ביקורת המקרא - 101

[רביה''ק זי''ע]

דאס איז אבער זיכער אז רביה"ק (המזויף) איז אן אפיקורוס, כדין מבזה תלמיד חכם.

פארקערט, איך נעם מיך אן פאר די כבוד פון רבי יהודה החסיד, רבי מנחם ציוני, רשב״ם, און אבן עזרא. אויב עפעס איז איינער אנדערש אן אפיקורוס פאר׳ן זיי מבזה זיין, טינק אבאוט איט.

[חסיד פון ליטא]

אויפן ציוני זאגט ער 'הביא בלי עיון', אבער אויף ריה''ח זאגט ער ס'מזויף, ועל דרך שנפסק בכל הפוסקים שריה''ח אינו אפיקורס, וגם נפסק שזה אפיקורסות. הוי אומר מזויף הוא..

(אויפן ציוני קען ער נישט זאגן מזויף ווייל ס'אן אלט ספר, ווידער ריה''ח איז א אומבאקאנטע כת''י..)

Sent from my KFDOWI using Tapatalk

אז די רשב"א זאל מצטט זיין פון א ספר אז מ'מעג בועל זיין אן אשת איש וואלט מען אויך געזאגט הביא בלי עיון?

[רביה''ק זי''ע]

היינט האב איך מיך עפעס אנגעשטויסן אין דעם בלאג וואס רעדט איבער די שייכות פון ראש השנה און דעם Akitu festival, ער זאגט נישט קיין מורא׳דיגע חידושים נאר איין פאראגראף איר מיר געפאלן וואו ער צוטיילט צווישן ״הויעכע ביבלישע קריטיק״ (וואס איך קען פארשטיין פארוואס א פרומער איד זאל האבן א פראבלעם דערמיט) און ״נידעריגע ביבלישע קריטיק״ (וואס מ׳טרעפט שוין אין ראשונים און איך קען בשום אופן נישט פארשטיין וויאזוי מ׳קען עס לייקענען, סיידן אז איינער האט אן ענין צו בלאפן), וז״ל:

[left]Now, as for the High Criticism claims that Rosh HaShanah has its origins and timing in the Akitu festival of ancient Babylon, I first need to explain what “higher criticism” is. Sadly, it was a method of Biblical criticism that was very popular in the eighteenth, nineteenth and early twentieth century but has now fallen into disfavor based on the windfall of archaeological evidence gathered over the last 150 years. “Lower” or textual criticism is a way of evaluating the Biblical text via actual documents–one can use it to evaluate textual differences between manuscripts. It is useful when manuscripts don’t match up exactly, as in the case between the modern Masoretic Hebrew Bible and the earlier manuscripts found in the Dead Sea Scrolls. But Lower criticism uses actual evidence. Higher criticism, on the other hand, is a very subjective approach to the text that is highly dependant on theories and sometimes, purely wishful thinking. Higher criticism is based on some pretty significant assumptions–and challenges the legitimacy and authorship of the Scriptures. According to much of higher criticism, the Torah was not written by Moses, who might have been nothing but a fictional character–but was penned during and after the Babylonian exile by various groups. Higher criticism is where the ideas of the “Deuteronomy hypothesis,” lunar sabbath, and the Babylonian Akitu origins of Rosh HaShanah came from. Higher criticism tends to want to find “natural” and “non-divine” origins in everything–it actively undermines the historical authenticity of the Bible’s claim that it was written when it was claimed to be written, and by who it was claimed to be written. Sabbath just has to be tied to ancient lunar cycles, it couldn’t possibly be divinely ordained, and the Feasts need to be explained away as copies of Canaanite celebrations, again, they can’t possibly be of divine origin. According to this line of thinking, the Jews in exile, desperately seeking to remain a people, wrote the Bible in order to give their beliefs more credibility. That is the nutshell view of higher biblical criticism. It has also greatly affected many teachings about the origins of Christianity, many of which are based on unproven or disproven theories.

Anyway, the idea that Rosh HaShanah is based on Akitu is completely unsubstantiated–purely theoretical. Not only is there no proof, but there are factors weighing against it. First of all, I have no reason to believe the Bible was first written during the exile. I believe that the Bible is telling the truth when it talks about Moses writing everything down. Heck, I believe that Moses, Aaron, Mirian, Abraham, Isaac and Jacob are real people. I believe they celebrated the Feasts, all of them, before the exile. I don’t think that the priestly class created the Bible as job security. You can call those wild assumptions, but I presume that no one would take the time to read this if they didn’t take the Bible as a truthful document.[/left]

[מאטי]

איך זע נישט פארוואס צוטרעפן און משווה זיין פון אנדערע קולטור'ן אין מזרח הקדום מוז גערופן ווערן קוואט אן קוואט "הויעכע קריטיק" האט נישט דער רמב״ם געשריבען אזוי לגבי קרבנות? ס'איז כלל נישט קיין סתירה צום ''עלעמענט אף דעוויניטי" ס'איז שכל'דיג צו זאגן אז ריטועלס זאלן האבן ענדליכקייטן צו די ארומיגע קולטורן

[מיין אמת]

נאך מער ה' האט געגעיבען די תורה פאר די מענטשען וואס האבען געלעיבט אין יענע סארטן קאלטור'ן אין זיי געטיטשט די מערסטע וויפיל מ'האט געקענט לויט די דעמאלטסדיגע לעוועל פין די מענטשהייט

Sent from my Stratus_C5 using Tapatalk

[לייבל שטילער]

אפילו די תורה אליינ'ס האט נישט מורא געהאט צו רופן די שלש רגלים 'חג האסיף, הקציר וכו'.

[מי אני]

די ערשטע טעג יו״ט סוכות בין איך געווען ביי מיין ברידער. די ווייב זיינער, מיין שוועגערין, האט א חבר׳טע א דאקטאר וואס איז מאדערן-ארטאדאקס און איר מאן איז אן אדוואקאט. זיי זענען אריבערגעקומען צו מיין ברידער פאר איין סעודה. בתוך די שמועס האבן זיי זיך אויסגעדרוקט אז ״זיי האַסן חסידים״ אלס זייער זיין רעפּרעסיוו צו פרויען וכדומה. וממילא שמועסענדיג מיט׳ן מאן האבן אונז גערעדט פון זיין אַווערזשען צו חסידיזם ומיסטיקה בכלליות און אז ער האלט נישט פון קדמות ספר הזוהר.

שפעטער אינעם שמועס, וואו ס׳האט זיך אביסל פארקירעוועט און עס איז אריינגעקומען, האב איך מיר ערלויבט צו זאגן אז ספר דניאל איז לכאורה געשריבן געווארן אן ערך פון 300-400 יאר נאך די תקופה וואס עס פארציילט איבער. דאס איז באזירט אויף דעם אז די טעאלאגישע דאקטרינעס און די עפּאַקעליפּטיק/אחרית הימים טעמעס און מהלכים דערין האבן אָנגעהויבן בסתם צו פּראַפּאַגעיטן אין יענע תקופה (כדוגמת ספר זכריה וואס מ׳האט טאקע געליינט אויף יו״ט) און מען טרעפט עס נישט פריער, עס האט אין זיך ווערטער וואס (עפ״י פילאלאגיע) זענען נישט גענוצט געווארן אין די תקופה וואס עס אָנגעבליך פארציילט איבער, קיין איינע פון די ספרים וואס מ׳ווייסט יא זענען געשריבן אין פריערדיגע תקופות ציטירן נישט פון זיינע רייד (און חוקרים נעמען אָן אז הגם ספר יחזקאל דערמאנט יא א מענטש דניאל איז ער אבער א מיטישע פיגור) וכו׳ וכו׳. עס האט אים געשטערט און ער האט מיר אָנגעהויבן צו אטאקירן (עד האָמינעם (טאקע אזוי ווי א חסיד וואס ער האַסט…)) און צו רופן א ״קאַנספּירעסי גלויבער״, הלמאי איך האלט אז דער מחבר פונעם ספר האט פאלשערהייט געשריבן כאילו זיי זענען (די אנשי כנה״ג) פון די פריערדיגע דורות נישט לאנג נאך דניאל, ווען די נבואות׳ן דערינען זענען נאך נישט מקויים געווארן [למשל בנוגע מלכות יון], און דער מחבר האט געוואלט פאר׳נאַר׳ן מענטשן. ער האט גע׳טענה׳ט אז די מסקנות פון די חוקרים דערין זענען נישט מאסגעבענד און מ׳דארף בלייבן ביים הנחה אז עס איז געשריבן געווארן אין די געגענט פון די תקופה וואס עס רעדט זיך איבער; וואס קומט ארויס פון די ספר אליין. (ענליך האבן אונז גע׳טענה׳ט לגבי מגילת קהלת.)

האב איך אים געפרעגט אז וואס איז די חילוק בין זה, וואס ער וויל נישט אָננעמען די מסקנות פון די חוקרים (די צו וואס זיי זענען אלע מער-ווייניגער מסכים), און ספר הזוהר וואו ער נעמט זיי יא אָן? (וכידוע קען מען לכאורה מאכן א שטערקערע קעיס פאר׳ן זוהר אז עס ווערט צוגעברענגט, עכ״פ חלקים דערפון, שוין פון פריער, ווי איידער פאר ספר דניאל.) איה״נ אז, צב״ש, די טענה פון דאס אז עס ווערט נישט צוגעברענגט פון פאר די תקופה וואס די חוקרים געבן אָן איז בעצם טאקע אַן ארגומענט פון איגנארענץ אבער ביים זוהר געבט ער דאס יא אָן אלס א טענה לחזק. דארט האט ער אויך נישט די פראבלעם אז ס׳איז א ״קאנספּירעסי״ פון די מחבר(ים) דאס אָנצוגעבן אלס רשב״י׳ס ווערק (ותלמידיו) וואס שטייט אויך בפירוש אין ספר.

ער האט זיך גענומען מאכן חילוקים וואס כ׳האב נישט אינגאנצן פארשטאנען. ער האט אויך געהאט גע׳טענה׳ט אז איך פארלאז זיך צי שטארק אויף די עקספּערטן׳ס קאָנסענסוס. האב איך אים געזאגט אז איך זעה נישט דערין א גרויסע חילוק צווישן זיך פארלאזן אויף די עקספּערטן אין דעם (מיט אן איבערבליק פון טענותיהן וראיותיהן) און צווישן זיין אָננעמען, צב״ש, קלימאט טויש און אז עס איז (בעיקר) אנטראָפּאָדזשעניק [מכח מענטשן] וואס ער נעמט יא אָן, נישט זייענדיג א קליימעטאַלאַדזשיסט און גלייבענדיג די עקספּערסטן׳ס קאָנסענסוס אין דעם (מיט אן איבערבליק פון טענותיהן וראיותיהן). ער האט אויך געמאכט עפעס א חילוק דערין וואס כ׳האב נישט געהעריג פארשטאנען. איך האב איינגעזעהן אז כלתה אלי הרעה און ער ווערט אלס מער און מער צוהיצט (זיין ווייב האט זיך גענומען אפרעדן אז איך רעד כפירה) און איך בין געבליבן שטיל געבענדיג אים דאס לעצטע ווארט.

די געדאנק איז אז פאר׳ן זוהר, פאר וועלכעס ער האט נישט קיין דאגמאטישע הנחה קדומה איבער איר אָטענטישקייט לגבי וואס עס געבט אָן אין זיך, גייט ער אָננעמען די קריטיסיזם איבער איר אָטענטישקייט און זיי זענען ביי אים באמת מאסגעבענד. משא״כ דארט וואו ער האט א דאגמאטישע הנחה קדומה איבער איר אָטענטישקייט (וואס רירט שוין אָן אין זיין עצם אידענטיטעט אויך) וועט ער אט די זעלבע טענות נישט אָננעמען. אזוי ווי פרידריך שלייערמאכער האט געזאגט, ״עס איז נישט אז איך גלייב אינעם בּייבּל און דעריבער גלייב איך אין ג-ט. נאר ווייל איך גלייב אין ג-ט דעריבער גלייב איך אינעם בּייבּל [אז עס איז דברו, אינערענט וכו׳ וכו׳].״ והיינו נמי טעמא פון זיין קעגן בּיבּלישע מינימעליזם בכלל וכל המסתעף ממנה.

[תוהו ובוהו]

Like
ווען @מי אני און @בערל בעל עגלה קומען זיך צאם אין א תגובה..[emoji3]

[מי אני]

זאגסט, ווייל ספר דניאל איז דאך סעט בימי הפרסיים, און ווי אויך טענה׳ט דר. טשוּן-ליאָנג סיאָ אז קהלת, וואס אויף דעם איז אויך געווען די דין ודברים, איז אויך מימי הפרסיים. נו, איז ווען מען וויל דורכטוהן דעם ״מי״ המחבר פון די ספרים, עכ״פ וועלכע תקופה, און די דין ודברים איז מימי הפרסיים, דארף מען אויך דעם ״דוב״ אשר הפרסיים נמשלו בו (עיין לדוגמא במגילה יא. וביומא עז.)…

‏וממילא איז עס ״like״, נישט ״love״, ווייל זיי זענען דאך צנוע בתשמיש (ברכות ח:)…

[רביה''ק זי''ע]

(און חוקרים נעמען אָן אז הגם ספר יחזקאל דערמאנט יא א מענטש דניאל איז ער אבער א מיטישע פיגור)

סתם למען הפונקטליכקייט, די ספר יחזקאל דערמאנט א מענטש מיט׳ן נאמען דנאל, נישט דניאל. בכלל איז די צאמשטעל צווישן דנאל מיט דניאל א שטיק לצנות ווייל דניאל איש חמודות קומט בכלל נישט אריין צווישן נח און איוב, די גוי׳אישע צדיקים וואס גאט וועט ראטעווען ווען אלעס ארום זיי גייט כאדאראם. ווי אויך, לויט יענעם, וואלט די סדר געדארפט זיין נח איוב ודניאל, נישט נח דנאל ואיוב ווי ס׳שטייט אין פסוק.

[מי אני]

הרב חיים הירשנזון זאגט אין זיין מלכי בקודש אז נאר דער וואס זאגט אז [דער מענטש] משרע"ה בדה מלבו דברים ממש [בשאט נפש] איז דער וואס גייט קעגן די אכטע (און זיבעטע) עיקר פונעם רמב"ם. סתם בּייבּל קריטיק, העכערע און נידעריגע, איז נישט בכלל זה, הגם עס איז בגדר "פטור אבל אסור".

[berlbalaguleh]

Like
ווען @מי אני און @בערל בעל עגלה קומען זיך צאם אין א תגובה..[emoji3]

תוהו ובוהו: דו מוזסט האבן רוח הקודש (אדער רוח הקאקאש). ווייל דו האסט פרעדיקטעד אז איך גיי לייקן מי אני'ס תגובה. איך האב ערשט געגעבן דעם לייק נאכדעם וואס כ'האב געליינט דיין תגובה...לאל

[יעקב מעקסוועל]

אזויווי מען האט נאכאמאל אנגעפאנגען בראשית, איז אינטערסאנט צו זען וואס שפרינגט ארויס פון די פרשיות, (איך בין נישט קיין מומחה אין ביקורת המקרא בכלל).

די ערשטע קאפיטעל אין די תורה הייבט זיך אן זייער סיסטעמאטיש. ער לייגט אראפ 7 טעג, קודם הייבט מען אן מיט תהו ובוהו, מען איז מסדר טונקל/ליכטיג, די וואסער, די יבשה, מען לייגט אראפ גראז, מען הענגט אויף די זון און די לבנה, מען מאכט פייגלעך, פיש, בהמות, חיות, און ענדליך קומט מען אן צום תכלית מען מאכט א מענטש זכר ונקיבה.

יעדן טאג איז מסודר פאר זיך, ויהי ערב ויהי בוקר. ווען די וועלט איז געענדיגט מאכט גאט א רו טאג אינעם זיבעטען טאג. אגב, ער שרייבט נישט וויאזוי גאט הייסט, ער רופט דעם באשעפער פשוט אלוקים.


ווען מען קומט אן צו קאפיטעל ב' פסוק ד' טוישט זיך די גאנצע זאך, מען זעט קלאר עס איז נישט די זעלבע שרייבער, און ער הייבט אן מיט א פרישקייט "אלה תולדות שמים והארץ בהבראם". די שרייבער ווייסט נישט בכלל פון די אנדערע פסוקים, ער הייבט אן די מעשה פון אנהייב. אויך באציט ער זיך צום באשעפער מיטן נאמען "הווי' אלוקים", די גאט הווי'.

ער שרייבט די מעשה אינגאנצען אנדערש פון פריער, און ער שרייבט נישט אזוי סיסטאמאטיש, נאר אסאך מער דראמאטיש און פאעטיש. "וכל שיח השדה טרם יהיה בארץ, וכל עשב השדה טרם יצמח". עס קומט ארויס א וואלקן און עס טרונקט אן די ערד, גאט מאכט אדם, בלאזט אריין חיות אין זיינע נאז לעכער, און די גן עדן ווערט איינגעפלאנצט מיט "כל עץ נחמד למראה וטוב למאכל..." עס פליסן טייכן, און יעצט גייט מען זוכן אן עזר כנגדו. נאכן קוקן צווישן אלע חיות בהמות און עופות און נישט טרעפן גארנישט, נעמט הווי' א ביין פון אדם אינמיטן שלאף און מאכט דערפון חוה.

אזוי בלייבט עס די זעלבע סטייל די מעשה פון די עץ הדעת, קין והבל, ביז קאפיטעל ה'. דארט הייבט זיך צוריק אן מיטן גאנצע סדר, "זה ספר תלדת אדם", זעט אויס צוריק צום ערשטען שרייבער. ער רופט דעם באשעפער אלוקים, ער רעכנט אויס אויף א סיסטעם ווער האט געבוירן וועם, און ווען מען איז געשטארבן. אפילו ווען ער דערמאנט א מעשה פון חנוך, מאכט ער נישט קיין דראמא דערפון, "כי לקח אותו אלוקים" און געגאנגען ווייטער...

קאפיטעל ו' גייט צוריק צום צווייטן שרייבער, און די דראמא פאנגט זיך אן... בני אלוהים זענען זיך משדך מיט די בנות האדם, גבורים ווערן געבוירן, מענטשן זענען שלעכט, "יצר מחשבות לבו רק רע כל היום" און הווי' האט חרטה אויף די גאנצע מעשה.


אבער נישט אלעס איז פארלוירן, נח מצא חן בעיני הווי'..!


המשך יבוא בעזרת הווי' ואלוקים והכהנים און די רעדאקציע...

[תוהו ובוהו]

שיין אראפגעלייגט

איין קליינע הערה, אין פסוק איז נישטא קיין שום 'מעשה' מיט חנוך, ער איז בלויז געשטארבן יונג.

[רביה''ק זי''ע]

מ׳רעדט דאך אז מ׳גייט מיט׳ן הנחה אז די ספרים חיצונים וואס מאכן א גאנצע ברייטל פון דעם חנוך זענען פארפאסט געווארן, אדער לכה״פ צאמגעשטעלט געווארן, אין בערך דעם זעלבן תקופה, אבער דער טרוקענער שרייבער האט נישט געטראפן פאר וויכטיג צו רעדן דערפון.

[תוהו ובוהו]

ספר חנוך איז געשריבן געווארן א שיינע פאר הונדערט יאר נאכן כתיבת בראשית סיי לויטן ממסד הדתי און סיי לויט מבקרי המקרא, אפגערעדט אז אין ''אנגענומענע'' אידישע מקורות איז עס אריין היפש שפעטער (אונקלס?)

בכל אופן האט דאס נישט צוטוהן מיט ביקורת המקרא, פונקט ווי חז''ל'ס דראמאטישע סיפורים איבער אדם, אברהם וכו' וכו' האט נישט צוטוהן מיט ביקורת המקרא, ווילסט גלייבן גלייב, ווילסט פרעגן ווי דער אב''ע אויב ס'איז אמת פ''וו שטייט עס נישט, דאן גלייב נישט.

[berlbalaguleh]

יעקב מעקסוועל: איך בין נישט אינגאנצן מסכים מיט דיין אפשאצונג. רש"י זאגט דאך א טעם פארוואס אין אנהייב פרשה שטייט ..."אלוקים"... און שפעטער שטייט ..."ה' אלוקים"...ווייל אין אנהייב איז די וועלט באשאפן געווארן מיט די מידת הדין. און נאכדעם האט הקב"ה איינגעזעהן אז די וועלט קען נישט האבן קיין קיום. האט ער משתף געווען מידת הרחמים.

אויך דער סטיל פון שרייבן די פסוקים מוז נישט זיין אז ס'ענען געווען 2 אדער מערער שרייבערס און פארפאסערס, נאר אין אנהייב זאגט דער פסוק א כלליות'ידן בילד. און נאכדעם געט ער מער דיטעילס און טעמים...!

פאר מיר איז די תורה גוט אזוי ווי זי איז. איך זוך נישט קיין ביבל קריטיק. אויב פארשטיי איך עפעס נישט איז עס מיין פעלער. איך דארף מיך פלאגן דאס צו פארשטיין..

איך האב פונקט נעכטן געזעהן א קליפ פון א (רעפארם) ראביי, ראובן פייערסטאון. (אפילו) ער, ברוב צידקתו מאכט א שטארקע נקודה פארוואס ער ווילל נישט אנרופן די תורה/תנ"ך די אלד טעסטאמענט. נאר ער רופט עס ..."די היברו בייבל"...! ער טענה'ט אז די קריסטליכע פיהרערס האבן עס אנגערופן אזוי כדי צו ווייזן אז דער אלטער בונד/טעסטאמענט וואס דער אייבישטער האט געמאכט מיט די אידן איז שוין מער נישט גילטיג. אז דער אייבישטער האט געמאכט א נייעם בונד/טעסטאמענט מיט זיי, די קריסטן...!

[יעקב מעקסוועל]

ר' בערל, נישטא קיין שום סיבה זיך אריינצולייגן אין די ענינים, ראשונים און אחרונים זענען שוין מסביר גאר אסאך פירושים איבער אלע סתירות און חילוקים פון איין שטיקל תורה צו די אנדערע, על דרך פשט רמז דרוש און סוד, אויך קען מען אסאך פסוקים פארשטיין ע"פ קבלה. ווי דו שרייבסט, די תורה איז גוט ווי זי איז.

די גאנצע שמועס דא איז נאר פאר איינער וואס וויל יא רעדן איבער די ענין, עס איז נישט מחייב קיינעם.

איין קליינע הערה, אין פסוק איז נישטא קיין שום 'מעשה' מיט חנוך, ער איז בלויז געשטארבן יונג.

הייסט אפילו די ביסל דראמא וואס איך זע דארט איז אויך נאר פון מיין דמיון וואס איך ווייס פון אנדערע פלעצער, איך הער.

[רביה''ק זי''ע]

הרב חיים הירשנזון זאגט אין זיין מלכי בקודש אז נאר דער וואס זאגט אז [דער מענטש] משרע"ה בדה מלבו דברים ממש [בשאט נפש] איז דער וואס גייט קעגן די אכטע (און זיבעטע) עיקר פונעם רמב"ם. סתם בּייבּל קריטיק, העכערע און נידעריגע, איז נישט בכלל זה, הגם עס איז בגדר "פטור אבל אסור".

אמאל פלעג איך זאגן אז איך בין פטור ווייל אונס רחמנא פטריה, ד.ה. ווען איך האב אנגעפאנגען לערנען ביקורת המקרא בין איך צוגעגאנגען מיט א מה נפשך, אויב איז ״אידישקייט״ אמת וועל איך דאך זיכער סוף כל סוף צוקומען צו דעם מסקנא סייווי ווייל איך זוך דאך דעם אמת (די כופרים רוצחים אפיקורסים בייבל קריטיקירער זענען דאך נאר דא להשמיד ולאבד און סתם קריטיקירן די הייליגע תורה, איך בין דאך אבער נישט פון דיע), ווידער אויב איז ״אידישקייט״ חס ושלום חלילה וחס נישט אמת איז דאך זיכער גוט, ווען מ׳זאגט מיר ווען פון פריער אז אידישקייט איז באזירט אויף אן אנדערן סארט ״אמת״ וואלט איך ווייט געשטאנען פון די אלע ספרים למיניהם כמטחוי קשת. אבער באמת בין איך אסאך מער ווי סתם אן אונס, ס׳איז א בחינה פון מתה מחמת מלאכה. ווען איך וואלט געווען א פרוי וואס מוז נישט לערנען וואלט מען מיר געקענט פרעגן ווער האט דיר געבעטן צו לערנען רשב״ם און אבן עזרא וואס שרייבן כפירה, אזויווי אבער איך בין א מאן וואס האט א מצות עשה דאורייתא צו לערנען תורה און איך האב פשוט געטוהן וואס איך האב געדארפט צו טוהן בין אין א מתה מחמת מלאכה מיט אלע מפרשים, צו די מאדערנע ביקורת המקרא בין איך נאר אנגעקומען שוין נאכ׳ן ווערן פאר׳סמ׳ט פונעם אבן עזרא וואס איינמאל כ׳האב שוין דארט געהאלטן האט עס שוין צופיל נישט אויסגעמאכט.

[מי אני]

אזוי הייבט ער טאקע אָן די תשובה (סעיף א):

13007288-AC9A-42E8-B994-C37920111470.jpeg

[מי אני]

דאס איז וואס דר. ריטשערד עליאט פריעדמאן שרייבט:[left]

Until the past generation there were orthodox Christian and Jewish scholars who contested the Documentary Hypothesis in scholarly circles. At present, however, there is hardly a biblical scholar in the world actively working on the problem who would claim that the Five Books of Moses were written by Moses — or by any one person. (There are many persons who claim to be biblical scholars. I refer to scholars who have the necessary training in languages, biblical archeology, and literary and historical skills to work on the problem, and who meet, discuss, and debate their ideas and research with other scholars through scholarly journals, conferences, etc.) Scholars argue about the number of different authors who wrote any given biblical book. They argue about when the various documents were written and about whether a particular verse belongs to this or that document. They express varying degrees of satisfaction or dissatisfaction with the usefulness of the hypothesis for literary or historical purposes. But the hypothesis itself continues to be the starting point of research, no serious student of the Bible can fail to study it, and no other explanation of the evidence has come close to challenging it

[/left]

[לייבל שטילער]

כפול

[לייבל שטילער]

פארוואס איז https://www.kaveshtiebel.com/viewtopic.php?f=48&t=14867&start=25#wrap אשכול פארשפארט און דאס איז אפען? כ'פרעג סתם פאר נייגער.