חומש פשוטו של מקרא

[תרמב]

לעצטנס טוט זיך א פרישע מערכה איבער א חומש מיטן נאמען פשוטו של מקרא וואס איז לעצטנס ערשינען, די ארויסגעבער זענען די זעלבע ווי די וואס האבן מוציא לאור געווען די חומש רש"י כפשוטו, די עוולה וואס זיי זענען אנגעבליך באגאנגען איז אז זיי באנוצן זיך מיט אנדערע ראשונים ומפרשים צו אפטייטשן די פסוקים נישט דווקא רש"י'ס פשט, איך כאפ נאך נישט פונקטלעך די עוולה, ווי לאנג ער מאכט נישט אויף קיין זאכן אליינס.

איך האב נאך נישט געזעהן דעם חומש, אבער איך האב געהערט עטליכע דוגמאות וואס זיי שרייבן אנדערש ווי רש"י, ער שרייבט אין פרשת נח אויף די פסוק צוהר תעשה לתיבה, אז מ'האט געלייגט ליכט, נישט אזוי ווי רשי זאגט א פענסטער, ביי יעקב'ס פטירה ויגווע ויאסף אל עמו שרייבט ער צו ומת, נישט אזוי ווי רשי ברענגט אראפ א מאן דאמר אין די גמרא אז יעקב לא מת, ביי די אבנים מראשותיו של יעקב שרייבט ער אז סאיז געווען איין שטיין אנשטאט צוועלף ווי מ'האט אויסגעלערנט אין חדר, און נאך אזעלכע זאכן.

(איך האב געהערט אז ר' ברוך שמואל דויטש איז געווען דער ערשטער צו שרייבן א בריוו קעגן דעם חומש, וואס גייט זיין אינטערסאנט איז אז די סיקריקים גייען נאכזאגן פון אים בשעת ביי די מקווה ריין פילטער איז ער פרא, דעמאלטס וועט ער נישט זיין גענוג כשר..)

[דער גאלדענער אדלער]

און וואס איז די עוולה אויב מאכט ער יא אויף זאכן אליינס און לערענט אריין זיין אייגם פשט אין חומש? ווען פינקטלעך האבן די קאמענטארן אויף די תורה באקומען אן איסור? נאכן אברבנאל!? אדער נאכן רש"ר הירש?

[רביה''ק זי''ע]

און וואס איז די עוולה אויב מאכט ער יא אויף זאכן אליינס און לערענט אריין זיין אייגם פשט אין חומש? ווען פינקטלעך האבן די קאמענטארן אויף די תורה באקומען אן איסור? נאכן אברבנאל!? אדער נאכן רש"ר הירש?

אחרי מות קדושים אמור

[תרמב]

און וואס איז די עוולה אויב מאכט ער יא אויף זאכן אליינס און לערענט אריין זיין אייגם פשט אין חומש? ווען פינקטלעך האבן די קאמענטארן אויף די תורה באקומען אן איסור? נאכן אברבנאל!? אדער נאכן רש"ר הירש?

גערעכט, אבער דעמאלטס וואלט איך נאך געקענט הערן זייערע טענות, אבער מ'רעדט דאך דא פון סתם ראשונים וואס מ'מעג נאכזאגן אפילו לשיטתם.

[לאנגע הויזן]

ס'איז נישט דא קיין שום איסור מיט די חומש.

ס'איז שוין פשוט נישט געווען קיין איסור אויף א נייע ערפינדעטע זאך די לעצטע שטיק צייט, איז די חומש געפאלן די קומענדיגע קרבן.

@רע בנים

[יָדוֹרָש]

א שטורעם אין א גלעזל וואסער.

נאך וואס די נכון לשם האט ארויסגעגעבן רש''י כפשוטו האבן זיי געארבעט אויף חומש פשוטו של מקרא. דאס איז א פירוש וואס צילט צו גיין מיט די ראשונים וואס זענען קרובים לפשוטו של מקרא. ווען רש''י גייט מיט'ן דרש, וועלן זיי נעמען די מהלך פון אן אנדערע ראשון וואס איז נענטער צום פשט.

אנגעפירט דעם פראיעקט האט א חשוב'ע איד פון ירושלים, רב אנשין, א ברסלבע חסיד. ווער עס קען אים איז מעיד אז מען קען אים נישט חושד זיין מיט אויפגעקלערטקייט אדער אפיקורסות.

די אוסרים קענען למעשה נישט אנווייזן אויף קיין שום ספעציפישע שטיקל פונעם חומש וואס איז פראבלאמאטיש, אויסער דאס וואס ער נעמט אן אנדערע ראשונים במקום רש''י. דאס איז א לעכרעליכע טענה. דער רמב''ן און אנדערע ראשונים און קדושים האבן שוין ארויסגעטרעטן דעם וועג אז צו טייטשן פסוקים מעגן מען אוועקגיין פון רש''י און דעם דרש.

ובפרט אז רב אנשין האט ליכטיג געמאכט דברי רש''י פאר טויזענטער אידן מיט זיין פשוטו של רש''י (וואס דוכט זיך איז עס אויך אריינגעדרוקט אינעם פשוטו של מקרא).

[יָדוֹרָש]

בכלל זעהט אויס ווי עס איז דא מסורה אז אנטקעגן יעדע חומש דארף ארויסקומען אן איסור. ווי מען געדענקט פון די תורה ברורה. (אויסער עוז והדר, מטעם הכמוס)

[תרמב]

די מסורה האט זיך שוין אנגעהויבן ביי מענדעלסאן’ס חומש......

[יעקב מעקסוועל]

זייער גרעסטע טעות איז די נאמען, עס הערט זיך ווי זיי ווילן זאגן ביז היינט האט מען נישט געלערנט פשוט פשט, און זיי קומען זאגן פשוטו של מקרא. דאס טריגערט אסאך עמאושענס.

אמאל האט מען געוואוסט מען לערנט נישט קיין ספרים חיצונים, שפעטער האט מען געזאגט נ"ך איז נאך ערגער, היינט ווייסט מען שוין די תורה איז די הארבסטע. איך קען אידן וואס האבן געלערנט די תורה, זיי זענען געווען קלוגער, זיי האבן זיך איינגערעדט זיי מעגן יא, איך וויל נישט זאגן וואו זיי זענען אנגעקומען...

[יָדוֹרָש]

זייער גרעסטע טעות איז די נאמען, עס הערט זיך ווי זיי ווילן זאגן ביז היינט האט מען נישט געלערנט פשוט פשט, און זיי קומען זאגן פשוטו של מקרא. דאס טריגערט אסאך עמאושענס.

אמאל האט מען געוואוסט מען לערנט נישט קיין ספרים חיצונים, שפעטער האט מען געזאגט נ"ך איז נאך ערגער, היינט ווייסט מען שוין די תורה איז די הארבסטע. איך קען אידן וואס האבן געלערנט די תורה, זיי זענען געווען קלוגער, זיי האבן זיך איינגערעדט זיי מעגן יא, איך וויל נישט זאגן וואו זיי זענען אנגעקומען...

איינער ווייסט וואס עס שטייט אין די תורה? געוויסע ציטערן אויב מיר וועלן אויסגעפינען.

[רביה''ק זי''ע]

איינער ווייסט וואס עס שטייט אין די תורה? געוויסע ציטערן אויב מיר וועלן אויסגעפינען.

מ׳האט שוין גענוג אשכולות דערוועגן פארשפארט, צו וואס עפענען נאך איינס, אז מ׳זאל האבן נאך אן אשכול צו פארשפארן? זעהט אויס אז קאוועשטיבל איז נישט געמאכט אויף בקשת האמת, וועם ס׳אינטערעסירט זייער שטארק קען גיין אין אנדערע פלעצער א שטייגער ווי thetorah.com.

[יָדוֹרָש]

איינער ווייסט וואס עס שטייט אין די תורה? געוויסע ציטערן אויב מיר וועלן אויסגעפינען.

מ׳האט שוין גענוג אשכולות דערוועגן פארשפארט, צו וואס עפענען נאך איינס, אז מ׳זאל האבן נאך אן אשכול צו פארשפארן? זעהט אויס אז קאוועשטיבל איז נישט געמאכט אויף בקשת האמת, וועם ס׳אינטערעסירט זייער שטארק קען גיין אין אנדערע פלעצער א שטייגער ווי thetorah.com.

די ווייסט וואס עס שטייט דארט? (מיין אישי איז אפען)

איז עס ווי רש''י אדער ווי די פשוטו של מקרא?

[berlbalaguleh]

זייער גרעסטע טעות איז די נאמען, עס הערט זיך ווי זיי ווילן זאגן ביז היינט האט מען נישט געלערנט פשוט פשט, און זיי קומען זאגן פשוטו של מקרא. דאס טריגערט אסאך עמאושענס.

אמאל האט מען געוואוסט מען לערנט נישט קיין ספרים חיצונים, שפעטער האט מען געזאגט נ"ך איז נאך ערגער, היינט ווייסט מען שוין די תורה איז די הארבסטע. איך קען אידן וואס האבן געלערנט די תורה, זיי זענען געווען קלוגער, זיי האבן זיך איינגערעדט זיי מעגן יא, איך וויל נישט זאגן וואו זיי זענען אנגעקומען...

איינער ווייסט וואס עס שטייט אין די תורה? געוויסע ציטערן אויב מיר וועלן אויסגעפינען.

ידורש: ס'גייט נאך קומען א צייט ווען מ'וועט---אין געוויסע, פארהעיליגטע חסידות'ן---צענזורירן די תורה אויך. ספעציעל ווען ס'וועט נישט זיין אין איינקלאנג מיט די מעשיות פון'ם טאאטע. (מיט א חט"ף קמץ). ווייל דער איצטיגער העיליגער רעבא שליט"ע איז דאך א גרויסער מר בר רב אשי, כידוע...! און אויב ער וועט נישט קענען פשט אין א פסוק געיט ער עס מעקן. או.קעי. נישט אלעינס. ער'ט העיסן פאר זיינע כלבים (געטרייע משמשים בק')...! ער וועיסט דאך נישט...ביי אונז אין שטעיטל...!

[דורש אמת]

https://onegshabbat.blogspot.com/2014/07/blog-post.html

בערל ביסט געשלאפן ביז יעצט? אין סקווער האט מען שוין פון לאנג צענזורירט דעם חומש'ל.

[berlbalaguleh]

דורש אמת: מ'האט נאר צענזורירט די עשרת הדיברות און פ' כי תצא (ווייל דארט שטעיט נישט קיין שעינע זאכן.). אבער דעם לא תבערו אש (עיש) האט מען נאכנישט צענזורירט. אבער לאחר מעשה שפיצער, האט מען דאס אויך שוין ארויסגעשניטן. ווייל דער העיליגע רעבע קען זיך (ח"ו) פילן געטראפן...!

[פרימארגען]

די ספר חומש איז פול מיט דברי מינות וכפירה, די וועג עס (נישט) צו לערנען איז מיט רש״י)

[berlbalaguleh]

פרימארגן: דו ווייסט וואס ס'שטייט אין חומש? אז דער אייבישטער האט צוגעזאגט צו געבן ארץ ישראל פאר די אידישע קינדער. און דו וועיסט וואס רש"י זאגט נאך דערצו. די ערשטע רש"י אין פ' ברעישיס... געי לערן די רש"י 'עסטו שוין אליינס זעהן אז דאס איז א בפירוש'ע סטירה (לאל) פאר די שיט...עה פון די נטורי קרתא...ס'הייסט, מ'בארויבט דאך די וואוילע אומשולדיגע פאלעסטינער משפחות וואס לעבן שוין דארט מיליאנען יארן. זענען געקומען א פאר ציונימ'לאך און זיי געצווינגען אדורכצופיהרן מעשי רציחה אויף אידן...! פרעגטס נאר הרב שמאפלאן (קאפלאן) ווי גוט ס'איז געווען פאר די ציונים זענען געבוירן. די אידישע מאמעס האבן געהאנגען די גרעט (וועש) אויף איין שטריק מיט די אראב'קעס. און די אראבישע גוי'טעס האבן געבעיביסיט די אידישע קינדער...אוי איז דאס געווען א וועלט...אלעס זענען די ציונים ימ"ש וזכרם שולדיג...!
נו, אוואו זענען די קאמענטירערס און די לייקערס? יא. ענק ביידע מיין איך טאקע...!

[יָדוֹרָש]

די ספר חומש איז פול מיט דברי מינות וכפירה, די וועג עס (נישט) צו לערנען איז מיט רש"י

די ראשונים פון וואו די פירוש ברענגט נאך זענען געווען מינים אדער כופרים?

[רביה''ק זי''ע]

ביידע

[berlbalaguleh]

רביה"ק זי"ע: ס'איז נאך ווייט פון ר"ח אדר. אויך ס'איז דא 2 אדר'ס...!

[רביה''ק זי''ע]

כ׳מיין צוזאגן אז ווען זיי האבן עס געזאגט איז עס טאקע נאכנישט געווען כפירה דערפאר האבן זיי עס געמעגט זאגן, היינטיגע צייטן איז עס אבער כפירה טאר מען עס נישט זאגן.

[חסיד פון ליטא]

לענ"ד איז די גאנצע מערכה פשוט א טאקטיק אז די אויפגעקלערטע זאלן אנהייבן לערנען חומש...
לאזט זיך נישט פארפירן

[שמעון וואלף]

הרה"ג מוואדרידש שליט"א האט געזאגט א שטארקע שיעור בנוגע די טומל איבער די חומש פשוטו של מקרא, ווי ער איז מברר אז לית כאן בית מיחוש כלל. אודאי דארף מען ערשט לערנען רש"י און וויסן אז דאס איז כתורה מסיני, אבער פאר'ן היינטיגן דור בפרט איז אזא פירוש א גוטע זאך.

צום סוף פונעם דרשה רייסט ער ארינטער די וואס זיכן זיך אנצוכאפן אויף פירצות פון יחידים אבער ווען סאך ערגערע זאכן ווערן געטון דורך גרויסע קהילות, ווי למשל, בזיון תלמוד חכם און אויסרייסן געלט פאר די אייגענע כבוד פון מענטשן וואס מיטשען זיך אויף פרנסה, איז אין פוצה פה ומצפצף.