אקדמות מילין : די דערפעל ווי מ'רעדט נאך אראמיש

[רביה''ק זי''ע]

דער אמת איז אז אראמיש ווערט נאטורליך גערעדט דורך א געשאצטע האלב-מילליאן ביז איין-מילליאן מענטשן אין פארשידנארטיגע דיאלעקטן, און דורך נאך א געשאצטע מילליאן לינגוויסטן. דאס אייגנארטיגקייט פון דעם מעלולא דארף (און אזוי אויך די דערנעבנדיגע גפעוד און בכעא דערפער) איז, אז זיי זייער דיאלעקט איז פון די מערב/לעוואנט אפצווייג פון אראמישע דיאלעקטן, און יאשקע האט געוואוינט אין ארץ ישראל וואס איז אין לעוואנט. אלע אנדערע מערב דיאלעקטן זענען שוין פונלאנג אפגעשטארבן, און אלע אנדערע אראמישע דיאלעקטן היינט צוטאגס זענען פון די מזרח/בבל אפצווייג.

פאר איינעם וואס איז נישט פארקויפט פאר יאשקע מיינט די גאנצע זאך כמעט גארנישט, די אראמישע ספרי התנ"ך זענען געשריבן געווארן נאך פאר די צעטיילונג צווישן די מזרח און מערב אראמיש אינעם דריטן יארהונדערט פאר'ן ציילונג, תרגום אונקלוס איז דאך מסיני וואס דאס איז פון נאך פריער... די תלמוד בבלי איז געשריבן געווארן אין בבל, די איינציגסטע אידישע ספר אין מערב אראמיש איז די תלמוד ירושלמי (און די ספר הזוהר...).

מה שנוגע דעם רשות למתרגם פון שבועות אקדמות (וואס אגב האט נישט קיין שום פשט היינטיגע צייטן ווען מ'איז נישט מתרגם), איז עס נישט מזרח אראמיש און נישט מערב אראמיש, ס'איז סתם א מישמאש. אויב עפעס איז עס נענטער צום מזרח אראמיש, די גאנצע אראמיש וואס ר' מאיר ש"ץ האט געקענט איז דאך בעיקר געקומען פון תלמוד בבלי.

ועיין עוד כאן.