סטראבערי = הלכות תולעים

[ליטוואק פון בודאפעסט]

וואס איך זעי דא אז ער האלט אז מ'מעג נישט עסן כל זמן מ'קען עס נאך בודק זיין. ווען מ'קען שוין נישט, ווייל מ'האט עס שוין געקאכט, דעמאלס איז עס בדוחק בדיעבד מותר. און ווען עס איז געקאכט איז טאקע אנדערש, ווייל דעמאלס איז עס טאקע בטל. די טענה אז עס איז נישט בטל, אפילו מה"ת, איז נאר ווען עס איז רוי. דעמאלס איז מעגליך אז עס איז ניטאמאל א תערובות, פונקט ווי מיין קאר און דיין קאר אויף די גאס זענען נישט קיין תערובות. קוק נאכאמאל אין די קונטרס פון הרב איתם הנקין הי"ד ווי ער ברענגט פארשידענע ראיות צו דער ענין.

אגב, טענת [tag]רביה''ק זי''ע[/tag] איז נסתר פון א גמרא מפורשת (חולין סז:) אמר לה רבינא לאימיה אבלע לי ואנא איכול, און רש"י איז מסביר, אבלע לי - דכוורי בתוך הדגים תני אותם שלא אראה ואקוץ בם: דאס הייסט ביי תולעים וואס זענען מותר, נאר פון דעסטוועגן זאל מען עס אויסמישען מיט די מאכל כדי ער זאל נישט פארעקל'ט ווערן. הייסט'ס ווען עס איז מותר זאל מען זיך דערווייטערן פון די עקעל פון דאס עסן. ווייזט אויס אז ווען די ווערים וואלטען געווען אסור, וואלט דאס נישט געהאלפען.

[רביה''ק זי''ע]

אגב, טענת [tag]רביה''ק זי''ע[/tag] איז נסתר פון א גמרא מפורשת (חולין סז:) אמר לה רבינא לאימיה אבלע לי ואנא איכול, און רש"י איז מסביר, אבלע לי - דכוורי בתוך הדגים תני אותם שלא אראה ואקוץ בם: דאס הייסט ביי תולעים וואס זענען מותר, נאר פון דעסטוועגן זאל מען עס אויסמישען מיט די מאכל כדי ער זאל נישט פארעקל'ט ווערן. הייסט'ס ווען עס איז מותר זאל מען זיך דערווייטערן פון די עקעל פון דאס עסן. ווייזט אויס אז ווען די ווערים וואלטען געווען אסור, וואלט דאס נישט געהאלפען.

באמת איז א דבר פשוט אין גמרא אז א מאכל וואס מ'ווייסט קלאר אז ס'דא דערין ווערים טאר מען עס נישט עסן, נאר פשט איז אז ווען מ'בייסט אריין אין א שטיקל עסן און מ'ווייסט בבירור גמור אז מ'בייסט אריין אין א ווארים, אדער מ'פילט די ווארים אינעווייניג, איז עס אויך אן עקל (אפשר נישט אויף דעם דרגא ווי ווען מ'זעהט עס מיט די אויגן), און דא קען מען און מ'דארף מחלק זיין ביי יעדן סארט ווארים צו ס'איז שייך ביי דעם זיך עקלען ווען ס'איז אין אן עסן. ווען אין סטראבעריס וואלט געווען נרגש א טעם פון ווערים, אדער ס'וואלט געווען א דבר ברור ביי יעדן פשוט'ן סטראבערי עסער אז אריינבייסן אין א סטראבערי מיינט אריינבייסן אין א גראבע ווארים, וואלט עס טאקע געווען אסור (און קיינער וואלט עס סייווי נישט געגעסן). למעשה עסן מענטשן סטראבעריס אגאנצן טאג און זיי ווייסן ניטאמאל אז זיי עסן ווערים, ממש די זעלבע בחינה ווי באצילן, ס'איז א זאך וואס עקזיסטירט אבער אינדרויסן פונעם מענטשליכן תחום.

פארשטייט זיך אז אינעם תחום פון הלכה קען נישט יעדער איינער אפמאכן פאר זיך אז ער עקלט זיך נישט פון ווערים, ס'קען זיין אז ס'גייט צו מיט א בטלה דעתיה אצל כל אדם, אדער אז מ'גייט נאך הבנת התורה אין עקל, דאס איז א דבר פשוט אז כדי א ווארים זאל זיין אסור מוז עס האבן א שייכות מיט'ן ריעליטי אין וואס די מענטש לעבט, נישט סתם אז ס'דרייט זיך ארום און קיינער שטויסט זיך נישט אן דערין אינעם טאג טעגליכן לעבן.

[real fake news]

מגייט שוין אט אט אסרן רייז, זעה דא אן אינטערוויו מיט א בעל מכשיר

[אישתישבי]

אין אמת האב איך קיינמאל נישט געהערט קיין היתרַ צו עסן סטראבעריס, עס פלעגט זיין אנווייזונגען, איך מיין אין די פסח ביכלעך, אז מען קען עס עסן דורך ווייקן אין זייף וואסער, און אױב מען שנייד אפ די שטיקעל אינטער די גרינע בלעטער, בתנאי אויב מען מאכט נישט קיין לאך אין דער סטראבעריס. למעשה שטעלט זיך אויס אז עס איז דא אפאר סארט ווערים אין די סטראבעריס, און אויף די הויט אונטער די שטיקלעך גראבען זיין זיך אריין, אזעלכע שלענגלעך, און עס איז נישטא קיין היתרַ פין לא פירש כידוע.
דאס וואס דער אשל אברהם זאגט אז לא פירש לגרעין איז פארקערט פין שו"ע כפי זכרוני.

עס איז דא אזלעכע וואס טענה'ן אז זיי האבן יא א וועג צו בודק זיין די סטראבעריס, געזונטערהייט, אבער אין אלגעמיין איז אנגענומען אז מען קען נישט.

אין פארשידענע קאמערציאלע קיטשענס האב איך געזעהן משגיחים וואשן פארשידענע זאכן וואס דארפען בדיקה מיט א שלויך וואס האט עקסטרע שטארקע שטראם, און דער סינק האט אונטער דער לאך וואס דער וואסער גייט ארויס א נעץ, און אלע וואסער גייט דארט אדורך, און זיי קוקען אין דער נעץ נאך וואשן די ירקות, און טאמער איז דא דארט ווערים, ליידיגן זיך אויס דער נעץ און וואשן נאכאמאל אלע ירקות, ביז זיי זעהן אז אין דער נעץ איז נישטא קיין ווערים.

דער עצה איז נאר גוט אויב מען ווייסט אז אין די ירקות איז נישטא קיין ווערים מער, נאך טוהן די אלע הדחות, און נאך נישט טרעפען קיין ווערים אין דער נעץ.

ביי סטראבעריס איז דא וואס ווייזען אז די קאטערפילערס זענען דארט נאך אלע הדחות.

[גראף]

איז דא א מציאות להלכה ביי פירות און ירקות אז ווערם אדער ווען זיי זענען נאך אין א סטעיזש פאר זיי טוישן זיך צו עדאלטס זאלן בטל ווערן צום פרי אזוי ווי פיש? איז דא עפעס וואס זיי האבן אין קאממען?

Sent from my SM-G950U using Tapatalk

[אישתישבי]

נאר אויב מען ווייסט אז די ווערים זענען באשאפן געווארן נאך דעם וואס מען האט זיי אנגעשניטען פין דער בוים. טאמער זענען זיי געוועהן ווען עס איז נאך געוועהן מחובר הייסט עס שרץ השורץ על הארץ און איז אסור. דאס איז א גמרא.

ביי פיש איז טאקע אייביג דא דער היתר פין לא פירש.

היינט, היות די חוקרים טענה'ן אז אלעס קומט פין א איי וואס א מאמע האט געלייגט, איז דא וואס זענען מחמיר, מחשש אז דער מציאות האט זיך געטוישט.

דאס איז פין די פלעצער וואס לויט די גמרא איז עס מותר, און דער היינטיגער מציאות זאגט אסור.

איך האב געהערט סברות אין דעם אזוי.
א. כל זמן פרומע אידען האבן נישט חוקר געוועהן און געזעהן אז די מציאות איז אנדערש פון וואס עס שטייט אין די גמרא, דארף מען נישט מחמיר זיין.
ב. די גמרא זאגט עס איז מותר, איז עס מותר אפילו עס איז געבויט אויף א פאלשע מציאות, ווייל חז"ל האבן געהאט בקבלה אז עס איז מותר, און געזאגט א סברא, און אפילו דער סברא ווערן אפגעפרעגט איז נאך אלץ דא דער קבלה אז עס איז מותר.
ג. דער גמרא רעדט פין א מציאות וואס מען זעהט, היות לעינים זעהט אויס ווי עס ווערט באשאפען פין דער פיש, אדער פין דער פרי, קוקט מען נישט אויף דעם וואס עס ווערט באשאפען פין א איי וואס מען קען נישט זעהן. בקיצור, עפעס וואס מען זעהט נישט האט נישט קיין מציאות אין הלכה.

[רביה''ק זי''ע]

ס'דא א פערטע סברא אויך, אז טראץ דעם וואס די ווארים איז געבוירן פון א ווארים וואס איז געווען שורץ על הארץ, איז אבער די ספעציפישע ווארים קיינמאל נישט געווען שורץ על הארץ.

למען האמת, לויט'ן רמב"ם (און אזוי איז אויך משמע פון רש"י) אז די אלע דרשות חז"ל זענען נאר תירוצים צו פארענטפערן די מנהג, איז בכלל נישט נוגע צו זיי האבן געוואוסט די מציאות צו נישט. למעשה איז די מנהג געווען אז ווערים שלא פירשו האט מען געגעסן, און די גמרא האט געטראפן א דרש אין א פסוק עס צו פארענטפערן, און אפילו אויב ס'שטעלט זיך ארויס אז די דרש פארענטפערט נישט דעם מנהג איז די מנהג נאך אלץ שריר וקיים, אפשר קען מען גיין זוכן א נייע דרש (יעצט כאפ איך אז מן הסתם מיינסטו דאס מיט אות ב, והשם הטוב יכפר).

[ליטוואק פון בודאפעסט]

די סוגיא אין סוף פרק אלו טריפות רעדט ארום די גאנצע נושא. עס ווענדט זיך אויף צוויי תירוצים דארט אין תוספות. אין בריסק זאגט מען 'א פערד איז א פערד ווייל די מאמע איז געווען א פערד, א שרץ איז א שרץ ווייל ער איז א שרץ'. דאס איז מסביר צו זיין די רמב"ם אין ספר המצוות (ל"ת קעט), וואס איז אויך ראטזאם צו לערנען. עס איז אן אריכות דארט, שלא כהרגלו, אבער העכסט אינטרעסאנט

[real fake news]

היינט, היות די חוקרים טענה'ן אז אלעס קומט פין א איי וואס א מאמע האט געלייגט, איז דא וואס זענען מחמיר, מחשש אז דער מציאות האט זיך געטוישט.

דאס איז א פשוטע זאך אז מדארף מחמיר זיין ווייל די מציאות האטזעך געטוישט, נאר לקולא טאר מען ח"ו נישט גיין נאך די מציאות...

[אישתישבי]

די סוגיא אין סוף פרק אלו טריפות רעדט ארום די גאנצע נושא. עס ווענדט זיך אויף צוויי תירוצים דארט אין תוספות. אין בריסק זאגט מען 'א פערד איז א פערד ווייל די מאמע איז געווען א פערד, א שרץ איז א שרץ ווייל ער איז א שרץ'. דאס איז מסביר צו זיין די רמב"ם אין ספר המצוות (ל"ת קעט), וואס איז אויך ראטזאם צו לערנען. עס איז אן אריכות דארט, שלא כהרגלו, אבער העכסט אינטרעסאנט

טאקע העכסט אינטערסאנטע רמב"ם, ווייל עס איז גאר שווער צו פארשטיין, און דער רמב"ן פרעגט שוין די נויטיגע קשיות.
כפי זכרוני איז דער רמב"ם מסביר אז די גמרא רעדט פין דער זעלבע שרץ וואס קען זען אלע סארט שרצים.

דער בריסקער ווארט איז טאקע א אמת'ער לויט ווי די גמרא האלט אז שרצים קענען באשאפען ווערען פין שמוץ.

איז דא א סיבה אז די בריסקער דערמאנען נאר די מאמע און נישט דער טאטע?

[ליטוואק פון בודאפעסט]

דער בריסקער ווארט איז נישט קיין מפורש'ע גמרא, עס ווענדט זיך אויף צוויי תירוצים אין תוספות דארט אין אלו טריפות.

דערמאנען די מאמע איז נישט קיין קשיא. די גמרא אין בכורות האנדעלט דאך אויב חוששין לזרע האב אדער נישט.