פאה נכרית און איר באדייט פאר היינטיגע צייטן

[לייבל שטילער]

זייער א שטארקע נקודה און אוודאי חומר למחשבה אבער דאס איז בכלל נישט מער ביי די נושא פון שייטלעך ווי אלעס אנדערש, א גרויס חלק מצוות אין די תורה (ע"פ פשט, ראה מורה נבוכים) זענען נישט רעלעוואנט היינט נאר זענען להוציא ממנהג ע"ז של ימיהם, אזוי אויך חז"ל און זייערע גזירות, זענען ריזיגע פראצענטען פון זיי (אויב נישט רוב) נישט רעלעוואנט היינט, אבער די ארטעדאקסישע מהלך איז אין בכחינו לשנות, וואס יא? מנוצט די הלכה'דיגע לופהאללס צוצופאסן צו זמנינו, ויש המון דוגמאות.

[רביה''ק זי''ע]

וואס יא? מנוצט די הלכה'דיגע לופהאללס צוצופאסן צו זמנינו, ויש המון דוגמאות.

האלטסטו שוין כמעט דארט וואו איך האלט, דו ביזט געבליבן שטעקן ביי די שייטלען, איך האלט שוין ווייטער...

נאכאמאל, סיי לויט די גמרא איז פריעת הראש בכלל נישט קיין איסור (אפשר א מידה טובה אויב ווילסטו נישט אננעמען הרב משאש), און סיי לויט די פוסקים איז עס נישט קיין איסור, די חילוק איז נאר וויאזוי מ'קומט אן אהין. אמר רבי חייא בר אבא אפילו האב ובנו הרב ותלמידו שעוסקין בתורה בשער אחד נעשים אויבים זה את זה ואינם זזים משם עד שנעשים אוהבים זה את זה...

[כרם זית]

כהאב אמאל געהערט אז ווען רבה''ק זי''ע פלעגט געבן די שבת שובה דרשה אינדערהיים פלעגט ער געבן צוויי דרשות. ביי זיין עולם האט ער געבעטן מזאל ''אויסטוען'' די שייטלך, און אין שטאטישע שול האט ער געבטן מזאל ''אנטון'' שייטלך. זעט זיך אויס אז רבה''ק זי''ע האלט אז קאווע שטיבל איז מער אזא שטאטישע שול געמיש...

[ליטוואק פון בודאפעסט]

כאילו שיינע מדות ווערן נישט אויסגערעכענט אין די גמרא. פארוואס איז אט די שיינע מדה נישט אויסגעשמועסט אין ש"ס?

דאס איז זייער א שוואכער טענה, פארוואס עס איז נישט דא קיין סוגיא דערויף. האסט עפעס א קלארן באווייז אויף וואס איז דא סוגיות און אויף וואס נישט? מ'קען לערנען פון אנדערע ערטער, כדרכה של תורה. גאר א 'פריוואלאס' טענה און מ'קען זיכער נישט אפלערנען דערפון גארנישט. שערי תירוצים לא ננעלו.

[לייבל שטילער]

וואס יא? מנוצט די הלכה'דיגע לופהאללס צוצופאסן צו זמנינו, ויש המון דוגמאות.

האלטסטו שוין כמעט דארט וואו איך האלט, דו ביזט געבליבן שטעקן ביי די שייטלען, איך האלט שוין ווייטער...

נאכאמאל, סיי לויט די גמרא איז פריעת הראש בכלל נישט קיין איסור (אפשר א מידה טובה אויב ווילסטו נישט אננעמען הרב משאש), און סיי לויט די פוסקים איז עס נישט קיין איסור, די חילוק איז נאר וויאזוי מ'קומט אן אהין. אמר רבי חייא בר אבא אפילו האב ובנו הרב ותלמידו שעוסקין בתורה בשער אחד נעשים אויבים זה את זה ואינם זזים משם עד שנעשים אוהבים זה את זה...

כ'ווייס נישט וויאזוי דו ביזט צוגעקומען צו אזא מסקנא, ווייל וואס איך נעם ארויס:
לויט דיר (ווי איך פארשטיי דיינע ווערטער): איז אדער ביידע (ד.מ. סיי שער ממש און סיי פיאה נכרית) אסור אדער ביידע מותר, און וויבאלד מ'גייט שייטלעך איז א ראיה אז מ'נעמט נישט אן אז ס'איז אן איסור איז אויב אזוי קען מען ג'יין פריעה אינגאנצען, ממילא בלייבט מען מיט א קשיא.
לויט מיר: שער ממש קען זיין אז ס'איז מותר אבער אונז האבען אנגענומען כפשטות הגמרא אז ס'איז יא אסור מדינא, אבער ס'האט קיין שייכות מיט פיאה נכרית וואס איז מותר מדינא.

[רביה''ק זי''ע]

איך פארשטיי אז דאס איז נישט ממש ממש די נושא/טעזע פונעם אשכול, אבער ס'איז דאך אינטרעסאנט צוצוצייכענען דעם אגרות משה אויף שייטלעך (ובפרט אז די שמועס, אינעם אשכול פון תגלחת נשים, האט זיך אנגעהויבן מיט'ן דן זיין דערויף להלכה בזמנינו).

א דאנק פאר'ן צוצייכענען די תשובה. ר' משה ברענגט דארט די גמרא אז מ'פלעגט פלעכטן די האר מיט אזעלכע פעדימער געמאכט פון האר, און די גמרא זאגט אז א אינגע פרוי וואס האט נאך שווארצע האר זאל נישט מאכן אירע צעפ מיט האר פון אן אלטע פרוי וואס אירע האר זענען ווייס און ארויסגיין אזוי שבת אין א רשות הרבים, ווייל ס'קען זיין אז זי וועט באגעגענען אירע חבר'טעס און זיי וועלן לאכן פון איר און זי וועט עס ארויסנעמען און טראגן אין רשות הרבים. ער נוצט דאס אלץ א ראיה "כמעט מוכרח" אז מ'פלעגט יא טראגן די פאה נכרית אין גאס אויפגעדעקט, אבער איך הייב נישט אן צו פארשטיין די ראיה. די גמרא דארט רעדט בכלל נישט פון פאה נכרית, מ'רעדט פשוט פון אפאר הארעלעך, "חוטי שער" ווי די משנה רופט עס אן. אפילו קלתה וואס איז ממש אויפגעדעקט א גרויס טייל פון די האר איז נאר דת יהודית, ווער זאגט אז ביי חוטי שער איז אויך געווען דיזע דת יהודית מנהג? והוא פלא.

(בכלל דארף מען פארשטיין וויאזוי די פרוי מיט די האר פעדימער צעפ קען בכלל ארויסגיין אין רשות הרבים אזוי, קען זיין אז זי האט יא פארדעקט די צעפ נאר ס'האט די האר פעדימער זענען געווען לאנג און זיך ארויסגעשטעקט, אדער קען זיין אז די משנה גייט נישט ווי די תנא דבי רבי ישמעאל און די משנה אין כתובות, אדער קען זיין אז דאס איז א ראיה צום מג"א אז צעפ הייסט נישט פריעת שיער...)

[מצפצף]

דאס איז איינמאל זיכער אז פארהייראטע פרויען פלעגן אלץ גיין מער בצניעות ווי מיידלעך, דאס קענסטו נאך היינט זעהן אין ירושלים ביי די אראבער, די פארהייראטע פרויען דארט גייען פארבינדן פון קאפ ביז פוס, מיידלעך זענען זיך מער מקיל. אין שולחן ערוך אין הלכות קריאת שמע זעהט מען אויך אז מיידלעך פלעגן גיין אויפגעדעקט אין שטוב, כאטש וואס פארהייראטע פרויען פלעגן נישט.

מיידלעך זענען סתם אזוי נישט אזא ערוה הן לענין שוק וכמ"ש רש"י. והמג"א והב"ש לענין קול

[לייבל שטילער]

אויך נישט ווען זיי זענען טמא?

[מבקר]

https://mikyab.net/%D7%9B%D7%AA%D7%91%D ... 7%AA%D7%99


To quote from Chaim I Waxman's book https://www.abebooks.com/servlet/BookDe ... -bsk-_-bdp

During the second half of the twentieth century many observers of American Orthodoxy were struck by what was labeled as a move to the right. This was manifested in a variety of ways, including the increasing insistence on what was termed ‘glatt kosher’ and stricter rules of kashrut in general; a growing number of married women covering their hair in public…..

for example it has become more popular for married women to cover their head public to the extent that there is now a sense that those who don't do so need to justify their decision.

On the changes in practice and the halakhic issues involved, see Broyde, ‘Hair Covering and Jewish Law’; Shulman and Broyde, ‘Hair Covering and Jewish Law: A Response.

https://traditiononline.org/a-special-s ... t-yehudit/
https://traditiononline.org/exchange-ha ... -response/

[רביה''ק זי''ע]

כ'ווייס נישט וויאזוי דו ביזט צוגעקומען צו אזא מסקנא, ווייל וואס איך נעם ארויס:
לויט דיר (ווי איך פארשטיי דיינע ווערטער): איז אדער ביידע (ד.מ. סיי שער ממש און סיי פיאה נכרית) אסור אדער ביידע מותר, און וויבאלד מ'גייט שייטלעך איז א ראיה אז מ'נעמט נישט אן אז ס'איז אן איסור איז אויב אזוי קען מען ג'יין פריעה אינגאנצען, ממילא בלייבט מען מיט א קשיא.

ניין, איך זאג אז לויט די גמרא איז סיי האר אליינס און סיי א שייטל מותר, דו פארפאסט נאר דעם מידה טובה פון די תנא דבי רבי ישמעאל, און לויט הרב משאש איז עס מותר לכתחילה למהדרין מן המהדרין ווייל רבי ישמעאל האט גערעדט פון אמאליגע צייטן. איך ווייס נישט פארוואס דו זאגסט אז איך בלייב מיט א קשיא, ס'שטימט מורא'דיג. מ'קען גיין מיט א שייטל, מ'קען גיין מיט א טיכל, און מ'קען גיין מיט די אייגענע האר, מ'קען גיין וויאזוי מ'וויל.

[פארשטאנד]

הלוואי זאל איך האבן די צייט צו מגיב זיין דא, איך האב א געוואלד צו שרייבן... אבער לע"ע קען איך ליידער נישט מגיב זיין 'אין דעפט'.

להערה בעלמא, 'פאה' טייטשט נישט געפלאכטן, פאה ארגינעל טייטשט 'עק' למעשה מיינט עס 'לאקן' א שטיק האר. געפלאכטן וואלט געשטאנען קליעות (א שטייגער ווי די פרויען אין אפריקע מאכן זייערע האר).

רביה"ק, דו ביסט א פוסח על שתי סעיפים, פון איין זייט זאגסטו אז דו גייסט ווי הלכה וויאזוי עס איז, און נישט 'נייע הלכות'. פון די אנדערע זייט, זאגסטו אז פריעות הראש איז נישט קיין דאורייתא.

הרב משאש איז א דעת יחידאי ממש, אלע קאנווענציאלע פוסקים בכל אורך הדורות האלטן פאר א דבר פשוט אז פריעות ראש דאורייתא מיינט דאורייתא ממש, פעהלט דען זאכן וואס די הלכה זעהט פאר א דאורייתא און עס איז נישט ממנין המצות?

די שאלה איז וואס איז די טעם דערפון צו אלס ערוה אדער אלס סתם גזירות הכתוב, אויב אלס גזירות הכתוב איז פאה נוכרית (אלס די פריעות ראש פראבלעם) קיין פראבלעם, ווייל די תורה האס גע'אסר'ט נאר אייגענע האר אויפן קאפ, משא"כ פרעמדע אדער געשניטענע האר. אויב איז די טעם אלס ערוה ווענד זיך צו זאכן וואס זענען אסור אלס ערוה (לענין ברכה, נישט לענין ביאה כמובן מאליו) טוישן זיך מיט די מציאות ע"פ הלכה. (ע"פ מציאות טוישט זיך עס זיכער, די שאלה איז צו הלכה איז בפירוש מסכים מיט דעם...).

[ליטוואק פון בודאפעסט]

https://mikyab.net/%D7%9B%D7%AA%D7%91%D7%99%D7%9D/%D7%9E%D7%90%D7%9E%D7%A8%D7%99%D7%9D/%D7%97%D7%99%D7%95%D7%91-%D7%9B%D7%99%D7%A1%D7%95%D7%99-%D7%A9%D7%A2%D7%A8-%D7%A8%D7%90%D7%A9-%D7%94%D7%90%D7%99%D7%A9%D7%94-%D7%A2%D7%99%D7%95%D7%9F-%D7%91%D7%99%D7%A7%D7%95%D7%A8%D7%AA%D7%99


To quote from Chaim I Waxman's book https://www.abebooks.com/servlet/BookDe ... -bsk-_-bdp

During the second half of the twentieth century many observers of American Orthodoxy were struck by what was labeled as a move to the right. This was manifested in a variety of ways, including the increasing insistence on what was termed ‘glatt kosher’ and stricter rules of kashrut in general; a growing number of married women covering their hair in public…..

for example it has become more popular for married women to cover their head public to the extent that there is now a sense that those who don't do so need to justify their decision.

On the changes in practice and the halakhic issues involved, see Broyde, ‘Hair Covering and Jewish Law’; Shulman and Broyde, ‘Hair Covering and Jewish Law: A Response.

https://traditiononline.org/a-special-s ... t-yehudit/
https://traditiononline.org/exchange-ha ... -response/

לויט ווי איך געדענק, האט זיך שטארק געשטורעמט וועגן די שטיקל פון הרב ברוידא, ווען עס איז נתברר געווארן אז ער איז נישט געווען ארנטליך אין זיין נאכברענגן מימרות. עפעס אז ער האט געטענה'ט אז הרב שך האט מסכים געווען צו אים, און עס איז שפעטער נתברר געווארן אז עס איז אוממעגליך געווען.

[החוקר]

איך וויל א סקונדע פארקריכן...

א נחת פון אן אשכול! יעדער פראבירט צוצוגעבן א געדאנק, א סברא, א נקודה צום ענין. מען פארקריכט נישט אראפ פון די רעסלן, נאר מען איז דן סברות לכאן ולכאן צוצוקומען צום קלארסטן אמת וואס שייך.

שכח @רביה"ק זי"ע פארן זיין דער פותח!

[חוקר ודורש]

זייער א שטארקע נקודה און אוודאי חומר למחשבה אבער דאס איז בכלל נישט מער ביי די נושא פון שייטלעך ווי אלעס אנדערש, א גרויס חלק מצוות אין די תורה (ע"פ פשט, ראה מורה נבוכים) זענען נישט רעלעוואנט היינט נאר זענען להוציא ממנהג ע"ז של ימיהם, אזוי אויך חז"ל און זייערע גזירות, זענען ריזיגע פראצענטען פון זיי (אויב נישט רוב) נישט רעלעוואנט היינט, אבער די ארטעדאקסישע מהלך איז אין בכחינו לשנות, וואס יא? מנוצט די הלכה'דיגע לופהאללס צוצופאסן צו זמנינו, ויש המון דוגמאות.

קאווע שטיבל על רגל אחת..!


Sent from my iPhone using Tapatalk

[רביה''ק זי''ע]

להערה בעלמא, 'פאה' טייטשט נישט געפלאכטן, פאה ארגינעל טייטשט 'עק' למעשה מיינט עס 'לאקן' א שטיק האר. געפלאכטן וואלט געשטאנען קליעות (א שטייגער ווי די פרויען אין אפריקע מאכן זייערע האר).

קוק אין רש"י שבת סד: וז"ל: "פיאה נכרית - קליעת שער תלושה." אויך אין רש"י עירובין יא: וז"ל: "פיאה - קליעת הזמורה המתוחה מקונדס לחבירו ודוגמתו פיאה נכרית במסכת שבת."

רביה"ק, דו ביסט א פוסח על שתי סעיפים, פון איין זייט זאגסטו אז דו גייסט ווי הלכה וויאזוי עס איז, און נישט 'נייע הלכות'. פון די אנדערע זייט, זאגסטו אז פריעות הראש איז נישט קיין דאורייתא.

הרב משאש איז א דעת יחידאי ממש, אלע קאנווענציאלע פוסקים בכל אורך הדורות האלטן פאר א דבר פשוט אז פריעות ראש דאורייתא מיינט דאורייתא ממש, פעהלט דען זאכן וואס די הלכה זעהט פאר א דאורייתא און עס איז נישט ממנין המצות?

איך האלט קלאר אז ס'אלץ געווען "קאנווענציאלע פוסקים בכל אורך הדורות" וואס האבן נישט געהאלטן אז ס'איז ממש א דאורייתא וואס ס'קומט אויף דעם מלקות, אנגעפאנגען פונעם תנא דבי רבי ישמעאל זעלבסט, ביז רש"י און תרומת הדשן (תשובה רמב), ביז די מוני המצוות (נישט אלע דאורייתאס מוזן פארנעמען א גאנצע נומער צווישן די תרי"ג מצוות, ס'דארף אבער זיין א פרט אין א מצווה), ביז די ערשטע ראשוני אשכנז וועלע האבן אויפגעהערט צודעקן די האר פון מיידלעך. איינע וואס האלט אז דער משנ"ב און חזו"א זענען א שטערקערע אויטאריטעט ווי די אלע און אויב גייט זי זיי נישט פאלגן וועט זי פלאקערן אין גיהנם, זאל זי טאקע גיין מיט א שייטל, איך בין אבער נישט איבערצייגט אז ס'איז טאקע אזוי.

די שאלה איז וואס איז די טעם דערפון צו אלס ערוה אדער אלס סתם גזירות הכתוב, אויב אלס גזירות הכתוב איז פאה נוכרית (אלס די פריעות ראש פראבלעם) קיין פראבלעם, ווייל די תורה האס גע'אסר'ט נאר אייגענע האר אויפן קאפ, משא"כ פרעמדע אדער געשניטענע האר. אויב איז די טעם אלס ערוה ווענד זיך צו זאכן וואס זענען אסור אלס ערוה (לענין ברכה, נישט לענין ביאה כמובן מאליו) טוישן זיך מיט די מציאות ע"פ הלכה. (ע"פ מציאות טוישט זיך עס זיכער, די שאלה איז צו הלכה איז בפירוש מסכים מיט דעם...).

לויט ווי איך פארשטיי איז עס נישט אלס ערוה און נישט אלס גזירת הכתוב, די דינים פון ערוה זענען נאר נוגע צו קריאת שמע (באשתו ולק"ש - ברכות כד.), ווידער אויב וויל מען זאגן אז ס'איז א גזירת הכתוב דארף מען אויפקומען מיט אן אנדערן פשט פון רש"י. ס'איז ווי כ'האב שוין געזאגט פריער, אדער אלס צניעות (וואס אין דעם קען מען דן זיין צו ס'קען זיך טוישן), אדער ווי הרב משאש אלס מענטשליכקייט.

[לייבל שטילער]

די דינים פון ערוה זענען נאר נוגע צו קריאת שמע (באשתו ולק"ש - ברכות כד.), .

לויט די ראשונים וואס לערנען אז די טעם ביי ק"ש איז משום הרהור (זעה רשב"א ברכות בד.) צ"ע לחלק, און ס'איז נישט דומה צו אשתו וואס איז אסור נאר ביי ק"ש, ודוק

[לייבל שטילער]

אגב, מענין לענין שלא באותו ענין, קען מען צוברענגען די לבוש וואס באציהט זיך אויפ'ן ספר חסידים (שצג) וואס שרייבט אז ווען מ'איז צוזאמען מענער און פרויען ביי א חתונה מאכט מען נישט קיים שהמחה במעונו און אזוי שרייבט אויך די ב"ח (אבה"ע סי' ס"ב ס"ק יב):
בקראקא נוהגין שבסעודה שעושין בליל שני מברכין אשר ברא ולא שהשמחה במעונו והוא תימא ולא מצאתי שום טעם למנהגם זה אלא לפי שסעודה זאת קטנה היא ומושיבין האנשים והנשים יחד בחדר אחד וכתב במנהגים דאין מברכין שהשמחה במעונו היכא דאיכא חששא דהרהור עבירה ולפי זה ודאי היכא דאין שם אלא אנשים במסיבה צריך לברך שהשמחה במעונו, עכ"ל
שרייבט די לבוש:
"ואין נזהרים בזה עכשיו, ואפשר משום דעכשיו מורגלות הנשים בין האנשים, ואין כאן הרהורי עבירה על כך, דדמיין עלן כקאקי חיוורא מתוך רוב הרגלן בינינו, וכיון דדשו דשו"

[פייפעריי]

פריעת ראש ביי א אישה נשואה איז א דאורייתא לויט רוב ראשונים. פאה נכרית איז מותר לכתחילה לויטן שלחן ערוך. ווי אזוי מאכסטו א מישמאש פון א דאורייתא מיט א מותר לכתחילה? איי עס קוקט דיר אויס ווי א חוכא ואיטלולא, די פוסקים האבן אזוי פארשטאנען און די קענסט דיך אויף זיי פארלאזן, זיי האבן נאך אזוי גוט געוויסט וויאזוי מלערנט א גמרא.

און די הסבר קען זיין, שלפי פירוש שני של רש"י בכתובות ע"ב, שהוא העיקר, איסור פריעת ראש הוא "גזירת הכתוב" ממילא איז פשוט אז מקען נישט פון א גזירת הכתוב ארויסלערנען אויף פאה נכרית.
(והא ראיה, דער איינציגסטער וואס גייט אריין אין סברות פארוואס די תורה האט געאסרט, איז די תרומת הדשן, והולך לשיטתו בדעת הרמב"ם שהביא בסי' רמ"ב, שאיסור גילוי הראש עיקרו מדרבנן ומסתמא סבירא ליה הא דפריך תלמודא 'דאורייתא היא' רצונו לומר רמז דאורייתא יש לה.)

ואפילו אם נאמר שהטעם מישום צניעות, לא אסרה תורה אלא שיער ממש, וגילוי שיער אינו פריצות בעצם כמו גילוי בשר ולכן שרי בפנויות , רק חידוש התורה לנשואות לצניעות יתרה ואין לנו בו אלא חידושו, ואי אפשר מעצמנו לחדש איסורים חדשים, אפי' אם יש בהם ממש אותו הטעם שיש לתורה.

מהגאון רבי גבריאל ציננער שליט"א
"עוד יסוד חדש למדין מדברי הש"ג, שכתב שיער באשה ערוה היינו דוקא כשנראה הבשר עמהן אבל השערות לעצמן אינן ערוה כלל, והביא ראיה מרש"י בברכות ולכאורה כוונתו סתומה. אולם איתא שם בפרק מי שמתו (דף כד.) "שיער יוצא בבגדו מהו", ופרש"י שנקב יש בבגדו כנגד זקן התחתון ויצא מן השיער דרך הנקב מהו, מי הוי ערוה לקרות ק"ש נגדו או לא. ולכאורה למה מבעיא ליה דוקא ביוצא דרך הנקב, ולא בשיוכל לראות שם דרך הנקב כשבגדו מגולה, אלא על כרחך דזה פשיטא ליה דבנראה השיער עם הבשר דהוי ערוה, רק בשיער לבדו מבעיא ליה, ומסיק דליכא שום ערוה בשיער לבד כדאיתא התם, וכ"כ החזו"א באורח חיים )סי' ט"ז סק"י( בקיצור הדברים ע"ש.
ובשו"ת ישכיל עבדי (ח"ז אה"ע סי' ט"ז) הוסיף לבאר טעם בדבר, דקים להו לרבנן שאין היצה"ר שולט אלא בדבר הדבוק בגוף האשה עצמה, היינו בדבר הדבוק בגוף הערוה עצמה, דאין שליטה ליצה"ר אלא בדבר שיש לו נפש חיונית לא בדבר שאין לו נפש חיונית. ולכן בנתלש מגוף האשה דניטל ממנו נפש החיונית, הרי פקע ממנו אותה ערוה שהיתה עליו בזמן שהיה דבוק בגוף האשה, דהרי הוא כפגר מת שאין להיצה"ר שליטה בו, הרי לא יבוא לידי הרהור. ע"כ דבריו."

קומט דאך אויס לויטן ש"ג אז שער באשה ערוה מדאורייתא איז נאר ווען מזעט די בשר עם השער. משא"כ בפאה נכרית אין רואין הבשר עם השער. און באמת זענען אלע פוסקים מודה צו דעם. דגם הפוסקים האוסרים פאה נכרית לא אסרו אלא רק מדרבנן, והזכירו או "מראית העין" שהפאה מטעה את עין הרואה, או משום "דת יהודית" שהוא מנהגי צניעות שנהגו הנשים, (און די חששות זענען אפשר נישט שייך היינטיגע צייטן.) ואף אחד מגדולי האחרונים האוסרים, לא עלה על דעתו לאסור מדאורייתא. ורק כמה פוסקים בודדים בדורות האחרונים כמו ה"חסד לאברהם" שכתב בדרך "אפשר" שיש כאן פריצות ואיסור דאורייתא כמו שיער ממש, וגם הוא בעצמו כתב להדיא שכל הפוסקים נחלקו ע"ז וגם האוסרים כמו היעב"ץ וסיעתו לא עלה כלל על דעתם לאסור משום פריצות דאורייתא, ורובם אסרומשום מראית העין או משום דת יהודית, מדרבנן.

[רביה''ק זי''ע]

איי עס קוקט דיר אויס ווי א חוכא ואיטלולא, די פוסקים האבן אזוי פארשטאנען און די קענסט דיך אויף זיי פארלאזן, זיי האבן נאך אזוי גוט געוויסט וויאזוי מלערנט א גמרא.

כ'האף אז דו ערווארטסט נישט קיין ענטפער פון מיר ווייל כ'האב נישט וואס צו ענטפערן, איך גיי אין די אויסגעטרויטענע וועג פון די בעלי התוספות וועלכע דינגען זיך מיט פריערדיגע ווען זיי פארשטייען אנדערש.

צו דיינע אנדערע הערות גיי איך זיך נישט מתייחס זיין ווייל ווען דו וואלסט געליינט וואס איך האב געשריבן וואלט דיר אלס פארענטפערט געווארן.

[פייפעריי]

איי עס קוקט דיר אויס ווי א חוכא ואיטלולא, די פוסקים האבן אזוי פארשטאנען און די קענסט דיך אויף זיי פארלאזן, זיי האבן נאך אזוי גוט געוויסט וויאזוי מלערנט א גמרא.

כ'האף אז דו ערווארטסט נישט קיין ענטפער פון מיר ווייל כ'האב נישט וואס צו ענטפערן, איך גיי אין די אויסגעטרויטענע וועג פון די בעלי התוספות וועלכע דינגען זיך מיט פריערדיגע ווען זיי פארשטייען אנדערש.

צו דיינע אנדערע הערות גיי איך זיך נישט מתייחס זיין ווייל ווען דו וואלסט געליינט וואס איך האב געשריבן וואלט דיר אלס פארענטפערט געווארן.

אחרונים קענען נישט קריגען מיט ראשונים כמלאכים אפילו אויב מהאט פארשטאנען אנדערש. און די, במחילת כבודך, קענסט נישט קריגן אויף אחרונים אויך נישט. די קומסט נישט צו לקרסולי רגלם. מאקסומום קענסטו פרעגן א קשיא און וויסן אז די זאך האט א גוטע תירוץ, דארפט דיך נאר אויסבעטן ביי והאר עינינו אז די זאלסט זוכה זיין דערצו.

[רביה''ק זי''ע]

אחרונים קענען נישט קריגען מיט ראשונים כמלאכים אפילו אויב מהאט פארשטאנען אנדערש.

כו"ע מודי אז אחרונים קענען זיך נישט קריגען מיט ראשונים, די שאלה איז נאר וואס די ראשונים האבן געהאלטן. איך האב אויפגעוויזן אז רוב ראשונים האבן געלערנט אז ס'נישט קיין ממש א דאורייתא וואס מ'באקומט מלקות דערויף, וואס לייגסטו יעצט צו צום שמועס?

[רביה''ק זי''ע]

לעצטנס האב איך געטראפן איין ראשון וואס האלט יא אז די אזהרה לבנות ישראל איז ממש א דאורייתא, און דאס איז דער מאירי. דער מאירי איז מסביר די גמרא אזוי: ס'שטייט ופרע את ראש האשה, און דער "האשה" איז א מיעוט, דווקא דעם פרוי דארף מען צולאזן אירע האר אבער א צווייטע טאר מען נישט, זעהט אויס ווי ער האט געלערנט אז ס'איז אזא לאו הבא מכלל עשה. לויט דעם וועט אויסקומען אן אינטערעסאנטע זאך אז די איסור איז נישט אז א פרוי טאר נישט גיין אין גאס מיט צולאזטע האר, ס'איז א לאו אויף יעדן מענטש אז מ'טאר נישט צולאזן די האר פון א פרוי וואס געפינט זיך אויפ'ן גאס. ד.ה. אז ווען א מענטש רייסט אראפ א פרוי'ס קאפ צודעק איז ער נישט עובר אויף ולפני עוור וויבאלד ער איז גורם אז די פרוי זאל גיין אין גאס מיט אויפגעדעקטע האר, ניין, ער איז עובר אויף די לאו אליינס, ודו"ק.

[אישתישבי]

און לאידך גיסא ווען די פרוי טוט עס אליין איז נישט דא קיין איסור.

עס איז א גדר פין זנות לויט דער מאירי, פורע זיין די האר פין א אשה דורך א מאן.