ווער איז א בעל מדריגה?! תקפ"ב-תשפ"ב.

[berlbalaguleh]

אין דעם יאר תקפ"ב (1821-22 למספרם) איז געווען בלויז עטליכע יאר נאך די פטירה פונ'ם חוזה מ'לובלין (תשעה באב תקע"ה). א סאך פון די תלמידי תלמידים פונ'ם בעש"ט הק' זענען נאך געווען בחיים. דער חת"ם סופר האט נאך געפיהרט זיין קהילה און ישיבה ביד רמה. (כאטש ער איז שוין געווען 59 יאר אלט. וואס האט שוין געהייסן די עלטערע יארן אין יענע צייט.). דער בעל קיצור שולחן ערוך ר' שלמה גאנצפריד איז געווען א בחור פון 18 יאר.

אונזער ציהל דא איז צו ציען א פאראלעל, א פארגלייך צווישן ווער ס'האט געהייסן א בעל מדריגה אין יענע צייט. און ווער ס'הייסט א בעל מדריגה אין אונזערע היינטיגע טעג.

מיר וועללן פרובירן אויסצורעכענען עטליכע זאכן פון דאמאלס און פארגלייכן מיט היינט.

אין יאר תקפ"ב: *ער ברעכט אויף דעם אייז און גייט זיך טובל'ן: * ער פאסט א יעדן בה"ב: *ער זאגט אויס תהילים א יעדן טאג אין די ימי שובבי"ם: *עסט נישט קיין בשר בהמה: *א יעדע שטיקל פלייש וואס ער עסט איז ער צוערשט בודק דעם חלף: *קוקט נישט ארויס פון זיינע ד' אמות:* פוצט נישט די שוך/שטיוול: *גייט נישט מיט קנעפלעך אויפ'ן העמד. נאר בענדליך:

תשפ"ב: *ער האט נישט קיין סמארטפאון. אויב יא. האט ער עס אוועקגעווארפן. * ער/זי האט א פליפ פאון (אויף וואס מ'רעדט א גאנצן טאג בלי הפסק): ער עסט נאר פלייש פראדוקטן פון גרילל אן לי, ווייל ס'האט א השגחה פון התאחדות: *ער פארט נאר קיין פלארידע צו אזא האטעל וואס האט די השגחה פון התאחדות: *ער גייט אויפ'ן ביעטש נאר ביינאכט ווען ס'זענען נישט דא קיין גויים און תערובות: *ער טרינקט נאר אזא .."טרוקענעם"...וויין וואס האט די השגחה פון התאחדות אדער בד"צ העדה החרדית: *ער עסט נאר פיצא און סושי מיט די שטרענגע השגחה פון התאחדות:

ווער ס'ווייסט נאך זאכן וואס מ'קען צו לייגן צו די ליסט (פון תקפ"ב-תשפ"ב) ווערט געבעטן זיך אן צו רופן...!

[קהל'ס נער]

תשפ"ב:
ער ניצט נאר התאחדות זאלץ,
זיין ווייב גייט מיט סימס אויפן טייץ,
ער האקט בקר אויף ר' ישעי'לעס חשבון,

[berlbalaguleh]

קהל'ס נער: ייש"כ. די זאלץ (און צוקער) פון התאחדות האביך אויך געטראכט שבת נאכמיטאג . ס'איז דאך (דער אשכול) א ביצה שנולדה בשבת. פון די ווייב'ער און מיידלעך טראגן סיעמס און שפיצלעך האביך נישט געהאלטן אז מ'דארף זיין א בעל מדריגה צו דעם...!

[קהל'ס נער]

בערל:

שפיצלעך (אר סאמטהינג לייק טהעט) איז מען אויך געגאנגען אין תקפ"ב, משא"כ סימס איז דער רבי זיחרוינע'ס אינווענטשן.

[אויסער געווענדליך]

געווענדליך שרייב איך נישט אונליין, אבער...................................

איך וואלט זייער געוואלט פארשטיין די חילוק צווישן

*גייט נישט מיט קנעפלעך אויפ'ן העמד. נאר בענדליך:

און

תשפ"ב: *ער האט נישט קיין סמארטפאון. אויב יא. האט ער עס אוועקגעווארפן. * ער/זי האט א פליפ פאון (אויף וואס מ'רעדט א גאנצן טאג בלי הפסק): ער עסט נאר פלייש פראדוקטן פון גרילל אן לי, ווייל ס'האט א השגחה פון התאחדות: *ער פארט נאר קיין פלארידע צו אזא האטעל וואס האט די השגחה פון התאחדות: *ער גייט אויפ'ן ביעטש נאר ביינאכט ווען ס'זענען נישט דא קיין גויים און תערובות: ער טרינקט נאר אזא .."טרוקענעם"...וויין וואס האט די השגחה פון התאחדות אדער בד"צ העדה החרדית: *ער עסט נאר פיצא און סושי מיט די שטרענגע השגחה פון התאחדות:

עמטליך זענען זיי ביידער די זעלבע נאנסענס. אפשר איז נישט האבן א סמארטפאון אביסל בעסער ווי קנעפליך\בענדליך

[קהל'ס נער]

פון די ווייב'ער און מיידלעך טראגן סיעמס און שפיצלעך האביך נישט געהאלטן אז מ'דארף זיין א בעל מדריגה צו דעם...!

די ברעינגסט ארויף א שטארקע קשיא וואס כ'האב שוין לאנג ציריק געטראכט,

וואס איז פשט אז מען קען זעין פרויען אין סאטמאר (וכל שום וחניכא דאית ליה) וואס זיי האבן גאנץ א קליינע פראבלעים מיט צניעות, אפגערעדט פון די סאטמערע סטענדערט, נאר אפילו זאכן וואס רוב פוסקים האלטן איז א פראבלעים פון צניעות (כ'קען נישט אריין גיין אין פרטים מפני ה...), אבער די הייליגע סים וואס די רבי זיכרוינע האט מייסד געוועין, פון דעים רירט זי זיך נישט אוועק, אזש ס'קען זיך דאכטן אז מיט די סימס וועט די רבי איר ארויס שלעפן פון שאול תחתית,

די זעלבע זאך אין בעלזא קען מען זעין יונגעלייט וואס האבן נישט קיין פראבלעים זיך צי דרייען מיט א פאון אין טאש אין שבת, רעדן ניבול פה בריש גליה, דאווענען נישט און לערנען נישט קיין יודיש ווארט, אבער די הייליגע שווארצע זאקן טיט מען נישט אויס,

וואס איז פשט אין די תופעה?
זענען זיי סתם טיפשים, פאדרייטע קעפ, אדער ווייסען זיי עפעס וואס איך ווייס נישט?

[היסטאריע]

די זעלבע זאך אין בעלזא קען מען זעין יונגעלייט וואס האבן נישט קיין פראבלעים זיך צי דרייען מיט א פאון אין טאש אין שבת

באמת?

[berlbalaguleh]

פון די ווייב'ער און מיידלעך טראגן סיעמס און שפיצלעך האביך נישט געהאלטן אז מ'דארף זיין א בעל מדריגה צו דעם...!

די ברעינגסט ארויף א שטארקע קשיא וואס כ'האב שוין לאנג ציריק געטראכט,

וואס איז פשט אז מען קען זעין פרויען אין סאטמאר (וכל שום וחניכא דאית ליה) וואס זיי האבן גאנץ א קליינע פראבלעים מיט צניעות, אפגערעדט פון די סאטמערע סטענדערט, נאר אפילו זאכן וואס רוב פוסקים האלטן איז א פראבלעים פון צניעות (כ'קען נישט אריין גיין אין פרטים מפני ה...), אבער די הייליגע סים וואס די רבי זיכרוינע האט מייסד געוועין, פון דעים רירט זי זיך נישט אוועק, אזש ס'קען זיך דאכטן אז מיט די סימס וועט די רבי איר ארויס שלעפן פון שאול תחתית,

די זעלבע זאך אין בעלזא קען מען זעין יונגעלייט וואס האבן נישט קיין פראבלעים זיך צי דרייען מיט א פאון אין טאש אין שבת, רעדן ניבול פה בריש גליה, דאווענען נישט און לערנען נישט קיין יודיש ווארט, אבער די הייליגע שווארצע זאקן טיט מען נישט אויס,

וואס איז פשט אין די תופעה?
זענען זיי סתם טיפשים, פאדרייטע קעפ, אדער ווייסען זיי עפעס וואס איך ווייס נישט?

קהל'ס נער: ווען איך קען געב איך דיר 6 לייקס פאר די תגובה. דו האסט ממש ארויסגעברענגט וואס איך טראכט. אין ביידע קעיסעס. איז וואס דו זאגסט אמת ויציב...!

[וואלווי]

פון די ווייב'ער און מיידלעך טראגן סיעמס און שפיצלעך האביך נישט געהאלטן אז מ'דארף זיין א בעל מדריגה צו דעם...!

די ברעינגסט ארויף א שטארקע קשיא וואס כ'האב שוין לאנג ציריק געטראכט,

וואס איז פשט אז מען קען זעין פרויען אין סאטמאר (וכל שום וחניכא דאית ליה) וואס זיי האבן גאנץ א קליינע פראבלעים מיט צניעות, אפגערעדט פון די סאטמערע סטענדערט, נאר אפילו זאכן וואס רוב פוסקים האלטן איז א פראבלעים פון צניעות (כ'קען נישט אריין גיין אין פרטים מפני ה...), אבער די הייליגע סים וואס די רבי זיכרוינע האט מייסד געוועין, פון דעים רירט זי זיך נישט אוועק, אזש ס'קען זיך דאכטן אז מיט די סימס וועט די רבי איר ארויס שלעפן פון שאול תחתית,

די זעלבע זאך אין בעלזא קען מען זעין יונגעלייט וואס האבן נישט קיין פראבלעים זיך צי דרייען מיט א פאון אין טאש אין שבת, רעדן ניבול פה בריש גליה, דאווענען נישט און לערנען נישט קיין יודיש ווארט, אבער די הייליגע שווארצע זאקן טיט מען נישט אויס,

וואס איז פשט אין די תופעה?
זענען זיי סתם טיפשים, פאדרייטע קעפ, אדער ווייסען זיי עפעס וואס איך ווייס נישט?

וואס זאל ער טוהן, ער זאל גיין אן הויזן אויפ'ן גאס?

זייער אסאך זאכען וואס אונז זענען רגיל אוועק צומאכן קומט פון ריסענטמענט אדער ווייטאג, און מ'איז גאר גערעכט מיט דעם. אבער אז מ'טראכט פראקטיש איז עס גארנישט אזא געוואלד. נעם די סיעמס, אדער בעלזע זאקען וואס די דערמאנסט, דער וואס טראגט דאס, טראגט עס ווייל ער/זי איז א פארשטענדליכע מענטש און גייט אנגעטוהן לפי זיין סביבה אדער קהילה. אויב פאר זיי פערזענליך שטימט נישט די מנהגים און תקנות פון זייער סביבה, פארוואס זאלען זיי איבערדרייען זייער לעבן, אפי' ביי זאכען וואס גייט זיי נישט און לעבן, אדער ס'איז צו א גרויסע מערכה אויב מ'טוט דאס בריש גלי.

ביים בעלזער באדערט דיך שווארצע זאקען, איז פארוואס באדערט דיך נישט די בעקיטשע פון א גרויסע חלק פון חסידישע יודן וואס האלטן נישט דערביי, תירוץ איז ווייל פאר דיר איז דאס "נארמאל", און אין בעלזא איז שווארצע זאקען נארמאל, אין סקווירא שטיוועל און סאטמאר סיעמס.

נעם א סטאלינער וואס האט נישט קיין ערענסטע אמונה, ווען ער קומט אין בית מדרש זאל ער דאווענען דוקא שטיל כדי צו זיין א דובר אמת בלבבו?

ס'נישט דא א טענה פון היפאקריסי. מ'קען זיין אן איש אמת און אויף איין מאל אויס טוהן די אלע חסיד'ישע מלבושים. מ'וועט זיין גערעכט, און דאס איז די ריכטיגע מושג פון אמת און אויפריכטיגקייט, אבער אמאל איז בעסער צו ניצען פראקטישע שכל און נאר טוישען זאכען וואס האבן א מעגליכקייט צו געטוישט ווערען. אפי' פאר זיך איז נישט אייביג א חכמה צו זיין גערעכט. אפי' אז מ'פלאנט יא צו טוישן די דברים שבגלויַ, איז אמאל בעסער און אכט נעמען ווי אזוי און ווען מ'טוט עס.

איך האב נישט קיין שייכות מיט בעלזא, אבער וואס די שרייבסט וועגען חילול שבת וכו', איז איינסט פון די צוויי, אדער לשון הרע, אדער מוציא שם רע. בכל אופן, טראכט אליינס פון די זאכן וואס די האלטס נישט דערפון, אבער דאך שלינגסט עס אראפ לעת עתה, נוץ די זעלבען קנה מידה פאר יענעם אויך.

[קהל'ס נער]

כפול

[קהל'ס נער]

איך האב נישט קיין שייכות מיט בעלזא, אבער וואס די שרייבסט וועגען חילול שבת וכו', איז איינסט פון די צוויי, אדער לשון הרע, אדער מוציא שם רע. בכל אופן, טראכט אליינס פון די זאכן וואס די האלטס נישט דערפון, אבער דאך שלינגסט עס אראפ לעת עתה, נוץ די זעלבען קנה מידה פאר יענעם אויך.

איך רעדט פון א מיעוטא דמיעוטא וואס רעפרעזענטירט נישט בעלזא, אדרבא בעלזא עס עי קאמיוניטי איז זייער א ערליכע חסידות.

[קהל'ס נער]

איך האב נישט קיין שייכות מיט בעלזא, אבער וואס די שרייבסט וועגען חילול שבת וכו', איז איינסט פון די צוויי, אדער לשון הרע, אדער מוציא שם רע. בכל אופן, טראכט אליינס פון די זאכן וואס די האלטס נישט דערפון, אבער דאך שלינגסט עס אראפ לעת עתה, נוץ די זעלבען קנה מידה פאר יענעם אויך.

א פאון איז לויט רוב פוסקים נישט קיין חילול שבת, אזוי ווי די עירוב אין וויליאמסבורג.

[berlbalaguleh]

געווענדליך שרייב איך נישט אונליין, אבער...................................

איך וואלט זייער געוואלט פארשטיין די חילוק צווישן

*גייט נישט מיט קנעפלעך אויפ'ן העמד. נאר בענדליך:

און

תשפ"ב: *ער האט נישט קיין סמארטפאון. אויב יא. האט ער עס אוועקגעווארפן. * ער/זי האט א פליפ פאון (אויף וואס מ'רעדט א גאנצן טאג בלי הפסק): ער עסט נאר פלייש פראדוקטן פון גרילל אן לי, ווייל ס'האט א השגחה פון התאחדות: *ער פארט נאר קיין פלארידע צו אזא האטעל וואס האט די השגחה פון התאחדות: *ער גייט אויפ'ן ביעטש נאר ביינאכט ווען ס'זענען נישט דא קיין גויים און תערובות: ער טרינקט נאר אזא .."טרוקענעם"...וויין וואס האט די השגחה פון התאחדות אדער בד"צ העדה החרדית: *ער עסט נאר פיצא און סושי מיט די שטרענגע השגחה פון התאחדות:

עמטליך זענען זיי ביידער די זעלבע נאנסענס. אפשר איז נישט האבן א סמארטפאון אביסל בעסער ווי קנעפליך\בענדליך

אויסער געוויינטליך: איך בין אויסער געוויינטליך צופרידן אז איך האב (ב"ה) די זכי' דיר צו ענטפערן.

ווי ס'זעהט אויס ווייסט דו נישט די היסטאריע פון בענדליך/קנעפליך. ס'איז א דבר ידוע אז אין בעלזא איז מען אייביג געווען אקעגן התחדשות. האטציך געמאכט אמאל ביים מיטל'ן רב (ר' יהושע מ'בעלזא זי"ע) איז איינער פון די יושבים (דאס איז א פרשה וואס ס'איז כדאי צו לערנען דערוועגן.) אין ביהמ"ד אריינגעקומען מיט קנעפלעך אויף זיין העמד. וואס איז בשעתו געווען א מאדערנע זאך. האט איהם דער רב געזאגט מוסר איבער דעם. האט זיך דער חסיד פארענטפערט...."וואס איז דען אז איך לייג מיר קנעפלעך אויף מיין העמד? האט דער רב איהם געזאגט אז ווען דו צלאסט נאך פון אידישקייט, שמד'ט זיך א איד (ר"ל) אין פאריז. ער האט עס מסביר געווען מיט א פסוק..."יעקב חבל נחלתו. דאס אידישע פאלק איז אזוי ווי א שטריק. אויב איינער אויבן לאזט נאך פאלט דער גאנצער שטריק אראפ...ודפח"ח...!

[berlbalaguleh]

געווענדליך שרייב איך נישט אונליין, אבער...................................

איך וואלט זייער געוואלט פארשטיין די חילוק צווישן

*גייט נישט מיט קנעפלעך אויפ'ן העמד. נאר בענדליך:

און

תשפ"ב: *ער האט נישט קיין סמארטפאון. אויב יא. האט ער עס אוועקגעווארפן. * ער/זי האט א פליפ פאון (אויף וואס מ'רעדט א גאנצן טאג בלי הפסק): ער עסט נאר פלייש פראדוקטן פון גרילל אן לי, ווייל ס'האט א השגחה פון התאחדות: *ער פארט נאר קיין פלארידע צו אזא האטעל וואס האט די השגחה פון התאחדות: *ער גייט אויפ'ן ביעטש נאר ביינאכט ווען ס'זענען נישט דא קיין גויים און תערובות: ער טרינקט נאר אזא .."טרוקענעם"...וויין וואס האט די השגחה פון התאחדות אדער בד"צ העדה החרדית: *ער עסט נאר פיצא און סושי מיט די שטרענגע השגחה פון התאחדות:

עמטליך זענען זיי ביידער די זעלבע נאנסענס. אפשר איז נישט האבן א סמארטפאון אביסל בעסער ווי קנעפליך\בענדליך

אויסער געוויינטליך: איך בין אויסער געוויינטליך צופרידן אז איך האב (ב"ה) די זכי' דיר צו ענטפערן.

ווי ס'זעהט אויס ווייסט דו נישט די היסטאריע פון בענדליך/קנעפליך. ס'איז א דבר ידוע אז אין בעלזא איז מען אייביג געווען אקעגן התחדשות. האטציך געמאכט אמאל ביים מיטל'ן רב (ר' יהושע מ'בעלזא זי"ע) איז איינער פון די יושבים (דאס איז א פרשה וואס ס'איז כדאי צו לערנען דערוועגן.) אין ביהמ"ד אריינגעקומען מיט קנעפלעך אויף זיין העמד. וואס איז בשעתו געווען א מאדערנע זאך. האט איהם דער רב געזאגט מוסר איבער דעם. האט זיך דער חסיד פארענטפערט...."וואס איז דען אז איך לייג מיר קנעפלעך אויף מיין העמד? האט דער רב איהם געזאגט אז ווען דו לאזסט נאך פון אידישקייט, שמד'ט זיך א איד (ר"ל) אין פאריז. ער האט עס מסביר געווען מיט א פסוק..."יעקב חבל נחלתו. דאס אידישע פאלק איז אזוי ווי א שטריק. אויב איינער אויבן לאזט נאך פאלט דער גאנצער שטריק אראפ...ודפח"ח...!

[קלונימוס]

די זעלבע זאך אין בעלזא קען מען זעין יונגעלייט וואס האבן נישט קיין פראבלעים זיך צי דרייען מיט א פאון אין טאש אין שבת, רעדן ניבול פה בריש גליה, דאווענען נישט און לערנען נישט קיין יודיש ווארט, אבער די הייליגע שווארצע זאקן טיט מען נישט אויס

מ'פארציילט אויף א יונגערמאן א באוואוסטע געוועזענע בעלז'ער וואס האט אפגעלאזט אידישקייט צוזאמען מיט זיין ווייב און אלע קינדער אפאר יאר צוריק אז זיין ברעיקינג פוינט איז געווען ווען איינמאל איז ער געגאנגען שבת מיט זיין פאון אין טאש און ער האט זיך צוגעשטופט צו זיין נאנט צום רב און די רב האט עם גארנישט געזאגט און נישט מרגיש געווען.

[berlbalaguleh]

קלונימוס: ס'איז דא אן ענליכע מעשה. געווען באשריבן אין א פרייע צייטונג אין ארץ ישראל. אבער שוין. וואס לאמיר רעדן...?! ווייל דאס איז נאר א תירוץ פאר די או.טי,.די.'ס אייביג צו בלעימען א צווייטן. נאר נישט זיך אליין...!

[קהל'ס נער]

די זעלבע זאך אין בעלזא קען מען זעין יונגעלייט וואס האבן נישט קיין פראבלעים זיך צי דרייען מיט א פאון אין טאש אין שבת, רעדן ניבול פה בריש גליה, דאווענען נישט און לערנען נישט קיין יודיש ווארט, אבער די הייליגע שווארצע זאקן טיט מען נישט אויס

מ'פארציילט אויף א יונגערמאן א באוואוסטע געוועזענע בעלז'ער וואס האט אפגעלאזט אידישקייט צוזאמען מיט זיין ווייב און אלע קינדער אפאר יאר צוריק אז זיין ברעיקינג פוינט איז געווען ווען איינמאל איז ער געגאנגען שבת מיט זיין פאון אין טאש און ער האט זיך צוגעשטופט צו זיין נאנט צום רב און די רב האט עם גארנישט געזאגט און נישט מרגיש געווען.

יא די איד הייסט א. פ. (אויב מען מעיג דא זאגן נעימען וועל איך זאגן די גאנצע נאמען)

דעיס איז סתם א תירוץ, (כמו שכתב בערל) עס ווייזט איינס פון די צוויי זאכן, אדער אז אדמו"ר מבעלזא האט נישט קיין רוח הקודש, אדער אז די הלכה איז אז מען מעיג האבן א פאון אין שבת אזוי ווי אסאך פוסקים האלטן,

אזוי צי אזוי, ווייזט עס עפעס צי ס'דא א אייבישטער, אדער צי תורת משה מסיני, ניין.

אמתלא בעלמא היא.

איך האב אמאל געליינט פון א או טי די, אז זיין ברעיקינג פוינט איז געוועין ווען ער האט גערייכערט א ציגערעטל אין שבת, און...האלטס ענק געשפאנט.....ער איז נישט געשטארבן, זאג ס'שטייט ערגעץ אז אויב מ'איז מחלל שבת שטארבט מען? אלא כדאמרינן לעיל.

[berlbalaguleh]

קהל'ס נער: דעיס אז אדמו"ר מ'בעלזא שליט"א האט נישט... שוין...!

ועוד: די אפיקורסים זאגן אז אויף דעים דארף מען נישט קיין מופת...!

[קהל'ס נער]

קהל'ס נער: דעיס אז אדמו"ר מ'בעלזא שליט"א האט נישט... שוין...!

בערל: איך גלייב אז עס זענען דא רבי'ס וואס האבן רוח הקודש, פאר די סעים ריזען פאר וואס די גלייבסט אין תורה מסיני.

[berlbalaguleh]

קהל'ס נער: ביטע שיק מיר אריין די ליסט. אויב האסטו נישט גענוג פלאץ אויף איין זייט. קענסטו ניצן די צווייטע זייט פון פעידזש...!

[קהל'ס נער]

קהל'ס נער: ביטע שיק מיר אריין די ליסט. אויב האסטו נישט גענוג פלאץ אויף איין זייט. קענסטו ניצן די צווייטע זייט פון פעידזש...!

זעיט אויס האסט נישט פארשטאנען וואס איך זאג.
איז אזוי, פארוואס גלייבסטו (און איך) אין תורה מסיני כאטש ס'נישט דא קיין שום ראיה צי דעים, ווייל מיין טאטע האט מיך אזוי געזאגט. פינטל מיט א פ"א.
אט די זעלבע טאטע האט מיך געזאגט אז מיין רבי האט רוח הקודש, אפילו ס'איז נישטא קיין ראיה צי דעים.

אדער קען איך ביידע נישט גלייבן, אדער קען איך ביידע יא גלייבן, איך האב געטשוסט די צווייטע.

פארשטאנען?

[רביה''ק זי''ע]

תקפ״ב: קאפל און ציצית. תשפ״ב: ברייטע הוט, בעקישע (ריפס בדוחק), קורצע הויזן מיט לאנגע זאקן דייקא שווארץ, אומבאקוועמע שיך, פאות שאין להם שיעור, רירט נישט צו די בארד. שבת קומט צו: שטריימל, רעזוואלקע (ח״ו נישט קיין געהעריג מאנטל).

תקפ״ב: די ווייב גייט אין מקוה איין מאל א חודש. תשפ״ב: בנוסף גייט אויך דער מאן מינימום איין מאל א טאג.

תקפ״ב: האט געלערנט ביים מלמד ביז די זעקס יאר. תשפ״ב: קוועטשט די באנק מיט בויך סברות ביז׳ן שטארבן.

[שמעון וואלף]

קהל'ס נער: ביטע שיק מיר אריין די ליסט. אויב האסטו נישט גענוג פלאץ אויף איין זייט. קענסטו ניצן די צווייטע זייט פון פעידזש...!

זעיט אויס האסט נישט פארשטאנען וואס איך זאג.
איז אזוי, פארוואס גלייבסטו (און איך) אין תורה מסיני כאטש ס'נישט דא קיין שום ראיה צי דעים, ווייל מיין טאטע האט מיך אזוי געזאגט. פינטל מיט א פ"א.
אט די זעלבע טאטע האט מיך געזאגט אז מיין רבי האט רוח הקודש, אפילו ס'איז נישטא קיין ראיה צי דעים.

אדער קען איך ביידע נישט גלייבן, אדער קען איך ביידע יא גלייבן, איך האב געטשוסט די צווייטע.

פארשטאנען?

אז מ'איז שוין פארפארן וועל איך נאר צולייגן מיינע עטליכע שירות.
איך גלייב אין תורה מסיני ווייל אזוי האט איך מקובל פון מיין טאטע וואס האט עס געהערט פון זיין טאטע און ער פון זיין טאטע ביז די עלטער עלטער עלטער.......... זיידע וואס איז אליין געווען ביי מתן תורה. משא"כ דאס אז דיין רבי האט רוה"ק, דאס האט דיין טאטע אדער זיידע אפגעמאכט און דאס איז נישט עפעס וואס איז מקובל פון דורי דורות