"דער שטערן" מדי חודש בחודשו

[נולד מאוחר]

מיין גראסערי זאגט מיר די שטערן איז אראפ פין שעלף. מען האט עס אויפגעפיקט.
איז עס אזא ערענסטער טעות אז מען דארף עס ריקאלען?
וואלט נישט געווען געניג נעקסטע חודש צי שרייבן א תיקן טעות?

[אוי טאטי]

מיין גראסערי זאגט מיר די שטערן איז אראפ פין שעלף. מען האט עס אויפגעפיקט.
איז עס אזא ערענסטער טעות אז מען דארף עס ריקאלען?
וואלט נישט געווען געניג נעקסטע חודש צי שרייבן א תיקן טעות?

קוקט אויס זיי זוכן זיך נישט נאך צרות, ממילא יעדע מינדעסטע פראבלעם טוען זיי אלעס צו פארעכטן.

[אוי טאטי]

אדער האט זייער השגחה דאס געהייסן טין.

[לאדיך אפ]

מיין גראסערי זאגט מיר די שטערן איז אראפ פין שעלף. מען האט עס אויפגעפיקט.
איז עס אזא ערענסטער טעות אז מען דארף עס ריקאלען?
וואלט נישט געווען געניג נעקסטע חודש צי שרייבן א תיקן טעות?

ס'איז נישט אראפ פון שעלף וועגן די טעות, נאר וועגן די מעשה מיט שנעבאלג.

[ידען]

די שטערן פון תשרי איז שוין ארויסגעקומען.

[הדד בן בדד]

נו, וואס זעהט מען דארט? אינטערעסאנט, איך האב עס פריער, מיט א שעה צוויי צוריק געזוכט אין געשעפט און עס איז נאך נישט געווען.

[[NAMELESS]]

א ספעציעלע דיקערע אויסגאבע לכבוד יום טוב

[שמעקעדיג]

תשרי תשע"ג

[ונבנתה העיר]

זייער שיין - ווי אלעמאהל.

אזוי ווי איך פארשטיי אז זיי פראבירן צו שרייבן מיט זעלבסט רעספעקט און מיט וואס ווייניגער אגענדעס [גירסא דינקותא איז שווער אויסצורייסן], וויל איך נאר מעיר זיין אויף צוויי זאכן וואס איך האב באמערקט דורכבלעטערנדיג:

1) ווען מען שרייבט איבער אייכמאן ימ"ש, זיין ראלע אינעם קריג, וואו ער האט זיך באהאלטן, ווי אזוי מען האט איהם געכאפט, זיין משפט וכו', דארפן די פאר ווערטער אויפן דעקל נישט זיין איבער די אשכזי'שע ציונים וואס איז נישט אנגעגאנגען אויב איין תימן'ער וועט שטארבן.

2) אויף ר' שלמה קלוגער שרייבט מען נישט: חסיד: הרה"ק רבי ר' מאיר מפרעמישלאן זי"ע.

[פעדער]

א טעות אין דער שטערן.
עטליכע מאל געשריבן "דירת ארעי" אנשטאט "דירת עראי".
כ'פארשטיי מיר נישט. א שטיקל סוכה גמ' געדענקט ער נישט?

[שמעקעדיג]

פאראן מערערע טעותים דעם חודש. חוץ וואס די אויבערשטרעכלעך די לעצטע 2 חדשים סאקט.

[פעדער]

כ'האב מיך לעצטנס גענומען לייענען דער זמן, און ס'איז אסאך בעסער ווי דער שטערן, מ'קען זען ווי שמעון לאזט אויס אסאך אינטרעסאנטע דעטאלן כסדר ווייל אדער פאסט עס נישט פאר די אידישע אויסגאבע אדער וועט עס צולאנג זיין.

למעשה אבער איז דער זמן פיהל בעסער. צום ביישפיל. איך האב געלייענט דעם ארטיקל פון די פארדאנס, און דער אלקאטרעז אנטלויף, ביידע אסאך בעסער ווי אין, דער שטערן. און ס'איז פשוט אזוי וויבאלד דאס איז דאך דער מקור פון וואנעט שמעון נעמט עס. כ'זאג נישט! ס'פעלט טאקע שמעון'ס הומאר צווישן די שורות, נו וועט מען מוזן ביידע קויפן.

[טראכט]

ליינענדיג אין דער שטערן איבער דער תמנ'ער איד וואס האט געהאנגען אייכמאן ימ"ש, וואונדערט מיר פארוואס דער שטערן האט ספעציעל געדארפט אראפ פארן אום צו אינטערוויואירן, ווען זיי וואלטן געקענט נעמען די עקאראט די גאנצע געשיכטע מיט די בילדער פון די אינטערוויא וואס איז לעצטענס ערשינען אויפן אינטערנעט

[לאדיך אפ]

טראכט לינק פליז.
די מעשה מיט די הענגמען פון אייכמן איז שוין געווען אין משפחה, בקהילה און שעה טובה.

[זר זהב]

מ'קען זעהן אויף יו טוב א פילם דערפון

[קרעקער]

נגר איז שוין אויסגעדראשען פאר דע וואס ליינען אנדערע מאגאזינען ווייל סאיז שוין געווען אל אווער
האראוויץ איז א באטאמטער יודעל ווען כהאב איין יאר געארבייט אין מצה בעקעריי האט ער אייביג געמאכט דארט דשאוקס
כהאב עם געקאלט נעכטען גראטולירען פארען שיינעם ארטיקעל האט ער אריינגעשאלטען אז ער האט נישט געלאזט שרייבען די מעשה פין עם און ער איז זיי נישט מוחל כהאף אז זיי וועלען עס נישט נאכאמאל אראפנעמען פין די שעלווס דאס איז זיכער אז זיי קענען זיך נישט יעדען חודש צורייסען מיט נאך איינעם
טענקס פארען ענדיגען מיט די בלורי פענעמער און אויך קאט אראפ דע צדיקים וועם מבאשרייבט אונז אלע ווייסען אז סאיז איבריג און עס וועט סייווי נישט צופרידעשטעלען די פרימע

[ידען]

מ'קען זעהן אויף יו טוב א פילם דערפון

לינק?

[ידען]

די שטערן איז מער פאר מענטשען וואס לייענען בעיקר אידיש און ער דארף נישט קוקען אויב אין ענגליש איז עס שוין געווען געשריבען. סע זעכער בעסער אויב ער שרייבט עס א וואך פאר משפחה באשרייבט עפעס אבער למשל איך האניש געלייענט וועגען די תימנער דערווייל אפי׳ איך לייען אסאך מאל די משפחה.

[טראכט]

זעט זיך אויס ווי עס איז גענימען געווארן פין די דאקעמענטרי וואס הייסט התליין The Hangman

[שמעקעדיג]

פאר מיר למשל איז עס געווען נייעס. איך האב עס נאך קיינמאל בעפאר געלייענט, און כ'האב שטארק הנאה געהאט דערפון.

וועלכע הורוויץ?

[שרגא]

א טעות אין דער שטערן.
עטליכע מאל געשריבן "דירת ארעי" אנשטאט "דירת עראי".
כ'פארשטיי מיר נישט. א שטיקל סוכה גמ' געדענקט ער נישט?

כ'פארשטיי מיר אויך נישט, אזא תוכנדיגער 'פעדער' האט נישט געלערנט א שטיקל סוכה מיט די מפרשים? ווען יא, וואלסטו דאך געוואוסט אז מען טרעפט ביידע. אזוי ווי אנדערע ווערטער וואס די אותיות קענען זיך ארומטוישן, זענען עראי און ארעי ביידע ריכטיג און ביידע ווערן באניצט. איינס איז לה"ק און איינס אראמיש.

[שמעקעדיג]

אזוי ווי אנדערע ווערטער וואס די אותיות קענען זיך ארומטוישן, זענען עראי און ארעי ביידע ריכטיג און ביידע ווערן באנוצט. איינס איז לה"ק און איינס אראמיש.

דאס איז א חידוש פאר מיר!
פון וואו נעמסטו דאס?

איך האב אויך אלס געהאלטן אז ארעי איז א טעות, אן עס קומט עראי.
קען זיין איך בין ראנג, אבער אזוי ליגט מיר אין קאפ.
אין אלע פלעצער ווי עס איז פאראן א דגוש אויף ספעלינג און גראמער, שטייט "עראי"
און ווידעראום אין די פלעצער וואו ס'פארנעמט נישט קיין מקום, וועט געווענליך שטיין ארעי.

[פעדער]

כ'האב גראדע געמאכט א סוירטש פארדעם צו זען אויב אנדערע שרייבן אויך אזוי, און נאכן זען טאקע אז אסאך אנדערע שרייבן אויך אזוי, האב איך נאכאלץ געטראכט ווי א חסידישע איד. "אלע מאכן א טעות"... דאס איז מיר אבער נישט איינגעפאלן אז ס'איז אראמיש און לשה"ק. יישר כח פארן פאררעכטן.