די עירוב שערורי' אין ברוקלין

[שמואל הלוי]

ביי טייל אזוי און ביי טייל אזוי, והבן.

[שמואל שלום שלמה]

3) ביי די פארשידענע צוזאמקונפטן קעגן דעם עירוב האט שוין עטליכע מאל אויפגעטרעטן הרב ווייס פון מאנשעסטער, וועלכער דערציילט ווי דער סאטמארער רבי האט אים קלאר געזאגט אז ער האט מורא אז וויליאמסבורג איז א רשה"ר דאורייתא. וויאזוי שטימט דאס מיט דעם פאקט אז דער סאטמארער רבי אליין האט זיך געמאכט אן עירוב אויף בעדפארד עוועניו, און אז סאטמאר האט אלעמאל ערלויבט (און דער "ביד"צ" ערלויבט עד היום) עירובין ביי די פראדזשעקט סוכות?

לכאורה וואס הרב ווייס מיינט צו זאגן אז רביה"ק מסאטמאר זי"ע האט חושש געווען אויף א ספק פון רשות הרבים דאורייתא, און אדרבה צייג מיר אויף בעדפארד ווי מ'האט געמאכט א עירוב?!

רביה"ק האט געגעבן רשות ביי א פראדזשעקס נאר אויף א שבת חול המועד, און געשיקט נאך יו"ט ר' יחזקאל שמש זאל עס אראפ רייסן!

רח"ל אזוי צו מוציא לעז זיין אויפן הייליגען סאטמארען רבי'ן אז סוכות, פאר באקוועמליכקייט, האט ער מתיר געווען א חשש חילול שבת דאוריתא? איש חסיד, שעים אן יו! ס'פלעגט זיין אן עירוב פון ראדני ביזן רבי'נס הויז (וואס איז די אנדערע זייט בעדפארד), און בע"כ אז דער עירוב איז געווען אויך אויף בעדפארד!

[שמואל שלום שלמה]

אין אנהייב פונעם קאמפיין איז דער מאטיוו פון די מתנגדי העירוב געווען אז דער סאטמארער רב זצ"ל האט נישט געהאלטן דערפון (נישט וועגן חשש חילול שבת, נאר וועגן אנדערע טעמים). די טענה פון רשות הרבים איז אדאפטירט געווארן שפעטער. דער געדאנק אז ס'איז בכלל נישטא קיין עירוב איז אדאפטירט געווארן צולעצט.

איך קען נישט קיין הלכות עירובין און איך קען נישט אריינרעדן אין א שקלא וטריא איבער די הלכות. איך ווייס נישט וויאזוי אן עירוב דארף ע"פ הלכה אויסזען בכלל. דאס זעלבע איז, דאכט זיך, אמת פאר רוב המון עם פון ביידע זייטן. במילא מיין איך אז א הלכה'דיגע דיסקוסיע און אפילו א ויכוח איבער די שטריקלעך האט קיין פשט.

וואס די רבנים המתקני ומכשירי העירוב האבן געהאט אינזין, ווייס איך אויך נישט, פונקט ווי איך ווייס נישט וואס די אגענדע פון די אוסרים איז.

וואס יא, איך גלייב נישט אז ס'איז פאראן איין מורה הוראה וואס איז גרייט זיך אריינצולאזן אין א חילול שבת אפילו פאר א ספק. איך גלייב עס נישט אפילו אויפן דורכשניטליכן איד. במילא לאזט מיין שכל נישט אפקויפן די טענה אז די רבנים המתירים טוען עס צוליב נצחון, און אז די אידן וואס טראגן מיט'ן עירוב זענען א רגע מסופק אינעם כשרות.

מצד השני, אין די בלעטלעך און דרשות מצד די מתנגדי העירוב (עכ"פ ביים אנהייב פון דער מערכה) איז אפטמאל דערמאנט געווארן אז די מתקני העירוב ווילן צעברעכן דעם כוח פון די "ערליכע קהילות" אין שטאט; אז זיי טוען עס צו ווייזן אז סאטמארער רב איז נישט געווען באלעבוס אין וויליאמסבורג, און נאך לאזונגען פון דעם סוג.

צי די כוונה פון די מתקני העירוב איז געווען דאס, צו "ווייזן" אז סאטמאר איז נישט בעל הבית אין שטאט, ווייס איך נישט. דאס איז אבער א פאקט אז ס'איז גענוצט געווארן אונטערצוהעצן מענטשן צו קעמפן קעגן דעם תיקון העירוב. און וויבאלד אסר'ן קאסט נישט קיין געלט און ס'איז נישטא קיין חשש פון זיך אריינלאזן אין שאלות, איז מסתבר צו זאגן אז די אוסרים ווילן נישט זען דעם עירוב צוליב אן אגענדע (וואס האט לאו דווקא עפעס מיט הלכה), און די מתקני העירוב זענען איבערצייגט אז דער עירוב איז כשר.

זייער שיין און באלאנצירט! ירבו כמותך!!

[שמואל שלום שלמה]

אין למעשה קען סאטמאר נישט געווינען אין די עירוב גייט ווייטער אן,

ווער עס קען שרייבען די ווערטער "די עירוב גייט ווייטער אן" איז אדער בלינד אדער וואוינט ער אין בארא פארק, איך בין געווען אויפ'ן גאס ביידע סדר נעכט די ערשטע נאכט האסטו געקענט ציילען אפאר קערידזשעס מיט די פינגער אין די צווייטע נאכט האסטו אריינגעקראכט אין א קערידזש וואו די האסט נאר געוואקט
סאו "די עירוב אין וומסב"ג האט געפעילט"

ס'רעדסטו נארישקייטן. דעם אחרון של פסח האט זיך געטון קערידזשעס אזש כ'האב מיך געריבן די אויגן "הזאת וויליאמסבורג"?

[פינטאו]

אין יענע תקופה האבן די בעלי העירוב אנגעהויבן צו פארמערן די קליינע עירובין אלס הכנה פארן שטאטישען עירוב, והחכם עיניו בראשו די רבנים שוין דעמאלטס איינגעזעהן וואספארא הירוס ס'וועט ליידער ברענגן.

אויב דו געדענקסט איז כמעט אויף יעדע גאס געווען מחלוקת און קריגעריי.

יענע תקופה... בעלי העירוב... איך ווייס נישט וועם איר ווילט דא פארקויפן אזוינע תורות, אבער דער עירוב אויף מיין גאס (אין נאך פילע עירובין איבער דער שטאט) איז שוין געשטאנען צענדליגער יארן בעפאר דער מחלוקה. איך פארשטיי נישט מיט וועלכן היתר מען שיקט א גוי זאל צערייסן יענעמ'ס פריוואטן עירוב.

[פראפעסאר שפירא]

איך פארשטיי נישט מיט וועלכן היתר מען שיקט א גוי זאל צערייסן יענעמ'ס פריוואטן עירוב.

וואס הייסט וועלכע היתר, ס'דאך דא די היתר פין עבר ושנה, אין אויך איז דא די היתר פין תהלוכות הקהלה......,

[קרעקער]

קרעקער האט געשריבן:
יור מיסינג דע פוינט
אפילי ר' פישעלע איז א שונא מובהק פארן רעבין און פאר סאטמאר אין אפילו מעהאט עם איינגערעט אין אפילי ער קען עס אליינטס נישט ארימגיין באקיקען און אפילי אלע רבנים פין די גאנצע וועלט (!!) זענען דערקעגען

די רגע ער געט א הכשר אפען עירוב איז עס 10000% כשר = פימפל!!!!!

קענסט קוויטשענען ברעכען האקען דיין קאפ אין וואנט שרייען מילעך קעסטלעך קענסט אפילי זאגען דו פארלאזט דיך נישט אויף דעם אבער א כשרע עירוב איז דא אפילי דו זעסטעס נישט און אפילו ער איז א שונא

מצווינגטעך נישט צי טראגען (וכן אני נוהג לא לטלטל) אבער שריי נישט נאך אינגע ווייבלעך אויסציגעבען דיין תאוה סאיז אין גדר פין השחתה

איש חסיד האט געשריבן:
האסט זייער גוט געזאגט און שיין מסביר געווען א גאנצע קרעפל פשעטעל, טוה מיר אבער א טובה זאג עס איבער און זיי עס מסביר פאר דיר און דיינע חברים!

דער וואס שרייט שבת טוט עס אויך על פי הלכה וע"פ פסק פון זיין דיין-רב 100 און 1000 פראצענט.... און קענסט האקן און קראצען וכו' וכו'....

און אויב האסטו תאוות ביים שרייען שבת זאלסטו אויך פארשטיין אז דער שרייער האט סאך א גרעסערע פראבלעם מיט דיר! ער האלט דיך פאר א פרעכער מחלל שבת! אוםן יעצט מאך קאפי פעיסט פון דיין גאנצען פשעטעל: קענסט האקן און קראצען וכו' וכו' וכו'

איך מיין אז דו פארשטייסט עס זייער גוט!!

היא הנותנת 9 אטא דאס זאגנמער
ר' הלל וויינבערגר וואס הייסט שרייען אויף פרויען האטעס שיין מברר געווען בטעם ונימיקו עמו ווייל א פרוי איז א מילעך קעסטעל
ר' פישעלע וואס האט געמאכט דע עיריב האט עס מברר געווען פין שלחן ערוך סימן שסו ווי סשטייט פשוט א הלכה אז ממאכט א עירוב
זעסט א חיליק?

[שרייבער]

אפשר קען איינער מסביר זיין אין פלעין אידיש וואס איז דער אפטייטש פון "געמאכט א עירוב פאר גוים"?
האט מען פאר די זעלבע גוים אויך צוגעשטעלט מצות פאר פסח?
האט מען געמאכט פאר זיי א סוכה אויך?
ד' מינים האט מען זיי צוגעשטעלט? וואס איז פשט א עירוב פאר גוים?

ליצנות אין א זייט ביטע.

הגאון ריח"מ שליט"א האט מחמיר געווען וויבאלד זיי טראגן די פארענטשעס פאר אידען,

איך בין נישט דא אים צו פארענפערן ווייל לערנען קען ער בעסער ווי מיר און דיר, נאר אז דו פרעגסט האב איך דיר געעענפערט.

יישר כח פארן ענטפערן

אולי צייכנסטו צו איין מראה מקום אז ווען מען טוט א מלאכה פאר א איד דארף עס זיין אויסגעהאלטן על פי תורה

אפשר ווען מען הייסט א גוי אנצינדן די עירקאנדישן דארף ער עס מאכן מיט א שינוי?


דיקסלעימער: איך בין שטארק מעריץ ריח"מ וכבודו במקומו מונח (הגם איך באלאנג נישט צו זיין קהלה), איך האלט נאר ווי דער אישי שרייבער פון קארל, ער איז א שוואכער מענטש און ווערט נעבעך געפירט דורך פארפירער

[שרייבער]

-
האדמו"ר מהר"א מסאטמאר שליט"א האט קיינמאל "נישט" געזאגט אז די עירוב איז כשר!! נאר היות ער איז נישט דער פיילאט זאל דער ערעפלאן קראכן, פארדעם לאזט ער נישט שרייען שבת, והא ראיה אין ב"פ ביי זיין שבת התוועדות תש"ס האט ער געשטורעמט קעגן דעם עירוב אסאך אסאך ערגער און שארפער ווי אין וומ"ס, כאטש אין ב"פ איז דא סאך מער צדדים ופוסקים להיתר, נאר אזוי ווי דעמאלטס האט נאך אויסגעזעהן ווי ער האט רוב סאטמאר, האט ער געשפילט די געים.

איך האב פאר דיר נייעס, אין בארא פארק האט האדמו"ר מהר"א גארנישט גערעדט שארפער ווי אין וומס"ב, איך בין געווען ביי די דרשה שב"ק שמות תש"ס פארן ליינען, און ער האט געזאגט קלאר "ס'איז דא א חלק הלכה צו מען קען מאכן א עירוב אין ברוקלין, און ס'איז דא א חלק המעשה, אויב מען האט געמאכט צו מען זאל טראגן, האט דער רבי געזאגט, חלק הההלכה וועל איך איבערלאזן פאר די היזיגע גדולי תורה, חלק המעשה, אונז דארף מיר נישט זיין קלוגער פון פעטער ז"ל, דער פעטער ז"ל איז געקומען קיין אמעריקא און אויפגעשטעלט אידישקייט, און אז ער האט נישט געזען פאר וויכטיג צו מאכן א עירוב, דארף מיר נישט זיין קלוגער פון אים. און דער רבי האט אויסגעפירט הגם געווענליך איז דער כלל לא ראינו אינו ראי', אבער ביי א דבר תמידות זאג איך אויך לא ראינו ראי', און דא איז א דבר תמידי און ער האט נישט געמאכט קיין עירוב, איז עס א ראי' אז ס'איז נישט געווען דעתו נוחה"

[gehlungen]

Someone told me that he heard from PUPPA RUVS (willy) son. That he heard from his grand mother the alte PUPPA REBETZIN that one chol hamoed reb yonoson shteif ztz"l came to visit PUPPA RUV when he left she asked him what did he want so he answered her he wanted me to make a EIRIV so she asked him. What did you answer him. So he answered. I told I don't have time to take care of a EIRUV I have a yeshivah etc ..

[יידל]

Someone told me that he heard from PUPPA RUVS (willy) son. That he heard from his grand mother the alte PUPPA REBETZIN that one chol hamoed reb yonoson shteif ztz"l came to visit PUPPA RUV when he left she asked him what did he want so he answered her he wanted me to make a EIRIV so she asked him. What did you answer him. So he answered. I told I don't have time to take care of a EIRUV I have a yeshivah etc ..

די פוינט איז אז?

אגב, דוכט זיך מיר אז עס איז דא א תשובה אין שו"ת ויען יוסף איבער עירוב אין ברוקלין.

[John Doe]

Someone told me that he heard from PUPPA RUVS (willy) son. That he heard from his grand mother the alte PUPPA REBETZIN that one chol hamoed reb yonoson shteif ztz"l came to visit PUPPA RUV when he left she asked him what did he want so he answered her he wanted me to make a EIRIV so she asked him. What did you answer him. So he answered. I told I don't have time to take care of a EIRUV I have a yeshivah etc ..

Why do you CAPITALIZE pupa ruv and rebbetzin, were they overly large?

[הניק שלי]

פארוואס שרייבן ענק אין די טמאנע ענגלישע שפרייך?

[ידען]

פארוואס שרייבן ענק אין די טמאנע ענגלישע שפרייך?

You have difficulty understanding?

[וויליאמסבורגער]

איך זעה מ׳האט זיך געטענהט צו מטראגט אין וויליאמסבורג. עס איז קלאר אז מטראגט זייער זייער ווייניג. איך האב דעם יום טוב געזעהן אפשר צוויי קערידזשעס. (איך רעד פון אלט וויליאמסבורג. אפשר איז ניי וויליאמסבורג אנדערש).

[געצל]

ביטע אויסמעקן דעם תגובה.

די צווייטע איז געווען די ריכטיגע.

[געצל]

איך זעה מ׳האט זיך געטענהט צו מטראגט אין וויליאמסבורג. עס איז קלאר אז מטראגט זייער זייער ווייניג. איך האב דעם יום טוב געזעהן אפשר צוויי קערידזשעס. (איך רעד פון אלט וויליאמסבורג. אפשר איז ניי וויליאמסבורג אנדערש).

אויך אין איראן האט מען היבש אויסגעריסן האמאסעקסואליטי, אבער נישט דורך מסביר זיין די אומווערדיגקייט דערפון, נאר דורך הרג'ענען און מערדערן די וואס זענען דערין עוסק.

אויך אין וויליאמסבורג האט מען היבש אויסגעריסן דאס עירוב טראגן, אבער נישט דורך מסביר זיין פארוואס מען טאר נישט, נאר דורך פארשעמען און טעראריזירן די וואס טראגן יא.

און באמת טוט מען טראגן אביסעלע מער ווי פארשידענע ווילן איינרעדן, און מען דארף נאר איינמאל ארויסלייגן א קליפ וואס איינע פון די קעמרע'ס אין וומ"ס האט אפגעכאפט אין משך פונעם שבת און מען וועט זיך איבערצייגן אז ס'דא א שיינער עולם טראגערס.

אבער איך פיר אויס, אז יא. טעראר ארבעט! און אפי' ווען נאר העלפט וואס טראגן אין טאש זאלן טראגן ברבים, וואלט מער קיין שרייער נישט געווען, ווייל זיי וואלטן זיך געפילט אויסגעשפילט אז זייער ארבעט איז אומזיסט.

[זר זהב]

האט די תורה מסביר געווען די אומווירדיקייט פון האמאסאקסואליטי ?

[געצל]

האט די תורה מסביר געווען די אומווירדיקייט פון האמאסאקסואליטי ?

א געוואלדיגער צושטעל.

אין די תורה ווערט דערמאנט אז האמאסעקסואליטי איז אומווערדיג, און אן עירוב איז נישט נאר א רשות נאר א מצוה צו מחזק זיין.

איך האב נישט גענומען א שטעלונג איבער די כשרות פונעם עירוב אין וויליאמסבורג, אבער פארקויף נישט אז מען טראגט נישט ווייל דער עולם האלט נישט דערפון.

[זר זהב]

האסט געזאגט אז איראן איז נישט מסביר, ווער נישט ווילד..... אגב טראג איך נישט שבת אין ווילי נאר ווייל איך האלט אז עס איז נישט כשר!

[געצל]

מיטן צוברענגען איראן האב איך געוואלט ארויסברענגען אז טעראר ארבעט.

נו, איך בין זיכער אז ס'דא גענוג וואס טראגן נישט ווייל זייער רב אדער דיין זאגט אז מען טאר זיך נישט באנוצן דערמיט, אבער מיר זעט אויס אז א גאר גרויסע פראצענט וואס טראגן נישט איז ווייל מען האט מורא פון די שרייעריי און שעלטעריי.

[זר זהב]

פאר די אידן וואס טוען נישט קיין עבירות צוליב יראת העונש קענסטע אויך זאגן אז "מות יומת" "סקול יסקל" ארבעט פיין.

[אךשמח]

דאס אז די רבי האט אוועקגעשטעלט אין אמעריקע "אלעס" וואס א אידישע שטאט דארף צו האבן, און אלעס מיינט אלעס! נאר דעם עירוב האט ער אויסגעלאזט!

דער שב ואל תעשה פון רבי'ן איז דער גרעסטער אינדיקעטער וואס דער רבי האט געהאלטן לגבי מאכן אן עירוב אין ווילי.

איך האב ממש לעצטנס געהאט א שמועס מיט א תלמיד פון ר' מיכאל בער ווייסמאנדל זצ"ל און אים געפרעגט איבער דעם עירוב פרשה און וואס זיין רבי האט געהאלטן, האט ער מיר געזאגט אז זיין רבי ר' מ"ד האט קיינמאל נישט צוריקגעצויגן פון מאכן דעם עירוב (ווי מען האט געוואלט איינרעדן דעם עולם) און אויך אז דער סאטמארער רבי זצ"ל האט אים שטארק געשטופט דערצו, נאר ער איז שוין נישט געווען ביי די כוחות און האט עס ליידער נישט אויסגעפירט.