שיין שרייבן!

[מאראנצןזאפט]

רויטע, עס ווערט 'קיינמאל' נישט גענוצט אין שריפט דורך פראפעסיאנאלע שרייבער.

[ישמעאל הכהן]

טאקע נישט, דאס מאכט עס אבער נישט 'קיין ווארט'

[רויטע וואנצעס]

רויטע, עס ווערט 'קיינמאל' נישט גענוצט אין שריפט דורך פראפעסיאנאלע שרייבער.

אין בין טאקע נייגעריג מאראנצן, וואס איז קובע א ווארט אלץ א נייע אנגענומע ווארט. די באורד פון מרים וועבסטער האבן א מיטינג יעדע יאר, פאר די נייע דיקשענערי קומט ארויס, צו קובע זיין נייע ווערטער. זייער גיידליינס זענען בעיקר געבויעט אויף די מיינונג, פאפולעריטי, און גראמער פון א ווארט.

מיין פוינט איז, אין אידיש קריכט מען אלעמאל צוריק צו די ארגינעלע גרויסע שרייבער. איז נישט דא קיין פלאץ פאר נייע ווערטער? קען זיין ס'איז יא דא אזא קאמיטע פון גרויסע אידישע שרייבער וואס לייגן צו ווערטער, איך ווייס נישט.

[טיכטיגער]

1. ווערט און ווערד זענען צוויי ווערטער (הערסט יואב?!).

אן אינטערעסאנטן שמועס אויף קול מבשר, צווישן די צוויי וועטעראן שרייבער שמעון ראלניצקי און פינחס גלויבער, שמועסן זיי איבער עטליכע אינטערעסאנטע נקודות איבער שפראך.

ר' שמעון ראלניצקי און ר' פינחס גלויבער לויפן איבער מיט נאסטאלגיע 22 יאר פון באקאנטשאפט, אין פופצן מינוט, און שמועסן אויס דעם מצב פון דער אידישער שפראך אין אלגעמיין, באגלייט מיט הומאריסטישע עפיזאדן. אויך: וויאזוי פילט א שרייבער ווען ער פרובירט צו אויספאלגן די כללים און אנדערע מיינען אז ער קען נישט שרייבן...
https://www.yiddish24.com/analysis/146/25727

אן אינטערעסאנטן שמועס. אינמיטן שמועס רעדן זיי פון דעם, און זאגן אז ס'איז א טעות וואס מענטשן מאכן אז ווערד/ווערט איז צוויי באזונדערע זאכן, און זיי ביידע זאגן אז דער ריכטיגער ווארט איז "ווערט".
מען ווערט בר מצוה, און דער עושר איז ווערט פינף ביליאן דאלער.

איך האב אלץ געוואוסט אז ס'איז יא צוויי באזונדערע ווערטער, איז דאס טאקע א טעות?

[כוכב]

יא, כ'האב געהערט דעם שמועס. פארשידענע אינטערעסאנטע ידיעות.

סיי ווערט (וועליו) און סיי ווערט (געשעט) שרייבט מען מיט א ט'.

ערקלערט (דעקלעראציע) און ערקלערט (עקספלעינד) שרייבט מען ביידע מיט א ט'

כ'האב נישט פארשטאנען דעם הסבר פארוואס מ'שרייבט אין דער וואכן (סיידן אויב מ'זאגט אז וואכן איז נישט קיין לשון רבים נאר מיינט איין וואך. ענליך טרעפט מען למשל דאס ווארט אידן. אין אלטע ביכער קען מען זען אזא זאץ ווי א אידן גנב'עט נישט.)

[טיכטיגער]

ערקלערט (דעקלעראציע) און ערקלערט (עקספלעינד) שרייבט מען ביידע מיט א ט'

כ'מיין זייער ציל איז נישט אז מ'שרייבט ביידע מיט א ט', הכל מודים אז מ'שרייבט מיט א ט'. זיי האבן מער אויסגעשמועסט אויב שרייבט מען ערקלערט צי דערקלערט.

[כוכב]

ערקלערט (דעקלעראציע) און ערקלערט (עקספלעינד) שרייבט מען ביידע מיט א ט'

כ'מיין זייער ציל איז נישט אז מ'שרייבט ביידע מיט א ט', הכל מודים אז מ'שרייבט מיט א ט'. זיי האבן מער אויסגעשמועסט אויב שרייבט מען ערקלערט צי דערקלערט.

גערעכט. דאס האב איך געוואלט זאגן אבער למעשה געשריבן שטותים.

[רביה''ק זי''ע]

אן אינטערעסאנטן שמועס. אינמיטן שמועס רעדן זיי פון דעם, און זאגן אז ס'איז א טעות וואס מענטשן מאכן אז ווערד/ווערט איז צוויי באזונדערע זאכן, און זיי ביידע זאגן אז דער ריכטיגער ווארט איז "ווערט".
מען ווערט בר מצוה, און דער עושר איז ווערט פינף ביליאן דאלער.

איך האב אלץ געוואוסט אז ס'איז יא צוויי באזונדערע ווערטער, איז דאס טאקע א טעות?

נישט נאר וואס ס'איז צוויי באזונדערע ווערטער, אין הויכדויטש שרייבט מען זיי אויך אנדערש, worth איז wert, און becomes איז wird

[החוקר]

אינמיטן שמועס רעדן זיי פון דעם, און זאגן אז ס'איז א טעות וואס מענטשן מאכן אז ווערד/ווערט איז צוויי באזונדערע זאכן, און זיי ביידע זאגן אז דער ריכטיגער ווארט איז "ווערט".
מען ווערט בר מצוה, און דער עושר איז ווערט פינף ביליאן דאלער.

מהיכן דנתנו?
זענען זיך זיך מסביר? אדער מאכן זיי צוזאמען אפ בשעת מעשה אז אזוי קומט עס און פרעג נישט קיין קשיות.

[[NAMELESS]]

איז נישט נאריש צו האלטן זיך צו אלטע כללים וואס האבן שוין עקספייערד? שפראך בטבע טוישט זיך מיט צייט און זיכער אזוי מיט יידיש. וואס פעלט אויס גיין מיט כללים וואס גרידזשעט אין די אויערן ווי "דער וואכן"?

[מפיל קינד]

יא, כ'האב געהערט דעם שמועס. פארשידענע אינטערעסאנטע ידיעות.

סיי ווערט (וועליו) און סיי ווערט (געשעט) שרייבט מען מיט א ט'.

ערקלערט (דעקלעראציע) און ערקלערט (עקספלעינד) שרייבט מען ביידע מיט א ט'

כ'האב נישט פארשטאנען דעם הסבר פארוואס מ'שרייבט אין דער וואכן (סיידן אויב מ'זאגט אז וואכן איז נישט קיין לשון רבים נאר מיינט איין וואך. ענליך טרעפט מען למשל דאס ווארט אידן. אין אלטע ביכער קען מען זען אזא זאץ ווי א אידן גנב'עט נישט.)

ווערט און ווערד איז יש ויש. רוב זענען מחלק און געוויסע נישט.

לגבי דער וואכן - עס איז נישט קיין לשון רבים, ווייל מ'רעדט פון די וואכן-טעג באופן כללי. אויב מ'רעדט טאקע פון עטליכע וואכן שרייבט מען טאקע נישט 'דער' נאר 'די'.

[שמעקעדיג]

הכל מודים אז מ'שרייבט מיט א ט'.

הכל מודים? איך בין נישט פון די הכל. איך געדענק יא אז ווערד (שוויות) קומט מיט א ד', און עס איז כדאי צו האבן א באזונדערע ספעלינג פאר דעם, עס מאכט גרינגער דאס ליינען.

[מפיל קינד]

[tag]שמעקעדיג[/tag] טיכטיגער רעדט פון די ט' ביים סוף פון די ווארט 'ערקלערט'.

קוק וואס ער ציטירט. ודו"ק היטב.

[שמעקעדיג]

אקעי כ'האב גע'דוק'ט היטב. ואם טעיתי נא לכפר.

[רביה''ק זי''ע]

אן אינטערעסאנטן שמועס אויף קול מבשר, צווישן די צוויי וועטעראן שרייבער שמעון ראלניצקי און פינחס גלויבער, שמועסן זיי איבער עטליכע אינטערעסאנטע נקודות איבער שפראך.

אן אינטערעסאנטן שמועס. אינמיטן שמועס רעדן זיי פון דעם, און זאגן אז ס'איז א טעות וואס מענטשן מאכן אז ווערד/ווערט איז צוויי באזונדערע זאכן, און זיי ביידע זאגן אז דער ריכטיגער ווארט איז "ווערט".
מען ווערט בר מצוה, און דער עושר איז ווערט פינף ביליאן דאלער.

איך האב אלץ געוואוסט אז ס'איז יא צוויי באזונדערע ווערטער, איז דאס טאקע א טעות?

כ'האב עס יעצט אויסגעהערט, ער זאגט נישט אז ס'איז איין ווארט, ס'איז צוויי באזונדערע ווערטער וואס מ'שרייבט די זעלבע. אזויווי שטיין (אבן) און שטיין (לעמוד), שטערן (כוכב) שטערן (להפריע) און שטערן (מצח).

[תוהו ובוהו]

גערעכט, אבער איך האב געשריבן "מטבע", און נישט סכום.
מטבע קומט אנעם ר', סכום ווארשיינליך מיטן.

מטבע איז לשון זכר, סיי אין חז"ל און סיי אין מאדערנער עברית.