שער היחוד פונעם הייליגן חובת הלבבות.

[קאך_לעפל]

[justify]ווי ס'איז באוויסט האט דער הייליגער ווילנער גאון אנגערופן דעם שער היחוד פונעם היילגן חובת הלבבות: חקירה הארורה.

כ'האב עטוואס שוועריקייטן צו פארשטיין פארוואס.

דער באדייט פון פילאזאפיע לויט ווי איך פארשטיי איז צו נעמען א טעמע און עס גענצליך צונישט מאכן, און עס דאן צוריק אויפבויען מיט ראציאנאליזם און מיט קאלטע לאגיק. נעמליך,ווען ס'קומט צו טעמעס פון סייענס און פיזיקס איז דאס ווארשיינליך נישט קיין שום פראבלעם אפילו פון א אידישער שטאנפונקט. אבער ווען די טעמע איז דת איז פילאזאפיע אלעמאל געווען היפש קאָנטראָווערסיאַל.

דער הייליגער רמב''ם האט אראפגעשטעלט 13 יסודות אין דת, הארטע טריקענע פאקטן וואס איטלכע איד איז הייליג פארפליכטעט צו גלויבן. נאך מער אפילו עמיצער איז חלילה דורכגעפאלן און ער האט אנגעהויבן צו פארשן אין אנגעלעגנהייטן וועלכע האבן צו טאן מיט די דאזיגע 13 יסודות, און אין רעזולטאט האט זיך אין אים אנטוויקלט אומפארשטענדענישן, ליגט אויף אים א פליכט אלס א איד אויסצורייסן זיינע ראציאנאלע טראכטונגען און פשוט גלייבן אין די דאזיגע דרייצן יסודות.

דער לעגענדארער אידישער כופר ברוך שפיאנאזא שר''י, האט נישט געגלייבט אין גארנישט ביז ער האט דאס נישט באשטעטיגט ראציאנאל. אין רעזולטאט איז ער געקומען צום אויספיר אז דער תורה איז נישט פון משה רבינו חלילה, נאר פון עמיצער וואס האט געלעבט פול יארן שפעטער. ער האט מיט דעם דאזיגען אויספיר ארויפגעצויגן אויף זיך דאס גרימצארן סיי פון די רבנים אין האללאנד וועלכע האבן אים אריינגעלייגט אין חרם און פארשאלטן מיט א פולסא דנורא, און סיי דורך די קאטוילישע קירכע וואס האט אים אנגערופן דער פארשאלטענער ברוך.

אבער מיר ערליכע אידן וואס מיר ווייסן אז די דרייצן יסודי הדת פונעם הייליגן רמב''ם איז א ווירקליכער מציאות, וואס איז ניטאמאל שייך אפצופרעגן, אפגעזען פון סיי וועלכע ראציאנאלע אויספירונגען, דאן פארוואס זאלן מיר זיך נישט באשעפטיגן אין שער היחוד?

און אנדערע ווערטער אויב ווייסן מיר אז די דרייצן יסודות פונעם רמב''ם איז א ווירקליכער מציאות, דאן פארוואס איז פארבאטן זיך צו פארטיפן אין זיי אויף ראציאנאלע פארנעם? דער אויספיר וועט ממלא גארנישט ענדערן, ווייל די דרייצן יסודות איז דאך א ווירקליכע מציאות, און א מציאות איז נישט שייך צו ענדערן.

אויב איינער קען אריין קומען קלאר, וועל איך אים שטארק דאנקקבאר זיין.[/justify]

[ליטוואק פון בודאפעסט]

עס איז נישט אמת. נישט דאס האט דער ווילנא גאון געשריבען, קוק אין ביאור הגר"א דארט, נישט דאס מיינט ער.

אלע קשיות פארענטפערט

[קאך_לעפל]

די ווייסט נישט וואס טיט זיך מיט דיין לעבן.

דער גר''א שרייבט דאס אין אבן שלמה.

נאר דיין רבי קוק צוליב זיין ליבשאפט צו פילאזאפיע, האט געלייקנט אז דער גר''א זעלבסט האט דאס געשריבן...ער האט גע'טענה'עט אז זיינע תלמידים האבן דאס אריין געשווערצט...

והפראגע במקומה עומדת....

[גדליה]

פארדעם דארף מען לערנען די חלל הפנוי תורה

[לולב הגזול]

דער באדייט פון פילאזאפיע לויט ווי איך פארשטיי איז צו נעמען א טעמע און עס גענצליך צונישט מאכן, און עס דאן צוריק אויפבויען מיט ראציאנאליזם און מיט קאלטע לאגיק.

דער באדייט פון פילאזאפיע איז לערנען חכמה.

"נעמען א טעמע און עס גענצליך צונישט מאכן, און עס דאן צוריק אויפבויען מיט ראציאנאליזם און מיט קאלטע לאגיק" איז א גוטע וועג צו לערענען און וויסען חכמה. אפשר גאר דער בעסטע וועג!

דער הייליגער רמב''ם האט אראפגעשטעלט 13 יסודות אין דת... וואס איטלכע איד איז הייליג פארפליכטעט צו גלויבן.

א"א אינו. כמה גדולים וטובים ממנו הלכו במחשבה אחרת לגמרי...

נאך מער אפילו עמיצער איז חלילה דורכגעפאלן און ער האט אנגעהויבן צו פארשן אין אנגעלעגנהייטן וועלכע האבן צו טאן מיט די דאזיגע 13 יסודות, און אין רעזולטאט האט זיך אין אים אנטוויקלט אומפארשטענדענישן, ליגט אויף אים א פליכט אלס א איד אויסצורייסן זיינע ראציאנאלע טראכטונגען און פשוט גלייבן אין די דאזיגע דרייצן יסודות.

מהיכן? פון ווי נעמסטו דאס? דער רמב"ם בכבודו ובעצמו האלט יא פון גלייבען מיט ראציאנאלע טראכטונגען.

אבער מיר ערליכע אידן וואס מיר ווייסן אז די דרייצן יסודי הדת פונעם הייליגן רמב''ם איז א ווירקליכער מציאות, וואס איז ניטאמאל שייך אפצופרעגן, אפגעזען פון סיי וועלכע ראציאנאלע אויספירונגען, דאן פארוואס זאלן מיר זיך נישט באשעפטיגן אין שער היחוד?

גדולים וטובים וערליכע ממך האבען געהאלטען פארקערט. תורה חדשה מקאך לעפעל יצא?

און אנדערע ווערטער אויב ווייסן מיר אז די דרייצן יסודות פונעם רמב''ם איז א ווירקליכער מציאות, דאן פארוואס איז פארבאטן זיך צו פארטיפן אין זיי אויף ראציאנאלע פארנעם? דער אויספיר וועט ממלא גארנישט ענדערן, ווייל די דרייצן יסודות איז דאך א ווירקליכע מציאות, און א מציאות איז נישט שייך צו ענדערן.

קיינער קען נישט וויסען אן 'זיך פארטיפן אין זיי אויף א ראציאנאלע פארנעם'. די קענסט גלייבען אן טיפער טראכטען. נישט וויסען. און כמו שכתבנו למעלה, דער 13 אני מאמין'ס זיינען נישט קיין מציאות. גדולים וטובים ממך האבען געהאלטען אנדרעשט. ותשבי יתרץ.

אויב איינער קען אריין קומען קלאר, וועל איך אים שטארק דאנקקבאר זיין.

You're welcome.

[קאך_לעפל]

פארדעם דארף מען לערנען די חלל הפנוי תורה

דאס איז ווארשיינליך קבלה, אלענפאלס שכוח פאר דיין רעאקציע.

[קאך_לעפל]

דער באדייט פון פילאזאפיע לויט ווי איך פארשטיי איז צו נעמען א טעמע און עס גענצליך צונישט מאכן, און עס דאן צוריק אויפבויען מיט ראציאנאליזם און מיט קאלטע לאגיק.

דער באדייט פון פילאזאפיע איז לערנען חכמה.

"נעמען א טעמע און עס גענצליך צונישט מאכן, און עס דאן צוריק אויפבויען מיט ראציאנאליזם און מיט קאלטע לאגיק" איז א גוטע וועג צו לערענען און וויסען חכמה. אפשר גאר דער בעסטע וועג!

אמת!

דער הייליגער רמב''ם האט אראפגעשטעלט 13 יסודות אין דת... וואס איטלכע איד איז הייליג פארפליכטעט צו גלויבן.

א"א אינו. כמה גדולים וטובים ממנו הלכו במחשבה אחרת לגמרי...

אמת! (אגב די זאגסט יעדן טאג אני מאמין פון רמב''ם אדער דעם אני מאמין פונעם סמ''ג?)

נאך מער אפילו עמיצער איז חלילה דורכגעפאלן און ער האט אנגעהויבן צו פארשן אין אנגעלעגנהייטן וועלכע האבן צו טאן מיט די דאזיגע 13 יסודות, און אין רעזולטאט האט זיך אין אים אנטוויקלט אומפארשטענדענישן, ליגט אויף אים א פליכט אלס א איד אויסצורייסן זיינע ראציאנאלע טראכטונגען און פשוט גלייבן אין די דאזיגע דרייצן יסודות.

מהיכן? פון ווי נעמסטו דאס? דער רמב"ם בכבודו ובעצמו האלט יא פון גלייבען מיט ראציאנאלע טראכטונגען.

אמת! וועגן דעם האב איך טאקע אנגעהויבן מיטן גר''א

אבער מיר ערליכע אידן וואס מיר ווייסן אז די דרייצן יסודי הדת פונעם הייליגן רמב''ם איז א ווירקליכער מציאות, וואס איז ניטאמאל שייך אפצופרעגן, אפגעזען פון סיי וועלכע ראציאנאלע אויספירונגען, דאן פארוואס זאלן מיר זיך נישט באשעפטיגן אין שער היחוד?

גדולים וטובים וערליכע ממך האבען געהאלטען פארקערט. תורה חדשה מקאך לעפעל יצא?

איך גיי מיטן שיטת הרמב''ם, (אגב די זאגסט יעדן טאג אני מאמין פון רמב''ם אדער דעם אני מאמין פונעם סמ''ג?)

און אנדערע ווערטער אויב ווייסן מיר אז די דרייצן יסודות פונעם רמב''ם איז א ווירקליכער מציאות, דאן פארוואס איז פארבאטן זיך צו פארטיפן אין זיי אויף ראציאנאלע פארנעם? דער אויספיר וועט ממלא גארנישט ענדערן, ווייל די דרייצן יסודות איז דאך א ווירקליכע מציאות, און א מציאות איז נישט שייך צו ענדערן.

קיינער קען נישט וויסען אן 'זיך פארטיפן אין זיי אויף א ראציאנאלע פארנעם'. די קענסט גלייבען אן טיפער טראכטען. נישט וויסען. און כמו שכתבנו למעלה, דער 13 אני מאמין'ס זיינען נישט קיין מציאות. גדולים וטובים ממך האבען געהאלטען אנדרעשט. ותשבי יתרץ.

די דעפעניציע פון גלייבן איז אן וויסן, און די דעפעניציע פון וויסן איז אפגעזען וואס מ'גלייבט!

אויב איינער קען אריין קומען קלאר, וועל איך אים שטארק דאנקקבאר זיין.

You're welcome.

יישר כח פאר דיין רעאקציע, ס'איז ביי מיר זייער געשעצט און טייער.

[לולב הגזול]

(אגב די זאגסט יעדן טאג אני מאמין פון רמב''ם אדער דעם אני מאמין פונעם סמ''ג?)

False dilemma
https://en.wikipedia.org/wiki/False_dilemma
-----
דיין קשיה איז לשיטת הגר"א אליבא דהרמב"ם ודלא כהרמב"ם?

[ליטוואק פון בודאפעסט]

די ווייסט נישט וואס טיט זיך מיט דיין לעבן.

דער גר''א שרייבט דאס אין אבן שלמה.

נאר דיין רבי קוק צוליב זיין ליבשאפט צו פילאזאפיע, האט געלייקנט אז דער גר''א זעלבסט האט דאס געשריבן...ער האט גע'טענה'עט אז זיינע תלמידים האבן דאס אריין געשווערצט...

והפראגע במקומה עומדת....

האסט שוין אריין געשטופט דיין טינופת דא אויך

דער גר"א שרייבט (יו"ד קע"ח קי"ג) הפילוסופיה הארורה (לויט מהדורת הורודנא), אבער נישט אויף שער היחוד פון דער חובת הלבבות. דער שער היחוד איז חקירה אבער נישט די פילוזופיא פון דער רמב"ם און ער זוכט נישט די זעלבע זאך וי דער רמב"ם. דער לב טוב האט עס אלס געלייגט אין איין טאפ, אבער עס באלאנגט נישט דארט.

[קאך_לעפל]

כ'הער וואס די זאגסט.

ערשט, רב קוק איז גראדע געווען א שטארקער ראציאנאלער טראכטער און גאר שטארק אויסגעקאכט אין פיליזאפיע. דאס זענען אפילו זיינע גרעסטע קעגנער מודה. און ס'איז אפילו פארהאן אזעלכע וואס אַרגומענטירן א דאס האט עטוואס פארוואשן דעם מוח.. זאגאר דער אשכול איז נישט דאס ארט דערפאר.

צווייטנס וואס איז דער אונטערשיד צווישן חקירה און פילאזאפיע? כ'בין געווען ביי די מיינונג אז חקירה אויף גריכיש זאגט זיך פילאזאפיע, און עס איז ווירקליך נישט די זעלבע זאך?

[ליטוואק פון בודאפעסט]

איך האב מורא דו קענסט נישט די באדייט פון דיין ווערטער. הרב קוק איז געווען א מיסטישע דענקער, נישט קיין ראציאנאליסט.

דער חובת הלבבות האלט אז מ׳דארף מוכיח זיין אמונה, און דאס דורך חקירה. דאס איז שער היחוד, אויפצוווייזען די אמונה אונזערע.

פילאזאפיע איז א סייענס, א חכמה וואס טוט ערפינדען פארשידענע פאקטען, און דערנאך אפפרעגען וחוזרים חלילה, ווי אלע חכמות. ווען די חכמה האט מוכיח געווען אז כישוף איז נאנסענס, האט דער רמב"ם אנגענומען די הוכחה. און אויף דעם זאגט דער גר"א אז די חכמה איז פארשאלטען און עס האט אים געמאכט זיך פארגרייזען.

Sent from my LG-K373 using Tapatalk

[berlbalaguleh]

ליטוואק פון בודאפעסט: נאר א קליינע הערה. דער בעמ"ח פונ'ם חובת הלבבות שרייבט אזוי אין דער הקדמה. אז פארדעם האט ער געגעבן אט דעם נאמען פאר זיין ספר. ווייל ס'איז פון די חובות הלבבות צו צו קומען צו אמונה דורך חקירה...!

[רביה''ק זי''ע]

דער הייליגער רמב''ם האט אראפגעשטעלט 13 יסודות אין דת, הארטע טריקענע פאקטן וואס איטלכע איד איז הייליג פארפליכטעט צו גלויבן. נאך מער אפילו עמיצער איז חלילה דורכגעפאלן און ער האט אנגעהויבן צו פארשן אין אנגעלעגנהייטן וועלכע האבן צו טאן מיט די דאזיגע 13 יסודות, און אין רעזולטאט האט זיך אין אים אנטוויקלט אומפארשטענדענישן, ליגט אויף אים א פליכט אלס א איד אויסצורייסן זיינע ראציאנאלע טראכטונגען און פשוט גלייבן אין די דאזיגע דרייצן יסודות.

“You could be an atheist and wish that the belief was true. You could; I know some people who do”
Christopher Hitchens -

[אישתישבי]

עס איז שווער דן צו זיין א ספר פאר מען לערנט עס. אויב ווער זאגט נישט צו לערנען שער היחוד? די זעלבע וואס זאגן נישט צו לערנען מורה נבוכים?

דער בני יששכר ברענגט פין שער היחוד. ער פרעגט טאקע און האקט. אבער ער האט עס געלערנט. ווער זאגט נישט צו לערנען?

[קאך_לעפל]

א קליינע באקערקונג איבער שפיאנאזא:

ווי ס'זעט זיך אויס האט שפיאנאזא יא ווירקליך געגלייבט אין די יסודות פונעם איינציקייט און אנוועזנהייט פונעם הייליגן באשעפער. ער האט בלויז נישט געגלייבט אז די תורה איז געגעבן געווארן פון הימל דורך משה רבינו. פארט האבן אים די חכמי אמסטערדאם באשולדיגט אין: כפירות נוראות שעשה ולימד.

לויט רבי סעדיה גאון, רבינו חננאל, הראב''ד הראשון, רבי חסדאי פון קרשקש, איז גלייבן אז די תורה איז פון הימל געגעבן געווארן דורך משה רבינו אין גאנצן נישט פון די עקרי אמונה.
בלויז דער הייליגער רמב''ם מיטן בעל העקרים האבן דאס אריינגעשטעלט צווישן די עקרי אמונה.
קומט אויס אז לויט רוב ראשונים איז דער שפיאנאזא גארנישט געווען אזא גראנדיעזע כופר. פארט האבן די רבנים פון אמסטערדאם אזוי שטארק אנגענומען דעם שיטת הרמב''ם, אזש זיי האבן דעם שפיאנאזא פארשאלטן מיט טויטע קללות און מיט א פולסא דנורא, א זעלטנהייט פון א געשענעניש אפילו אין יענע עפאכע.
ווי ס'זעט אויס האבן די חכמי אמסטערדאם זייער ערענסט אנגענומען דעם שיטת רמב''ם אין יסודי הדת אנגעלעגנהייטן.

[שמערל]

נישט אמת, אין חרם לייגט מען טראבל מעיקערס נישט מענטשן מיט פארדרייטע השקפות, שפינאזא איז געווען א טראבל מעיקער און פארדעם האט מען אין פארשגצ'ט, (מונח בזוכרוני אז די קירכע האט אים אוים פארחרמ'ט) נישט פארוואס ער האט געהאלטן ביי זיך אין הארץ.

[קאך_לעפל]

דא האסטו דער נוסח פונעם חרם (קרעדיט, וויקפידיע)

"האדונים מן המעמד מודיעים לכבוד מעלתכם כי מאחר שמזה זמן נמסר על השקפותיו ומעשיו הרעים של
ברוך דה אספינוזה
והם ניסו בדרכים ובהבטחות שונות להשיבו מדרכיו הרעים, אך לא עלה בידם לתקנו.
ואדרבה כל יום הגיעו לידיעתם ידיעות נוספות על כפירות נוראות שעשה ולימד, ומעשים עצומים שחולל, ויש בידם עדויות רבות וראויות לאמון שנמסרו כולן בנוכחות האדונים החכמים
לכן נמנו וגמרו על דעתם של אלה כי אספינוזה הנ"ל יוחרם וינודה מעדת ישראל, והרי הם מטילים עליו את החרם דלהלן:
"בגזירת עירין ובמאמר קדישין אנו גוזרים חרם, נידוי, אלה ושמתא על ברוך דה אספינוזה
בהסכמת האל יתברך וכל הקהל הקדוש הזה
ארור יהיה ביום וארור בלילה, ארור יהיה בשוכבו וארור בקומו, ארור בצאתו וארור בבואו, וה' לא ירצה בכפרתו ותבער בו חמת ה' וקנאתו "ואתם הדבקים בה' אלקיכם חיים כולכם היום"
ואנו מזהירים שאיש אינו רשאי להתקשר עמו בעל פה או בכתב, ולא לעשות לו שום טובה, ולא לשהות עמו תחת קורת גג אחת, ולא לקרוא שום חיבור שעשה או שכתב.

[berlbalaguleh]

נישט אמת, אין חרם לייגט מען טראבל מעיקערס נישט מענטשן מיט פארדרייטע השקפות, שפינאזא איז געווען א טראבל מעיקער און פארדעם האט מען אין פארשגצ'ט, (מונח בזוכרוני אז די קירכע האט אים אוים פארחרמ'ט) נישט פארוואס ער האט געהאלטן ביי זיך אין הארץ.

שמערל: אבער לפי ידיעתי. איז איינס פון די הויפט טעמים פארוואס מ'האט געלייגט שפינאזא אין חרם איז געווען ווייל ער איז געווען א פארעהער (נישט קיין פארהערער) פון יאשקע...!

[שמערל]

ווען איך בין געווען א אינגל האב איך געהערט אז יוסל וואלדמאן איז א שגץ ווייל ער האט גערופן פאליס מיט א גאפל אים שבת, ווען איך בין עלטער געווארן האב איך פארשטאנען אז זיין שקאצעריי איז געווען אז ער האט גערופן די פאליציי אקעגן די עסטאבלישמענט, ווען ער רופט ווען די פאליציי אויף פארקערט, וואלט קיינער נישט גערעדט דערפון.

והנמשל, ס'איז נישט קיין נפקא מינה מיט וואס מען האט באשולדיגט שפינאזא, די שאלה איז פארוואס מען האט אים באשולדיגט. ודו"ק.

[פרייוויליג]

איז די אשכול א חזרה, חוזר חזרה, אדער חוזר חוזר חזרה? שוין דא צענליגער אשכולות איבער די נושאים.

איינס פון די אשכולות אמונות אמיתיות און אמונות הכרחיות

[ונתנהתוקף]

ווען איך בין געווען א אינגל האב איך געהערט אז יוסל וואלדמאן איז א שגץ ווייל ער האט גערופן פאליס מיט א גאפל אים שבת, ווען איך בין עלטער געווארן האב איך פארשטאנען אז זיין שקאצעריי איז געווען אז ער האט גערופן די פאליציי אקעגן די עסטאבלישמענט, ווען ער רופט ווען די פאליציי אויף פארקערט, וואלט קיינער נישט גערעדט דערפון.

והנמשל, ס'איז נישט קיין נפקא מינה מיט וואס מען האט באשולדיגט שפינאזא, די שאלה איז פארוואס מען האט אים באשולדיגט. ודו"ק.

און יעצט קען מען שוין אויך פארשטיין וויאזוי א אשכול וואס רעדט פין שער היחוד איז געפארן צו שפינאזא, ווייל שער היחוד איז קעגען די אמונה טפושה פין די עסטאבלישמענט.

[גדליה]

איך קען פרעזענדליך צוויי יונגעלייט וואס זענען געווארן אפיקורסים גמורים פון די שער היחוד

[ונתנהתוקף]

איך קען פרעזענדליך צוויי יונגעלייט וואס זענען געווארן אפיקורסים גמורים פון די שער היחוד

און איך קען צוויי בעלי תשובה וואס האבן תשובה געטוהן ווייל זיי האבן געלערנט שער היחוד.