראוס.

[[NAMELESS]]

אבער אזוי ווי אנציקלופדיה מקראית איז נישט עוועילעבל אנליין

דו האסט טעלעגראם? עס געפונט זיך אין דעם טשענעל:
@booksfarim_2

[גדליה]

יעדער פארדיענט זיך א גוט ווארט, לעיקוואד, הוגה, דער רמבם, דער רמבן, דער רשבם, דער רמבס, דער רמבל... נאר אויף דעם נעבעכדיגען גדליה האסטו נישט וואס צו זאגען.

[[NAMELESS]]

א לאנגע אשכול אמאל געווען אויף אוצר החכמה אהין און אהער, אבער איך פארשטיי נאכאלץ נישט פארוואס שד"ל ווערט פארעכנט צווישן די משכילים, א הפלא'דיגע מפרש. ס'מוז זיין אזויווי דו זאגסט, פשוט געבוירן געווארן אין די נישט-ריכטיגע צייט.

[berlbalaguleh]

יעדער פארדיענט זיך א גוט ווארט, לעיקוואד, הוגה, דער רמבם, דער רמבן, דער רשבם, דער רמבס, דער רמבל... נאר אויף דעם נעבעכדיגען גדליה האסטו נישט וואס צו זאגען.

גדליה: דו מיינסט אוודאי דער רמח"ל (רמבל)...!

ביי מיר ביסטו אן אלמאוסט היראו. כמעט א היראו. בבחינת...ותחסרהו מעט מ---ם! א געוואלידגער ידען. א שטיקל (מער ווי א שטיקל.) איפכא מסתברא'ניק...(תרתי משמע)...!

[berlbalaguleh]

מיימון: כמו שאמרתי: איך רעספעקטיר דיך אלס אן אינטעליגענט'ן אפיקורס. ווייל ליידער ביז איצט האביך נאר באגעגנט פסעוודא-אינטעלעקטואלע אפיקורסים. פי'. זיי האבן אדורכגעליינט אנדערטהאלבן אפיקורסישע ביכלעך. און זיי זענען נפגע געווארן אין זייער אמונה. אבער במילי דעלמא זענען זיי נאך פארבליבן מיט די ידיעות וואס זיי האבן איינגעזאפט אין חעידער. פון רבי'ס וועלכע האבן באקומען זייער עדיוקעישן ערגעץ אין די הרי חושך. און זיי ווייסן געאגראפיע, ביאגראפיע. מאטעמאטיקס און פיזיקס אייניג. ביי זיי איז אסטראנאמיע און גאסטראנאמיע איינס און די זעלבע...!

נאכדעם זענען פארהאן פסעוודא-היסטאריענס. וועלכע האבן אויך באקומען זייער עדיוקעישן אין אן אוניווערזיטעט ערגעץ וואו אין די הרי חושך. (און דערפאר זענען זיי יושבי חושך.). וועלכע קענען נישט ארויסשרייבן אן אינטעליגענטע סענטענס (זאץ בלע"ז)...!

ביי זיי איז פראספעקטיוו און פערספעקטיוו. אסטראנאמיע און גאסטראנאמיע. און אסטראלאגיע איינס און די זעלבע. אויך מישן זיי אריין אין דעם היסטארישן פערספעקטיוו וואס זיי וויללן דא שילדערן, די שיריים פון זייער פארקרומטע אגענדא. מיט וואס זיי זענען אויפגעוואקסן...!

[רביה''ק זי''ע]

ר' אביגדור מ. איז א קלאסישע דוגמא פאר א פסעוודא-אינטעלעקטואל.

[דער גאלדענער אדלער]

@מיימון אזוי ליינענדיג פון דיינע העלדן בין איך געווען זיכער אז דער אבארבנאל וועט זיין איינער פון זיי?? שוין, האבעך געמאכט א טעות

[קאך_לעפל]

און וואס טיט זיך מיט ברוך שפינאזא? איז ער דען נישט איינער פון דיינע העלדן?

[קאך_לעפל]

מיין העלד איז רבי מיכלע פון נתניה ז''ל.

[מיימון]

זאג מיר ווער דיינע העלדן זענען וועל איך דיר זאגן ווער דו ביסט.

שפינוזה שעץ איך זייער אבער איך האב נאכנישט גענוג געליינט פון זיינע ווערק צו קענען זאגן אז איך האב אים ארויס. איך האף נאך אין איינעם פון די טעג.

איינעם וועם איך דערמאן זיך יעצט איז י.י. זינגער וואס זיינע ראמאנען האבן מיר געעפנט א פענסטער צו א פארגאנגענע וועלט.

שעמט אייך נישט. שרייבט אייערע העלדן עס וועט זיין זייער אינטערעסאנט.

אברבנאל און אנדערע האבן מיר אפשר צוגעגעבן ידיעות אבער נישט א מהלך המחשבה וואס מאכט מיר איינעם באטראכטן אלס וויכטיג אין מיין לעבן.

[ליטוואק פון בודאפעסט]

וואס מיינט העלד?
איינער וואס ווען ער זאגט עפעס אויף א טעמע אין וואס איך בין אינטרעסירט, וועל איך זיכער קוקען אהין? איינער וואס איך וואלט געוואלט זיין ווי אים? איינער וואס יעדעס ווארט זיינער איז מיר מחייב?

Sent from my LG-K373 using Tapatalk

[אמת45]

א גוטן רב מיימון,
אויב איך מעג, וויל איך אביסל אנאליזירן דיינע רייד דא, אויף א ריין לשמה'דיגן פארנעם, נישט פערזענליך חלילה.

ווי עס שיינט פון דיינע ווערטער, איז דער ארטיקל קאנצעטרירט אויף ארויסצוברענגען דעם כאראקטער אונטער די העלדן. ס'טייטש אין אונזער פאל איז דאס עטוואס צו ביישרייבן מיימון'ס כאראקטער און זיין סובזעשעקטיווע בליק אויף זיינע העלדן, ליבערשט ווי אבזעשעקטיוו דיסקוסירן די פערזענליכקייטן אויפגעברענגט.
נישט ווי איך האב ערשט געוואלט טראכטן, אז דאס איז א אבזעשעקטיווער אנאליז אויף געוויסע פערזענליכקייטן.

ווארום איך מוז דאך נישט זיין איינשטימוג מיט מיימון'ס אינספיראציע פונעם חתם סופר, זיין בליק אויף שדל'ס מעגליכקייטן, אדער אויף רמבן'ס אונטערשטעליגקייט, און נאך.
דאס זענען אלע סובזעשעקטיווע החלטות.

אשר כל כן, וויבאלד דאס איז קיין סובזעשעקטיווע שמועס, וויל איך נויגן מיינע באמערקונגען צו דיין פערזענליכע בליק.

איך האב אפאר פראגעס און שוועריגקייטן אויף געוויסע פון דיינע דערקלערונגען וואס האבן מיך געבאדערט ביים דורכמישן די שורות, ובזה החלי:

איז עס אויסגעהאלטן אינטעלעקטועליש פאר א פערזאן וואס שרייבט א רענדאם פאוסט אויף די געוועב מחמת "לאנגווייליגקייט" (כלשונו) צו אפשאצן די אויפגעקלערטקייט שטאפל פון א ראשון?
מער ספעציפיש א ראשון וואס איז באקאנט אין פילע פעלדער פון חכמה.
איך נעם פיל ענדערש אהן א קאנטראווערסיעלע שטעלונג פון שפירא איבער רמב"ן'ס בליק אויף לעגענדעס, ווי דיין מילדער זאץ אויף זיין כאראקטער.
פאקטן איז געשעצט ביי אינטעלעקט און א בליק פון א קליינטשיגן יחיד, שיינט מיר צו זיין פונקט דאס פארקערטע.

פון א אינטעלעקטועלע פערספעקטיוו קוק איך אהן די גרא"ס חסרונות און שד"ל'ס מעגליכקייטן אינדרויסן פון מיין league פון ידע.
נישט ווייל מ'מעג נישט. מ'קען נישט.

כ'זעה נישט ווי אזוי דאס איז אנדערש פון מיך זאגן אז סטיווען האוקינג און אלכסנדר מוקדון וואלטן געמאכט א פערפעקט פּאר.
מוקדון וואלט געקענט געניסן פון סטיווען'ס סיינטיפישע געפינסן און סטיווען וואלט געפאלן אלכסנדר'ס וועג פון טראכטן הגם איך האלט אז ביידע זענען נישט אזאנע גלייכע טראכטער.

די משל איז ניטאמאל דומה לנמשל, ווייל ווי נישט ווי אין חכמה איז דא א געוויסע מאס ידיעה וואס פעלט זיך אויס צו קענען אריינרעדן, און הגם איך קען שאצן אז דו האט ווארשיינליך נישט גענוג אויף צו קענען זאגן אזא אויבנדערמאנטע דערקלערונג, איז עס פארט מעגליך.
די טעמע פון "חכם" ווידעראום, ס'טייטש אני הפּישער זאל דיסקוסירן א מענטש וואס האט געלעבט יעדע רגע צו די מאקסימום מעגלעכקייט פון אינטעליגענץ, איז אבער אבסורד. וואר, טאקע אויך נאר אין מיינע אויגן..

ס'קען זיין אז אונטער יעדע פון דיינע אפשאצונגען, איז דא א רעכטפארטיגע אורזאך וואס קען שטיצן אלע פון די אפשאצונגען אבער קומען אזוי ביישרייבן אבסטראקט כאראקטערס מיט א היימישן בליק,"אנע אבזעשעקטיווע שטיצע" קוקט מיר בהחלט אויס אן אינטעלעקטועלע פאברעך און א דיסרעספעקט.

ווען איך שרייב ווען אזוי ווי דיר אויף מיין וועג וואלט עס אזוי אויסגעקוקט:


א איבערזיכט פון מיינע העלדן:

אברהם אבינו, א מוסטער פון חסד וואס האט מיך ריכטיג געלערנט דעם ואהבת לרעך כמוך, יצחק איז נישט מיין קאפ אוו טיע, א טונקעלער כאראקטער, ליב געהאט עשו, אבער איך רעספעקטיר זיין קוראזש. יעקב איז אויך נישט מיין סטייל # יושב אוהלים #לעים
אבער א טאטע בלייבט א טאטע.

דוד המלך, ביסיידס זיין זינדיגן איז ער געווען זייער קריעטיוו און פיינע נייעס. מוזיקאליש און הארציג, נישט מיט יעדע קאפיטל אין תילים בין איך איינשטימוג מיט אבער כל הכבוד א מורא'דיגע ארבעט.

רב אלפס, דער ערשטער פוסק, א הפלא'דיגן חיבור געמאכט אויף די תמצית להלכה פון גאנץ שס, הגם אין רוב פלעצער זאגט ער בלויז איבער גאנצעטע שטיקער גמרא, פארט האט ער שטארק רעספעקטירט פיליזאפיע סאו כ'האלט פון אים.
שלמה אבן גבירול, זייער ליב זיינע חרוזים, הגם ער איז ווייט נישט אזוי גוט ווי קליר, אבער ער ווייסט בעסער ווי אזוי ארויסצוברענגען א זאך.

י.י. זשעקבסון איז מיי אלל טיים פעוואריט העלד, ווי ביסטו י.י כ'וויל זיך ביקן פאר דיר.

אלי וויזל, זייער א קאנעקטינג און אוטענטישער שרייבער, פארשטייט פיל בעסער צו א מעשה ווי ר' נחמן.

הופמן אויף חומש איז געוואלדיג, פיל בעסער און מער ראצעניאל ווי הירש.

יענקעלע גליק, שטענדיג א גוט ווארט און א אפענקייט צו אלעם. - ע"כ

כ'מיין באמת נישט דיר פערזענליך, אבער אזוי האב איך געשפירט נאכן אפליינען דיין ארטיקל.
ס'קען זיין איך בין נישט גערעכט, אדרבה לאמיר הערן.




ועינינו תראנה תגובתך.

[גדליה]

מיינע העלדען:
ביבי נתניהו יר"ה
רבי יואל טייטלבוים ז"ל
דאנעלד טראמפ יר"ה

[berlbalaguleh]

מיין העלד איז רבי מיכלע פון נתניה ז''ל.

און זיין זוין, דער רבי, ע"ה. און להבחל"ח דער אנדערער זון די רבי שליט"א...! זיי בענגען אריין א חיות אין יודן מיט זייער שמחה און חיזוק וואס גיסט זיך איבער...!

[קל וחומר]

זינט קוגלען האבן זיך גע'קוגל'ט האט זיך נאכנישט גע'קוגל'ט אזא קוגל.
דעט ביענג סעד, קען איך טרעפן א שטיקל צד השוה פון אינטעלעקטואלן-צום-פונקט.

וועגן חתם סופר שרייבסטו אז ער איז אמאל געווען דיין העלד. וואס האט געטוישט דיין בליק?

[טאמבל סאס]

כ'געדענק נישט אזוי אלס בחור איך זאל האבן ערנסטע אויפגעקלערטע העלדן. כ'געדענק האבן א הערצה צו רש"י, דער ר"ן, ספר החינוך,הגהות מימוניות און ב"י/כסף משנה, מחצית השקל און משנה ברורה. שפעטער דער רלבג, רד"ק און מלב"ם. רמח"ל און דער פיאסעצנע האב איך אויך שטארק געגליכן.

[יאסל ראקאווער]

לעיקוואד האט אויפגעשטעלט א ישיבה/כולל פאר יונגעלייט אין בארא פארק. כולל עיון למחשבה. א נייע עפאכע פאר מורינו הרב @יצחק לאווי/לעיקוואד.

[נהורא נפישא]

וועגן העלדן ווייס איך נישט.
ריספעקטירן ?
די טויטע דארף מען נישט ריספעקטירן.
אלע זיי שימלן שוין.
זייער תורה באלאנגט שוין לאנג נישט פאר זיי.
איך ריספעקטיר בפירוש נישט דעם קאצקער'ס מהות.
אבער זיין שארפשניידעדיגע אמת איז פארט אמת
און כאטש כ'האב נישט פיינט דעם שקר
וויל איך אבער פונאנדערשיידן צעווישן די צוויי.

[טאמבל סאס]

חלילה ווי אזוי רעדסטו. אזעלכע צדיקי עולם קען נישט זיין זי שימלען.

[נהורא נפישא]

איך קען ריספעקטירן זייער דמות אין היסטאריע.
צייטן בייטן זיך אבער.

[ליפא]

און וואס טיט זיך מיט ברוך שפינאזא? איז ער דען נישט איינער פון דיינע העלדן?

שד"ל גם נלחם בתוקף בשיטתו של שפינוזה,

פון וויקיפדיה

[קאך_לעפל]

און וואס טיט זיך מיט ברוך שפינאזא? איז ער דען נישט איינער פון דיינע העלדן?

שד"ל גם נלחם בתוקף בשיטתו של שפינוזה,

פון וויקיפדיה

שא! מיימון ווייסט דאס נישט...