שפיצלעך מיט קאראנע

[פאליטיקאנט]

אה יהונתן שווארץ האט א ניגון אויף דעם.
אין קורצן:
זיי זענען געגאנגן אויף א שפאציר מיט'ן אייזל און ביידע זענען געזיצן באקוועם דערויף, קומט איינער און טענה'ט צער בעלי חיים!
איז די טאטע אראפ און די זון איז געבליבן, קומט א צווייטער און שרייט דרך ארץ פארן טאטען!
איז די זון אראפ און די טאטע ארויף, קומט א דריטער מיטן טענה אביסל רחמנות אויפן קינד ער שפאצירט און די רייטסט?
זענען ביידע אראפ, קומט א פערדער און ווינדערט זיך אויב עטס ניצט נישט די אייזל דאן פארוואס עם סתם אויסמיטשענען?

האבן זיי אויפגעהויבן די אייזל אויף זייער אקסל און ווייטער שפאצירט......

די פוינט איז די קענסט נישט יעדעם צופרידן שטעלן.

[שמעון וואלף]

ווי אנדערע האבן געשריבן, מעולם לא יצאו דברים אלו מפי מו"ר מוואדרידש ואין דרכו בכך. ער האט געזאגט אז דאס איז א מדריגה פאר יחידי סגולה און ס'איז נישט קיין זאך וואס מ'פארלאנגט פון א רבים, וק"ו אין אזא אנגעצויגענע זמן טאר מען נישט מאכן פרויען שפירן שולדיג אז די גאנצע מגיפה איז צוליב זייער שייטל.

[חוקר ודורש]

שלום עליכם הרב @totallycool, ווי עס ווייזט זיך ארויס פון דיין ניק נאמען, האסטו א ברייטער אפענע קאפ, און הערינדיג וואודרידזשער רב זאגן אז מען זאל זיך נישט צואיילען אנצוטוהן א שפיצל, האט עס דיר געכאפט אז די האסט בעצם געמאכט א גרויסע שריט אין לעבן דורך לאזן דיין ווייב אנטוהן א שפיצל.

איז קודם פאר די ווערסט ״אפענדיד״ פון הרב יצחק לעבאוויטש. איז גוט זיך אביסלע צו באקענען מיטן וואודרידזשער רב, קענסטו כאפן א בליק אין דעם אשכול און אויך אין דעם אשכול, וואס רעדן וועגן אים.

און לגופו של הדברים, האט ער סך הכל געזאגט אז דאס ברויך מען געהעריג איבערטראכטען פארן טוהן, אזוי ווי יעדע זאך וואס מען טוט דארף זיין מיט ישוב הדעת, נישט דורך שנעלע החלטות, איין צוויי דריי, און דערנאך זיין א חושב לשעבר. אבער די האלטסט דאך שוין דערנאך, וויל איך דיר זאגן עפעס א גוט ווארט אויפן שפיצל, איז אין מיין אפיניען איז א שפיצל נישט צופיל ערגער ווי רוב חסידישע שייטליך מיט קורצע האר און א העט אריינגעשטעקט דערינען, לדעתי קוקען אויס א גרויס חלק חסידישע פרויען היפש נעבעכדיג, משא״כ א שפיצל האט נישט די נעבעכדיגע אויסקוק פון פרעמדע האר אויפן קאפ, נאר איז א שיינע ארומגעוויקעלטע סחורה, פארשטייט זיך אז א שפיצל קען אויך אויסקוקן יאנטשי, ווענד זיך וואס פאר א סארט מ׳קויפט (און ווענד זיך וועם אויך) אבער אויב מען וועלט אויס א שיינע מיט א שיינע קאליר מיט נאך אביסל געשמיראכץ אויפן פנים נישט אזוי געפערלעך בכלל..! די שפיצל קוקט אויס ענדליך צום קאפ צודעק וואס די מזרחי׳סטישע פרויען גייען אין ארץ ישראל, וואס האט און א געוויסע זין היפש חן אין זיך.

און לגבי דעם דעבאטע אויף אייוועלט בנוגע א שייטל, איז אזוי, עס ליגט מיר כסדר פאר די אויגן די ווערטער פון רבינו אשר דער רא״ש און אנדערע ראשונים וואס שרייבען אז גארנישט קען ריפלעסען די אייגענע האר! און במילא זענען די היינטיגע שייטליך נישט אנדערש, ווייל די נאטירליכע האר וואס וואקסט אויפן פרוי׳ס קאפ קען מען נישט נאכמאכן, במילא זאל די שייטל זיין לאנג ווי די גלות, איז דאס נאכאלץ נישטאיז אירע האר, נאר א פרעמדע געוויקס, און וויבאלד די אייגענע האר פון א פרוי איז אזוי שיין האט מען דאס טאקע איבערגעלאזט פארן מאן, היינט וואס די פרויען שערן זיך די האר, פארשטיי איך טאקע נישט די פשט פון צודעקן א הוילע קאפ..!
אזוי אויך דאס וואס מען זאגט אז די לאנגע שייטליך ציען דאס אויג צו קוקן אויף דעם, וויל איך וויסן און א מקום ווי אלע גייען מיט דעם, ציעט עס אויך אזוי שטארק אדער נישט? איך מיין אז נישט, און די פשט איז אז אויב אלע גייען אזוי, ווערט מען צוגעוואונט דערצו און שוין, און די אמת איז אז הלכות צניעות האט אסאך צו טוהן מיטן מנהג המקום באותו זמן, די זאך איז נאר אז עס זענען דא אזויפיל פארשידענע מנהגים צווישען אידן, אזש אז אין די זעלבע בארא פארק/ וויליאמסבורג האסטו פרויען מיט לאנגע שייטליך און סיי פרויען מיט קורצע באדעקטע שייטליך און סיי פרויען מיט שפיצלעך, און אלע זאגן אז זיי טוהן די רצון השם.

מיין חלום איז אז יעדע פרוי זאל טוהן וואס קומט אויס גוט פאר איר מיט איר מאן, און מען זאל טאקע אויסברייטערען דעם אויסוואל, ווער עס וויל גיין ווי די מזרחיסטישע/ ספרדישע פרויען זאל גיין ווי זיי, וואס די וועג האט א גרויסע מעלה אז מען קען לאזן די אייגענע האר לאנג געוואקסען, און אפי׳ יעדע פרוי אליין זאל קענען גיין אמאל אזוי און אמאל אזוי.

[berlbalaguleh]

איך הייב נישט אן צו פארשטיין וואס די גאנצע סומאטוכע איז דא. הרב יצחק לעבאוויטש שליט"א האט סך הכול געזאגט אז וויבאלד ס'איז דא א טרענד צווישן א סאך חסיד'ישע פרויען אנצוטון אליינס און משפיע זיין אויף אנדערע אנצוטון א שפיצל. און (אזוי רעדן זיי זיך איין) אז דאס וועט העלפן אראפנעמען דעם חרון אף וואס עקזיסטירט יעצט צוליעב דעם וואס די פרויען טראגן שייטלעך. זאגט ער אז דאס איז א פאלשער דרך. ערשטנס איז נישט דא קיין חרון אף מן השמים וועגן טראגן שייטלעך. און יעצט איז נישט די ריכטיגע צייט מחליט זיין צו מ'ווילל גיין א שפיצל. דאס דארף מען לאזן פאר אנ'אנדערע, מער רואיגע צייט. און מחליט זיין נאך א סאך יישוב הדעת...!!

ער אסר'ט נישט. און איז נישט מתיר. און זאגט נישט קיין חלומות און איינרעדענישן. אזוי ווי א סאך אנדערע רבנים וועלכע זוכן אייביג ביי יענעם עבירות. און זיי ווייסן פונקטליך פארוואס ס'איז דא א חרון אף. אבער אייביג צוליעב יענעם'ס עבירות. קיינמאל נישט פאר די זאכן וואס זיי און זייער משפחה טוט. און זיי וויללן איינרעדן און פארדרייען א קאפ פאר די מענטשן אז זיי זענען בבחינת..."יודע דעת עליון"..?

[זעקעל]

Hi,

I'm sorry for writing in English as I am not not so familiar with my Yiddish keyboard.

I want to bring up a conversation that I saw on Ivelt, they are saying that a a lot of women are changing to shpitzlech due to corona, and someone brought up a drusha that Reb yitzchok lebowitz gave, and he's very against it, and he's basically saying that a Shpitzel is so not good looking that you need to be a very special person, and also you need to think long and hard before changing,

I don't consider myself a frimer, but my rebitzin did put on a Shpitzel a few years ago and I was highly offended by his drusha,

I'm curious what the oilem here thinks about this,

Also I'm not aware of anyone that made a change due to corona, anyone here knows of a major change in the community ?

אנטשולדיגט מר. קאלטער, סאיז סאך הייסער צו שרייבן אין אידיש, אג״ב סארי אונז נישט ביטע

[הקטן]

הקטן, אפשר לערנסטו מיר אויס וואס פונקטליך איז די הידור פון א שפיצל ?

דו רעדסט בנוגע די הידור פין אויסקיק אדער די הידור פין נישט גיין א שייטעל?
קום אריין מער קלאר

הלכה איז שפיצעל מיט טיכעל די זעלבע
אויסקוק ווענד זיך אין דיין taste

[פרייוויליג]

Ok, I’m sorry for not responding during the day was busy with work and could not think straight, but I agree, I wasn’t sure what the whole idea behind my post was, and I started thinking what’s bothering me, and I came to the conclusion that it’s underlying pain, when my wife did it, it was together with a sister and I felt like I don’t really have a choice, it was exciting and I went along with it and I didn’t really think,

Now after hearing his drusha I started thinking, and it bothers me, it bothers me that we are now a Shpitzel family, and it makes a big difference for shidduch my etc, I can’t say I have a big issue how my wife looks, she does a great job to look good in a Shpitzel, but I guess I wasn’t really on board,

אויף דיין פראגע אויב איינער קען איינעם וואס האט זיך אויסגעטון די שייטל די טעג, איך קען איינעם. און ווי אנדערע האבן אנגעמערקט, איז דאס געווען אן אלטע באשלוס, און יעצט האבן מען געטראפן א שעת כושר. איך ווייס איינער וואס האט זיך אויסגעטון דעם שייטל לרפואה פונעם מאמע'ן. די מאמע איז טאקע בעסער געווארן, אבער אויב מאכט זי עס נישט, האט זי פארלוירן ביידע, די מאמע מיטן שייטל..

בנוגע צו דיין שאלה פון א שפיצל אויב עס איז שיין, און בנוגע דיין ווייטאג איבער דיין שנעלע באשלוס. קודם וויל איך דיך זאגן אז איך שפיר דיין צער. איך פארשטיי ווי שווער עס איז צו מאכן א טויש און נאכדעם קען מען נישט צוריקציען. אזוי ווי איינער האט מיך געזאגט, אז זיין ווייב האט זיך אויסגעטון דעם שפיצל און אנגעטון א שייטל, ווייל ער האט געהערט אז איינמאל מען מאכט דעם טויש קען מען שוין נישט צוריקציען, דעריבער וויל ער דאס שנעל אויסטון, כדי נישט צו חרטה האבן..

איך פארשטיי אז דו וואלסט געוואלט צוריק דרייען דעם זייגער, און אינעם גרויסן וועלט איז אזא סארט טויש ווי טוישן פרישע זאקן, אבער ביי חסידים איז אפילו אויסטון די ווייסע זאקן ערגער פון נשג"ז. אבער דאס איז א באזונדערע שמועס, וויאזוי מעגן גייט זיך אום דערמיט.

עס איז נישט שייך צו זאגן מיאוס אדער שיין אויף אזא זאך, ספעציעל אויב דיין ווייב האט דאס שוין געטון ווילסטו נישט הערן ווי שלעכט דאס איז, עס איז פאר דיך גענוג שווער דעם טויש און דו דארפסט נישט דעם איבריגן ווייטאג.

[פרייוויליג]

שלום עליכם הרב @totallycool, ווי עס ווייזט זיך ארויס פון דיין ניק נאמען, האסטו א ברייטער אפענע קאפ, און הערינדיג וואודרידזשער רב זאגן אז מען זאל זיך נישט צואיילען אנצוטוהן א שפיצל, האט עס דיר געכאפט אז די האסט בעצם געמאכט א גרויסע שריט אין לעבן דורך לאזן דיין ווייב אנטוהן א שפיצל.

איז קודם פאר די ווערסט ״אפענדיד״ פון הרב יצחק לעבאוויטש. איז גוט זיך אביסלע צו באקענען מיטן וואודרידזשער רב, קענסטו כאפן א בליק אין דעם אשכול און אויך אין דעם אשכול, וואס רעדן וועגן אים.

אין מיין אפיניען איז א שפיצל נישט צופיל ערגער ווי רוב חסידישע שייטליך מיט קורצע האר און א העט אריינגעשטעקט דערינען, לדעתי קוקען אויס א גרויס חלק חסידישע פרויען היפש נעבעכדיג,

און לגבי דעם דעבאטע אויף אייוועלט בנוגע א שייטל, איז אזוי, עס ליגט מיר כסדר פאר די אויגן די ווערטער פון רבינו אשר דער רא״ש און אנדערע ראשונים וואס שרייבען אז גארנישט קען ריפלעסען די אייגענע האר! און במילא זענען די היינטיגע שייטליך נישט אנדערש, ווייל די נאטירליכע האר וואס וואקסט אויפן פרוי׳ס קאפ קען מען נישט נאכמאכן, במילא זאל די שייטל זיין לאנג ווי די גלות, איז דאס נאכאלץ נישטאיז אירע האר, נאר א פרעמדע געוויקס.

ווען דו רעדסט פון שייטלעך זעט אויס ווי דו רעדסט פון סענטעטיק האר, און דער רא"ש האט לכאורה אויך גערעדט דערפון. אבער היינט צוטאגס - ווי דו ווייסט - גייען א סך ארום מיט הומען-העיר שייטלעך, און הרבה פעמים קענסטו נישט זען קיין שום חילוק פון דעם און עכטע האר, ווייל עס איז עכטע האר.. סא היינט איז אינגאצן אן אנדערע וועלט ווי אמאל ווען עס קומט צו שייטלעך. אמאל האבן שייטלעך אויסגעזען ווי בעזעמער, היינט האט מען געטראפן א פאטענט וויאזוי ארומצוגיין מיט די "אייגענע האר", מען נוצט א צווייטנס האר..

[אברך משי]

איך רעד נישט אריין אין די עצם נושא. אבער אסאך מאל איז עס מער ווי סתם א הידור אין לבוש. ס'דא פרויען וואס לאזן זיך גרינג בייגן כחומר ביד היוצר און זיי ווערן שנעל געבלאזן דורך סיי-וועלכע ווינט, בפרט אין עניני פרומקייט און צניעות וכדומה לזה, און זייער נפש לעכצט זיך אנצושליסן אין סיי וועלכע קאלט אדער מאוומענט פון צניעות. (ס'דא אזעלכע מענער אויך, אין זייערע סארט זאכן). און אויף דעם דארף זיין א שטארקע וואכזאמקייט מצד דער מאן צו מאכן זיכער אז זיי פרוי ווערט נישט אבי 'אוועקגעטראגן' נאר ווייל דער אדער יענער פרומאק וויל אזוי. אויב ס'איז דורכגעטראכט בכובד ראש און ביידע זענען מסכים און ווילן דעיס = מה טוב ומה נעים. אבער אויב זיין פרוי האט סתם א שוואכקייט און לאזט זיך פירן, היום אומרים לה עשה כך ומחר אומרים לה עשה כך ביז ער וועט שוין נישט האבן צו וועם צו רעדן און זיין מיינונג וועט ביי איר נישט אויסמאכן, דארף מען זיין א חכם עיניו בראשו פון אנהייב.

[ליב צו וויסן]

הקטן, אפשר לערנסטו מיר אויס וואס פונקטליך איז די הידור פון א שפיצל ?

דו רעדסט בנוגע די הידור פין אויסקיק אדער די הידור פין נישט גיין א שייטעל?
קום אריין מער קלאר

הלכה איז שפיצעל מיט טיכעל די זעלבע
אויסקוק ווענד זיך אין דיין taste

די "בעסערקייט" פון א שפיצל ווי איידער א צוגעדעקטע שייטל איז א צניעות אישו, די יסוד פון צניעות איז ציען ווייניגער אויפמערקזאמקייט
SO ס'איז מיר שווער צו פארשטיין וואס באדערט איינעם ווען ער ווערט געוואר אז זיין פרוי איז ווייניגער ציענד/שיין מיטן שפיצל, דאס איז דאך לכאורה די גאנצע סיבה פארן עס וועלן טוהן...

[אישתישבי]

איך געדענק נאכהערען פין גרויסע רבי'ס אז אזעלכע שינויים מאכט מען בעת שמחה ווען מען מאכט חתונה בר מצוה אדער מען האט א קינד, נישט בעת מער.

אמאהל האט איינער אהן א בארד פארלוירען א קינד און ער האט געלאזט די בארד וואקסן מחמת אבילות, נאך די אבילות האט ער געוואלט לאזן די בארד, האט אים דער רבי געהייסן ער זאל אנשניידען דער בארד, און עס לאזן וואקסן בעת שמחה.

פארוואס? ווייל ווען ער וועט קוקען אויף דער בארד וועט עס אים דערמאנען פין זיין אבילות, און פקודי משמחי לב שטייט.

טאמער איינער ווייסט דער נאמען פין דער רבי, ווער ער געבעטן זיך אנצורופן.

[שמעקעדיג]

נאך א קריטיש-וויכטיגע נקודה וואס ר' יצחק האט ארויסגעברענגט אין זיין דרשה, איז אז די פרוי זאל דאס טון נאר מיט די פולשטענדיגע הסכמה פון איר מאן!

ס'איז מיר א פלא אז קיינער האט עס נישט דערמאנט דא.

[שמעון וואלף]

איך געדענק נאכהערען פין גרויסע רבי'ס אז אזעלכע שינויים מאכט מען בעת שמחה ווען מען מאכט חתונה בר מצוה אדער מען האט א קינד, נישט בעת מער.

אמאהל האט איינער אהן א בארד פארלוירען א קינד און ער האט געלאזט די בארד וואקסן מחמת אבילות, נאך די אבילות האט ער געוואלט לאזן די בארד, האט אים דער רבי געהייסן ער זאל אנשניידען דער בארד, און עס לאזן וואקסן בעת שמחה.

פארוואס? ווייל ווען ער וועט קוקען אויף דער בארד וועט עס אים דערמאנען פין זיין אבילות, און פקודי משמחי לב שטייט.

טאמער איינער ווייסט דער נאמען פין דער רבי, ווער ער געבעטן זיך אנצורופן.

מהר"ש השני מ'באבוב

[חוקר ודורש]

שלום עליכם הרב @totallycool, ווי עס ווייזט זיך ארויס פון דיין ניק נאמען, האסטו א ברייטער אפענע קאפ, און הערינדיג וואודרידזשער רב זאגן אז מען זאל זיך נישט צואיילען אנצוטוהן א שפיצל, האט עס דיר געכאפט אז די האסט בעצם געמאכט א גרויסע שריט אין לעבן דורך לאזן דיין ווייב אנטוהן א שפיצל.

איז קודם פאר די ווערסט ״אפענדיד״ פון הרב יצחק לעבאוויטש. איז גוט זיך אביסלע צו באקענען מיטן וואודרידזשער רב, קענסטו כאפן א בליק אין דעם אשכול און אויך אין דעם אשכול, וואס רעדן וועגן אים.

אין מיין אפיניען איז א שפיצל נישט צופיל ערגער ווי רוב חסידישע שייטליך מיט קורצע האר און א העט אריינגעשטעקט דערינען, לדעתי קוקען אויס א גרויס חלק חסידישע פרויען היפש נעבעכדיג,

און לגבי דעם דעבאטע אויף אייוועלט בנוגע א שייטל, איז אזוי, עס ליגט מיר כסדר פאר די אויגן די ווערטער פון רבינו אשר דער רא״ש און אנדערע ראשונים וואס שרייבען אז גארנישט קען ריפלעסען די אייגענע האר! און במילא זענען די היינטיגע שייטליך נישט אנדערש, ווייל די נאטירליכע האר וואס וואקסט אויפן פרוי׳ס קאפ קען מען נישט נאכמאכן, במילא זאל די שייטל זיין לאנג ווי די גלות, איז דאס נאכאלץ נישטאיז אירע האר, נאר א פרעמדע געוויקס.

ווען דו רעדסט פון שייטלעך זעט אויס ווי דו רעדסט פון סענטעטיק האר, און דער רא"ש האט לכאורה אויך גערעדט דערפון. אבער היינט צוטאגס - ווי דו ווייסט - גייען א סך ארום מיט הומען-העיר שייטלעך, און הרבה פעמים קענסטו נישט זען קיין שום חילוק פון דעם און עכטע האר, ווייל עס איז עכטע האר.. סא היינט איז אינגאצן אן אנדערע וועלט ווי אמאל ווען עס קומט צו שייטלעך. אמאל האבן שייטלעך אויסגעזען ווי בעזעמער, היינט האט מען געטראפן א פאטענט וויאזוי ארומצוגיין מיט די "אייגענע האר", מען נוצט א צווייטנס האר..

איך טרעפ נישט אויף דער מינוט די לשון הרא״ש, אבער געב א קוק וואס דער רמ״א שרייבט אין דרכי משה הארוך או״ח סימן ש״ג:

[center]מצאתי כתוב בהג״ה אלפסי החדשים (דאס איז דער שלטי הגיבורים) ומותר לאשה נשואה לגלות פיאה נכרית שלה, לא שנא אם היא עשויה משערותיה, או משער חבירתה, דאין שער באשה ערוה אלא דווקא שערותיה המדובקים בבשרה אבל לא בתלושין עשויות לכסות שערותיה האחרות, אע״ג דעבדה לקישוט שתהא נראית בעלת שער.[/center]
זאגט ער קלאר אז אפי׳ מיט די אייגענע האר מעג מען גיין כל זמן עס איז נישט מחובר צום גוף, וויל איך דיר פרעגן @פרייוויליג קוקט דען אויס די אייגענע האר ווי א בעזעם אויפן קאפ? און דאך איז דאס דער רמ״א מתיר, ווייל די יסוד הדבר איז אז עס זאל נישט זיין מחובר צום גוף. ווי דער ספרדישע גאון און מקובל הרב עובדיה הדאיה איז זייער שיין מסביר אין זיין ספר שו״ת ישכיל עבדי חלק ז׳ אה״ע סימן ט״ז ווי ער שרייבט:

[center]ונראה בטעם הדבר דהיא משום דקים להו לרבנן דאין היצה״ר שולט אלא בדבר הדבוק בגוף האשה עצמה.. דאין שליטה להיצה״ר אלא בדבר שיש לו נפש חיונות , לא בדבר שאין לו חיונות, ולכן בנתלש מגוף האשה דניטל ממני נפש החיונית הרי פקע ממנו אותה הערוה שהיתה עליו בזמן שהיה דבוק בגוף האשה, דהרי הוא כפגר מת, שאין להיצה״ר שליטה עליה.[/center]
הוא אשר דברנו, @פרייוויליג, זאל די שייטל אויסקוקען דאס מערסטע ווי די אייגענע האר, אפי׳ עס זאל גאר זיין איר אייגענע האר אבער אויב עס איז תלוש איז עס כפגר מת!!
דאס איז א גאר שטארקע יסוד היינטיגע צייטען ווען די פרויען גייען שיינע לאנגע שייטעליך און עס קען טאקע ציען די אויג, אבער אויב עפעס וועט די פראבלעם נישט זיין מחמת די חסרון אין כיסוי הראש נאר ענדערש מחמת די פריצות און די חוסר הצניעות שבו, והבן היטב.

[הקטן]

ר' חיא בשם ר' יוחנן - היוצאה בקפליטין שלה אין בה משום פרוע ראש.
הדא דתימא לחצר אבל למבוי יש בה משום יוצאה לשוק וראשה פרוע.

ירושלמי: מסכת כתובות פרק ז הלכה ו

קפליטין
ירושלמי דכתובות פרק המדיר היוצאה בקפליטין שלה אין בה משום ראשה פרוע - פירוש בלשון רומיי שער ותלתלים ופיאה נכרית.

הערוך "ערך קפליטין"

[פרייוויליג]

שלום עליכם הרב @totallycool, ווי עס ווייזט זיך ארויס פון דיין ניק נאמען, האסטו א ברייטער אפענע קאפ, און הערינדיג וואודרידזשער רב זאגן אז מען זאל זיך נישט צואיילען אנצוטוהן א שפיצל, האט עס דיר געכאפט אז די האסט בעצם געמאכט א גרויסע שריט אין לעבן דורך לאזן דיין ווייב אנטוהן א שפיצל.

איז קודם פאר די ווערסט ״אפענדיד״ פון הרב יצחק לעבאוויטש. איז גוט זיך אביסלע צו באקענען מיטן וואודרידזשער רב, קענסטו כאפן א בליק אין דעם אשכול און אויך אין דעם אשכול, וואס רעדן וועגן אים.

אין מיין אפיניען איז א שפיצל נישט צופיל ערגער ווי רוב חסידישע שייטליך מיט קורצע האר און א העט אריינגעשטעקט דערינען, לדעתי קוקען אויס א גרויס חלק חסידישע פרויען היפש נעבעכדיג,

און לגבי דעם דעבאטע אויף אייוועלט בנוגע א שייטל, איז אזוי, עס ליגט מיר כסדר פאר די אויגן די ווערטער פון רבינו אשר דער רא״ש און אנדערע ראשונים וואס שרייבען אז גארנישט קען ריפלעסען די אייגענע האר! און במילא זענען די היינטיגע שייטליך נישט אנדערש, ווייל די נאטירליכע האר וואס וואקסט אויפן פרוי׳ס קאפ קען מען נישט נאכמאכן, במילא זאל די שייטל זיין לאנג ווי די גלות, איז דאס נאכאלץ נישטאיז אירע האר, נאר א פרעמדע געוויקס.

ווען דו רעדסט פון שייטלעך זעט אויס ווי דו רעדסט פון סענטעטיק האר, און דער רא"ש האט לכאורה אויך גערעדט דערפון. אבער היינט צוטאגס - ווי דו ווייסט - גייען א סך ארום מיט הומען-העיר שייטלעך, און הרבה פעמים קענסטו נישט זען קיין שום חילוק פון דעם און עכטע האר, ווייל עס איז עכטע האר.. סא היינט איז אינגאצן אן אנדערע וועלט ווי אמאל ווען עס קומט צו שייטלעך. אמאל האבן שייטלעך אויסגעזען ווי בעזעמער, היינט האט מען געטראפן א פאטענט וויאזוי ארומצוגיין מיט די "אייגענע האר", מען נוצט א צווייטנס האר..

איך טרעפ נישט אויף דער מינוט די לשון הרא״ש, אבער געב א קוק וואס דער רמ״א שרייבט אין דרכי משה הארוך או״ח סימן ש״ג:

[center]מצאתי כתוב בהג״ה אלפסי החדשים (דאס איז דער שלטי הגיבורים) ומותר לאשה נשואה לגלות פיאה נכרית שלה, לא שנא אם היא עשויה משערותיה, או משער חבירתה, דאין שער באשה ערוה אלא דווקא שערותיה המדובקים בבשרה אבל לא בתלושין עשויות לכסות שערותיה האחרות, אע״ג דעבדה לקישוט שתהא נראית בעלת שער.[/center]
זאגט ער קלאר אז אפי׳ מיט די אייגענע האר מעג מען גיין כל זמן עס איז נישט מחובר צום גוף, וויל איך דיר פרעגן @פרייוויליג קוקט דען אויס די אייגענע האר ווי א בעזעם אויפן קאפ? און דאך איז דאס דער רמ״א מתיר, ווייל די יסוד הדבר איז אז עס זאל נישט זיין מחובר צום גוף. ווי דער ספרדישע גאון און מקובל הרב עובדיה הדאיה איז זייער שיין מסביר אין זיין ספר שו״ת ישכיל עבדי חלק ז׳ אה״ע סימן ט״ז ווי ער שרייבט:

[center]ונראה בטעם הדבר דהיא משום דקים להו לרבנן דאין היצה״ר שולט אלא בדבר הדבוק בגוף האשה עצמה.. דאין שליטה להיצה״ר אלא בדבר שיש לו נפש חיונות , לא בדבר שאין לו חיונות, ולכן בנתלש מגוף האשה דניטל ממני נפש החיונית הרי פקע ממנו אותה הערוה שהיתה עליו בזמן שהיה דבוק בגוף האשה, דהרי הוא כפגר מת, שאין להיצה״ר שליטה עליה.[/center]
הוא אשר דברנו, @פרייוויליג, זאל די שייטל אויסקוקען דאס מערסטע ווי די אייגענע האר, אפי׳ עס זאל גאר זיין איר אייגענע האר אבער אויב עס איז תלוש איז עס כפגר מת!!
דאס איז א גאר שטארקע יסוד היינטיגע צייטען ווען די פרויען גייען שיינע לאנגע שייטעליך און עס קען טאקע ציען די אויג, אבער אויב עפעס וועט די פראבלעם נישט זיין מחמת די חסרון אין כיסוי הראש נאר ענדערש מחמת די פריצות און די חוסר הצניעות שבו, והבן היטב.

אין לומדות קען דאס שטימען זייער פיין. למשל דער שבט מוסר האט א גאנצע שמועס, כמדומה אין פרק ו' פארוואס א מענטש זאל נישט בכלל האבן קיין תאוות נשים, ווייל דער גאנצע תאווה איז נאר דינע א שטיקל הויט, אין ברסלב שרייבט מען אז אויב קען מען חכמת הניתוח האט מען בכלל נישט די תאוה..

דאס איז די לימוד זכות פאר די אלע נשים וואס האבן שייטלעך למינהם, און עס איז דא טאקע פרויען וואס שערן אפ די אייגענע האר און מאכן דערפון א שייטל.. מען שפילט אויס די סיסטעם.

סא עס איז יתכן אז בדבר הנתלש מגוף האט עס נישט קיין שלימות התאוה כידוע ליודעי חן. אבער מן הסתם ווייסטו אז שייטלעך איז נישט נאר מצוי ביי חסידישע פרויען, אין די גרויסע וועלט איז עס זייער גאנגבאר ווען איינער האט נישט קיין גוטע האר. אין מיט די היינטיגע טעכנעלאגיע - אנדערש ווי אמאל - קען מען מאכן שייטלעך אויסזען אויף די האר אזוי גוט ווי אייגענע האר..

סא עס קען זיין אלעס וואס רעדט זיך אויף אמאליגע שייטלעך איז נישט גילטיג היינט, ווייל אלעס האט זיך געטוישט.

[חוקר ודורש]

פרייוויליג איך צייכען אן פוסקים נישט קיין אייגענע לומדות! און נאכאמאל די יסוד הדבר איז אז זאל עס זיין די שענסטע שייטל אויף די וועלט, איז עס נאכאלץ נישט די אייגענע האר פינטעל. איך מיין אז דער ישכיל עבדי איז דאס זייער שיין מסביר.
און באופן כללי קען מען דערקענען אויף א היימישע פרוי אז דאס איז א שייטל נישט איר האר, און אפי׳ אויס עס איז שווער צו דערקענען, ״שפירט״ מען אבער אז דאס איז נישט קיין נאטירליכע האר, די פראבלעם איז נישט מראית העין, ווארום קיין איין איד איז היינט נישט חושד אז עס איז איר האר.
איך זאג נישט אז חז״ל האבן אמאל גע׳חלמ׳ט אז אזוי וועט אויסקוקען די כיסוי הראש פון א אשה, און אז דאס איז געווען די אויסקוק אויף וואס זיי האבן מכוון געווען, אבער דאס איז די דעת הפוסקים וואס זענען מתיר די שייטל.


Sent from my iPhone using Tapatalk

[חוקר ודורש]

ר' חיא בשם ר' יוחנן - היוצאה בקפליטין שלה אין בה משום פרוע ראש.
הדא דתימא לחצר אבל למבוי יש בה משום יוצאה לשוק וראשה פרוע.

ירושלמי: מסכת כתובות פרק ז הלכה ו

קפליטין
ירושלמי דכתובות פרק המדיר היוצאה בקפליטין שלה אין בה משום ראשה פרוע - פירוש בלשון רומיי שער ותלתלים ופיאה נכרית.

הערוך "ערך קפליטין"

@קטן איך וויל נישט צו ווייט פארקריכען פונעם נושא האשכול, אבער אז די פרעגסט וועל איך ענטפערן.
איז קודם כל איז דער פי׳ הערוך ממש א יחיד וואס איז אזוי מפרש דעם ירושלמי, נעם לדוגמה אלע מפרשי הירושלמי וואס זענען מפרש אז דאס איז א מטפחת און די טעם האיסור איז די זעלבע ווי די בבלי זאגט בנוגע קלתה, ווייל אלץ דת יהודית דארף מען האבן צוויי צודעקען, איינס דעם מטפחת/קלתה, און די צווייטע דעם רדיד וואס נעמט ארום דעם גאנצען קאפ און א חלק פונעם גוף אזוי ווי די אראבישע פרויען גייען. קוק למשל וואס דער טור שרייבט אין אבן העזר סימן קט״ו: ואיזו הוא דת יהדות, יוצאה וראשה פרוע אפי׳ אין פרוע לגמרי אלא קלתה בראשה כיון שאינה מכוסה בצעיף תצא, וכתב הרמב״ם אע״פ שמכוסה במטפחת כיון שאין עליה רדיד ככל הנשים תצא בלא כתובה. און אזוי פסק׳ענט אויך די מחבר.

און די סיבה פארוואס מ׳דארף שני כיסויים קען זיין, אדער ווי דער ב״ח לערענט, ווייל דער קלתה איז נישט קיין גאנצע צודעק, דארף מען א רדיד וואס דעקט צו אלעס, און לויט דעם איז גוט פארוואס מיר גייען נישט מיט קיין רדיד ווייל אונזער כיסוי דעקט שוין צו די גאנצע קאפ. אדער קען זיין אז קלתה איז יא א גאנצע צודעק נאר מען דארף האבן שני כיסויים, דער באר שבע וואס איז באוואוסט אלץ דער ראש האוסרים פון שייטלעך גייט מיט דער מהלך, און לויט דעם האט זיך דער מנהג געטוישט און מיר טוהן טאקע נישט ווי דער מחבר, און אפי׳ די פרויען וואס גייען מיט שפיצלעך טוהן נישט ווי די מחבר און גייען נאר מיט איין כיסוי נישט מיט קיין רדיד, און די זעלבע וועג ווי אזוי מען וועט אפלערנען די סיבה פון שבפני כיסויים און בבלי וועט זיין די זעלבע בנוגע קפליטין אינעם ירושלמי.

דאס איז אלץ אויב מען לערענט אז דער קפליטין פונעם ירושלמי מיינט א מטפחת, אבער אויב מען לערענט אזוי ווי דער ספר הערוך אז עס מיינט א פאה נכרית, דארף מען קודם געבן א קוק וואס דער ערוך שרייבט ביי ערך פאה, ער שרייבט דארט אז די פאה נכרית וואס די גמרא רעדט וועגן איז נישט קיין גאנצע צודעק און לויט דעם האט דאס גארנישט מיט די היינטיגע פאה נכרית, און לויט דעם איז די הסבר פונעם ירושלמי אזוי ווי די וואס לערנען אז קלתה איז נישט קיין גאנצע צודעק און וועגן דעם דארף מען טאקע א רדיד, אבער אונזער שייטלעך אוז דאך יא א גאנצע צודעק האט דאס גארנישט מיטן ירושלמי.
און אפי׳ מוועט יא וועלן לערנען אז די ירושלמי רעדט יא פון א גאנצע פאה נכרית אזוי ווי מיר גייען היינט, וועט די סיבות האיסור זיין די זעלבע ווי דער באר שבע לערענט אפ קלתה, דהיינו אז אפי׳ עס דעקט צו די גאנצע קאפ דארף מען נאכאלץ שני כיסויים, און אזוי אונזער מנהג האט זיך געטוישט און מיר אלע גייען שוין נישט מיט שני כיסויים קען מען מער נישט ניצן דער ירושלמי.

און עס פאסט אנצומערקן אז דער שטיקל אינעם ספר הערוך אויף קפליטין איז נישט פונעם ערוך אליין נאר פונעם בעל מוסיף הערוך הרב בנימין מוספיא וואס איז געווען א אחרון און זיין חיבור איז ערשט געדריקט געווארן שנת תט״ו אין אמסטרדם.

האבן מיר אויפגעוויזען אז דער ירושלמי וואס הקטן צייכענט אן איז בכלל נישט קיין קשיא אויף די וואס זענען מתיר צו גיין מיט א שייטל.

[פיש כאפער]

איז פארהאן ערגעץ וואו מען קען געפינען וואו פרויען דיסקוסירן מענער הוטן? אדער איז דאס שמועסן פון דעם אנדערען זשענדער׳ס קליידונג אן עקסקלוסיווער רעכט פאר מענער?

[חוקר ודורש]

איז פארהאן ערגעץ וואו מען קען געפינען וואו פרויען דיסקוסירן מענער הוטן? אדער איז דאס שמועסן פון דעם אנדערען זשענדער׳ס קליידונג אן עקסקלוסיווער רעכט פאר מענער?

ניין יעדער מעג רעדן וועגן סיי וועם, נאר דאס איז א פארום פון מענער.


Sent from my iPhone using Tapatalk

[בת קול]

אין ספרים/ הלכה איז דא ווי מען רעדט בכלל פון מענערישע בגדים?

[חוקר ודורש]

אין ספרים/ הלכה איז דא ווי מען רעדט בכלל פון מענערישע בגדים?

אז מען רעדט דא בנוגע דעם ענין פון כיסוי הראש פון א אשה, האסטו דא א תשובה בנוגע דעם ענין פון כיסוי הראש סיי ביי מענער און סיי ביי פרויען:

[זעקעל]

איך געדענק נאכהערען פין גרויסע רבי'ס אז אזעלכע שינויים מאכט מען בעת שמחה ווען מען מאכט חתונה בר מצוה אדער מען האט א קינד, נישט בעת מער.

אמאהל האט איינער אהן א בארד פארלוירען א קינד און ער האט געלאזט די בארד וואקסן מחמת אבילות, נאך די אבילות האט ער געוואלט לאזן די בארד, האט אים דער רבי געהייסן ער זאל אנשניידען דער בארד, און עס לאזן וואקסן בעת שמחה.

פארוואס? ווייל ווען ער וועט קוקען אויף דער בארד וועט עס אים דערמאנען פין זיין אבילות, און פקודי משמחי לב שטייט.

טאמער איינער ווייסט דער נאמען פין דער רבי, ווער ער געבעטן זיך אנצורופן.

מן הסתם די איז עס געווען די רעבע זכיתו יאוגן אוליינו


Sent from my iPhone using Tapatalk