שנונות ומשונות - לבית בריסק

[אברעימל]

ווי באקאנט האט דער גרי"ז געליטן אויף O.C.D און פון דעם נעמען זיך רוב פון די בריסקע חומרות. דערציילט מען אז איין נאכט פארן גיין שלאפן האט ער געשיקט איינער פון זיינע קינדער קוקן צי דער שלאס איז פארשפארט, יענער איז געגאנגען און צוריקגעקומען זאגן אז עס איז פארשפארט. נאך אפאר מינוט שיקט ער א צווייטע קינד בודק זיין און יענער באשטעטיגט דאס זעלביגע, ולא נחה דעתו בזה און אפאר מינוט שפעטער האט ער געשיקט דעם נעקסטן זון, פארשטייט זיך אז יענער איז צוריקגעקומען זאגן אז עס איז פארשפארט אא"וו. צום לעצט האט ער געשיקט חיים דער משוגע'נער וואס ער האט פארשטאנען אז צום סוף וועט זיין טאטע אליינס קומען קוקן, איז ער געגאנגען און געעפנט די שלאס און געזאגט פארן טאטן אז ס'איז פארשלאסן. צום סוף איז דער גרי"ז אליינס געגאגען זיכער מאכן אז ס'איז פארשלאסן, און זעענדיג אז די שלאס איז אפן גיבט ער זיך א רוף אן, קוקט'ס ווי מ'קען זיך אויף קיינעם פארלאזן, יעדער וועם איך האב געשיקט קוקן האט געזאגט אז ס'איז פארשלאסן, און למעשה איז עס געווען אפן.

[berlbalaguleh]

אברעימל: ייש"כ. אמאל דארף מען נוצן א משוגע'נעם מהלך(גג על גג) כדי אויסצוקורירן א משוגעת פון אן אדם גדול. וכבודו במקומו מונח...!

ס'זענען געווען נאך גדולי ישראל, צווישן זיי גאונים וצדיקים, וועלכע האבן געהאט פערזענליכע משוגעת'ן. נאר דער עולם האט נישט געהאט די גאטס (דעם קוראזש) זיי צו פארבעסערן. עד שבא משוגע אחד. ועשה את העבודה. וכמעט זה מה שהתכוון הרמב"ם ז"ל באומרו..."בואו, ונחזיק טובה למשוגעים"...!

אפשר איז כדאי צו מאכן אזא ליקוט. נאר פארשטייצעך אן פוגע זיין בכבודם פון די צדיקים נ"ע...!

[ליטוואק פון בודאפעסט]

דער וועלט פרעגט א שאלה, ווען קרח האט זיך אויפגעוועקט יענעם טאג, האט ער געמוזט כאפען אז דער מן אז ווייט פון זיין שטוב, אזוי ווי אלע חוטאים, ט'פארוואס האט ער נישט געכאפט זיין טעות?

דער וועלט זאגט אז ער האט געזאגט "דאס איז צוליעב דעם אז איך האב זיך נישט גענוג געשלאגען".

הרב אברהם יהושע האט יעצט געזאגט א חומש שיעור און ער האט מסביר געווען אויף אן אנדערען אופן.

"א בריוו איז געקומען פון אמעריקא זאגענדיג אז דער מן איז גלייך לעבען זיין שטוב". ודפח"ח.

[ארי נוהם]

הערליכע אשכול! יעצט אדורכגעגאנגען און פיין הנאה געהאט.

אז דו רעדסט פון רי"ב און פון אמעריקא: מ'האט אמאהל געזאגט פאר רי"ב בן הגרי"ז אז רב פאם איז דער חפץ חיים פון אמעריקא, האט ער געזאגט: און איך בין ר"ע איגר פון דעם טעקסי...

שטארק נישט מסתבר. כהאב נאך קיינמאל געהערט די הגדרה אויף הרב פאם. כ'האב עס געהערט אויף רבי יעקב יוסף הערמאן, אויף וועם ס'שטימט טאקע פיל בעסער [היה חותן המלך, הגרח"פ שינברג בעל טבעת החושן]

[ארי נוהם]

ר' משה מרדכי שולזינגער, א מאדנע גאון ו... פאר זיך (אדוק ברב שך, חסיד של הבריסקערוב, ומתנגד לרב שטיינמן ולחסידים בכלל), האט דערציילט די פאלגענדע מעשה:

ווען ר' איסר זלמן מלצר זצ"ל האט נאך געוואוינט אין סלוצק, האט ער געפלעגט ארויסצוגעבן א ירחון תורני בשם "יגדיל תורה". איינמאל האט ער אנגעטראפן זיין רבי'ן ר' חיים בריסקער (היה תלמידו כי למד אצלו בישיבת וולוז'ין), און ר' חיים האט אים מוכיח געווען איבער א שטיקל תורה וואס איז געווען געדריקט אין זיין קובץ וואס איז עפעס נישט אזוי איי ייאיי איי. ר' איסר זלמן האט זיך פארענטפערט, אז ער האט עס נישט געקענט אפזאגן, ווייל עפעס א חשוב'ע רב האט עס געשריבן און ער האט נישט געקענט פוגע זיין בכבודו מיטן עס נישט אריינלייגן.

ר' חיים האט אים געענטפערט: גערעכט ביסטו, און דו האסט עס טאקע געמוזט אריינלייגן, אבער דו וואלסט געדארפט טוישן דעם נאמען פונעם קובץ תורני, צום נאמען "יקטין תורה"...

[ארי נוהם]

כהאב אמאל געהערט א זיסע הגדרה אויף די דריי גרויסע תלמידי ר' חיים בריסקער, וויאזוי זיי צעלייגן א סוגיא.
כמדומה אז ס'גייט ווי פאלגענד:

ר' ברוך בער איז בגדר "אונס"
דער רב (גרי"ז) איז בגדר "מרצה"
און ר' שמעון שקאפ איז בגדר "מפתה"...

[איך אויך]

לא כאפטי.

[אייז קריעם]

איך האב געהערט די אויספיר:

און.... איז סתם א מוציא שם רע.

[[NAMELESS]]

שטאמט פון ש"י זוין, בעל אישים ושיטות, און ס'קומט אזוי:

ס'דא דריי מפרשים אויפן רמב"ם
1) ר' חיים
2) ר' מאיר שמחה
3) ר' איסר זלמן

ר' חיים איז א אונס, לערנט א פשט אין רמב"ם בלית ברירה.
ר' מאיר שמחה איז א מפתה, לייגט עס שיין אראפ, און ס'שטימט.
ר' איסר זלמן איז סתם א מוציא שם רע, זאגט א גאנצע פשעטל, און קלעבט עס ארויף אויפן רמב"ם.

[איך אויך]

אה יעצט מאכט עס סענס.

[וואלווי]

שטאמט פון ש"י זוין, בעל אישים ושיטות, און ס'קומט אזוי:

ס'דא דריי מפרשים אויפן רמב"ם
1) ר' חיים
2) ר' מאיר שמחה
3) ר' איסר זלמן

ר' חיים איז א אונס, לערנט א פשט אין רמב"ם בלית ברירה.
ר' מאיר שמחה איז א מפתה, לייגט עס שיין אראפ, און ס'שטימט.
ר' איסר זלמן איז סתם א מוציא שם רע, זאגט א גאנצע פשעטל, און קלעבט עס ארויף אויפן רמב"ם.

און ר' ...... איז א משלחת וחוזרת, גייט אהין אין צירוק, זאגט גארנישט, מאלט סתם וואסער

[ליטוואק פון בודאפעסט]

א מימרא פון הר' אברהם יהושע סולובייצ'יק [לאחרונה, לאחר פרשיית העופות]:
דגים אי אפשר לאכול, עופות כבר גם לא. נשאר לאכול רק בני אדם, ועל זה יש מסורת.

Sent from my LG-K373 using Tapatalk

[סקרן]

איך געדענק נישט אויב מ'האט די מעשה דא שוין געברענגט
דער בעלזער רבי איז געגאנגן באזוכן ר' א"י
דער ר"י פרעגט דעם רבי'ן פארוואס אין בעלז לייגט מען די ס"ת ליגעדיג האט ער אים געזאגט ווייל די ב"ח איז געווען רב אין בעלז און געפסקנט אזוי
פרעגט דעם רבי'ן צוריק דעם ר"י פארוואס טוהט מען נישט אזוי אין בריסק דער ב"ח איז דאך געווען רב אין בריסק אויך
האט דער ר"י געזאגט יע יע אבער אין בריסק איז געוןוען רבנים נאכ'ן ב"ח אויך

[סקרן]

יעצט לאמיר זעהן ווילאנג ס'וועט נעמען פאר @.... עס צו לייגן אויף HASIDIC1

[סקרן]

ווען איר זענט גערעכט זענט איר גערעכט
אבער דאס מאהל האב איך עס נישט גענומען דירעקט פון דיר נאר באקומען פון א צוויטען וואס האט עס מן הסתם גענומען פון דיר
אבער איך בעהט אייך איבער

[קאך_לעפל]

דער בריסקער רב רבי וועלוועלע זאל זיך מיהען אין ליכטיגער גן עדן, האט געהאט א זון מיטן נאמען רבי חיים. דער רבי חיים ע''ה איז נעבאך געווען נישט מיט אלעמען, אזש ווען משוגע וואלט ווען געמאכט וואקסן, וואלט ער ווען געזעצן אויף די לבנה און מיט די פוס געשאקלט א יאכט שיפל אויפן אטלאנטישען אקעאן, און ווען משוגע וואלט ווען געמאכט נידעריג, וואלט ער געזיצן אויף א ביר דעקל אין געשפילט קאגעלעך מיט די רויטע ווערים...

אלענפאלס דער רבי חיים האט אמאל זייענדיג אין די גיסטע, דערלאנגט פאר עמיצען אזא פראסק אויפן באק, אז יענער האט זיך דערזען מיטן שווארצן טייוול בהקיץ ממש. אויף די אנפראגע פון זיין פאטער פארוואס ער האט דאס געטאן, איז דער אנטווארט באלד געקומען אז יענער האט אנגעהויבן, ווי דער אלגעמיינער שטייגער איז שטעדיג. פרעגט אים דער בריסקער רב פארוואס האט יענער מיט מיר נישט אנגעהויבן? ענטפערט אים רבי חיים מיט א דריי מיטן פינגער אלא מאי? דער טאטע האלט אז איך בין שולדיג, אויב אזוי דאן פארוואס האב איך נישט אנגעהויבן מיטן טאטן? ודפי''ח

שיין! נאכגעשריבן ווארט ביי ווארט?

viewtopic.php?f=10&t=12683&start=25#p424082

דערמאנט א פסוק אין ירמיהו " ומצח אשה זונה היה לך מאנת הכלם" ווי פאסיג איז דער פסוק אויף אונזער סקרן (שקרן)

[איש חזון]

איך געדענק נישט אויב מ'האט די מעשה דא שוין געברענגט
דער בעלזער רבי איז געגאנגן באזוכן ר' א"י
דער ר"י פרעגט דעם רבי'ן פארוואס אין בעלז לייגט מען די ס"ת ליגעדיג האט ער אים געזאגט ווייל די ב"ח איז געווען רב אין בעלז און געפסקנט אזוי
פרעגט דעם רבי'ן צוריק דעם ר"י פארוואס טוהט מען נישט אזוי אין בריסק דער ב"ח איז דאך געווען רב אין בריסק אויך
האט דער ר"י געזאגט יע יע אבער אין בריסק איז געוןוען רבנים נאכ'ן ב"ח אויך

(למען הדיוק דאס האט נישט מיט'ן ב"ח)

[איש חזון]

ש"י זוין

שיין

[כספי]

31.

כידוע איז ביי תלמידי הגרי"ז געווען א שטיקל פראבלעם מיט הגאון רבי ברוך בער לייבאוויץ זצוק"ל, ראש ישיבת קאמעניץ, וואס איז געווען א תלמיד מובהק פון רבי חיים בריסקער, אבער איז געפארן איגאנצן אין אן אנדערע שניט ווי דער 'רב' [-הגרי"ז]. כאטש ער האט זיין תורה אנגעהאנגען אויף רבי חיים'ן, און אלעס נאכגעזאגט בשמו.

אין בריסק האט מען געזאגט אויפן 'ברכת שמואל': ער זאגט גוט, אבער פארוואס האט ער דאס געדארפט ארויפלייגן אויף רבי חיים'ן?!...

אמאל האט ר' ברוך בער זצ"ל געזינגען א ניגון, זאגנדיג אז דאס איז א ניגון פונעם רבי'ן, דאס הייסט פון ר' חיים, איז געווען דארט א איד וואס האט זיך זייער געוואונדערט נאך וואס ער האט קיינמאל נישט געהערט אז ר' חיים האט פארפאסט א ניגון, איז ער געגאנגען פרעגן דעם רב איבער דעם, האט עם דער רב געזאגט, עה, דער טאטע האט א ברום געטאן, ר' ברוך בער האט עס אזוי אפגעטייטשט...

[הכנה דרבה]

אינטערעסאנט אז דער איינציגסטער מענטש וועם די בריסקער רופן "דער רב" איז א מענטש וואס האט אין זיין לעבן נישט גע'פסק'נט א שאלה.

[ראדני]

מען דערציילט א ווערטל אדער א מעשה איך ווייס אליינס נישט, אז בריסקע רב אלץ קינד איז געגאנגען אויסזאגן זיין טאטע אז א אינגעל האט עים געוואלט שלאגן, פרעגט עים זיין טאטע וויאזוי ווייסטו אז ער האט געוואלט שלאגן? ווייל ער האט מיך געשלאגען ענטפערט בריסקע רב!
איז פארוואס זאגסטו נישט אז די אינגעל האט דיך געשלאגען, ענטפערט ער ווייל אויף דעים האט ער נישט קיין הוכחה…

[כספי]

ר' אברהם יהושע שליט"א האט אמאל אפגעלאכט בשם דעם טאטן איבער א מעשה וואס שטייט אין שבחי בעש"ט, וכך היה המעשה, ס'איז געקומען אמאל א גאר ערליכער רב צום בעש"ט, און דער בעש"ט האט עם געזאגט אז ער זעט אויף עם א עבירה פון אשת איש רח"ל, פארשטייט זיך אז דער רב האט אויפגעשוידערט וואו קומט צו עם אזא עבירה, האט דער בעש"ט געמאכט א עליית נשמה, ווען ער איז צוריק געקומען, האט ער געזאגט פארן רב, אז ער האט געזען אין הימל, אז זיין פגם איז, אז ער האט זיך פורש געווען פון זיין ווייב (קען זיין בנדר), למעשה האט ער יא געוואוינט מיט איר, און דער רמב"ם פסק'נט אז איינער וואס איז זיך פורש פון זיין ווייב, און ער וואוינט יא מיט איר, איז ער עובר אויף איסור אשת איש, דער רב האט טאקע געזאגט אז ער האט זיך פורש געווען פון זיין ווייב, אבער ער האט געוואלט פארן וואוינען קיין ארץ ישראל, און כדאי צו משכנע זיין זיין ווייב, האט ער געוואוינט מיט איר.
האט דער בעש"ט געזאגט וויבאלד ער האט געזען אז ס'איז אז דבר שאין הציבור יכול ליזהר מזה, האט ער געבעטן ביים רמב"ם ער זאל צוריק צוען פון די פסק, דער רמב"ם האט מסכים געווען, און ער האט געפועל'ט אז מ'זאל עס ארויסנעמען פון אלע רמב"ם'ס, און וועגן דעם זעט מען אז אין א געוויסע פרק אין רמב"ם פעלט א געוויסע אות.
פארשטייט זיך אז ר' אברהם יהושע האט אפגעלאכט פון די מעשה.
האט זיך א חסידי'שער בחור אנגערופן אז ס'איז נישטא אזא מעשה אין שבחי בעש"ט (גראדע איך געדענק יא אזא מעשה, אבער אזוי האט דער בחור געזאגט), אבער ר' אברהם יהושע האט זיך נישט געלאזט, וואס הייסט? כ'האב אזוי געהערט פונעם טאטן.
האט דער בחור געזאגט, אפשר ווען דער טאטע איז ארויף אין הימל האט ער געבעטן דעם בעש"ט זאל ארויסנעמען די מעשה פון שבחי בעש"ט, און וועגן דעם איז עס מער נישטא אין שבחי בעש"ט...

[כספי]

(גראדע איך געדענק יא אזא מעשה, אבער אזוי האט דער בחור געזאגט)

כ'האב עס געגוגלט האב איך געזען אז ס'שטייט טאקע אין שבחי בעל שם טוב אות קפ"ז (נאר אביסל אנדערש ווי כ'האב געדענקט), וז"ל

איש א' היה מהמקורבים אליו והיה דר בכפר, והיה הרב מקרבו תמיד בכל מיני התקרבות, ובימים נוראים היה אכסניאותו בבית הרב. פעם אחת בא אל הרב והחזיר פניו ממנו. והיה לפלא בעיניו והיה סבור בדעתו אולי מחשבתו משוטטת בענינים גדולים. ומפני שהיה דעתו גסה עמו אחר שעה נכנס עוד הפעם אליו והחזיר פניו ממנו ג“כ. וכך עשה ג' פעמים ונפל לבו מאד מאד כי בוודאי לא דבר רק הוא. וראה זה דבר חדש הוא כי היה רגיל לקרבו בכל מיני התקרבות. והלך להרב מ' גרשון מקיטב וסיפר לו כל המאורע. הלך הרב מ' גרשון לגיסו הבעש”ט ודיבר לו “מה זה שאתה מרחיק אותו על לא חמס בכפו וכל מעשיו כשרים?”. והשיב לו “מה שאתה רוצה להכניסני בעניני העולם לקרב ולדבר עמהם אין רצוני בזה” . והנה האיש הנ' כשראה שאין לו תרופה בא להרב מוהר“ג וצעק בלב מר ושבר אני מבין שאין זה דבר רק ממש חיי אינם חיים ולא אוכל לסבול זה בשום אופן. אז הלך הרב מוהר”ג אל הרב פעם ב' ואמר כי הוא פקוח נפש ממש שיגלה את אזנו מה זה ועל מה זה. אז ענה לו כי נרשם על מצחו עון אשת איש. וטען האיש כי אין זה אמת כי הלא זה יותר מששה עשר שנים שפירש מאשתו ואיך יתכן זה, אז אמר הרב מוהר“ג להרב שעלי דידיה מוטל לחקור אח”ז, כי הלא אני אין רואה כלום כ“א אתה רואה לבדך ובוודאי אין החטא בגשמית כי אם בדקות עניינים. ואמר לו שביום ו' עש”ק בתפילת המנחה שאז הוא עליות נשמה להיכלות עליונים יחקור אח“ז. ויהי בעליות נשמתו עלה להיכל הבעלי תוספות ולא מצא שום רושם עון אשר חטא. ואח”ז עלה למעלה להיכל הרמב“ם ושם מצא כתוב רושם החטא על אותו האיש. והענין היה שהוא קיבל על עצמו פרישה מאשתו ולפי דעת הרמב”ם הרי הוא כאלו אמר הרי את עלי כאימא והנודר מאשתו אסור בתכשיטין. והוא היה נצרך מעות להכנסת כלה ולקח תכשיטין של אשתו ומשכן אותם ונמצא נהנה ממנה ועבר על נדרו והרי הוא כאלו בא על אשת איש לפ“ד הרמב”ם. וטען הרב עם הרמב“ם (ושמעתי ג“כ שקרא להרי”ף והרא“ש וטענו עמו ג”כ) אז הודה הרמב”ם לדבריהם וסר הרשימה מאותו האיש. ומאז לא נמצא בס' הרמב"ם שום רמז מזה. (והענין הוא כמ“ש הרח”ו על מאמר פתח ר“ש וכו'. ר”ל שהוא פתח הצנור לדרוש זה. כי צדיק יש בכחו לפתוח צנורות חדשים משא“כ אליהו שהוא בחי' מלאך נאמר על פומא דאליהו אתגזר ע”כ. וכמ“ש בשם הבעש”ט על מאמר כל העולם ניזון בשביל חנינא בני ר“ל בשביל שעשה. כאשר גילה ר' חנינא בן דוסא איזה סוד אז נעשה שביל וצנור לכל העולם ונקל הדבר שגם אנשים אחרים יבינו זה. וכמ”ש שהרב הב“י נתייגע להבין מאמר א' וכאשר עמד על אמתתו שמע מכמה אנשים נחות דרגא ג”כ .ושאל להאר“י והשיב לו כיון שפתחת הצנור נקל לכל אדם לעמוד. וזהו אלולי דדלאי לך חספא לא משכחת מרגניתא תותא. ולכן כאשר הודה גם הרמב”ם לזה הפסק אז ממילא גם בזה העולם מובן הפשט כהרמב“ם כפי שנגמר דינו בעולם העליון וד”ל).

ועיין כאן בפורום אוצר החכמה זייער א שיינעם שמועס איבער די מעשה (דארט צייכנט מען צו אז אין די אלטע גירסא איז יא געשטאנען ווי איך האב פארציילט) און בכלל איבער שבחי בעל שם טוב ועוד, עיי"ש.