היסטארישע סאטמארע קו"ק צו לערנען ענגליש און קאממאן קאָר

[[NAMELESS]]

א היסטארישע קול קורא איז היינט ארויסגעקומען פון רבני סאטמאר צו לערנען ענגליש און קאממאן קאר. א מוראדיגע דערגרייכונג נאכדעם וואס שוין 20-30 יאהר איז ענגליש בשפל המצב

[calculator]

רבותי, רבינו שר התורה ר' יעקב בער, האט נישט אינטערגעשריבן, וואס הגם זיין טאטע און זיין ברודער פון ירושלים האבן אינטערגעשריבן, אז קאמען קאור איז נישט קיין שום שינו מדרכי רבינו הק', האט ער זיך נישט דערשראקן און מקיים געוען דעם "לא תגירו מפני איש" און זיך געהאלטן ביי זיינעם, אז וויבאלד ער האט נאכנישט גענדיגט דורכטוען די זאך, קען ער נאכנישט געבן זיין חתימה. אנדערש ווי אפאר וואכן צירוק ווי ער האט שטארק ארויסגעברענגט זיין שטוצע צו די PEARLS ארגענזאציע.

[berlbalaguleh]

ס'איז אלעס פיין און וואויל. ס'איז נאר דא איין פראבלעם. מארגן קענען קומען די איפכא מסתברא'ניקעס און פארקרומטע מוחות און שרייען אז די חתימות פון די רבנים און מחנכים זענען פאלש. און זענען ארויסגענארט געווארן במרמה...!

דאס איז דאך דער פראבלעם אין סאטמאר היינט בכלל. ס'קומען מענטשן מיט פארקרומטע מוחות און זיי פארדרייען די גאנצע שיטה פון סאטמאר'ע רבי'ן זי"ע און זאגן נאך זאכן בשמו וואס ער האט קיינמאל נישט געזאגט. לא מיניה ולא מקצתיה. און זיי וויללן ארויפצווינגען זייערע פרי דמיונם אויפ'ן גאנצן ציבור. און נאך מיט טעראר...!

[לעיקוואד]

.

[רביה''ק זי''ע]

.

[yerushalmi]

ס'איז אלעס פיין און וואויל. ס'איז נאר דא איין פראבלעם. מארגן קענען קומען די איפכא מסתברא'ניקעס און פארקרומטע מוחות און שרייען אז די חתימות פון די רבנים און מחנכים זענען פאלש. און זענען ארויסגענארט געווארן במרמה...!

דאס איז דאך דער פראבלעם אין סאטמאר היינט בכלל. ס'קומען מענטשן מיט פארקרומטע מוחות און זיי פארדרייען די גאנצע שיטה פון סאטמאר'ע רבי'ן זי"ע און זאגן נאך זאכן בשמו וואס ער האט קיינמאל נישט געזאגט. לא מיניה ולא מקצתיה. און זיי וויללן ארויפצווינגען זייערע פרי דמיונם אויפ'ן גאנצן ציבור. און נאך מיט טעראר...!

דאס מאל קען מען גארנישט פארדרייען אלעס איז זייער קלאר אויסגעשמועסט געווארן ביידע צדדים זענען געהערט געווארן דאס איז דאך געווען די ציל פון די אסיפה.

[yerushalmi]

This article was written at the beginning of the maruchas What do you say now to this article after 3 months of maruchs !: איז אזוי מיינע טייערע חברים.

איך בין נישט געוואוינט צו נעמען די פעדער אין די האנט אין אזעלכע מצבים, אבער די געדאנק ליגט מיר אין קאפ די לעצטע טאג אזוי קלאר און מסודר אז עס וויל זיך אליין אפשרייבן און דאס מיטטיילן מיט מיינע נאנטע.

געווען איז דאס 2 טאג צוריק, איך קום אריין אין א געווענליכן טאג אין ביהמ"ד און איבעראל שטייען קופקעס ווען אין יעדע קופקע איז די נושא איבער 'פערלס ארג'. און די וועלכע האבן מער טראציגקייט דערמאנען אפילו די נאמען פון ר' משה דוד, אלס די וואס זוכן חרוב צו מאכן דעם חינוך און פרובירן אריינצוברענגען שינויים אין די חינוך פון אונזערע קינדער. די ערשטע מילי סעקונדע בין איך געכאפט געווארן אין טאטאלע שאק, ווייל וויפיל איך ווייס און איך האלט מיט פונדערנאנט פרובירט ר' משה דוד צו גיין שטיל און באשיידן, אז מען זאל נישט כאפן זיינע פינסטערע צילן, זיין אמת'ע מאטיוון וואס ער האט אונטערצוברענגן די חינוך פון זיינע און אונזערע קינדער און אייניקלעך, און דא פלוצלינג איז נתגלה קלונו געווארן ברבים און נישט דורך געשולטע און טיכטיגע אינגעלייט, נאר דווקא דורך אזעלכע גאר אינגע און מערסטנס כולל אינגעלייט, איז ווי אזוי קען זיין אז ר' משה דוד וואס האט שוין יארן ערפארונג אין דורכפירן מייסטער שינויים ביים כלל ישראל, ער זאל אויף אזויפיל זיך נישט קענען אויסרעכענען אז זיינע בייזוויליגע פלענער זאלן נישט ליעקן צו די כולל אינגעלייט?

נאכן קומען צו זיך האב איך אנגעהויבן דערקענען די קולות, די אלע שרייערייען 'פערלס רשעים' - 'פאררעטער' - 'משה דוד געמאכט א יד אחת מיט די בוגדים', די קולות זענען קענטליך פאר אונז. מיט א שנעלע מיש אין מח האט זיך דאס גיך צוזאמגעשטעלט, מיט די קולות פון די לעצטע 4 יאר.

אנגעהויבן ביים 'כינוס כלל ישראל' ווען די זעלבע האבן געשוימט, דאס ביהמ"ד האט אין יענע וואכן בעפארן כינוס אויסגעזען ממש ווי היינט, די זעלבע האבן געקופקעט, און מורא געהאט פאר די קאסעקווענצן פונעם כינוס, און בבושה האבן זיי נאכן כינוס מסביר געווען אז טראץ וואס דער כינוס האט זיך ב"ה אויסגעארבעט אין יעדן שטאנדפוקט, פונדעסטוועגן האט מען געדארפט שרייען אנהייב, ווייל ווער קען זיך אויסרעכענען ווי אזוי די בעלי דרשנים וועלן רעדן, און אנדערע האבן יא געזוכט עפעס א שמץ ציונות אין די דרשות צו בארעכטיגן זייערע לאנגע וואכן געשרייערייען אנטקעגן דעם כינוס און די אלע וואס שטעלן זיך צו דערצו. בעת ווען א דריטע שיכט האט געפייערט אז 'א מזל מיר האבן געשריגן פארן כינוס, ווען נישט מיר שרייען וואלט מען יעצט אראפגעפירט דעם גאנצן סאטמארן ציבור צו ווערן ריינע ציונים, און דאס אז דער כינוס האט זיך אויסגעארבעט איז טאקע בלויז אונז צו פארדאנקען ווייל דאס האט געלייגט די פרעשור אויף די אחראים וואס שיקן אהין דעם ציבור אז עס זאל זיין אויסגעארבעט און פאסיג פארן סאטמארן עולם'

איך געדענק נישט אלע מערכות אין א רייע: אבער פון דארטן און ווייטער איז יעדע עטליכע חדשים געווען א פרישע מערכה, צו איז דאס 'הצלת יהדות צרפת' און נאכגעפאלגט 'טהרת העופות' און דערנאך 'כינוס הרבבות' (פאר ווער עס געדענקט נישט: די זעלבע שרייערס זענען געווען דעמאלטס פארנומען ביז ממש די לעצטע מינוט, מיט געמישטע מעסעדזשעס אויב מען מעג יא אדער נישט גיין, ביז ממש די לעצטע 2 טעג פארן כינוס) און צום לעצט די 'מוסדות פון הרב אויערבאך זצ"ל' אויב מען מעג זיי יא שטיצן אדער נישט, אויב מען דארף זיי אראפרייסן אדער נישט, זענען געשטאנען די זעלבע און געטראכט אדער געשריגן אויף די שטיצע וואס זיי געניסן פון סאטמאר הגדולה.

און ממש נאך יעדע מערכה ווען די זאמד האט זיך געזעצט האט מען געהערט איינס פון די 3 אדער אז 'עס האט זיך טאקע אויסגעארבעט ב"ה, אבער אנהייב האבן מיר געמוזט שרייען ווייל דעמאלטס האט דאס נישט אויסגעזען אז עס גייט זיך אויסארבעטן אזוי ווי עס האט זיך למעשה אויסגעארבעט 2) איז געווען אזעלכע וואס האבן געזוכט ארויפצוכאפן זיך אויף איין נקודה פון די מערכה אין די דרשות אדער מהלכים צו בארעכטיגן זייערע געשרייען 3) איז געווען די וועלכע האבן גענומען קרעדיט אז צוליב זייער שרייען איז די מערכה אריבער אן קיין אינצידענטן, ווייל די גרויסע טאטעס און פירערס האבן זיך געשראקן פון זייערע געשרייען און דעריבער האבן זיי נישט געקענט מוצא זיין מכח אל הפועל זממם הרעה. אפצופירן דעם סאטמארן עולם.

מען קען זאגן אז כמעט יעדער פון די שרייערס מיינען גארנישט קיין שלעכטס, עס איז דער איינגעבויעטער נאטור און דער פחד געפיל וואס מען האט פאר זיך און אונזערע דורות אז מען זאל נישט טאן מיט אונזער הייליגע עדה דאס וואס עס איז געטון געווארן מיט די אנדערע האלב סאטמאר, מיט בעלזא א.ד.ג. עס איז א שרעקליכער פחד אריינגעבויעט אין די ערליכע אידן אז מען זאל זיך נישט אוועקרירן קיין זוז כל שהוא פון וואס מיר האבן מקבל געווען פון אבינו רועינו רבינו הקוה"ט זי"ע און אנצוהאלטן די הייליגע מסורה. איבערהויפט נאכדעם וואס נישט לאנג צוריק איז כמעט געלונגען איבערצובייטן דעם סאטמארן ציבור נאנט צו ווערן מיט די קרבי משפחתית קרייזן, און נאר ברוב חסדי השם און זעלטענע סייעתא דשמיא זענען רוב מנין ובנין אפגעראטעוועט געווארן. איז דעריבער פארשטענליך די אלארם וואס צינדט זיך אן ביי יעדע מערכה וואס איז נוגע די עתיד הדורות פון יהדות החרדית בארץ ובגולה.

אבער טייערער חבר: סאטמאר האט א ערליכע הנהגה ב"ה, ערליכע דיינים, און ערליכע שתדלנים, און א ערליכער ציבור וואס זוכן דעם אמת'ן אמת. איך האב דיר איין זאך צו זאגן, איך האב נישט קיין צייט יעצט פאר די קומענדיגע חדשים זיך אפצוגעבן מיט דיינע פחדים, לאמיר זיך טרעפן נאכן מערכה און דאן וועל איך הערן פון דיר איינס פון די 3 ווי אויבן דערמאנט, ווענדט זיך אין וועלכע קאטעגאריע די ביזט.

אויב ביזטו פון די ערליכע וועסטו זיך בלויז פארענטפערן פאר דיינע געשרייען אז אנהייב מערכה - ד.ה. היינט - האט דאס אויסגעזען פארנעפלט און עס איז געווען בארעכטיגט די געשרייען. און אויב ביזטו וואס האבן אנדערע פראבלעמען מיט די הנהגה וועסטו ווייטער טרעפן איין נקודה אדער איין סטעימענט פון די שתדלנים דורכאויס די מערכה און ווייטער פארזעצן צו שרייען. און אין בעסטן פאל וועט מען דעמאלטס הערן "א מזל איך האב געשריגן, ווען נישט וואלט ווען די הנהגה, אדער שתדלן אפגעפירט דעם גאנצן כלל ישראל"

דעריבער טייערע חבר גיי איך זיך נישט קריגן מיט דיר די קומענדיגע עטליכע חדשים דורכאויס די מערכה, לאמיר בעסער זיך טרעפן אין עטליכע חדשים און מיר וועלן ווייטער לעבן שוה בשוה. ביז.... די קומענדיגע מערכה

[איש את רעהו]

This article was written at the beginning of the maruchas What do you say now to this article after 3 months of maruchs

עס איז דער איינגעבויעטער נאטור און דער פחד געפיל וואס מען האט פאר זיך און אונזערע דורות אז מען זאל נישט טאן מיט אונזער הייליגע עדה דאס וואס עס איז געטון געווארן מיט די אנדערע האלב סאטמאר, מיט בעלזא א.ד.ג. עס איז א שרעקליכער פחד אריינגעבויעט אין די ערליכע אידן אז מען זאל זיך נישט אוועקרירן קיין זוז כל שהוא פון וואס מיר האבן מקבל געווען פון אבינו רועינו רבינו הקוה"ט זי"ע און אנצוהאלטן די הייליגע מסורה. איבערהויפט נאכדעם וואס נישט לאנג צוריק איז כמעט געלונגען איבערצובייטן דעם סאטמארן ציבור נאנט צו ווערן מיט די קרבי משפחתית קרייזן, און נאר ברוב חסדי השם און זעלטענע סייעתא דשמיא זענען רוב מנין ובנין אפגעראטעוועט געווארן. איז דעריבער פארשטענליך די אלארם וואס צינדט זיך אן ביי יעדע מערכה וואס איז נוגע די עתיד הדורות פון יהדות החרדית בארץ ובגולה.

אסאך חשובע לייט, ת"ח פוסקים בארץ ובחו"ל זענען מעיד אז מען רעדט נישט פון "פחד" אדער "טעאריע" עס איז פאקטן וואס קומט פאר
[מיר רעדן נישט פון די באצאלטע און איינגעשטעלטע ת"ח פאר די וואס פירן די אירגון פערלס]

[ליטוואק פון בודאפעסט]

דאס אליינס אז פערלס שטייט אין דער עפענטליך, מיט נעמען פון עסקנים און רבנים, גיבט זיי א שטיקל נאמנות.

לעומת זה, די אנדערע העושים במחשך מעשיהם, לויפען ארום מיט קונטרסים, פראבירן מיט חתימות און פרעשור, און דערנאך קענען זיי זאגען ׳קוק! רבנים האבען געחתמ׳ט, גיבט זיי א שטארקן אי נאמנות.

ובפרט, ווען אזויפיל פון זייער טענות זענען געווידמעט אויף דעיוויד קאולמאן זעלבסט, מיט נאך אזעלכע אומווירדיגע שטותים, ממילא קען יעדער וויסען אז דאס איז נישט עפעס ערנסט. סתם פארוויילונגס ווען עס איז זיי צו שווער אנצוקומען אין איראן.

Sent from my LG-K373 using Tapatalk

[איש את רעהו]

די אנדערע העושים במחשך מעשיהם, לויפען ארום מיט קונטרסים, פראבירן מיט חתימות און פרעשור, און דערנאך קענען זיי זאגען ׳קוק! רבנים האבען געחתמ׳ט, גיבט זיי א שטארקן אי נאמנות.

די רבנים שרייבן אין די עפנטליך בריוו אז די פערלס חברה האבן במחשך געטין אומלעגאלע פארברעכערישע אקט עטליכע יאר, און ערשט יעצט ווען עס שטינקט בראש כל חוצות הייבש מען אהן צאמקלאפן אסיפות פון אלע נוגעים בדבר, און באצאלטע/איינגעשטעלטע פאר די וואס פירן די אירגון פערלס בכדי צו אהערשטעלן א כלומרשטע צורה פון א דע"ת וואס האט למפרע באגלייט די ארגענזעציאן.

[ליטוואק פון בודאפעסט]

שרייבן א מזוייף׳דיג בריוו, איז במחשך אדער לעין כל?

Sent from my LG-K373 using Tapatalk

[איש את רעהו]

שרייבן א מזוייף׳דיג בריוו, איז במחשך אדער לעין כל?

Sent from my LG-K373 using Tapatalk

לעין כל
די זיוף איז געקימען פון די אנשי הפערלס, זיי פרובירן שטארק צו פארלויפן די צד האוסרים מיט אסאך געמיינע שטיקלעך.

[ליטוואק פון בודאפעסט]

שרייבן א מזוייף׳דיג בריוו, איז במחשך אדער לעין כל?

Sent from my LG-K373 using Tapatalk

לעין כל
די זיוף איז געקימען פון די אנשי הפערלס, זיי פרובירן שטארק צו פארלויפן די צד האוסרים מיט אסאך געמיינע שטיקלעך.

אוודאי אוודאי, זיי שלאגען זיך ממש, דער שטויסט שטויסט דער צווייטע צוריק. אדרבא, ווייז איין קראנטע בריוו קעגן פערל"ס, ווער האט געחתמ'ט אז זיי זענען נישט גערעכט? ווער נעמט אחריות פאר די גאנצע מערכה דאקעגן? יעדער ווייסט ווער פערל"ס איז, זיי באהאלטען זיך נישט, זייער נעמען ערשיינט קלאר. ווער לויפט ארום מיט קונטרסים? ווער שרייבט זיי? ווער טענה'ט די אלע זאכען? פאראווס באהאלטען זיי זיך? ביים פארען קיין איראן האבען זיי זיך אויך באהאלטען?

[[NAMELESS]]

ענפער פאר הרב הילל וויינבערגער
https://drive.google.com/file/d/1WEWaw1 ... HKR9n/view

[איש את רעהו]

ענפער פאר הרב הילל וויינבערגער
https://drive.google.com/file/d/1WEWaw1 ... HKR9n/view

לויטן פלאן האט דאס איינע פון די אפיציעלע פירער פון די הויפט מוסדות אינטער פערלס געדארפט חתמ'ן
אבער היות ס'פיל מיט ליצנות/שקר/זלזול בכבוד רבנים האט מען עס געלאזט אלץ א בן בלי שם
דער נוסח פון שרייבן זעלבסט ווייזט אויף די שפלות און עקל ווי פערל''ס האלט אצינד, זיי שעמען זיך נישט צו ניצן נידריגע און זלזול רייד צו אייגענע בעלי הוראה
בלויז ווייל יענער וויל נישט זיך פארמאכן די אויגן און בלינדערהייט זאגן קדוש פאר אלע עסקנים שטיק.

אדרבא, ווייז איין קראנטע בריוו קעגן פערל"ס, ווער האט געחתמ'ט אז זיי זענען נישט גערעכט? ווער נעמט אחריות פאר די גאנצע מערכה דאקעגן?

[q
.[/quote]

ליין די בריוו אויסטויש צווישן אן אפיציעלער פערלס אגענט מיט א רב, זאג דו ווער עס קומט מיטן נאמען זאגן איבער די שייגעץ שטיק פון פערלס און ווער עס באהאלט זיך פון הינטערן שלייער און שיסט אויף רבנים.

[איש את רעהו]

די גרעסערע טייל פון מוסדות אינטערן שירעם סאטמאר באיקאטירן א געלט אקציע אין די יעצטיגע טעג פאר פערלס

מוסדות סאטמאר [קהילת מהר"א] איבער גרעיטער ניו יארק
שאפראן
נייטרא
תשב"ר
בנות חיל
קהילת בני יואל
מוסדות קאשוי
נייע תלמוד תורה עטה"ק

campaign.jpg

[איש את רעהו]

דאקומענטן וועגן די לימודי קאממאן קאאר, און די שתדלנות איבער די חינוך געזעץ.

[calculator]

ענפער פאר הרב הילל וויינבערגער
https://drive.google.com/file/d/1WEWaw1 ... HKR9n/view

יענקעלע כהן אויף זיין האט ליין זאגט, אז די בריוו האט געשריבן איינער ש.מ.ש. ווייסט איינער ווער דאס איז? ער זאגט אז בנציון פייערווערקער האט דאס געדארפט חתמן'ן, נאר וויבאלד עס איז צו שארף, האב בנציון געזאגט אז עס איז נישט לפי כבודו. און דער ש.מ.ש מיט זיינע חבירים האלטן אינמיטן שרייבן אן נייע בריוו, וואס עס זאל יא זיין לפי כבודו פון בנציון צו חתמן'ן.

לויט ווי איך קען די הלך ילך פון די רבנים, גלייב איך נישט אז ר' הלל וויינבערגער וואלט זיך דערוואגט ארויסצוקומען נאך זלמן לייב'ס בריוו. נישט ווייל זלמן לייב קען מער לערנען פון אים, נאר ווייל....................................

[אישתישבי]

מיט קריטעקיל טינקינג איז א פרוי נישט קיין מילך קעסטל.

ר' הלל לשיטתיה.

כי הלל רשע, הלל הייסט שרייען רשע, על תאוות נפשו. דאס האט געזאגט רח"ל כץ בשעתו.

[ליטוואק פון בודאפעסט]

הרב יצחק לעבאוויטש אויף קול הלשון (718) 906-6428 נומער דריי די לעצטע שיעור (נומער 320), רעדט אפאר ווערטער אין אנהייב וועגען קאמאן קאור, ווי ער גיבט צו פארשטיין אז דאס איז גארנישט ניי און גארנישט האט זיך נישט געטוישט. ער טענה׳ט אז די א.ג. קנאים שטערן שטארק צו די עיקר מערכה, ישמע חכם ויוסיף לקח.

Sent from my LG-K373 using Tapatalk

[איש את רעהו]

ענפער פאר הרב הילל וויינבערגער
https://drive.google.com/file/d/1WEWaw1 ... HKR9n/view

לויט ווי איך קען די הלך ילך פון די רבנים, גלייב איך נישט אז ר' הלל וויינבערגער וואלט זיך דערוואגט ארויסצוקומען נאך זלמן לייב'ס בריוו. נישט ווייל זלמן לייב קען מער לערנען פון אים, נאר ווייל....................................

מען האט נאך יעצט ארויסגעגעבן א שארפער בריוו נגד מהרז"ל מטעם ועד הרבני בני יואל

=
הרה"צ ר' אהרן האט שארף ארויסגעטרעטן נעכטן קעגן די פערל''ס חברה אז זיי גייען אהן מיט פעולות אהן רבנישע אויפזיכט.

[calculator]

הרב יצחק לעבאוויטש אויף קול הלשון (718) 906-6428 נומער דריי די לעצטע שיעור (נומער 320), רעדט אפאר ווערטער אין אנהייב וועגען קאמאן קאור, ווי ער גיבט צו פארשטיין אז דאס איז גארנישט ניי און גארנישט האט זיך נישט געטוישט. ער טענה׳ט אז די א.ג. קנאים שטערן שטארק צו די עיקר מערכה, ישמע חכם ויוסיף לקח.

Sent from my LG-K373 using Tapatalk

במחילות כבודו הרמה, קאממען קאור האב איך נישט קיין אנוג וואס דאס איז, איך קען נישט קיין גוטע ענגליש עס דורך צוליינען, קען זיין ער איז גערעכט, קען זיין נישט. אבער די טענה וואס די עקסטרעמע האבן אויף "זלמן לייב" אז די ביזט משובד צו די גאווערמענט פאנדיג. קענסטו נישט קיקן געהעריג אויף די זאך, איז א שטארקע טענה. אז ווען PEARLS קומט מיט א חידוש פון קאממען קאור כדי זיך צו ראטעווענען פון די נייע רעגולאציעס, און פערלס איז משובד אז די מוסדות זאלן בלייבן מיט די גאווערמענט פאנדיג, ווי קען סאטמאר אנעמען און מיט גיין מיט זייער מיינוג, אפשר דארף מען קודם זאגן פאר די גאווערמענט, עטס ווילטס זיך אריינמישן, אינז דארפן נישט ענקער געלט?
נאכדערצו ווען ר' הלל וויינבערגער איז אויך אין א קהילה וואס האט מוסדות (ער איז טאקע אן עקסטעמיסט) טענהט ער האט עס דורכגעטוען, און מיט אים טיט מען דורך אנדערע שאלות, סאטמאר פארלאט זיך אויף זיין השגחה, פארוואס זעצט מען זיך ניטאמאל אוועק מיט אים?
ווען זלמן לייב זאגט איך בין גרייט אויפצוגעבן די געלט, און מיט דעם אלעם האלט איך אז קאממען קאור איז גוט, גוט, איז דיין שיטה א שיטה.
די זאליס מאכען חוזק פון די 2 לעפקאוויטש ברידערס, אז זיי האבן נאך קיינמאל נישט געפירט א מוסדות אז זיי זאלן קענען אנטיילן, צו יא צו נעמען געלט אדער נישט, איך פארשטיי נישט אין ארץ ישראל קענען זיי זאגן פאר אלע מוסדות אינז זענען גרייט ענק אויסצוהאלטן, נעמט'ס נישט קיין געלט, אבער דא קען מען נישט. ווען בעלז, ווישניץ קומט מיט די טענה, מילא, אבער סאטמאר, זיי האלטן אין איין שרייען מען איז משועבד צו די געלט, נאר וועגן דעם איז דא די גזירות גיוס, כי השוחד יעור וכו' וכו'.

[ליטוואק פון בודאפעסט]

עפעס דא אויסגעמישט

Sent from my LG-K373 using Tapatalk