כ'ניאקישע צענזור אויף די תורה

[ליטוואק פון בודאפעסט]

הגם אז די טעמע ווערט שוין דערמאנט אין אנדערע ערטער אויך אין שטיבל, פון דעסטוועגן האלט איך אז עס פארדינט אן עקסטער אשכול.

די יו"ט האב איך גע'עפענט אן עוז והדר משנה ברורה חלק ב', ומה רבתה הפתעתי אז סי' ר"מ און רמ"א האט מען גענצליך אויסגעשניטען. עס איז באקאנט אז פסקי תשובות האט געמאכט אן עקסטער קונטרס אויף די סימנים, אבער דא עגזיסטירט עס אין גאנצען נישט.
האב איך גע'עפענט א משנה ברורה מהדורת דרשו, און דארט האבען זיי געדרוקט די משנה ברורה, אבער אן קיין שום תוספת. אין אלע אנדערע סימנים האבען זיי פסקים שונים מפי רבנים שונים, ריכטיג און נישט ריכטיג אראפ געברענגט, אבער אויף די סימן איז עס שא שטיל.

הערסט הרב קארו? האסט געמאכט א מיסטעיק מיט'ן שרייבען די סימנים, און באמת דער מיסטעיק האט ער געלערנט פון דער טור וואס האט שוין געשריבען די סימנים. אשרי חלקינו אז מיר האבען פארזארגערס וואס צענזורירען די תורה, און אזוי קען יעדער טון וואס ער וויל, אין די עניינים האט ער נישט וואס צו זוכען אין די תורה ואיש הישר בעיניו יעשה. ממש כ'ניאקישקייט אין די סערוויס פון ליבערליזם.

[רביה''ק זי''ע]

אלץ האט זיך אנגעפאנגען מיטן פארדרייען ישגלנה אויף ישכבנה, און פון דארט איז עס געגאנען אין ווייטער ביז וואו מיר האלטן היינט, ועוד היד נטויה...

[תורה ומדע]

עוז והדר איז א קאמפאני מיט א מצומצםדיגער אגענדא באיצטלא פון מחקר. ברצותו מרחיב וברצותו מקצר. סאיז א חוצפה און א פגיעה ארויסצונעמין סימנים שלימים פון שו״ע. ואין פוצה פה.

[אישתישבי]

אויף וויפיל איך בין מסכים אויף דער חוצפה פין אויסשניידן סימנים צוליב אזעלכע שטותים, אבער דא בין איך גראדע צופרידען, ווייל איך דארף נישט אז די הלכות וויפיל גער און תולדות אהרן זענען גערעכט, זאלען זיין אויבגעפסקנט פאר יעדער. נאכדעם וועט מיין טאכטער אדער אייניקעל קיינמאל נישט הנאה האבן אין לעבען.

ואם תאמר, פין ווי ווייס איך אז זיי וועלען אויסארבעטן די הלכה ווי גער? חזקה שליח עושה שליחותו, און כידוע איז המחמיר האט זה משובח.

[לעיקוואד]

פלא. ביזט זיכער זיי האבן עס ממש אויגעשניטען נישט איבערגעלאזט אויף א צווייטער חלק וכדו'?

**

הסתכלתי במשנה ברורה עוז והדר שבאוצר החכמה וסי' רמ נדפס שם כרגיל. רק במשנ"ב המבואר שלהם השמיטוהו. כנראה שהם גם מבינים שהביאור נועד לתשב"ר וכל מי שמבוגר מבן י"ח שנה לא יהיה לו הוה אמינה להסתכל בביאור שלהם..

[אישתישבי]

אסאך האבן געהאלטן אז עס איז בעסער בחורים זאלען אויסגעפינען פין דער נודע ביהודה ווי פין מאגאזינען.

[ליטוואק פון בודאפעסט]

פלא. ביזט זיכער זיי האבן עס ממש אויגעשניטען נישט איבערגעלאזט אויף א צווייטער חלק וכדו'?

**

הסתכלתי במשנה ברורה עוז והדר שבאוצר החכמה וסי' רמ נדפס שם כרגיל. רק במשנ"ב המבואר שלהם השמיטוהו. כנראה שהם גם מבינים שהביאור נועד לתשב"ר וכל מי שמבוגר מבן י"ח שנה לא יהיה לו הוה אמינה להסתכל בביאור שלהם..

איך האב טאקע געמיינט די משנה ברורה המבואר

[אישתישבי]

אין דער בית יהודה חומש לאזט ער גארנישט אויס.ַ די היינטיגע אידיש חומשים צענזורירען אין גרויסען

[צפור בודד]

piskei.jpg

[יהורם דעם איידעלע]

אלץ האט זיך אנגעפאנגען מיטן פארדרייען ישגלנה אויף ישכבנה, און פון דארט איז עס געגאנען אין ווייטער ביז וואו מיר האלטן היינט, ועוד היד נטויה...

וואלסט אפשר געווען גערעכט אויב דעם ווארט "ישגלנה" ווערט געטיישט אזוי ווי דו מיינסט. מיר דאכט זיך אז עס איז א מחלוקת אויב עס מיינט טאקע די מעשה פון באהעפטיגען "כמכחול בשפופרת", אדער כפרש"י אז את איז די זעלבע לשון פון "פלגש" און עס האט א מיינונג ווי "מיוחדת לו". אויב איך האב נישט קיין טעות, ס'דארף זיין א רמב"ן אין חומש אז געוויסע זאכן (און די מעשה זיווג איז איינער פון די משלים) האבען נישט קיין פונקטליכען ווארט אין לשון הקודש זיי אויסצוזאגען.

בכל אופן, ווערטער וואס זענען כתיבן ולא קריין האבען מיר פון חז"ל. ס'איז זייער ווייט פון שכל צו זאגען אז זיי זענען שולדיג פאר די צודרייטקייט (אדער "כ'ניאקישקייט" כלשון ליטוואק) וואס געפונט זיך ביי די דערמאנטע מו"ל פון די ספרי הלכה. וואלט'ן די מענטשען געהאט זייערער וועג וואלט'ן זיי אויסגעמעקט די סימנים אין גאנצען פון שו"ע.

Sent from my SM-G950U1 using Tapatalk

[רביה''ק זי''ע]

פארשטייט זיך אז איך האב גערעדט לויט'ן פשוט'ן פשט אז די תיקוני "סופרים" האבן געמאכט עזרא "הסופר" וחבריו, כמבואר במדרש תנחומא פרשת בשלח סי' ט"ז, ולפיכך נקראו ראשונים (עזרא הסופר וחבריו) סופרים שהיו סופרים כל האותיות שבתורה. כ'האב נישט געזאגט אז זיי זענען שולדיג אין די מצב וואו ס'האלט היינט, אבער זיי האבן עס אנגעפאנגען, און די דאזיגע זאכן האבן א טבע צו ווערן מער עקסטערם ווי די צייט גייט פארביי, ועוד היד נטויה. הדא הוא דכתיב פתחו לי פתח כחודו של מחט ואני אפתח לכם פתח כפתחו של אולם.

[שמחהלע קאפשטיק]

כ'האב לעצטענס געהערט פון מיין חבר א וויזניץ מאנסי חסיד וואס ער האט געלערנט אין גיבערס, און דארטן איז געווען איינגעפירט אז די בחורים זאלן לערנען יעדן טאג דעם "צעטיל קטן" פון דעם הייליגען ר"ר אלימלך זי"ע - און סעיף ג' שטייט "גם בשעת אכילה וזיווג" יהרהר כנ"ל....
זעהט אויס אז דער רבי האט נישט מורא געהאט אז די בחורים וועלן מהרהר זיין פון זיווג.

האט זיך געמאכט ווי א בחור איז צוגעגעאנגען צום מגיד שיעור פרעגענדיג וואס מיינט זיווג ?
האט ער געענפערט אז זיווג מיינט "טרינקען" ודפח"ח

[כרם זית]

אין א''י רודערט זיך לעצטנ'ס היתכן די רעגירונג האט ארויסגענומען עקידת יצחק פון די דעי קעיר קריקעלעם זאגנדיג אז עס איז צו שרעקעדיג פאר יונגע קינדער, עפ''ל. וויל איך פארשטיין וואו זענען די קנאים געווען ווען מהאט ארויסגענומען געוויסע פרשיות פאר קינדער זאגנדיג אז עס וועט זיי נאר צומישן? (דאכט זיך אז כהאב אמאל געזען א בריוו פונעם מהרש''ם אנטקעגן דעם עס אנריפנדיג א משכילישע געדאנק.)

[שושן פורים]

אין א''י רודערט זיך לעצטנ'ס היתכן די רעגירונג האט ארויסגענומען עקידת יצחק פון די דעי קעיר קריקעלעם זאגנדיג אז עס איז צו שרעקעדיג פאר יונגע קינדער, עפ''ל. וויל איך פארשטיין וואו זענען די קנאים געווען ווען מהאט ארויסגענומען געוויסע פרשיות פאר קינדער זאגנדיג אז עס וועט זיי נאר צומישן? (דאכט זיך אז כהאב אמאל געזען א בריוו פונעם מהרש''ם אנטקעגן דעם עס אנריפנדיג א משכילישע געדאנק.)

איינער הייבט אן פרשת תזריע פון שני און א צווייטער האט א פראבלעם מיט עקידת יצחק, הא לן והא להו.

[כרם זית]

כ'האב לעצטענס געהערט פון מיין חבר א וויזניץ מאנסי חסיד וואס ער האט געלערנט אין גיבערס, און דארטן איז געווען איינגעפירט אז די בחורים זאלן לערנען יעדן טאג דעם "צעטיל קטן" פון דעם הייליגען ר"ר אלימלך זי"ע - און סעיף ג' שטייט "גם בשעת אכילה וזיווג" יהרהר כנ"ל....
זעהט אויס אז דער רבי האט נישט מורא געהאט אז די בחורים וועלן מהרהר זיין פון זיווג.

האט זיך געמאכט ווי א בחור איז צוגעגעאנגען צום מגיד שיעור פרעגענדיג וואס מיינט זיווג ?
האט ער געענפערט אז זיווג מיינט "טרינקען" ודפח"ח

באותו ענין. עס איז אמאל געווען א רבי וועלכע פלעגט פאסטן יעדן שני וחמישי און דערנאך פלעגט ער זיך איינשפארן אין צימער. די חסידים פלעגן רעדן אז דער רבי איז דאן זוכה צו גאר גרויסע גלוים. ויהי היום איינער פון די שוואנצן האבן מחלט געווען אז ער מוז זען ווי דער רבי איז זוכה צו די גרויסע גלוים. איז ער איז געגאנגן און זיך באהאלטן אינעם צומער. זעט ער נישט מער און נישט ווייניגער ווי אויפן טיש איז צוגעגריייט אן אפגעבראטן עוף, ממש די גאנצע גוף אחוץ די פיסלאך און די קאפ. דער רבי קומט אריין, גייט צו צום עוף און פארוואנדלט אים אין א גל של עצמות...
האט דער חאסיד געזאגט אז ערשט יעצט האט ער פארשטאנען פשט אין צעטל קטן ''ולא יסתכל בשעה שבהמה ועוף מזדוגן זה עם זה'', ודברי פי חכם כריין.
(מקור:כ''ק אדמו''ר מטאלנא שליט''א בוויקיליקס שלו)

[[NAMELESS]]

כ'האב לעצטענס געהערט פון מיין חבר א וויזניץ מאנסי חסיד וואס ער האט געלערנט אין גיבערס, און דארטן איז געווען איינגעפירט אז די בחורים זאלן לערנען יעדן טאג דעם "צעטיל קטן" פון דעם הייליגען ר"ר אלימלך זי"ע - און סעיף ג' שטייט "גם בשעת אכילה וזיווג" יהרהר כנ"ל....
זעהט אויס אז דער רבי האט נישט מורא געהאט אז די בחורים וועלן מהרהר זיין פון זיווג.

האט זיך געמאכט ווי א בחור איז צוגעגעאנגען צום מגיד שיעור פרעגענדיג וואס מיינט זיווג ?
האט ער געענפערט אז זיווג מיינט "טרינקען" ודפח"ח

באותו ענין. עס איז אמאל געווען א רבי וועלכע פלעגט פאסטן יעדן שני וחמישי און דערנאך פלעגט ער זיך איינשפארן אין צימער. די חסידים פלעגן רעדן אז דער רבי איז דאן זוכה צו גאר גרויסע גלוים. ויהי היום איינער פון די שוואנצן האבן מחלט געווען אז ער מוז זען ווי דער רבי איז זוכה צו די גרויסע גלוים. איז ער איז געגאנגן און זיך באהאלטן אינעם צומער. זעט ער נישט מער און נישט ווייניגער ווי אויפן טיש איז צוגעגריייט אן אפגעבראטן עוף, ממש די גאנצע גוף אחוץ די פיסלאך און די קאפ. דער רבי קומט אריין, גייט צו צום עוף און פארוואנדלט אים אין א גל של עצמות...
האט דער חאסיד געזאגט אז ערשט יעצט האט ער פארשטאנען פשט אין צעטל קטן ''ולא יסתכל בשעה שבהמה ועוף מזדוגן זה עם זה'', ודברי פי חכם כריין.
(מקור:כ''ק אדמו''ר מטאלנא שליט''א בוויקיליקס שלו)

א לינק צום יומן פון די הייליגער טאלנער קענט איר אפשר אהער שטעלן?

[ליטוואק פון בודאפעסט]

דאשמועסט מען עס ארום
דא קען מען עס באקומן

[[NAMELESS]]

דא האב איך געטראפן ווי מען קען דאס אראפלאדענען

דאשמועסט מען עס ארום
דא קען מען עס באקומן

איך האב נישט אן אקאונט דארט קען עס איינער אהערשטעלן?

[ישעיה]

פשט אין צעטל קטן ''ולא יסתכל בשעה שבהמה ועוף מזדוגן זה עם זה''

ס'איז א גמרא

[[NAMELESS]]

דא האב איך געטראפן ווי מען קען דאס אראפלאדענען

דאשמועסט מען עס ארום
דא קען מען עס באקומן

איך האב נישט אן אקאונט דארט קען עס איינער אהערשטעלן?

די יומן וויאזוי עס איז נתפרסם געווארן
https://tlgur.com/d/8ekvXZzg

אנגעבליכע צענזור
https://tlgur.com/d/GdBZvmj4

[כרם זית]

איך האב עס אמאל געבארגט פון מיינעם א באקאנטן און איך האב עס נישט. יישר כח הרב ריכטיג פארן טון די ריכטיגע זאך און עס ארויפלייגן.

[כרם זית]

לכבוד שבועות איז כדאי אנצומערקן באותו ענין, איבער די ניגון פון החזון יוסלע רוזנבלאט ז''ל ''וואס וועט זיין ווען משיח וועט קומען'', וואס אונזערע קינדער וואלטן אין א געווענטליכע יאר יעצט געלערנט אין חדר. אז אויך דא האט ידי הצענזור שולט געווען. בתוך הדברים פרעגט ער, ''ווער וועט אינז נביאה זאגן אויפן סעודוניו?'', און ער ענטפערט ''מרים הנבואה!''. וויינג ווייסן אז אויפן רעקארדירונג הערט זיך עס גאנץ אנדערש, קענטיג נשפע פונעם יידיש טעאטער, ''ווער וועט אונז טאנצן אויפן סעודניו? מרים הנבואה!''...
בלייבט נאר איבער צו וויסן וועלכע רבי האט משנה געווען פונעם ארגינעלעם ניגון.

[berlbalaguleh]

פלא. ביזט זיכער זיי האבן עס ממש אויגעשניטען נישט איבערגעלאזט אויף א צווייטער חלק וכדו'?

**

הסתכלתי במשנה ברורה עוז והדר שבאוצר החכמה וסי' רמ נדפס שם כרגיל. רק במשנ"ב המבואר שלהם השמיטוהו. כנראה שהם גם מבינים שהביאור נועד לתשב"ר וכל מי שמבוגר מבן י"ח שנה לא יהיה לו הוה אמינה להסתכל בביאור שלהם..

לעיקוואוד: דו ביסט 100% גערעכט. דער בית יהודא טייטש אויף חומש און רש"י איד געווען עטליכע דורות פריער פון דעם הייליגן עוז והדר שליט"א. ער ברענגט אויך נישט קיין טייטש אויף א סאך פסוקים וואו רש"י איז מפרש א סאבדזשעקט וואס יונגלעך אין חדר דארפן נישט לערנען. די רבי'ס לאזן ממילא אויס די רש"י'ס...!