למעשה ווערען א חכם: פיוטים סליחות קינות און דאס גלייכען

[יעקב מענטש]

אין די סליחות לעשרה בטבת איז דא ווארט דעכני, וואס מיינט ער האט מיך אויסגעלאשן, האט איינער שוין באגעגענט אזא ווארט ערגעץ אנדערש ?

[ירא שמים]

[ליטוואק פון בודאפעסט]

איך האב א פאר הערות פון היי יאר, נאר איך מעג דא נישט טראכטען דערפון. איך וועל אי"ה שפעטער ארויפלייגען, נאר פאר אנדערע וואס האבען וואס מיטצוטיילען נאך ר"ה, ברענג איך ארויף די אשכול.

[[NAMELESS]]

א שיינער הרגשה.
אה"נ אז די הוספות זכרנו לחיים ובספר חיים..פרנסה טובה זיינען שפעטערדיקע און ניט פון אנשכנה"ג, וואס דערפאר אויב ער האט פארגעסן איז ער ניט חוזר, אבער פארט זאגט מען דאס אין שמונ"ע?

ווען די פוסקים, ובראשם דער שיבלי הלקט, רעדען פון די היתר צו זאגען יוצרות, איי אין שואלים בג' ברכות הראשונות? ענטפערען זיי מיט א ראיה פון זכרנו לחיים. איז עס א ראיה אז ס'ענדעלט אין יוצרות נישט אין תפלה.
קען זיין.

און ס'איז צרכי הכלל און נישט צרכי הפרט.

[ליטוואק פון בודאפעסט]

ווען א מענטש שטייט אויף, טוט ער זיך גלייך אן. א גאנצע צייט גייט מען קליידער צוצודעקען דער לייב און זיך מכבד זיין דערמיט. ווען א מענטש גייט אין גאס טוט ער זיך אן א מאנטעל, וויבאלד ס'וועט מעגליך זיין קאלט צו רעגענדיג. ער טוט עס נישט אן נאר ווען ער פילט זיך קאלט, נאר ווען ער איז אין געפאר פון ווערען קאלט טוט ער עס שוין אן. ווען ער האט א שמוציגע ארבעט צו טוהן, טוט ער אן א פארטאך, און גלייך ביים פארענדיגען טוט ער עס אויס. דער פארטאך איז נאר פאר'ן צייטווייליגע צוועק, דער מאנטעל איז טאמער דער צוועק וועט קומען, און קליידער איז א גאנצע צייט.
דאס איז דער טייטש 'לבושו צדקה, מעטהו קנאה, נאפד נקמה'. זיין קליידער זענען צדקה, הייסט'ס א גאנצע צייט גייט ער מיט צדקה, דער מאנטעל איז קנאה, וואס מ'גייט ווען ס'זעט אויס אז ס'וועט אויספעלען. דער פארטאך וואס מ'טוט אן ווען מ'דארף עס האבען איז נקמה.

ביי גבורות פון די ערשטע טאג ר"ה שחרית, זאגט מען (פון ר' אליעזר הקליר) נובבים בגישת חותמות תשעה. מספר שתות וחותמיהן תשעה ע"כ. דאס מיינט 'מ'זאגט מיט די מויל ביים זיך דערנענטערען ניין חתימות פון ברכות, כנגד די ניין שתות, ד.ה. די יסודות פון די וועלט, און זייער זיגלען, וואס דאס גייט אויף די דריי אבות, פיהר אמהות און צוויי שפחות (אדער אדם וחוה). די פראבלעם איז אבער אז אין שחרית זאגט מען נאר זיבען ברכות נישט ניין. אין די מפרשי המחזור זאגען זיי אז ס'גייט אויף מוסף, אבער ס'פארשטייט זיך דער דוחק דערפון.
איך קלער אז דאס איז א ראיה פון ר' אליעזר הקליר צום שיטה פון דער בעל המאור, וואס ער ברענגט ראיות אז מ'דארף זאגען מלכיות זכרונות ושופרות אין אלע תפילות פון ר"ה, נישט נאר מוסף.

[ליטוואק פון בודאפעסט]

יעצט געטראפען א העכטס אינטרעסאנטע מאמר פון פרעד מעקדאוועל פון א פאר יאר צוריק.

http://onthemainline.blogspot.com/2014/ ... s.html?m=1

Sent from my LG-K373 using Tapatalk

[אגרות צפון]

אריינגעבאמפט אין די אשכול, איך בין ממש נתפעל, דער ליטוואק ווארפט דא צאם נישט צום גלייבן, ענדליך רעדט איינער פון מיין פעיווריט סאבדזעקט, איך האף שפעטער צוריק צו זיין מיט אפאר הערות.

[אגרות צפון]

לכבוד שבועות האב איך זיך איינגעהאנדלט א גולדשמידט מחזור, וועל איך פרובירן מיטצוטיילן מיט די עולם אביסל פון די אוצרות וואס איז דא דארט.

שבועות איז דא גרויסע מערכות פון יוצר, און יעדע שטיקל איז באזונדער אינטערעסאנט.
קודם ביי ברכות קריאת שמע איז דא א מערכת יוצר פון רבי שמעון הגדול, עס גייט אויף די פסוקים אין משלי ח ה` קנני ראשית דרכו, ד.ה. די ערשטע בית ענדיגט זיך ה` קנני די צווייטע ראשית דרכו די דריטע קדם מפעליו מאז אאו"ו, ביז די פסוק ועתה בנים שמעו לי ואשרי דרכי ישמורו, און מען זאגט המאיר לארץ ביז מלוא כל הארץ כבודו.
די אופן גייט אויף די פסוק ועתה בנים שמעו לי ד.ה. עס הייבט זיך אן ועתה בנים שירו למלך (יא די ניגון קומט פון דא) און אזוי די גאנצע פסוק.
די זולת (פאר עזרת) הייבט זיך אן יעדע בית מיט די עשרת הדיברות, און עס ענדיגט זיך מיט די המשך הפסוקים פון שמעו מוסר וחכמו ביז חצבה עמודיה שבעה.

[ליטוואק פון בודאפעסט]

די אלע פיוטים זענען אין די אלגעמיינע מחזור אויך.

אבער אז מ׳רעדט פון גאלדשמידט און שבועות, וועל איך עפעס פארציילען.
איך האב געזען אין דער ספר המנהגות (געדרוקט אין די בעק פון דער מחזור כלבו וואס איך נוץ, און דערמאנט אףט אין דער רמ"א) אז ביים ליינען שבועות פאר די פיפטע דיבור, זאל מען זאגען די פיוט ׳אמר יצחק לאברהם אביו׳. בין איך געגאנגען זוכען דער פיוט. ענדליך האב איך עס געטראפען אין מחזור ויטרי, ווי ער האט א פיוט׳ל פאר יעדער דיבור.גאלדשמידט האט דוכט זיך מער ווי איינס. די פיוט איז וועגען דער כיבוד אב פון יצחק אבינו בשעת די עקידה.

Sent from my LG-K373 using Tapatalk

[גדליה]

אז דו רעדסט שוין פון עקידת יצחק
ס'ליגט מיר אין קאפ עפעס א שטיקל אין די פיוטים וועגן עקידת יצחק וואס מ'האט צענזורירט
דאכט זיך יעדער פון די אבות זאגט דארט פארוואס ער איז נישט ראוי צו מקבל זיין די תורה, אדער עפעס אזוי