די געשעענישן ביים לוי' אין וויליאמסבורג

[[NAMELESS]]

לאמיר אנצינדן ציגארעטלעך און ארויסגיין זיצן און קלערן, אן קיין אגענדע'ס און אן קיין פאראורטיילן, וואס איז דא פארגעקומען און וואס מיינט דאס פאר אונז, צו ליידן מיר פון געפערליכע אנטיסעמיטיזם און אויב יא ווער איז שולדיג דערין און וואסערע שריט קען און זאל גענומען ווערן אויב קומען מיר צו צו אן החלטה.

היינט איז אוועק הרב חיים מערץ זצ"ל דער רבי פון ביהמ"ד תולעת יעקב אין וויליאמסבורג, ער האט געליטן פון געזונטהייט קאמפליקאציעס און דער קאראנע וויירוס האט אים נישט צוגעהאלפן נאר ער איז געווארן שוואכער און שוואכער ביז ער איז אוועק לדאבון לבם פון זיינע חסידים און פארערער.

ער איז געווען א שטילער מענטש און נישט געהאט קיין גרויסע קהילה, אבער אין די וויליאמסבורגע הערצער האט געהערשט גרויס סימפאטיע צו אים און פילע האבן אים באטראכט אלס צדיק און פועל ישועות, ראש השנה ביינאכט פלעגן מענטשן שטראמען אין די מאסן זיך ווינטשן לשנה טובה מיט אים און אזוי אויך פלעגן מענטשן אים שטיצן גאר שטארק זייענדיג א זון פון ר' יחזקאל'ע מערץ זצ"ל וואס איז געווען בארימט אלס א גרויסער פועל ישועות אין די חסידישע קרייז.

אין ניו יארק סיטי איז פארבאטן געווארן גרויסע פארזאמלונגען, א געזעץ אז יעדער מוז ארומגיין אין פובליק ערטער מיט א מאסקע איז אינפארסירט געווארן, און דעריבער האט דאס געלויטעט אז די בתי מדרשים זאלן געשלאסן ווערן און אזוי אויך די מוסדות, אבער דא און דארט האט זיך נאך געטון פארזאמלונגען אין די גאסן, צו פארזאמלונגען צו סאלוטירן די געזונטהייט מיניסטעריום, צו פארזאמלונגען פון פראטעסטן אנטקעגן די רעגירונג'ס החלטות, אבער דאס איז געווען אלוועלטליך און נישט דוקא געקומען פון אידן.

ביי די לוי' פון דעם תולעת יעקב רבי'ן זצ"ל איז געווען א גרויסע פראבלעם, דען די אלע וויליאמסבורגע אידן וואס זענען געווען אנגעבינדן אין דעם איד וועלן נישט ווילן אויפגעבן די זכות פון געבן אים די לעצטע כבוד, דעריבער האבן עסקנים אפגעשפארט גאסן און שומרים האט פארטיילט מאסקעס און די פאליציי איז אראפגערופן געווארן צו האלטן סדר, אבער אינמיטן די הספדים זענען די פאליציאנטן ווילד געווארן און פארלאנגט יעדן צו שטיין אויפן סיידוואק, דאס האט פארשווערט די רעגולאציס פון סאציאלע דיסטענסינג און דאן האט די פאליציי צושטערט די לוי' און פארטריבן די אריבער פינף הונדערט אנוועזנדע, די מידיא איז אראפגעקומען הערנדיג אז עס גייט פאר עפעס אינטערסאנט, און אפילו ביל דעבלאזיא דער מעיאר האט זיך פערזענליך באטייליגט און אבזערווירט די סיטואציע.

דעבלאזיא האט געטוויט אז עפעס געפערליך איז פארגעקומען אין וויליאמסבורג, דאן האט ער געסטראשעט מיט ארעסטירן, און נאכער האט ער געשריבן א פערזענליכע סטראשונקע צו די אידישע געמיינדע אין ברוקלין.

איין איד האט מיט אים מיטגעהאלטן דאס איז געווען יענקל קארנבלי פון בארא פארק, וועלכער האט זיך זייער באנארישט פאריגע וואך און געווארן שטארק באשמוצט פארן מישן אין טאפ פון פאליטיק קעגן די אידישע געמיינדע, און דא זייענדיג פארווייטאגט האט ער ווידער געטאן א נארישקייט מיטן זיך עמטליך ארויסשטעלן אלס פאררעטער, דען העלפן קען ער נישט קיין סאך דעריבער וואס ווילסטו? יוסי געשטעטנער האט זיך נישט געפוילט נאר ער האט געלייגט א בילד פון דעבלאזיא ביי א פארזאמלונג שטיין אנע מאסקע, סענאטאר טעד קרוז האט פערזענליך אראפגעריסן דעבלאזיא און אזוי אויך בען שפירא, אבער דעבלאזיא'ן גייט דאס נישט דערשרעקן.

עד כאן הסיפור און עס שטעלט זיך ארויס אז דעבלאזיא איז א רשע ווייל ער האט געצימבלט די אידישע געמיינדע, ווען עס וואלט ווען נישט פארגעקומען קיינע שום פארזאמלונגען אין ניו יארק סיטי מילא, אבער וויבאלד אלע ווייסן אז די םארקן זענען פיל מיט מענטשן און אלע גאסן און געשעפטן ווירבלען כמעט ווי געהעריג, פארדערט נארמאליטעט פון דעבלאזיא צו זיך רעכענען מיט א שוין פון פריער פארפיינטעטע קאמיוניטי.

אבער די פארלירער און די שולדיגע אין דעם שפיל זענען אנדערע, אלע צייטונגען האבן בילדער פון צושטופטע חסידים אין די גאס, די טוויט'ס גייען נישט העלפן חוץ אז נידערמאן וועט מער נישט אינדארסירן דעבלאזיא, בסך הכל זענען די שולדיגע דא די חסידישע מוסרים, זיי זענען די וועלכע האבן ארומגעדרייט די קעפ פון די אנטיסעמיטן צו די זייט פון די חסידים און זיי שיסן זיך אליין אין די פיס מיינענדיג אז מיט דעם בארואיגן זיי דעם אנטיסעמיט פארגעסנדיג אז א העיטער האט נאר ליב צו העיטן.

און די חסידים זענען ווי אייביג געבליבן אנגעקאקט בלייבנדיג אן א לוי' מיט א פארשמוצטע געזיכט, ארויס פון שטאט אנגע'מקל'ט און פארדארבענע הערינג געגעסן, דעבלאזיא וועט זיך איבערבעטן מיט די גרויסע חברה און יעדער וועט צוריקגיין צו זייער רוטין.

עטליכע נבונים גייען יעצט אוודאי שרייען אז ליבעראלן זענען אנטיסעמיטן, א טעות וואס דאס מערהייט פון די אוישוויץ גערעטעטע מאכן נישט, דאס איז נישט רעלעוואנטיש דא וויבאלד מען רעדט פון א אינדעווידואל (דעבלאזיא) און נישט פון א גרופע און א מיינונג אין לעבן.

אבער די חסידים וועלן די אנטיסעמיטן ווייטער האסן צום טויט און דאסמאל מיט אביסל רעכט א דאנק די 'געטרייע' (פאר)רעטער וועלכע האבן זיי אהערגערופן קוקן אונזערע שמוציגע וועש.

אויב האט איר נישט דורכגעליינט ביטע קאמענטירט נישט.

[הנוי והנצח]

זייער גוט געשריבן און ארויסגעברענגט. אפגעזעהן צו דער חסידי'שע עולם האט אויסגעפאלגט אלע רעגולאציעס ווי געהעריג, איז זיכער אז די בלאזיא האט איבערגעצויגן דעם שטריקל מיטן צילן די היימישע יודנטום בשעת די פארקס און ביטשעס זענען געפאקט, און די בלאזיא אליין האט מען געזעהן שפאצירן אין די עפענטליכקייט אהן קיין געהעריגע סאושעל דיסטענסינג.

און יא, די היימישע "געטרייע פארזארגער" וואס מיינען נאר אונזער גוטס האבן דא אנגעברענגט א כוואליע פון העצע און אנטי סעמיטיזם, עס איז קלאר אז ווען נישט דער קארנבלי'ס צוזאמארבעט מיט די בלאזיא וואלט ער זיך נישט געפילט אזוי באקוועם צו פארדאמען דעם היימישן ציבור, און די זעלבע זאך האט מען געזעהן אין מאנסי ווען דער צורר היהודים עד דעי האט בארעכטיגט זיין שמוציגע רעטאריק מיטן אנצייגן אויף "דער רעספעקטירטער ראביי יעקב הורוויץ" וואס "קעמפט" אזוי פאר די רעגולאציעס ביים היימישן ציבור. מצא מין את מינו.

ביסט גערעכט אז דאס איז נאר די שריט פון איין מענטש, אבער דאך איז די שטילשווייגעניש פון די ליבעראלן און די מידיא אן עולה. מען קען זיך פארשטעלן אויב ער וואלט געטון די זעלבע צו שווארצע אדער מוסלעמענע וואלט געווען א ויצעקו פון אלע זייטן, מען וואלט תיכף פארלאנגט זיין רעזיגנאציע פאר זיין ראסיסטישע שריט. אבער פארשטייט זיך אז די פרעסע געבט נאר צו צום פייער, ווילאנג דער רעדע איז פון א "חסידי'שע" צוזאמקום ה"י.

און א ווארט צום מעיאר: אונז האב מיר געמיינט אז דו רעפרעזענטירסט אונז מיט יושר און עמפאטיע, גזירת מציצה בפה האסטו טאקע מבטל געווען, האסט דיך אנגעגעבן אלץ א פריינט פון די געמיינדע. אבער היינט האסטו ארויסגעוויזן דיינע אמת'ע קאלירן, האסט געסטראשעט בתי מדרשים מיט "פערמענאנטע" פארשליסונג, און דו האסט אויסגענוצט א צייט פון א קריזיס צו פארשפרייטן העצע קעגן א מיניאריטעט וואס ליידט זיך שוין אהן א היפשע צייט פון אנטי סעמיטיזם טאקע אין דיין שטעטל. מיט ווייטאג טוען מיר פארלאנגען: ס'איז שוין העכסט צייט דו זאלסט רעזיגנירן פון דיין אמט. דער אידישער געמיינדע האט פארלוירן זייער צוטרוי אין דיין פירערשאפט.

דא איז א לינק צו אן ארטיקל אין א קאנסערוואטיווע צייטונג איבער דער געשעעניש: https://www.theblaze.com/news/2020/04/2 ... dhv70Ogjjx

[במדבר]

''די קאשע האבן מיר זיך אליין געקאכט''

מעיאר דעבלאזיא איז טאקע ווערט צו פארדאמט ווערן, פארן דערמאנן סעפעציפיש די אידישע קאמיונעטי (לזכתו יאמר: ער האט געפלאצט).

אבער ווען וועלן ''מיר'' שוין ענדיגן, די קייט פון טויט?

די נפטר זצ''ל איז אנגעשטעקט געווארען ביי א חתונה פון א אייניקל (א אידישע שמחה קען נישט שאטן), פון א באטייליגטער וואס האט וויירשיינליך געדאווענט ביי א אימלעגאלע מנין (א תפילה צום באשעפער וועט נישט שאטן), ....... און די רעזולטאטן פון זיין לוי' (לווית המת וועט זיכר נישט שאטן), וועט מען זעהן ביי די קימענדע ''מאסן לויה''......

די באשולדנגס פינגער דארף זיין געוואנדן צו אינז, און צו קיינעם אנדערשט.

[[NAMELESS]]

הונדערט פראצענט במדבר, אבער די סיבה פארוואס דעבלאזיא שפירט זיך גענוג רואיג צו פוינטן אויף 'אידן' איז ווייל ער האט געקריגן גענוג טעלעפאון קאלל'ס פון 'אידן' אז מען היט נישט אויס די געזעצן, און נאכמער, 'שאמראם' האט געטריבן די פאליציי און געזאגט אז די חברה מוז מען באגיין ווילדער ווי געווענליך.

אזא זאך ווערט געווענליך נישט פארשוויגן נאר יעצט זיצן די אלע היפאקריטישע רעפארטערס און זוכן ניטאמאל א מליצה ישרה אויף די חסידים ווייל יענקל קארנבלי און נאך ענליכע צו אים שטייען און רייצן זיי אן.

מיר פערסאנלי באדערט עס נישט, כ'זעה נאר דערין א שרעקליכע אומרעכט פאר א מינאריטעט גרופע און א געפאר פאר די צוקונפט פון חסידים אין ניו יארק.

[ליפא]

''די קאשע האבן מיר זיך אליין געקאכט''

מעיאר דעבלאזיא איז טאקע ווערט צו פארדאמט ווערן, פארן דערמאנן סעפעציפיש די אידישע קאמיונעטי (לזכתו יאמר: ער האט געפלאצט). אבער ווען וועלן ''מיר'' שוין ענדיגן,
די קייט פון טויט?
די נפטר זצ''ל איז אנגעשטעקט געווארען ביי א חתונה פון א אייניקל (א אידישע שמחה קען נישט שאטן), פון א באטייליגטער וואס האט וויירשיינליך עפעס איינגעקויפט אין גראסערי (מ'מוז דאך לעבן) ....... און די רעזולטאטן פון זיין לוי' (לווית המת וועט זיכר נישט שאטן), וועט מען זעהן ביי די קימענדע ''מאסן לויה''......

די באשולדנגס פינגער דארף זיין געוואנדן צו אינז, און צו קיינעם אנדערשט.

[אישתישבי]

מען וואלט געדארפט מאכט א קליינע לויה, אהן ארויסגעגעבן ווי עס גייט זיין, אבער זעהט אויס אז די וואס דארפען דאס מחליט זיין האבן מחליט געווען אנדערש.

מיט דיבלאזיא הייבט זיך עס אהן שוין פין פריער, ער האסט גראדע נישט אידן, ער באקומט ביי זיינע פרעס קאנפרענץ שאלות פין אונזערע בנוגע די פארבארגענע געהיימע ישיבות, ער מוז ענטפערן אז ער טוט עס פארדאמען, אבער די פייגל זענען שוין אין קאפ אז אונז אידן זענען טראבעל מעיקערס, און זייענדיג אליין ביי די לויה און זעהנדיג אזויפיל מענטשן איז ער ווילד געווארען.

וואס איז טאקע פשט פין טרייבען דער עולם אויף דער סיידוואק?

דער אמת איז אז זיי גייען נישט קענען קאנטראלירן דער עולם פין נוי יארק סיטי צופיל לענגער, ווען דער וועטער ווערט שיין קומט דער עולם ארויס און די אלע גזירות ווערען בטל ומבוטל ווייל מען גייט זיי מבטל זיין אדער דורך די מענטשן אדער דורך די גאווערמענט.

דאס אז חסידים האבן געמאכט א לויה גיבט אפעטיט פאר די מוסלמענער קריסטן אויך צו ווייזען וואס זיי קענען.

[[NAMELESS]]

די לוויה איז געווארן ארגאניזירט און אנגעפירט דורך ''שומרים'' מיט די הילף פון די פאליציי.

די שולד פינגער איז געוואנדען צו די צופראסקעטע שומרים דווילימסבורג, וואס איז געווען זייער פלאן? וויאזוי האבן זיי געזאלט האלטן די עולם צושפרייט?

נעכטן מסר'ט ער בתי מדרשים און היינט ארגיניזירט ער לוויות...

[במדבר]

הונדערט פראצענט במדבר, אבער די סיבה פארוואס דעבלאזיא שפירט זיך גענוג רואיג צו פוינטן אויף 'אידן' איז ווייל ער האט געקריגן גענוג טעלעפאון קאלל'ס פון 'אידן' אז מען היט נישט אויס די געזעצן, און נאכמער, 'שאמראם' האט געטריבן די פאליציי און געזאגט אז די חברה מוז מען באגיין ווילדער ווי געווענליך.

אזא זאך ווערט געווענליך נישט פארשוויגן נאר יעצט זיצן די אלע היפאקריטישע רעפארטערס און זוכן ניטאמאל א מליצה ישרה אויף די חסידים ווייל יענקל קארנבלי און נאך ענליכע צו אים שטייען און רייצן זיי אן.

מיר פערסאנלי באדערט עס נישט, כ'זעה נאר דערין א שרעקליכע אומרעכט פאר א מינאריטעט גרופע און א געפאר פאר די צוקונפט פון חסידים אין ניו יארק.

איך ספק'זיך שוין א שטיקל צייט אויב די אלע ''פאר/רעטער'' ברענגען נישט קיין ניצן, ווארום די דורכשניטלעכע גוי וואס ''ער האסט נישט/ער ליבט נישט'', קיין חרדי'שע אידען, וואס איז יעצט קעגן געקימען די אלע נייעס באריכטן: איבער מאסן חרדי'שע טישן, לויות, שמחות וכדומה, און דאס אלעס אן די נויטיגע סאשעל דיסטענסינג. און ער טראכט ''וואט דעי העלל'' וואס גייט שוין ווידער פאר מיט די ''פענגווינס''. ער קיקט ווייטער די נייעס, און ער זעהט אז ''דא דארט'' הערט זיך יא אן אחריות'דיגע שטימע, מענטשען און ''היימישע יונעפורם'' וואס באריכטן פאר די אינסטאנצען. האבן זיי נישט מעגליך דערמיט פארמיטען די באשאפונג פון נאך א אנטי-דוקס?

אדערווייל ''ווילאנג איבערגעוויזן אנדערשט'', האב איך איינגעטוישט די בילד פון מיין רבי שליט''א, און דיינונג ראום מיט די ''פאר/רעטער'' (איך האב דריי ).

[ליטוואק פון בודאפעסט]

אין לעיקוואד איז אוועק דער לאנגיעריגע משגיח אין ב.מ.ג. הרב יהודה דזשייקאבס זצ"ל, וואס זיין עצות זענען געווען די קובע ביי א ריזיגע מאס מענטשן. א שטילע איידעלער מענטש, אבער ווען וועלט איז וועלט, האט ער טויזענטער מענטשן ביי זיין לוויה. און ניין, ער האט געהאט א זום לוויה, מיט קוים א מנין.

אין לעיקוואד איז אוועק הרב זאב ראטהשילד, וואס האט געהאלפן טויזענטער מענטשן במשך זיין לעבן, און נישט גענומן קיין קרעדיט פאר גארנישט. ער האט געהאט הונדרעטער ארבעטארערס, און ער איז געווען פון די ערשטע עסקנים אין לעיקוואד. ווען וועלט איז וועלט, האט ער טויזענטער מענטשן ביי זיין לוויה. און ניין, ער האט געהאט א זום לוויה, מיט קוים א מנין.

אין לעיקוואד איז אוועק הרב מנחם מענדל ראבינאוויטץ, א מנהל פון א חדר און א ישיבה קטנה שוין פערציג יאר, און אויך א גרויסע עסקן. ער פלעגט זיצן לעבן מיר יעדן שבת ביים דאווענען, און במשך די יארן האט ער פארזאמלט טויזענטער פריינד און פיינט. ווען וועלט איז וועלט, האט ער טויזענטער מענטשן ביי זיין לוויה. און ניין, ער האט געהאט א זום לוויה, מיט קוים א מנין.

פארוואס איז א קליינע רבי פון ווסמב"ג אנדערש? וואס איז זיי אריין אין קאפ אזוי צו טון?

דעבלאזיא קאנטראלירן מיר נישט. קארבנלי איז נישט אונזערע, ער איז א יחיד. אבער די עסקנים פארטרעטן דאך א ציבור, וואס זיי טון איז דאך דעת הציבור. פארוואס זאלן מיר קוקן אויף די זאכען וואס זענען נישט אונטער אונזער קאנטראל, און זיך אוועק קוקן פון דאס וואס דארף יא זיין אונטער אונזער קאנטראל?

[במדבר]

מיר פערסאנלי באדערט עס נישט, כ'זעה נאר דערין א שרעקליכע אומרעכט פאר א מינאריטעט גרופע און א געפאר פאר די צוקונפט פון חסידים אין ניו יארק.

איבער דאס וואס די דערמאנט'ס אז ס'גייט זיין, ''א געפאר פאר די צוקונפט פון חסידים אין ניו יארק''. וועל איך אויף די ביטע פון ''עסקנים'' נאכאמאל דערמאנען די ציבור.

''דערמאנונג! צו די ענדע פון די קארונא אינטערגאנג: נישט פארגעסן צו טוישען די מאסקעס מיט פאנצערס''.

[הנוי והנצח]

אין לעיקוואד איז אוועק דער לאנגיעריגע משגיח אין ב.מ.ג. הרב יהודה דזשייקאבס זצ"ל, וואס זיין עצות זענען געווען די קובע ביי א ריזיגע מאס מענטשן. א שטילע איידעלער מענטש, אבער ווען וועלט איז וועלט, האט ער טויזענטער מענטשן ביי זיין לוויה. און ניין, ער האט געהאט א זום לוויה, מיט קוים א מנין.

אין לעיקוואד איז אוועק הרב זאב ראטהשילד, וואס האט געהאלפן טויזענטער מענטשן במשך זיין לעבן, און נישט גענומן קיין קרעדיט פאר גארנישט. ער האט געהאט הונדרעטער ארבעטארערס, און ער איז געווען פון די ערשטע עסקנים אין לעיקוואד. ווען וועלט איז וועלט, האט ער טויזענטער מענטשן ביי זיין לוויה. און ניין, ער האט געהאט א זום לוויה, מיט קוים א מנין.

אין לעיקוואד איז אוועק הרב מנחם מענדל ראבינאוויטץ, א מנהל פון א חדר און א ישיבה קטנה שוין פערציג יאר, און אויך א גרויסע עסקן. ער פלעגט זיצן לעבן מיר יעדן שבת ביים דאווענען, און במשך די יארן האט ער פארזאמלט טויזענטער פריינד און פיינט. ווען וועלט איז וועלט, האט ער טויזענטער מענטשן ביי זיין לוויה. און ניין, ער האט געהאט א זום לוויה, מיט קוים א מנין.

פארוואס איז א קליינע רבי פון ווסמב"ג אנדערש? וואס איז זיי אריין אין קאפ אזוי צו טון?

דעבלאזיא קאנטראלירן מיר נישט. קארבנלי איז נישט אונזערע, ער איז א יחיד. אבער די עסקנים פארטרעטן דאך א ציבור, וואס זיי טון איז דאך דעת הציבור. פארוואס זאלן מיר קוקן אויף די זאכען וואס זענען נישט אונטער אונזער קאנטראל, און זיך אוועק קוקן פון דאס וואס דארף יא זיין אונטער אונזער קאנטראל?

צו וועם פונקטליך איז דיין פראגע געוואנדן? מען קען מיינען פון דיינע ווערטער אז אין לעיקוואוד איז טאקע נישט דא קיין אנטי חרדי'שע העצע וויבאלד עס איז דא קליינע לוויות, ווען אין פאקט זענען די אנטיסעמיטן אין אושען קאונטי פארנומען טאג און נאכט קעגן די "לעיקוואוד חסידים" וועלכע פאלגן נישט אויס די רעגולאציעס. הכלל, די העצע איז דא איבעראל, דער העיטער וועט דיר סייווי פיינט האבן אפגעזעהן פון די פאקטן.

יעדער קאמיוניטי האט זיין וועג פון זיך ספראווען אינעם קריזיס. אויב עסקנים אין לעיקוואוד ווילן עס מאכן אויף א קליינע פארנעם, אשרי חלקם, אבער אין וויליאמסבורג קעיטערסטו צו אן אנדערן ציבור. עס דארף באטאנט ווערן, אז די לוויה איז פון פאראויס קאארדינירט געווארן דורך חברה שומרים צוזאמען מיט די פאליציי, און מען האט אפגעשלאסן עטליכע גאסן כדי צו קענען זיך האלטן צו סאושעל דיסטענסינג. ס'איז געווען אויסגעהאלטן לויט וואס די פאליציי האט פארלאנגט, ביז קאמרעדע די בלאזיא האט זיך באוויזן בהדר גאונו, און געהייסן די פאליציי יעדן צו פארטרייבן און זיי צוזאמפרעסן אויף די סיידוואלק.

ממילא פארשטיי איך נישט דיין תמיה רבתי אויף תושבי וויליאמסבורג, זיי האבן געזעצליך זיך צוזאמגענומען אפצוגעבן זייער רעספעקט פאר א באליבטן פירער, די איינציגסטע וועמען דו קענסט האבן טענות איז אויף די פאליציי וואס האט מתחילה מסכים געווען צו די גאנצע זאך.

[שמעקעדיג]

אה, ליטוואק.. רובא דרובא אידן אין וומסב"ג האבן נישט קיין השגה וואס zoom מיינט... (בפרט די מעריצים פון אזא קדוש ווי ר' חיים מערץ ז"ל).

[היסטאריקער]

איי עם סארי ליטוואק, איך ווייס דו גייסט שפרינגען,
כבוד התורה און כבוד צדיקים איז אייביג געווען אסאך העכער און וויכטיגער ביי חסידים ווי ביי ליטוואקס.

דער נפטר זצ"ל איז נישט געווען קיין פירמע, קיינעם נישט געלעקט אדער געדינט, 50 יאר וואס ער זיצט אין זיין ביהמ"ד און דינט דעם אייבערשטן, קוים געפענט זיין מויל, אבער די לעצטע תקופה האבן אידן דערשמעקט אז דא איז א געהויבענער יוד און עס האט זיך אנגהויבן א געגייעכטס צו אים (כאטש ער האט ווייטער נישט גערעדט).

איך דאווען שוין 6 וואכן אינדערהיים און גיי אין ערגעץ נישט אבער געטראכט צו גיין צו די לווי׳, דאווענען מיט מנין וועט מען נאך משלים זיין אי"ה אבער מלווה זיין דעם איד וועט מען נישט קענען מער ליידער (איך בין צום סוף נישט געגאנגען).

[ירמי']

וואלט כדי געווען צו שרייבן אן הערכה אויף דעם זעלטענע צדיק דא האט איר 2 בילדער אזוי איז ער געזיצן רוב טאג און נאכט פאר צענדליגע יארן מיט חברותות

[במדבר]

מיר פערסאנלי באדערט עס נישט, כ'זעה נאר דערין א שרעקליכע אומרעכט פאר א מינאריטעט גרופע און א געפאר פאר די צוקונפט פון חסידים אין ניו יארק.

איבער דאס וואס די דערמאנט'ס אז ס'גייט זיין, ''א געפאר פאר די צוקונפט פון חסידים אין ניו יארק''. וועל איך אויף די ביטע פון ''עסקנים'' נאכאמאל דערמאנען די ציבור.

''דערמאנונג! צו די ענדע פון די קארונא אינטערגאנג: נישט פארגעסן צו טוישען די מאסקעס מיט פאנצערס''.

און ווי מער מעגליך בלייבן אינדערהיים (און פארשליסן טירן און פענסטער).

אין א סייד-נואט, מיר האבן יעצט געגעבן די גרעסטע ביישטייערונג פאר יאפע''ד.

[ליטוואק פון בודאפעסט]

טענו בחיטין והודה לו בזכר קדשו.

די דריי נפטרים וואס איך האב אויסגערעכענט האבן פארנומן א גרעסערע ארט אין לעיקוואד ווי הרב מערץ אין ווסמב"ג. פארוואס און פארווען איז נישט דער נושא יעצט. אבער אזוי איז די פאקט. און פון דעסטוועגן האט מען מיטגעהאלטן אויף זום אויך די טלפון, נישט די ווידיאו. איך האב פראבירט מיטצוהאלטן ר' זאב ראטהשילד'ס לוויה, אויף צוויי נומערן, און ביידער זענען געווען איבערפול.

הרב דזשייקאבס האט מען געלייגט זיין לוויה אויף די ראדיא אויך.

און דער 'כבוד הצדיקים' קומט דא גארנישט אריין. עס איז סתם א סדר הבאסעס ענין, וואס מ'דארף מאכן וואס גרעסער און וואס מעכטיגער אסיפות, הפגנות, חתונות, טישן און וואס נישט. מ'קען נישט זיצן איינזאם און אפלעבן א לעבן אן די אלע זאכן. דא האט מען געהאט א לוויה דאס צו טון.

[tag]הנוי והנצח[/tag], ביסט גערעכט, אין לעיקוואד איז אייביג דא העצע קעגן די חרדים, ערשטנס צוליעב דער באקאנטן בעלזער חסיד וואס זוכט צו פארשמירן ווי נאר ער קען, און העצט אן די גויים ארום אונז. און אויך צוליעב טפשות'דיגע עסקנים\פאליטיקאנטן און שמאלע אינטרסן. אבער דא אז העצע נישט די נושא, נאר דער מחלה זעלבסט. ווילאנג די געזונט אינסטאנצן הייסן זיך אויסשפרייטן, טוט מען אן עוולה אז מען פארלעצט די אנווייזונגן. ובפרט ווען אונזער געמיינדע ליידט די מערסטע.

דאס זיך אנלייגן אויף די געזעץ, נישט די אנווייזונגן, איז גוט פאר אן עם טפש וחשוך, נישט דער עם הנבחר. מיר ווילן און דארפן זיין געזונט, נישט היטן די געזעץ פון געזונט. ווען זיך צוזאם קומן איז א סכנה, ווייל עס איז גאנץ פשוט אז צום סוף גייט מען זיך צוזאם פרעסן, טוט מען עס נישט. עס האט גארנישט מיט דער בעש"ט.

[צפור בודד]

אין לעיקוואד איז אוועק דער לאנגיעריגע משגיח אין ב.מ.ג. הרב יהודה דזשייקאבס זצ"ל, וואס זיין עצות זענען געווען די קובע ביי א ריזיגע מאס מענטשן. א שטילע איידעלער מענטש, אבער ווען וועלט איז וועלט, האט ער טויזענטער מענטשן ביי זיין לוויה. און ניין, ער האט געהאט א זום לוויה, מיט קוים א מנין.

אין לעיקוואד איז אוועק הרב זאב ראטהשילד, וואס האט געהאלפן טויזענטער מענטשן במשך זיין לעבן, און נישט גענומן קיין קרעדיט פאר גארנישט. ער האט געהאט הונדרעטער ארבעטארערס, און ער איז געווען פון די ערשטע עסקנים אין לעיקוואד. ווען וועלט איז וועלט, האט ער טויזענטער מענטשן ביי זיין לוויה. און ניין, ער האט געהאט א זום לוויה, מיט קוים א מנין.

אין לעיקוואד איז אוועק הרב מנחם מענדל ראבינאוויטץ, א מנהל פון א חדר און א ישיבה קטנה שוין פערציג יאר, און אויך א גרויסע עסקן. ער פלעגט זיצן לעבן מיר יעדן שבת ביים דאווענען, און במשך די יארן האט ער פארזאמלט טויזענטער פריינד און פיינט. ווען וועלט איז וועלט, האט ער טויזענטער מענטשן ביי זיין לוויה. און ניין, ער האט געהאט א זום לוויה, מיט קוים א מנין.

פארוואס איז א קליינע רבי פון ווסמב"ג אנדערש? וואס איז זיי אריין אין קאפ אזוי צו טון?

דעבלאזיא קאנטראלירן מיר נישט. קארבנלי איז נישט אונזערע, ער איז א יחיד. אבער די עסקנים פארטרעטן דאך א ציבור, וואס זיי טון איז דאך דעת הציבור. פארוואס זאלן מיר קוקן אויף די זאכען וואס זענען נישט אונטער אונזער קאנטראל, און זיך אוועק קוקן פון דאס וואס דארף יא זיין אונטער אונזער קאנטראל?

אותו דבר מיט רב וועסטהיים אין מאנטשעסטער. א קליינע לוויה און דער וואס האט געוואלט האט געקענט מיטהאלטן אויף זום.

[הנוי והנצח]

זייער א גוטע ארטיקל דורך בתיה אונגאר איבער די בלאזיא'ס קאמענטארן נעכטן, ס'איז כדאי צו ליינען אינעם פארווערד:
https://forward.com/opinion/445132/enra ... e-blaming/

[קורקלענד]

שוין געשריבן מיינן מיינונג אין א אנדער אשכול, איך וועל עס קאפירן דא נאכאמאל.


ס'איז צו פארדאנקען די אלע אידישע קאפּא'ס וואס האבן אונז באשמוצט אין די לעצטע פאר וואכן איבער ס'גאנצע וועלט! זייער שנאה צו כלל ישראל וועט אין די צוקונפֿט גורם זיין פיל מער טויטליכע שאדן פאר אידנטום ווי די פּאָר לעבּנס וואס זיי האבן זיך איינגערעדט זיי ראטעווען! אזא גערזי סיטי אטאקע, אדער אזא פארשעי אטאקע קען זיך איבערשפילן נאר מיט זייערע טאלקינג פוינטס אז אונז האבן קראנק געמאכט די וועלט! ווארים, די אידן אליינס האבן אזוי געשריגן!

אויך איז וויכטיג אנצוצייגן, די-בלאזיא איז דירעקט נישט קיין אנטיסעמיט, די אלע וואס האקן איהם זענען מערסטנס די וואס האבן איהם סטם אזוי פיינט, אדער די וואס האבן אנדערע אגענדעס.

[הקטן]

https://video.foxnews.com/v/6152930090001#sp=show-clips

[במדבר]

''מעיאר דעבלאזיא'': יא אללה! זאל דיר פארשניידען פון די זיבען הימעלן און ערד, צוטראטען זאלסטו ווערען אינטער די שיך פון אלע גלויביגע.
שעמט זיך נישט.
מיר האבן שוין געהאלטן אין מיטען מאכן א ערנסטע ''חשבון הנפש'', און יעצט פארקירוועסטו אלעס צו דיר.

[יודישע שרייבער]

https://video.foxnews.com/v/6152930090001#sp=show-clips

ליידער זענען אונז אנגעקומען צו אלא מצב אז אפאר גויטעס פארשטייען בעסער ווי אונזערע היימישע יודישע קאפאויס שר"י וואס לויפן ארום און לייגן פיקטשערס אויף סוישעל מידיע... (פאר מען גייט מיר דא אטאקירן אז איך נעם נישט די וויירעס גענוג ערנסט לאז מיר מאכן א אויפקלערונג, איך בין שוין איינגעשפארט ממחרת יום הפורים און איך גיי נישט ארויס פאר קיין שום סיבה אויף די וועלט חוץ ביינאכט ווען די גאס איז גענצליך ליידיג פון דורכגייער גיי איך שפאנצירן אביסל צי שעפן פרישע לופט, זה הוא! גראסערי? איך האב ב"ה דעליווערי, מנין? איך האב שוין כמעט ליידער פארגעסן וואס דאס איז) דע-בלאזיאו איז אויסדריקלעך נישט גערעכט און א שטיקל אנטיסעמיט, אבער ער וואלט קיינמאל זיך נישט געוואגט עס צו טוהן ווען נישט אונזערע אייגענע בלוט דורשטיגע נאציס...
נאך מער, בא נגיד אז מסירה איז מותר אינעם יעצטיגן מצב און מען מעג רופן 311 (איך האב נישט די הוראה, גיי איך נישט אריינרעדן אין דעם) אבער ווער האט געגעבן די היתר פאר די סעלף העיטינג יונגען צו ארויף לייגן בילדער אויף סאוישעל מעדיע און באשמיצן אז די האסידים פאלגן נישט די גייד ליינס? עס האט נישט קיין שום תועלת...
איך לאך יעדע מאל איך רעד מיט מיינע מאדערנע קרובים ווען זיי פרעגן מיר צו איך בין איינגעשפארט אינדערהיים וכו' אבער די סיבה פארוואס זיי פרעגן עס מיר דארף עכט ברענגן צו וויינען... זיי מיינען נעבעך אז ביי אונז גייט בכלל נישט אן די גאנצע מצב, ווער איז שולדיג אין דעם? אונזערע היימישע קאפאויס!!!

[berlbalaguleh]

מאך זיכער: איך ווייס נישט וואס די אנדערע שרייבער האבן קאמענטירט. אבער ווילל דא ארויסגעבן מיין מיינונג און געפיהל. איך האלט אז דער עולם וואסב האטציך באטייליגט אין די מאסן לוויה איז 100% נישט גערעכט. און אויך האבן זיי געמאכט א חילול השם...! די רעגולאציעס פון די געזונטהייט אויטאריטעטן זענען דאך זייער קלאר. און דער עולם וואלט זיך געדארפט רעכענן מיט דעם. טראץ די שטארקע בענקשאפט און רצון אפצוגעבן דעם כבוד האחרון פאר אזא חשוב'ן איד. אבער ווען אונז וואלטן מיר געהאט ריכטיגע מנהיגים וואלטן זיי ארויסגעקומען און געזאגט פאר'ן עולם אז מ'זאלל זיך צושפרייטן און אהיימגיין...!

איי די גויים. און ספעציעל די שווארצע און היספאנישע פארלעצן די רעגולאציעס אויף א געהעריגן אופן. די פארגאנגענע וואך האט די פאליציי געכאפט א באנדע פון שחורים (ארום 65 ) וואס זענען געווען אין א פארמאכטן סטאר. און זיי האבן געגעמבלט. און אין אלע עפנטליכע פלעצער. און מ'הערט נישט אז דער מעיאר אדער אן אנדערער רעגירונגס מענטש זאלל דאס פארדאמען.5 איז דאס אבער בבחינת, אזוי ווי 2 אינגלעך שמועסן אין א קלאס אינמיטן לערנען. און די רבי באשטראפט נאר איינעם. טענה'ט דער יונגל אז זיין חבר האט אויך געשמועסט. און פארוואס באשטראפט מען נאר איהם. די זעלבע איז דא. אז די אידן וואלטן זיך געדארפט האלטן צו די רעגולאציעס לטובת הכלל...!.