לכבוד יו"ט: אינטערוויו מיט וועלטבארימטן חכם הרזים הרב מי אני

[מי אני]

‏

וואס איז דאס לעצטע בוך וואס איר האט דורכגעליינט אדער איר האט ביי אייער נאכט שאפע?

עס איז אינטרעסאנט צו באמערקן אז עס איז דא א יאפאנעזע טערמין, צוּנדאָקוּ, וואס באדייט פארשאפן ביכער אויף כדי צו ליינען אבער עס זאמעלט זיך אן און מען קען נישט עספיען און אָניאָגן אָנצוקומען צו זיי.

[yesiknow]

...The concept exists in all languages

[מי אני]

1ECD1D3A-3B9F-4E27-BA71-C3D4F73A9432.jpeg

82988488-FFE4-4C71-947F-2EA908BDE376.jpeg

57425899-0677-4802-B26A-A35BFAFA5BBD.jpeg

אינטרעסאנטע און הומאָראָס קאמיקס פון דר. יאָרעי טשעם איבערן אימפּאסטאר סינדרוֺים וואס מ׳האט אויבן דערמאנט.

[רביה''ק זי''ע]

הה"ד האלט זיך נישט אזוי קליין ווייל דו ביזט נישט אזוי גרויס...

[מי אני]

ובנוגע ״בּאָרינג״, אויב טייטשט מען אויס ״בּאָרינג״ בנוגע אז ״גארנישט ספעציעל פאסירט אין לעבן״, איז דאס דאך ווייטער ״גוט״ אלס׳ן באקאנטע כלל פון ״קיינע נייעס איז גוטע נייעס״. דאס גייט אין איינקלאנג מיט דר. דוד בּענאטאר׳ס אסימעטרי בין טוב לרע, והיינו אז העדר הרע איז טוב אבער העדר הטוב איז נישט רע, שטימט דאס בוודאי - ״בּאָרינג״ איז פשוט העדר הרע והטוב וואס אלס׳ן העדר הרע איז עס שוין טוב און דאס העדר הטוב [בפועל] איז נישט מגרע דערפון.

דאס איז אויך בסתם מחזק דעם רמב״ם׳ס שיטה (מו״נ ח״ג פי״ב) אז די רעות בהעולם זענען מעט נגד הטובות ע״ש. דאס איז ווייל אז מ׳מעסט רע, לא זה ולא זה, און טוב, איז דאך סיי ״טוב״ ו״העדר זה וזה״ א ״גוטס״ און נאר ״רע״ שלעכטס. והיינו, עס איז 2:1 טובות נגד רעות.

[מי אני]

דאס פאלגענדע האב מיר איינער געפרעגט אין אישי:
‏

לאמיר אייך פרעגן אן אפענע שאלה:

איר שפירט זיך נישט שלעכט מיט אייער אידענטיטעט? - איר זענט אן עולם מלא (לויט אייערע תגובות), פול מיט תוכן און מיט געפיל, אבער איר נוצט אויס אייערע כשרונות אויף שטותים און הבלים, זורע אל הקוצים.

עס פאלט אייך קיינמאל נישט ביי א מחשבה'לע פון אנגסט און ווייטאג, ווי ליה לשופריה דבלע בארעיה?

...
אנטשולדיגט פאר די אפענע שאלה - איך גלויב אז איר זענט עס מער מחשיב דער וועג...

דאס פאלגענדע איז וואס איך האב אים גע׳ענטפערט:

ייש״כ פאר די בּעקהענדעד קאַמפּלימענט.

ולגופו של שאלה ׳עסטו דארפן דיפיינען ״שטותים והבלים״. איך לערן יעדן טאג גפ״ת און הלכה (נישט יעדן טאג מקרא אבער אפט). ווי אויך לערן איך יעדן טאג מאטעמאטיקס, פילאזאפיע, און סייענס/מדע (ביטע נישט קומען מיט די גמרא במנחות צט:).

ווי איך פארשטיי איז די צווייטע סוג ביי דיר נחשב כ״שטותים והבלים״. אבער איך מיין אז ״מאן דכאיב ליב כאיבא אזיל לבי אסיא״ (וואס איז דאך ממש א סברא פשוטה כמבואר בב״ק מו:) און עס ליגט אויף דיר אויפצואווייזן אז דאס, וואס זענען פון די מושכלות פאר וועלכע די ראשונים האבן געהאט די העכסטע מאס רעספעקט (כדוגמת הרמב״ם והרלב״ג ואטו כי רוכלא וכו׳), איז ״שטותים והבלים״. וידוע הגמרא בשבת עה.

איך וועל דיר דן לכף זכות זיין [אזא פּרינציפּ פון טשעריטי] אז דו מיינסט דאס ווען איך מאך צומאל דא די סארט ״פורים תורות״ און ״טייטשן״, וואס זענען (אין א וועג) טאקע שטותים. אבער עס שטייט דאך אין ירושלמי סוף ברכות ״כל פיטטיא בישין ופיטטיא דאורייתא טבין״, ופי׳ הפני משה שם ״דברים בטלים״ ע״ש.

לסיום, ניין, איך שפיר אויסדרוקליך נישט שלעכט מיט מיין אייגענע אינדיווידואלע אידענטיטעט. אז דו פרעגסט אבער ׳על איך דיר זאגן מיט וועלכע חלק פון מיין אידענטיטעט איך פיהל יא שלעכט. דאס איז מיין קולטוראלע אידענטיטעט - מיין זיין א חרדי׳שער איד. ווייל כהיום קען מען ליידער זאגן אז ״חרדיזם״ איז די סארט כת ראשונה בהבנת דברי חכמים וואס די רמב״ם רעכענט אויס בהקדמתו לפרק חלק - די אויף וואס מ׳זאגט ״רק עם סכל ונבל הגוי הקטן הזה״ ע״ש (די גוים כהיום זאגן זיכער אזוי אויף אונזער געמיינדע היינט-צו-טאג, והמפורסם אינו צריך ראיה). עס איז דאך נישטא קיין אבערגלויבן ושטות וואס אונז נעמען נישט אָן בשתי ידים (איי ס׳דא די לאווין פון לא תנחשו ולא תעוננו? עהה… כבר נשתנה. איך ווייס וואס די גמרא זאגט אין שבת סז:, ועיין במו״נ ח״ג פל״ז) און אונז זענען ריק ממדע וחכמה (נאכאמאל, וואס די גאנצע וועלט און מענטשהייט באטראכט און פארשטייט איז ״חכמה״).

איך אנטשולדיג זיך אויב דאס באדערט. ס׳באדערט מיר אויך. וואס איך קען טוהן איז זיך אליין פאררעכטן וכדמטין משמיה דגאַנדי (אויך א חכם מאומות העולם, ועיין באיכ״ר ב יז) האט געזאגט, ״דו זיי די טויש וואס דו ווילסט זעהן אין אנדערע.״

[צקון לחש]

איך לערן יעדן טאג גפ״ת און הלכה

אינטערסאנט, פארוואס טאקע? אלץ מצות לימוד וידיעת התורה?
איך פרעג ערנסט...

[מי אני]

דער אמת איז אפילו בלתי "מצות" הלימוד איז פון א ריין פּראגמאטישע פּערספּעקטיוו גלייב איך אז מען באדארף בעצם צו לערנען. והיינו, למעשה איז מען א איד און מען פירט זיך בפּרעקסיס עפ"י הלכה וכו' וכו' ווי אויך פארעמט אויס מחשבת יהדות רבנית, אין וועלכעס מען איז אויפגעצויגן געווארן משחר טל הילדות, דאס מענטש'נס געדאנקענגאנג. וממילא איז כדאי צו לערנען און קענען אט די טראדישאנס והלכה וכו' וכו' ביי וועלכע מען פירט זיך און וואס למעשה פארעמט אויס די קולטוראלע אידענטיטעט וואס מ'למעשה האסט.

וואס כ'האב געשריבן דא קען נוגע זיין.

[תרמב]

מי אני איך בין מוחא אויף ווער סהאט בארירט אייער כבוד!
איך וואלט געפרעגט ענדליך, איר לייגט אריין אזוי פיל כוחות, אפשר וואלט איר געדארפט נוצן די כוחות, און שרייבן א ביכל, ווי מ'וועט מעהר אנערקענען דיינע כשרונות, ווי דא וואס א גרויסע חלק פון דיינע תגובות ווערן איגנארירט.

[מי אני]

ייש"כ!

זאגסט אלס (קהלת יב יב) ויתר מ"המה בני" הזהר עשות ספרים הרבה אין קץ. "המה בני" איז "מי אני" מיט'ן כולל, און מ'איז ממשיך "עשות ספרים הרבה אין קץ"...

[לייבל שטילער]

מי אני איז ז'שאסט עמעיזינג.
נאר להמתיק הדינים, ווי איך פארשטיי מיינט דער שואל די עצם זיך דרייען אויף קאווע שטיבל אזוי אפט אלץ נישט פרודוקטיוו און סתם פארברענגט צייט. נאכדערצו אז רוב אשכולות זענען סה''כ אלע בויך וויי אויפ'ן סיסטעם, איז פאר אזא חכם אביסעלע שאד.

[מי אני]

איך וואלט געוואלט דא נעמען די געלעגענהייט זיך צו אנטשולדיגן. דאס איז וואס [tag]מנהל[/tag] האט מיר געשיקט אין אישי:

שוין וואכן וואס איינער האלט מיך אין איין שיקן לינקס צו דיינע תגובות אז דאס איז כפירה און יענץ איז כפירה וכו' וכו'.

און האט מיר געבעהטן נישט צו שרייבן זאכן וואס זענען פּראוואקירענד. (איך האב זיין רשות דאס צו ציטירן.)

איך אנטשולדיג מיר טאמער וואס איך האב אמאל געשריבן האט איינעם געבאדערט. איך גלייב אז איך קען מעיד זיין אויף זיך אז איך שרייב קיינמאל נישט להתריס און/אדער ציניש, ובוודאי נישט אין א פּאלעמישע שטייגער. און ווער רעדט נאך פון דערנידערען איינער וואס איז נישט מסכים דערצו; און דאס אלעס איז אפילו וואו ער איז מתריס קעגן מיר מיט לשונות של גנאי. איך פרוביר אלס צו שרייבן, אפילו ובפרט ווען עס איז א קאנטראוועסיאנאלע נושא, אין א ווי מער אביעקטיווע און נייטראלע (טרוקענע) טוֺין ציטירענדיג די וויסענשאפטלער וואס זאגן דאס וואס איך ברענג צו. אין אנדערע ווערטער, איך פרוביר זיי צו שרייבן אויף די זעלבע שטייגער ווי ווען איך שרייב עפעס אויף מאטעמאטיקס, מדע אד״ג (ניִד איי סעי מאָר?…). ווער ווייסט? דאס קען שוין אפשר גיין אין איינקלאנג מיט ווי אזוי ראשונים האבן פרובירט צו שרייבן אין די דקות׳דיגע האקעלע נושאים אויף א מער באהאלטענעם/עסאטערישן שטייגער.

ולהוי ידוע אז איך בין א שומר תורה מצות והלכה און האלט נישט אז עני פון די קאנטראווערסיאנאלע זאכן וואס איך שרייב/האב געשריבן איבער זענען דייקא א סתירה דערצו. ועכ״כ אז איך האלט גאר אז לפי חרדי׳שע/חסידי׳שע אידעאלאגיע איז דאס ספעציעל נישט קיין סתירה. איך האב אביסל געשריבן דעריבער דא (פון מיינע ערשטע תגובות דא אין שטיבל) און עס מער אויסגעברייטערט אין אן ארטיקל איך האב סאָבּמיטעד צום וועקער און די אשכול איך האב פאָרגעגרייט דערויף.

[פאליטיקאנט]

כ'האף אז דו גייסט זיך נישט יעצט צוריקהאלטן פון שרייבן ווי ביז יעצט.

@מנהל כ'מיין יעדער דא אין שטיבל פארשטייט (נישט...) וואס מי אני שרייבט, און קיינער האלט נישט אז ער איז א כופר אדער שרייבט כפירה.
פארקערט יעדער קוקט עם ארויף אלס ערנסטע תלמיד חכם און פילאזאף - תורה וחכמה (מדע) וואס איז שווער צו טרעפן צווישן חרד'ישע אידן.

איי "איינער" האלט דיר אין איין שיקן לינקס? טאקע א פראבלעם. אבער מען קען אלס אויסמעקן אישי'ס און / אדער איגנארירן.

[קהל'ס נער]

[tag]מנהל[/tag]
אינז ווייס מיר אלע ווער יענע איינער איז, ער איז בכלל נישט אינטערעסירט צי פירן א נערמאלע שמועס, אחוץ פון רופן יעדעם וואס איז נישט מסכים מיט עים א אקס און א פערד, און ארויפצווינגען זיינע שיטות אויפן עולם געט ער גארנישט צי צום שטיבל.

[נפה]

איך ווייס גראדע נישט ווער ער איז
אבער איין זאך ווייס איך ווען איך באקום א לייק פון מי אני ווייס איך אז איך האב געשריבען א דבר חכמה מיט א מקור בתורתינו הקדושה

[berlbalaguleh]

להתודע ולהיגלות: מי אני איז איינער פון די באליבסטע און רואיגסטע שרייבער אין קאווע שטיבל. איך האב נאכנישט באגעגנט אין אלע זיינע מאמרים קיין איין מאמר וואס זאלל האבן א שמץ פון אפיקורסות אדער כפירה. אדער טשעפען און וויי טון א צווייטן...!

ווער ס'האט א פראבלעם מיט זיינע מאמרים דארף צוערשט זיך בודק זיין אויב ער איז נישט געשלאגן מיט די זעלבע באשולדיגונגען וואס ער זעהט ביי א צווייטן.

ס'איז דאך ידוע דער מאמר הבעש"ט הק' אדער ביי איינער פון זיינע גרויסע תלמידים. ווען איינער איז איהם געקומען זאגן אז א געוויסער מענטש האט עובר געווען אן עבירה. האט ער איהם געזאגט אז ער אליינס דארף תשובה טון. ווייל מ'האט אזוי צגעפיהרט מן השמים אז ער זאלל זעהן ווי יענער איז עובר די עבירה..!

[פאליטיקאנט]

אריבער א גאנצע שעה פון ווען כ'האב געליינט די תגובה און מיין קאפ איז פשוט נישט רואיג, ס'הייסט אז אונזער יושרד'יגע מנהל האט זיך געקימערט מיט דעם 'איינעם' איז דער 'איינער' לכאורה א אנגעזעענע מיטגליד דא אין שטיבל וואס האט לפחות 3,025 אדורכגעטראכטע לאנגע תגובות , און איז 'איינער' מיט ווען מ'דארף זיך רעכענען אפי' אויבערפלעכליך זעט זיך גארנישט אויס צו זיין ווראנג.


איז ווי קען איך פארשלאגן אז מ'זאל פשוט נישט ליינען זיינע אישי'ס?

נאכן זיך וואלגערן א שעה אין בעט בין איך אויפגעקומען מיט א גאונ'ישע אבער פשוט לעזונג אין עטליכע שטאפלען:

1)אונזער געריבענע מנהל זאל זיך זעצן שרייבן צו הרב 'איינער' אן אישי.

3) עם מסביר זיין אז ער מוז נישט ליינען מי אני'ס תגובות ווייל עס קען עם שאטן בנפש און אויך ווייל זיין איי קיו איז צו נידריג.

4) צולייגן אז לינקס מוזן נישט ווערן געקליקט.

5) ליתר שאת איז ער מכובד צו זיין דער ערשטער עם ארויפצולייגן אויפן "נודניק" ליסטע, און אזוי פארמיידן פאר זיין אויסגעארבעטע נפש פון ווערן אפענדעד.

6) צוריק דירעקטן 'איינער' שליט"א צו די "פאליס טשעיס פראגעס" אשכול אויף אייוועלט.

7) די מנהל זאל זיך אויפשטעלן און טרעפן א צווייטן צו דערגיין די יארן.


כ'מיין דאס קען ארבעטן, אויב פעלט זיך אויס מער הילף קען מיך די חשוב'ע מנהל אלס רופן צום אפיס און כ'על פרובירן אויפקומען מיט נאך לעזונגען.
נ.ב. ביטע מיך רופן אינמיטן ענגליש.


-------------------------------------

זעט זיך אויס זייט רביה"ק האט אונז פארלאזט האבן זיך די בולשיטטערס טאקע געהויבן די קעפ.

[berlbalaguleh]

פאליטיקאנט: ייש"כ. דיין תגובה איז א זאך וואס איז כלבו. אלעס איז דא אין איהר. שכל הישר. יושר . און אויך הומאר. און א ביסל (געזינטע) סארקאזם. וואו ס'פעהלט אויס...!

[עגלה ערופה]

.

[מי אני]

צום אלעם ערשט וויל איך זיך באדאנקען מעומק הלב פאר אלע וואס נעמען זיך אָן פאר מיר און זייערע דברי שבח והערצה. עס מיינט באמת גאר אסאך צו מיר. ייש״כ לכל אחד ובשמו הטוב יבורך.

להבהרה, [tag]מנהל[/tag] האט מיר נישט סיקירט בכלל. פארקערט, ער האט פשוט געבעהטן אז איך זאל שרייבן אויף אזא וועג ״ובלשון וואס זאל נישט אויפרעגן פשוטי עם״ [א דירעקטע ציטאט]. איך האב נישט ציטירט דעם גאנצן אישי כדי אז מ׳זאל נישט טענה׳ן פארקערט: ״וכי משוא פנים יש בדבר״?

איך וועל מודה זיין אז איך שרייב יא צומאל און ציטיר, ווען עס קומט אריין אינעם שמועס פונעם אשכול, פאזיציעס, מדע וכו׳ וואס קען פאררעכענט ווערן אלס קאנטראווערסיאנאל צו דת וכדומה. אבער, ווי עס איז מערערע מאל ארויסגעברענגט געווארן בין כותלי השטיבל, איז אַן עיקר חסרון מיט אונזער חרדי׳שע געזעלשאפט דאס אי-יכולת צו ענגעידזשען מיט אקאדעמישע מדע כהיום אָן דעם אז עס זאל אונטערברענגען און אונטערברעכן די יסודות פון די חרדי׳שע מהלך בדת ומהלך החיים שלה. דאס איז בשעת אנדערע שטריכן אין יהדות ואפילו בתוך ארטאדאקסיע האבן דאס יא באוויזן צו טוהן. די איינציגסטע וועג ווי זי פיהלט זיך אז זי קען זיך ספּראווען דערמיט איז מיט אַן אגרעסיווע און ריגרעסיווע סארט פון דאס אלעס כובש זיין, צענזורירן, און אונטערדרוקן. דאס איז אבער, לענ״ד, נישט טענעבּל אין אונזער עפאכע כהיום: די עידזש פון אינפארמאציע און דאס גרינגקייט פון צוטריט דערצו. ולדוגמא, אפילו אזא איינער ווי [tag]זוכער[/tag], וואס צייגט שוין יא מער פונדאמענטאליסטישע שטריכן, ווייסט צו זאגן פון שפינוזה, וועלהאַוּזן וכו׳ ושיטתיהם (עכ״פ צו עפעס אַן עקסטענט).

ווי איך האב געשריבן דא איז אפילו אויב קען מען שוין יא פארטיידיגן די צוגאנג פון צענזור, איז אבער דאס׳ן דאס אָנהאלטן אויף א יחיד׳ס לעבן לעולם אז ער זאל אפילו נישט וויסן פון דאס אלעס קיינמאל, קינדעריש און קאַוּנטער-פּראדאקטיוו.

און דאס אלעס איז בפרט פאר די קלוגערע און אינטעליגענטע אינדיווידואלן בתוכינו וואס זענען מבקשי ושואפי חכמה ומדע. זיי וועלן למעשה געוואור ווערן דערפון און דאן וויבאלד זיי וועלן פיהלן ווי מ׳האט דאס דאך געזוכט כובש צו זיין פון זיי וועלן זיי דאס אלס אָנקוקן ווי די סיבה איז ווייל דת קען זיך טאקע נישט ספראווען מיט די מדע און האט נישט קיין שום ענטפער/תשובה ומהלך דערמיט. ותוצאותיו מי ישורנה.

לדוגמא, ווי [tag]עקפערימענטירער[/tag] האט געשריבן:

צפון קארעא האט מורא אז אירע מענטשן וועלן געוואויר ווערן עפעס אנדערש, ווייל די דארטיגע רעגירונג ווייסט גאנץ גוט אז זי האט נישט קיין לאגישע ערקלערונגען פארוואס איר סיסטעם איז דער בעסטער סיסטעם אין דער וועלט. דער בעסטער וועג איז אלזא צו בלאקירן דעם אינטערנעט צו פארמיידן אירע בירגער פון בכלל וויסן אז עס איז דא עפעס אנדערש. נישט אז צפון-קארעער ווייסן נישט פון עפעס אנדערש; זיי ווייסן וועגן קאפיטאליזם און אנדערע עקאנאמישע און רעגירונג-סיסטעמען, אבער זיי ווייסן אלעס נאר פון זייער אייגענער רעגירונג'ס פערספעקטיוו. קענען אנדערע סיסטעמען פון דער נאנט, הערן וועגן קאפיטאליסטן פון די קאפיטאליסטן, ברענגט צפון-קארעא פאר א דעבאטע - און א דעבאטע קענען זיי נישט געוואונען.

אונזער געזעלשאפט דארף אויפהערן זיך בויען דורך פארהאקן און דעמאניזירן די גאנצע וועלט, און דארף טרעפן שכל'דיגע סיבות און ארגומענטן פארוואס א מענטש זאלן וועלן זיין א חרדישער איד מרצונו הטוב, אפילו אויב ער זאל וויסן אז עס זענען פאראן אנדערע וועגן. חרדישע אידישקייט דארף קענען געוואונען א דעבאטע.

פאר די וואס ווערן דאס געוואור נאך אלעם צייגט דאס (עכ״פ אפטמאל) צו זיי אז איה״נ: חרדישע אידישקייט קען טאקע נישט געוואונען א/די דעבאטע.

אין מיין מוסד וואו איך ארבעט האב איך דאס טאקע געזאגט פאר׳ן מנהל, א פארשטענדליכער איד וואס פארשטייט גאר גוט צו חינוך [דער זעלבער ווי דא]. עס האט געהאנגען אינעם האָלוועי ביי די עלטערע כתות, מטעם די לימודי חול, א פלאקאט פונעם סאָלער סיסטעם מיט די זון און אלע פלאנעטן דערין. אונטער יעדעס פלאנעט איז געוועזן אפאר שורות אונטער דעם וואו עס איז געשטאנען אביסל אינפארמאציע/מדע איבער דאס פלאנעט. אונטער די זון איז געשטאנען: ״די זון האט זיך געפארעמט __________.״ און דערנאך נאך אינפארמאציע איבער דעם. מ׳האט אנגעבליך געהאט ארויסגעשניטן דערפון אז די זון האט זיך געפארעמט, לפי מדע, בערך פיר אהאלב ביליאן יארן צוריק.

בין איך צוגעגאנגען צום מנהל און אים געזאגט, ״דו ביסט דער גורם אז למשל [דער-און-דער קלוגע אינגל] וועט מעגליך אפפארן ווען ער איז עלטער! לא׳מיר זיך נישט נאַרן, 90% פון קינדער דא וועלן האבן אקסעס צו אינטערנעט ואינפאריאציע [עס איז גראדע א מער ״בארא פארק׳ישע״ סארט מוסד]. און די קלוגע וועלן אנקומען צו די סארט אינפארמאציע אויך. צום ערשט וועט זיין רעאקציע דערצו מסתם זיין, ״׳סאַראַ שטותים!״, אבער צוביסלעך וועט ער (גאר מעגליך) איינזעהן אז זיי האבן גאר שטארקע אביעקטיווע און עמפירישע ראיות לדבריהם. און קומט אויס אז מיט דעם וואס דו האסט דאס להדיא אויסגעריסן, האסטו געשאפן און אראפגעשטעלט אז דאס איז א סתירה און קען נישט גיין אין איינקלאנג מיט דת ורעליגיע; קענסט דאך נישט געוואונען די דיבאטע. ער וועט דאס מעגליך אלעס צאמשטעלן מיט רעליגיע בכלליות און ארויסווארפן דאס קינד מיט די באדוואסער.״

און איך גלייב אז הנסיון מוכיח על זה בימינו אלה.

איך פארשטיי אז מ׳קען מחלק זיין אז פאר קינדער, כדי זיי נישט צו צומישן און אריינגיין אין מער דקות׳דיגע חילוקים ווי אזוי מ׳קען יא ביידע אָנהאלטן וכו׳, פעהלט יא אויס דאס צו צענזורירן לעת עתה ווען זיי זענען יונג. אבער איך גלייב אז דאס איז א פּערמאנענטע מהלך ביי אונז אפילו פאר זקנים ממש.

ועל של עתה באתי און צוריק צו אונזער נידון. איך פארשטיי זייער פיין אז גיין שרייבן עפעס וואס רירט צו און גייט קעגן מענטש׳נס דאגמאס איז נישט עפעס וואס דארף געטוהן ווערן לייכטערהייט ואפילו אויב מ׳איז קעגן דאס געדאנק און מהלך פון צענזור און כובש זיין חכמה ומדע. דעריבער פארשטיי איך יא אז אויב איינער שרייבט, אפילו אויב ער און זיין מדע זענען פולקאם גערעכט, אבער עס איז אין א סארט פאלעמישע און צינישע שטייגער וכדומה להתריס אָנע רעספעקט ([tag]רביה״ק זי״ע[/tag] איך קוק אויף דיר… הגם איך פערזענליך גלייך יא דיין סטייל פון שרייבן), פארשטיי איך די טענה אז מ׳זאל און מ׳דארף דאס מסדר זיין. דאס אליין צו טוהן אזוי אויף אזא מהלך איז ווייטער נישט בגדר חכמה. אבער דאס׳ן זאגן אז מ׳קען בכלל נישט שרייבן דערוועגן, וואו ס׳איז מדע און די אינפארמאציע איז למעשה דא און מ׳האט (עווענטועל אזוי-צי-אזוי) צוטריט דערצו, איז פשוט לא מדרך החכמה און איז גאר קאַוּנטער-פּראדוקטיוו פאר אינטעליגענטע מענטשן - מענטשן וואס איך גלייב זענען די סארט וואס דרייען זיך דא אויף קאווע שטיבל. דעריבער איז מיין פערזענליכע שיטה אז איך האלט מיר נישט אפ פון שרייבן און ציטירן אן אקאדעמישע שיטה, מהלך, געפינס וכו׳ וכו׳ אפילו וואו עס איז מנוגד לדתינו. ווי כ׳האב געזאגט איז דאס אלעס עפעס וואס אינטעליגענטע גלויביגע מענטשן מוזן ענגעידזשן מיט; עווענטועל, אין איין וועג אדער א צווייטע וועג וככל הנ״ל. כמובן אז דאס מיינט פארשטייט זיך נישט אז מ׳דארף מסכים זיין מיט יעדעס מהלך ושיטה אפילו וואו עס קומט פון א געלערענטער און שטודירטער חכם ומדעני - אבער ענגעידזשן מוז מען. זאגן ״איך וויל אפילו נישט (מ׳זאל) וויסן״, ווען עס איז דאך בתור מדע ואקאדעמיע, איז אינו מדרך החכמה כלל און פאסט נישט פאר׳ן עם חכם ונבון, ובפרט אין אונזער עפאכע. אז נישט גייט דאס אריין אין גורם זיין אז אונזער געזעלשאפט ווערט, ווי [tag]יאיר[/tag] האט דאס טערמינט:
Survival of the Stupidest

נאר ווי געזאגט מוז דאס געטוהן ווערן אויף אַן אופן פון אביעקטיווקייט און רעספעקט, און אָן קיין שום סאָבּיעקטיווקייט והתרסה. און צו דעם פרוביר איך מיך צו האלטן.

[Nanach]

[tag]מי אני[/tag] מיין רעספעקט פאר דיר וואקסט נאר פון מינוט צו מינוט, תגובה צו תגובה.
אז דו האסט שוין יא געעפענט די נושא אפשר טאקע וואלט איר געווען פאסיג צו עפענען א אשכול ”וויאזוי צו דיעלן מיט מדע וואס איז זיך סותר צו אונזער רעליגיע”
אויב איז שוין דא אזאנס ביטע ציטירן.
אבער פליז!!!! איך האף אז איין טאג וועל איך נאך פארשטיין אלעס וואס די שרייבסט, אבער אויף דערווייל פליז זיי מסביר אויף ”פלעין אידיש”, א גרויסן שכוח איטהער וועי
כה לחי! חזק ואמץ! (וכמובן על יתבייש מפני המלעיגים) חן חן

המצפה לתשובה (תרתי משמע)
נ נח

[זוכער]

[tag]מנהל[/tag]
אינז ווייס מיר אלע ווער יענע איינער איז, ער איז בכלל נישט אינטערעסירט צי פירן א נערמאלע שמועס, אחוץ פון רופן יעדעם וואס איז נישט מסכים מיט עים א אקס און א פערד, און ארויפצווינגען זיינע שיטות אויפן עולם געט ער גארנישט צי צום שטיבל.

#חושד בכשרים אלערט. איך האב נישט קאמפלעינד קעגן @מי אני און נישט קעגן קיינעם פערזענליך. מצידי זאל דער @מנהל פארעפנטליכן די אישי.

[מי אני]

[tag]מי אני[/tag] מיין רעספעקט פאר דיר וואקסט נאר פון מינוט צו מינוט, תגובה צו תגובה.
אז דו האסט שוין יא געעפענט די נושא אפשר טאקע וואלט איר געווען פאסיג צו עפענען א אשכול ”וויאזוי צו דיעלן מיט מדע וואס איז זיך סותר צו אונזער רעליגיע”
אויב איז שוין דא אזאנס ביטע ציטירן.
אבער פליז!!!! איך האף אז איין טאג וועל איך נאך פארשטיין אלעס וואס די שרייבסט, אבער אויף דערווייל פליז זיי מסביר אויף ”פלעין אידיש”, א גרויסן שכוח איטהער וועי
כה לחי! חזק ואמץ! (וכמובן על יתבייש מפני המלעיגים) חן חן

המצפה לתשובה (תרתי משמע)
נ נח

ווי כ'האב אויבן געזאגט האב איך סאָבּמיטעד אן ארטיקל צום וועקער וואו איך בין מסביר און פארטיידיג מיין פערזענליכע מהלך ההשוואה אין דעם אלעם (ס'איז פילאזאפיש); איך פאר מיר נעם אָן יעדעס קאנסענסוס אין מדע אין יעדעס פעלד (עכ"פ ווי ווייט איך ווייס). איך האב דערנאך אָנגעגרייט א סאָפּלעמענטערי אשכול דערויף וואס לויפט שוין ביי בערך 9,000 ווערטער.

כמובן, איז מיין מהלך בכלל נישט ענדגילטיג און דעמאנסטרעטיוו אין עני סענס. מיינענדיג, אז עס קען בשו"א נישט אויפווייזן און צייגן צו איינעם ער זאל דאס אָננעמען. אזויפיל גלייב איך פערזענליך אבער יא אז עס איז גענוג מאסגעבענד פאר איינעם וואס האט דאס שוין אקצעפּטירט [מכח חינוך און אינדאַקרינעישאן] און די שאלה איז צי ער זאל דאס יעצט רידזשעקטן.

וכמובן אין אני אומר קבלי דעתי ואפילו פון א דייעלעקטיק מבט, און איך בין מודה און אנערקען אין דאס גראָס אפאלאגעטישקייט פון מיין מהלך השוואה.