אראומע 27# קען מען היינט מקיים זיין מצות תכלת?

[ליטוואק פון בודאפעסט]

פארוואס קען מען אננעמען אז 'אינדיגו' מיינט נאר איין זאך, און חלזון קען אלצדינג מיינען? אפשר פארקערט? אפשר איז נאר דא איין תכלת, און מערערער קלא אילן'ס, און די בדיקות פון דער גמרא גילט דוקא אויף תכלת און נישט די אנדערע.

ס'איז לעצטענס ארויס א קונטרס אין לעיקוואוד מיט'ן נאמען 'כולו הפך לבן', מיט שטארקע טענות קעגען די מיורעקס. איך געדענק יעצט אויפ'ן פלאץ איין טשיקאווע זאך (נישט קיין ראיה, אבער פארט אינטרעסאנט), אז רש"י אין פארשידענע פלעצער זאגט אנדערע זאכען לגבי דער חלזון, און צו באמערקען איז אז ווען מ'רעדט פון תכלת פון ציצית, רופט ער עס אן א 'תולעת', א ווערים נישט קיין שנעק. נישט קיין ראיה, אבער פארט מערקבאר.

איך האב געהערט אז א געוויסע יונגערמאן האט זיך געזעצט דורכלערנען דער קונטרס אין ביהמ"ד, און גלייך דערנאך איז ער ארויס אין דערויסען און אויסגעטוהן דער טלית קטן זיינער מיט תכלת. מער פרטים ווייס איך נישט.

[ליטוואק פון בודאפעסט]

לכאורה פון די לשון פון דער ראב"ד אין הקדמה לספר יצירה ווייזט אויס אז דער חלזון איז אזא amoeba וואס איז צוגעקלעבט צום קרקעית הים, נישט א שנעק וואס קען זיך ארום דרייען, נאר זייער שטאטלעך.

[בן עקיבא]

דיין אינפארמאציע איז נישט ריכטיג.

גערעכט, די ראיה וואס איך האב געברענגט אויבן איז פעלערהאפטיג מחמת השכחה, איך גיי פרובירן עס צו איבערשרייבן כראוי האפענטליך נאך דעם מוצ"ש.
שבת שלום.

[בן עקיבא]

ראיה נוספת שלא היה חלזון פסול בזמן חז"ל, מן הגמרא (מנחות מג.) שהגמ' שם בגלל חשש זיוף של תכלת ע"י קלא אילן, נותנת שני אפשרויות לבדוק זה ע"י העברת חומרים על הצמר הצבוע, וע"י השפעה של הבדיקה יש להוכיח אם זה תכלת או קלא אילן, והגמרא נותנת שתי סוגי בדיקות, וקרה מעשה שהביאו תכלת, ולא הסתפקו באחד משני הבדיקות אלא עשו את שתי הבדיקות, ולפלא מצאו סתירה ביניהם, שלפי בדיקה אחת זה קלא אילן ולפי הבדיקה השניה זה תכלת, ובגלל זה רצו לפסול התכלת מחמת הסתירה. ואז הגיע רב אחאי (סוף תקופת האמוראים, תחילת סבוראים) ואמר, לא יתכן דבר כזה, הרי א"כ זה לא קלא אילן ולא תכלת, וא"כ מה זה, ובגלל זה הכריח, ששני הבדיקות אלו הולכים ביחד, שרק אם ע"פ שני בדיקות הוכרע שזה קלא אילן, אז פסול, אבל אם ע"י בדיקה אחת הוכח שזה תכלת, אף שע"י בדיקה השניה זה קלא אילן, אנו מניחים שזה תכלת. ועכשיו החשבון פשוט , אילו היה באותו תקופה מין שלישי של חלזון פסול, שהוא לא תכלת הכשר ולא קלא אילן אלא חלזון פסול, מה תמה רב אחאי, הרי אולי זה מין חלזון הפסול, אלא ודאי, שאין דבר כזה חלזון פסול שאפשר להפיק ממנו תכלת, אלא יש רק שני דברים, או תכלת מחלזון כשר או קלא אילן שהוא פסול. ואם יש לנו מידע שזה לא קלא אילן, זה ממילא כשר. עכ"ל.

[אישתישבי]

.

[[NAMELESS]]

רב"צ מבאבוב גייט תכלת?
פארוואס פעלט וויענער רב פונעם ליסטע, לאידך גיסא רמ"ד טענדלער איז יא דערויף?

[תוהו ובוהו]

רב"צ מבאבוב גייט תכלת?
פארוואס פעלט וויענער רב פונעם ליסטע, לאידך גיסא רמ"ד טענדלער איז יא דערויף?

וויענער רב גייט תכלת?! ברבים זיכער נישט

Sent from my KFDOWI using Tapatalk

[רביה''ק זי''ע]

קענסט מיר אויך צולייגן צום ליסטע, אין די אינגע יארן פלעג איך אויך גיין תכלת. למעשה האב איך אויסגעטוהן די תכלת ווייל ס'שטייט אין פסוק "ועשו להם ציצית על כנפי בגדיהם לדורותם, ונתנו על ציצית הכנף פתיל תכלת" האב איך גע'דרש'נט אז נאר די פעדימער גייען אן "לדורותם" - אין אלא דורות, אבער תכלת איז נאר געווען פאר יענע דור (ועיין תענית ל:)

[עובדיה]

דער אור החיים הק' שרייבט שוין דעי דרש "ואמר לדורותם קודם זכרון התכלת, לומר שהלבן לדורותם, אבל תכלת כשאינו בנמצא אין חיוב בו".

[דער גאלדענער אדלער]

דער אור החיים הק' שרייבט שוין דעי דרש "ואמר לדורותם קודם זכרון התכלת, לומר שהלבן לדורותם, אבל תכלת כשאינו בנמצא אין חיוב בו".

אבער ווען ס'יא דא צו באקומען דאן איז יא דא א מצוה!

Sent from my SM-G991U using Tapatalk

[איזי גאו אינג]

רב"צ מבאבוב גייט תכלת?
פארוואס פעלט וויענער רב פונעם ליסטע, לאידך גיסא רמ"ד טענדלער איז יא דערויף?

וויענער רב גייט תכלת?! ברבים זיכער נישט

Sent from my KFDOWI using Tapatalk

איך ווייס נישט צו דאס הייסט ברבים, אבער איך פלעג איהם זעהן אין מקוה כסדר און זיין טלית קטן האט געהאט תכלת

[אינטערסאנטער]

רב"צ מבאבוב גייט תכלת?
פארוואס פעלט וויענער רב פונעם ליסטע, לאידך גיסא רמ"ד טענדלער איז יא דערויף?

וויענער רב גייט תכלת?! ברבים זיכער נישט

Sent from my KFDOWI using Tapatalk

איך ווייס נישט צו דאס הייסט ברבים, אבער איך פלעג איהם זעהן אין מקוה כסדר און זיין טלית קטן האט געהאט תכלת

איך האב אויך געהערט פון ווינע תלמידים אז דער ווינער רב גייט מיט תכלת, אבער ער הייסט אז די תלמידים זיינע זאלן נישט אנטוהן. פארוואס ווייס איך נישט.

[תוהו ובוהו]

איך ווייס נישט צו דאס הייסט ברבים, אבער איך פלעג איהם זעהן אין מקוה כסדר און זיין טלית קטן האט געהאט תכלת

כ'הער.

אין מקוה איז די עשה פון ''וראיתם אותו'' דוחה די ל''ת פון ''ולא יבואו לראות כבלע את הקודש''

Sent from my KFDOWI using Tapatalk

[berlbalaguleh]

רב"צ מבאבוב גייט תכלת?
פארוואס פעלט וויענער רב פונעם ליסטע, לאידך גיסא רמ"ד טענדלער איז יא דערויף?

וויענער רב גייט תכלת?! ברבים זיכער נישט

Sent from my KFDOWI using Tapatalk

איך ווייס נישט צו דאס הייסט ברבים, אבער איך פלעג איהם זעהן אין מקוה כסדר און זיין טלית קטן האט געהאט תכלת

איזי גאו יונג: ס'הייסט. ווען ער גייט אין מקוה טוט ער נישט אן זיין (ברייטן, וואלענעם) טלית קטן...?! אין מקוה הייסט אויך ברבים...!

[berlbalaguleh]

לפענ"ד: קענמען היינטיגע צייטן נישט מקיים זיי מצות תכלת כהילכתו...!

נאך אלע חשבונות, רעכענונגען און פשט'לעך איז די תכלת פונ'ם ראדזימינער און וואס ברסלב טראגט היינט נישט די ריכטיגע תכלת. כבודו במקומו מונח פונ'ם ראדזימינער. אבער ער האט נישט אנגעטראפן די ריכטיגע תכלת.

די ערשטע קשיא איז. די גמ' זאגט דאך אז תכלת איז דומה לרקיע. דער הימל אין זיין נאטורליכער פארם. (רוב צייט פון טאג). איז נישט טונקל בלוי (קרוב צו שווארץ.). נאר העל בלוי. און דאס איז אויך א סאך שענער ווי די נעיווי בלוי וואס רעפרעזענטירט די ראדזימינער און ברסלב'ער..."תכלת"...!

ממילא. אויב מ'האט נישט די ריכטיגע תכלת קענמען שוין אריין לייגן אנדערע (שיינע) קאלירן אויך. איך וואלט אריינגעלייגט אראענדזש און פינק. ליים גרין אויך. און אפילו פוירפל.

ס'איז מיר טאקע א חידוש פארוואס די געשליפענע סוחרים זענען נאכנישט אויפגעקומען מיט א מולטי-קאלאר'ד ציצית. ס'אסאך שענער ווי די בלעק ענד ווהייט.

זיי וואלטן געטראפן רבנים המכשירים אויך. פאר די ריכטיגע פרייז...!

[דער גאלדענער אדלער]

לפענ"ד: קענמען היינטיגע צייטן ניש מקיים זיי מצות תכלת כהילכתו...!

נאך אלע חשבונות, רעכענונגען און פשט'לעך איז די תכלת פונ'ם ראדזימינער און וואס ברסלב טראגט היינט נישט די ריכטיגע תכלת. כבודו במקומו מונח פונ'ם ראדזימינער. אבער ער האט נישט אנגעטראפן די ריכטיגע תכלת.

די ערשטע קשיא איז. די גמ' זאגט דאך אז תכלת איז דומה לרקיע. דער הימל אין זיין נאטורליכער פארם. (רוב צייט פון טאג). איז נישט טונקל בלוי (קרוב צו שווארץ.). נאר העל בלוי. און דאס איז אויך א סאך שענער ווי די נעיווי בלוי וואס רעפרעזענטירט די ראדזימינער און ברסלב'ער..."תכלת"...!

ממילא. אויב מ'האט נישט די ריכטיגע תכלת קענמען שוין אריין לייגן אנדערע (שיינע) קאלירן אויך. איך וואלט אריינגעלייגט אראענדזש און פינק. ליים גרין אויך. און אפילו פוירפל.

ס'איז מיר טאקע א חידוש פארוואס די געשליפענע סוחרים זענען נאכנישט אויפגעקומען מיט א מולטי-קאלאר'ד ציצית. ס'אסאך שענער ווי די בלעק ענד ווהייט.

זיי וואלטן געטראפן רבנים המכשירים אויך. פאר די ריכטיגע פרייז...!

אפגעוואנדן!!
אשאד אז הרב הערצוג לעבט שוין נישט. הרב הערצוג זצ"ל האט מחבר געווען א דיקן ספר מיט א ברייטן ביאור אינעם מחקר התכלת, און ווען ער האט ווען דעם זכי' צו האבן דא א ניק אויף ק"ש וואלט ער ווען נישט געברויכט אויסגעבן אזויפיל צייט און ענערגיע אויף דעם ענין פון תכלת.

אויך אשאד אז הרב בעלסקי זצ"ל וואס אויך געגאנגן אנגעקליידט מיט תכלת (נישט די ראדזינער) האט זיך נישט געקענט פערזענליך מיט ר' בערל בעל עגלה, ווען הרב בעלזקי וואלט ווען געהאט די זכי' זיך צו קענען מיט ר' בערל'ן וואלט ער עם ווען געקענט אנווייזן די גמ' און הרב בעלסקי וואלט תיכף ומיד אויסגעטוהן די תכלת.

Sent from my SM-G991U using Tapatalk

[berlbalaguleh]

דער גאלדענער אדלער: אפשר פארקערט. ווען הרב בעלסקי וואלט מיך געקענט וואלט ער מיר אפשר אויפגעוויזן אז ער האט יא די ריכטיגע תכלת. און איך וואלט מיר אפשר אנגעטון תכלת. ס'נישט אז איך האלט (ח"ו) נישט פו די מצות תכלת. נאר איך האלט אז ביז היינט האט מען נישט געטראפן די ריכטיגע תכלת פון וואס די תורה הק' רעדט...!

[עובדיה]

לפענ"ד: קענמען היינטיגע צייטן ניש מקיים זיי מצות תכלת כהילכתו...!

נאך אלע חשבונות, רעכענונגען און פשט'לעך איז די תכלת פונ'ם ראדזימינער און וואס ברסלב טראגט היינט נישט די ריכטיגע תכלת. כבודו במקומו מונח פונ'ם ראדזימינער. אבער ער האט נישט אנגעטראפן די ריכטיגע תכלת.

די ערשטע קשיא איז. די גמ' זאגט דאך אז תכלת איז דומה לרקיע. דער הימל אין זיין נאטורליכער פארם. (רוב צייט פון טאג). איז נישט טונקל בלוי (קרוב צו שווארץ.). נאר העל בלוי. און דאס איז אויך א סאך שענער ווי די נעיווי בלוי וואס רעפרעזענטירט די ראדזימינער און ברסלב'ער..."תכלת"...!

ממילא. אויב מ'האט נישט די ריכטיגע תכלת קענמען שוין אריין לייגן אנדערע (שיינע) קאלירן אויך. איך וואלט אריינגעלייגט אראענדזש און פינק. ליים גרין אויך. און אפילו פוירפל.

ס'איז מיר טאקע א חידוש פארוואס די געשליפענע סוחרים זענען נאכנישט אויפגעקומען מיט א מולטי-קאלאר'ד ציצית. ס'אסאך שענער ווי די בלעק ענד ווהייט.

זיי וואלטן געטראפן רבנים המכשירים אויך. פאר די ריכטיגע פרייז...!

ראדזין, נישט ראדזימין סאיז צוויי אנדערע זאכן.

[berlbalaguleh]

עובדיה: פיין. ייש"כ. אבער מיט'ן תוכן פון מיינע ווערטער ביסטו מסכים...?!

[עובדיה]

יא. די תכלת פון די ראדזינער איז טאקע נישט די ריכטיגע תכלת, אבער איך וואלט עס נישט מוכיח געוועהן פון די קאליר.

[אלע צוזאמען]

לפענ"ד: קענמען היינטיגע צייטן ניש מקיים זיי מצות תכלת כהילכתו...!

נאך אלע חשבונות, רעכענונגען און פשט'לעך איז די תכלת פונ'ם ראדזימינער און וואס ברסלב טראגט היינט נישט די ריכטיגע תכלת. כבודו במקומו מונח פונ'ם ראדזימינער. אבער ער האט נישט אנגעטראפן די ריכטיגע תכלת.

די ערשטע קשיא איז. די גמ' זאגט דאך אז תכלת איז דומה לרקיע. דער הימל אין זיין נאטורליכער פארם. (רוב צייט פון טאג). איז נישט טונקל בלוי (קרוב צו שווארץ.). נאר העל בלוי. און דאס איז אויך א סאך שענער ווי די נעיווי בלוי וואס רעפרעזענטירט די ראדזימינער און ברסלב'ער..."תכלת"...!

ברסלב גייט נישט דווקא מיט ראדזינער תכלת, נישטא קיין שום קפידא אז עס זאל זיין דווקא די.

[אלע צוזאמען]

.

הרה''ג ר' איטשע מאיר מארגנשטערן האלט להלכה אז תכלת גייט נאר אן ביי טלית גדול, נישט ביי די טלית קטן, און אזוי גייט ער.

[[NAMELESS]]

לפענ"ד: קענמען היינטיגע צייטן ניש מקיים זיי מצות תכלת כהילכתו...!

נאך אלע חשבונות, רעכענונגען און פשט'לעך איז די תכלת פונ'ם ראדזימינער און וואס ברסלב טראגט היינט נישט די ריכטיגע תכלת. כבודו במקומו מונח פונ'ם ראדזימינער. אבער ער האט נישט אנגעטראפן די ריכטיגע תכלת.

די ערשטע קשיא איז. די גמ' זאגט דאך אז תכלת איז דומה לרקיע. דער הימל אין זיין נאטורליכער פארם. (רוב צייט פון טאג). איז נישט טונקל בלוי (קרוב צו שווארץ.). נאר העל בלוי. און דאס איז אויך א סאך שענער ווי די נעיווי בלוי וואס רעפרעזענטירט די ראדזימינער און ברסלב'ער..."תכלת"...!

ברסלב גייט נישט דווקא מיט ראדזינער תכלת, נישטא קיין שום קפידא אז עס זאל זיין דווקא די.

נישט ריכטיג, דווקא ראדזין וואס איז נתגלה געווארן בשנת תרח"ם
https://olamot.net/sites/default/files/ ... /59_11.png