מעג מען יא, אדער נישט...?...

[berlbalaguleh]

שמועסנדיג מיט מיינ'ס א באקאנטער האט ער מיר פארטרויעט אז ער גייט יעצט אדורך א שטיקל דילעמא.

מיט בערך 20 יאר צוריק האט ער געהאנדלט מיט א געוויסן פארשוין. (לענדלארד/טענענט.) יענער האט איהם באשווינדלט אויף בערך א סכום פון 10,000דאללער. און ער איז נאך ארויס מיט בזיונות.

ער האט א לאנגע צייט נישט געהערט פון יענעם (שווינדלער). לעצטנס האט ער אויסגעפונען אז דער יעניגער פארשוין, וועלכער איז פארבונדן מיט א מוסד, האקט א לעבן. ער האט ריעל עסטעיט אינוועסטמענטס און אנדערע ביזנעס. הקיצור. ער האקט א לעבן. פרעגט מיך מיין באקאנטער. אויב ער מעג זיך פארבינדן מיט די ממשלה. ספעציפיש, דעם שטייער אמט. אז זיי זאללן אויפמאכן א חקירה אויף איהם. האב איך איהם (מיין באקאנטן) געפרעגט. אויב ער טראכט אז ער קען צוריקבאקומען כאטש א טייל פון די געלט וואס ער האט פארלוירן. זאגט ער מיר . ס'גייט נישט אין געלט. ער דארף נישט דאס געלט. נאר פשוט. ער פארגינט נישט אז דער יעניגער האקט א לעבן. און לאכט זיך אויס פון איהם. האביך איהם געענטפערט אזוי. איך האב נישט אדורכגעלערנט הילכות מסירה. (אויב ס'איז דא אזא הלכה אין שו"ע). נאר אויב דו קלערסט אז דו קענסט צוריקבאקומען א טייל פון געלט דורכ'ן גוי'אישן קאורט. דארפסטו פרעגן א מורה הוראה אויף וועלכע אופנים דו מעגסט גיין אין קאורט. אבער סתם אזוי, טארסטו בשום אין אופן נישט פארמסר'ן א צווייטן איד. ווייל דו מאכסט שאדן פאר כלל ישראל...! דאס איז מיין דעת בעל עגלה...!

איך וויל פרעגן ביי די חכמי השטיבל. וואס דער עולם האלט. מעג מען אין אזא פאל (ווי מיין חבר פארציילט) גיין צו די רעגירונג און בעטן אז זיי זאללן אויפמאכן אן אינוועסטיגעישן אויף דעם איד. און פארשטייצעך אויך אויף דעם מוסד מיט וואס ער איז פארבינדן. (מ'וואשט אדורך שיינע סכומים, טענה'ט מיין באקאנטער.). יעדער ווערט געבעטן צו ענטפערן לפי מיטב ידיעתם בהלכה ובמנהגי ישראל...!

[קהל'ס נער]

לגבי הלכה, איי דאונט kנאו.

פראקטיש, לכאורה איז די בעסטע עים צי סטראשענען, אז ער האט שמוץ אויף עים און קען גיין זיצען פאר דעים שנים כתיקונם, און אויב ער וויל זיך דאס איינשפארן זאל ער מוחל זיין און ציריק געיבן מחוט ועד שרוך נעל.

[שמעון וואלף]

איך פארשטיי נישט וואס איז די הו"א מ'זאל מעגן. מילא באקומען א היתר אים תובע זיין אין קאורט צו באקומען וואס יענער איז אים שולדיג. אבער סתם מסר'ן?

[פרימארגען]

הלכות מסירה איז געשריבען אויף די אומלעגעטימע קאורט סיסטעם פון אמאל, די היינטיגע קאורט סיסטעם איז א לעגעטימער דעמאקראטישע סיסטעם סא מיט הלכות מסירה האט דאס נישט. נקמה איז א געפערליכע גרוב, סא מטעם מענטשליכקייט קען מען דן זינו, איך האב דאך געזאגט אז סיי לויט די הלכה. און סיי לויט מענטשליכקייט זאלל מען ענטפערן די שאלה. נאר גיין סתם אזוי אין קאורט ענדערש ווי אין בית דין, איז אקעגן א בפירושן פסוק. די וואך פ' משפטים. דער פסוק זאגט ואלה המשפטים אשר תשים לפניהם. זאגט רש"י ולא לפני משפט של עובדי כוכבים. שאם הוא מתדיין במשפט של עכו"ם הוא מייקר שם אלילים. נאר די רבנים וועלכע פסק'נ'ען נישט ערליך. זיי מאכן דעם גרעסטן חילול ה'. ווייל מ'זאגט אז דער גוי'אישער קאורט איז (ח"ו) בעסער ווי די בי"ד...!

[berlbalaguleh]

איך פארשטיי נישט וואס איז די הו"א מ'זאל מעגן. מילא באקומען א היתר אים תובע זיין אין קאורט צו באקומען וואס יענער איז אים שולדיג. אבער סתם מסר'ן?

דאס האביך איהם טאקע געענטפערט. (פאר מיין חבר.) איך האב נאך מדגיש געווען אז ער מאכט (אומבאמערקט ) שאדן פאר כלל ישראל. ווייל מיט א יעדן פאל וואס מ'מסר'ט באקומט די רעגירונג מער און מער די אימפרעשאן אז די מוסדות התורה נוצן אויס זייער פריווילעגיע וואס די רעגירונג געט זיי צו טון זאכן אקעגן געזעץ...!

[געדאנקן]

ניין

[קורקלענד]

מסירה איז גאר א הארבע זאך און די הלכות זענען זייער קלאר אויסגעשפראכן אין שלחן ערוך. לויט ווי איר לייגט עס אראפ האנדלט זיך עס פון א פאל פון אבי אבות מסירה, וואס יענער וויל סתם טוהן פאר נקמה און אומפארגינערישקייט. אבער די שאנסן אז ער זאל דערפאר צוריקזעהן זיין פארלוירענע געלט זענט נישט אויס ווי ס'איז בכלל דא.

סטראשען יענער מיט מסירה אויב באצאלט ער נישט איז אויך קעגן די שלחן ערוך, און אויך איז עס אילעגאל, דעריבער, אויב וועט יענער האבן עווידענס אז אייער קרוב האט איהם אפגעסטראשעט, איז יתכן אז אייער קרוב וועט זיך קענען טרעפן אין א מצב פון כאשר זמם.

אפגערעדט פון וואס ס'איז משמע פון אייער סטארי אז ס'זענען אינוואלווד נאך אנדערע אידן מיט יענע געשעפטן וועט אייער קרוב מאכן קאפוויי פאר אומשולדיגע מענטשן פאר גארנישט.

אויך איז וויכטיג צו באטאנען, א מסור מדין האט א דין מוזיק, און איז מחיוב אין אלע שאדנס וואס ער איז יענעם גורם. און בי''ד האט א שטארקע רעקאָרד פון איינקאסירן די הזיקות.

מען טאר נישט. ס'איז נישט ריכטיג. ס'איז נישט פראקטיש. און אויב מיינט ער אז דאן איז ער ארויס שמוציג קען ער זיך דא פיל מער פארשמוציגן.

[קבצו זקנים]

'אם ראית אדם מישראל שהוא רוצה ברעתו של חבירו זהו רשע גמור' (ילקוט קדושים תרי״ג) 'כל שחבירו נענש על ידו אין מכניסין אותו במחיצתו של שהקב״ה' (שבת קמט:).

מען קען טראכטן אויב מען מעג אינטערשטעלן עמיצען וואס זאל עהם אפערירן א אינוועסטמענט באופן דאס גגנבטע געלט זאל צוריק קימען צום נגנב און מען איז מקיים דער מאמר הגמרא (גיטין מ:) ׳שלח ליה כאשר עשה כן יעשה לו גמולו ישיב לו בראשו׳

[סביב העולם]

דער ערשטער זאך, ער ברויך וויסן אויב ער האט עפעס פראף. אויב יא, דאן קען ער אים סתם אזוי שיקן אן הזמנה צו דין תורה - מיט אן עיקול אויף זיינע פארדינסטן פון יענעם מוסד. בדרף הטבע גייט זיך יענער נישט צוקראצן, וואס מיינט אז ער וועט קריגן א היתר הליכה לערכאות.

ווען ער האט א היתר הליכה לערכאות, קען ער גיין צו יענעם זאגן אז ער גייט נאר גיין אין משפט פאר זיין אייגן געלט, אבער ער זאל וויסן אז ער גייט נישט איינטיילן די קאורט וואס זיי מעגן יא אריינקוקן און וואס נישט.

דאס וועט לכאורה גוט אפשרעקן + עס וועט אים נישט מאכן אלס אלך ואמסור'ניק. און עס וועט גענוג איבערקערן יענעם די קישקעס, אפגעזעהן וואס דער ענד געים איז... סאו האט ער פארדינט דעם חלק נקמה אויף א כשר'ע וועג...

[היסטאריע]

דער יעניגער איז מן הסתם א גרויסער גנב, פאר צען אלפים לוינט נישט, לאז אים לויפען.

[berlbalaguleh]

היסטאריע: ווער שמועסט נאך ווען מ'נעמט אין באטראכט אינפלעישן. די מעשה איז געשעהן (בערך) 20 יאר צוריק...!

[berlbalaguleh]

'אם ראית אדם מישראל שהוא רוצה ברעתו של חבירו זהו רשע גמור' (ילקוט קדושים תרי״ג) 'כל שחבירו נענש על ידו אין מכניסין אותו במחיצתו של שהקב״ה' (שבת קמט:).

מען קען טראכטן אויב מען מעג אינטערשטעלן עמיצען וואס זאל עהם אפערירן א אינוועסטמענט באופן דאס גגנבטע געלט זאל צוריק קימען צום נגנב און מען איז מקיים דער מאמר הגמרא (גיטין מ:) ׳שלח ליה כאשר עשה כן יעשה לו גמולו ישיב לו בראשו׳

אונזערע הייליגע חכמים זאגן טאקע..."סתירת זקנים, בנין"...איך זעה אז ס'לוינט זיך צו הערן די עצה פון זקנים (זה קנה חכמה)

[berlbalaguleh]

דער ערשטער זאך, ער ברויך וויסן אויב ער האט עפעס פראף. אויב יא, דאן קען ער אים סתם אזוי שיקן אן הזמנה צו דין תורה - מיט אן עיקול אויף זיינע פארדינסטן פון יענעם מוסד. בדרף הטבע גייט זיך יענער נישט צוקראצן, וואס מיינט אז ער וועט קריגן א היתר הליכה לערכאות.

ווען ער האט א היתר הליכה לערכאות, קען ער גיין צו יענעם זאגן אז ער גייט נאר גיין אין משפט פאר זיין אייגן געלט, אבער ער זאל וויסן אז ער גייט נישט איינטיילן די קאורט וואס זיי מעגן יא אריינקוקן און וואס נישט.

דאס וועט לכאורה גוט אפשרעקן + עס וועט אים נישט מאכן אלס אלך ואמסור'ניק. און עס וועט גענוג איבערקערן יענעם די קישקעס, אפגעזעהן וואס דער ענד געים איז... סאו האט ער פארדינט דעם חלק נקמה אויף א כשר'ע וועג...

סביב העולם: ס'איז דא נאך א פראבלעם. יענער דער ג--- איז דער פאנדרעיזער פאר דעם מוסד. אזוי אז אלע געלטער קומען צוערשט אן צו איהם...! נאר דאס איז א גוטע עצה. ווייל אז מ'ווייזט איהם א צעטל אז מ'עג גיין אין קאורט. קען דאס איהם קאסטן א סאך מער. וועט ער (אפשר) וועללן סעטלען...!

[berlbalaguleh]

מסירה איז גאר א הארבע זאך און די הלכות זענען זייער קלאר אויסגעשפראכן אין שלחן ערוך. לויט ווי איר לייגט עס אראפ האנדלט זיך עס פון א פאל פון אבי אבות מסירה, וואס יענער וויל סתם טוהן פאר נקמה און אומפארגינערישקייט. אבער די שאנסן אז ער זאל דערפאר צוריקזעהן זיין פארלוירענע געלט זענט נישט אויס ווי ס'איז בכלל דא.

סטראשען יענער מיט מסירה אויב באצאלט ער נישט איז אויך קעגן די שלחן ערוך, און אויך איז עס אילעגאל, דעריבער, אויב וועט יענער האבן עווידענס אז אייער קרוב האט איהם אפגעסטראשעט, איז יתכן אז אייער קרוב וועט זיך קענען טרעפן אין א מצב פון כאשר זמם.

אפגערעדט פון וואס ס'איז משמע פון אייער סטארי אז ס'זענען אינוואלווד נאך אנדערע אידן מיט יענע געשעפטן וועט אייער קרוב מאכן קאפוויי פאר אומשולדיגע מענטשן פאר גארנישט.

אויך איז וויכטיג צו באטאנען, א מסור מדין האט א דין מוזיק, און איז מחיוב אין אלע שאדנס וואס ער איז יענעם גורם. און בי''ד האט א שטארקע רעקאָרד פון איינקאסירן די הזיקות.

מען טאר נישט. ס'איז נישט ריכטיג. ס'איז נישט פראקטיש. און אויב מיינט ער אז דאן איז ער ארויס שמוציג קען ער זיך דא פיל מער פארשמוציגן.

הרב קורקלענד: איהר זענט זייער א שטרענגער דיין. נאר מ'קען דא פרעגן א רעטארישע שאלה..."וואו איז בי"ד געווען ווען יענער גזלן האט בארויבט אן אומשולדיגן יונגערמאן. וועלכער הארעוועט פאר פרנסה"... און ער האט זיך געבארגט די 10 אלפים...!

[berlbalaguleh]

ניין

געדאנקן: איהר האט גוטע געדאנקן... אבער מיר וויללן הערן (און ליינען) ווערטער אויך. קאווע שטיבל טשארדזשט נישט מער פאר ארויסשרייבן בפרטיות דעם פסק דין...מקרא מלא דיבר הכתוב...!

[שמעון וואלף]

בערל, פארוואס האסטי אים נישט געשיקט צו התאחדות?

כ'האב מיך נישט געקענט איינהאלטן אבער לאמיר ביטע נישט פארפארן

[שמעון וואלף]

הלכות מסירה איז געשריבען אויף די אומלעגעטימע קאורט סיסטעם פון אמאל, די היינטיגע קאורט סיסטעם איז א לעגעטימער דעמאקראטישע סיסטעם סא מיט הלכות מסירה האט דאס נישט. נקמה איז א געפערליכע גרוב, סא מטעם מענטשליכקייט קען מען דן זינו, איך האב דאך געזאגט אז סיי לויט די הלכה. און סיי לויט מענטשליכקייט זאלל מען ענטפערן די שאלה. נאר גיין סתם אזוי אין קאורט ענדערש ווי אין בית דין, איז אקעגן א בפירושן פסוק. די וואך פ' משפטים. דער פסוק זאגט ואלה המשפטים אשר תשים לפניהם. זאגט רש"י ולא לפני משפט של עובדי כוכבים. שאם הוא מתדיין במשפט של עכו"ם הוא מייקר שם אלילים. נאר די רבנים וועלכע פסק'נ'ען נישט ערליך. זיי מאכן דעם גרעסטן חילול ה'. ווייל מ'זאגט אז דער גוי'אישער קאורט איז (ח"ו) בעסער ווי די בי"ד...!

זענען טאקע דא וואס האלטן אזוי אבער דא רעדט מען נישט פון די קאורט סיסטעם ווי איינער וויל תובע זיין א צווייטן. יענער וויל גיין מסר'ן צו די איי אר עס צו עפענען אן אינוועסטיגעישן וואס דאס וועט אפקאסטן ממון ודמים פאר דער באטראפענעם אפילו טאמער ער איז גענצליך אומשולדיג.

[berlbalaguleh]

בערל, פארוואס האסטי אים נישט געשיקט צו התאחדות?

כ'האב מיך נישט געקענט איינהאלטן אבער לאמיר ביטע נישט פארפארן

שמעון וואלף: איך האב דיר געוואלט ענטפערן. אבער דו ווייסט אליין דעם ענטפער...לאל

[berlbalaguleh]

הלכות מסירה איז געשריבען אויף די אומלעגעטימע קאורט סיסטעם פון אמאל, די היינטיגע קאורט סיסטעם איז א לעגעטימער דעמאקראטישע סיסטעם סא מיט הלכות מסירה האט דאס נישט. נקמה איז א געפערליכע גרוב, סא מטעם מענטשליכקייט קען מען דן זינו, איך האב דאך געזאגט אז סיי לויט די הלכה. און סיי לויט מענטשליכקייט זאלל מען ענטפערן די שאלה. נאר גיין סתם אזוי אין קאורט ענדערש ווי אין בית דין, איז אקעגן א בפירושן פסוק. די וואך פ' משפטים. דער פסוק זאגט ואלה המשפטים אשר תשים לפניהם. זאגט רש"י ולא לפני משפט של עובדי כוכבים. שאם הוא מתדיין במשפט של עכו"ם הוא מייקר שם אלילים. נאר די רבנים וועלכע פסק'נ'ען נישט ערליך. זיי מאכן דעם גרעסטן חילול ה'. ווייל מ'זאגט אז דער גוי'אישער קאורט איז (ח"ו) בעסער ווי די בי"ד...!

זענען טאקע דא וואס האלטן אזוי אבער דא רעדט מען נישט פון די קאורט סיסטעם ווי איינער וויל תובע זיין א צווייטן. יענער וויל גיין מסר'ן צו די איי אר עס צו עפענען אן אינוועסטיגעישן וואס דאס וועט אפקאסטן ממון ודמים פאר דער באטראפענעם אפילו טאמער ער איז גענצליך אומשולדיג.

שמעון וואלף: דער באטראפענער איז נישט דווקא אומשולדיג. (איך וויל נישט ארויפלייגן דא די פרטים. וואס מיין חבר האט מיר פארציילט. אזוי אז איך וואונדער מיך נישט פארוואס ער איז אזוי שטארק אויפגערעגט.) נאר איך האב איהם געזאגט אז מיט מסירה (יא גערעכט אדער נישט) מאכט ער שאדן פאר כלל ישראל. אזוי ווי איך האב שוין פריער מסביר געווען.

[רשכבהג]

הלכות מסירה איז געשריבען אויף די אומלעגעטימע קאורט סיסטעם פון אמאל, די היינטיגע קאורט סיסטעם איז א לעגעטימער דעמאקראטישע סיסטעם סא מיט הלכות מסירה האט דאס נישט. נקמה איז א געפערליכע גרוב, סא מטעם מענטשליכקייט קען מען דן זינו, איך האב דאך געזאגט אז סיי לויט די הלכה. און סיי לויט מענטשליכקייט זאלל מען ענטפערן די שאלה. נאר גיין סתם אזוי אין קאורט ענדערש ווי אין בית דין, איז אקעגן א בפירושן פסוק. די וואך פ' משפטים. דער פסוק זאגט ואלה המשפטים אשר תשים לפניהם. זאגט רש"י ולא לפני משפט של עובדי כוכבים. שאם הוא מתדיין במשפט של עכו"ם הוא מייקר שם אלילים. נאר די רבנים וועלכע פסק'נ'ען נישט ערליך. זיי מאכן דעם גרעסטן חילול ה'. ווייל מ'זאגט אז דער גוי'אישער קאורט איז (ח"ו) בעסער ווי די בי"ד...!

1. די קארט סיסטעם אין אמעריקע איז נישט ווייניגער קאראפטירט ווי אין אייראפע פאר 300 יאר צוריק.
2. מסירה מיינט מוסר זיין ממון ישראל לעכו״ם. ס׳נישט קיין חילוק צו די עכו״ם זענען קאראפטירט צו נישט.
3. צ/ק איינער וואס פרעגט אזא פראגע, צריך בדיקה אחריו.

[berlbalaguleh]

רשכבה"ג: איך קען א פאר רבנים וועלכע זיצן אין א בית דין. און זיי זענען אויך (ליידער) קארופטירט...!

[מיינונגזאגער]

לגבי הלכה, איי דאונט kנאו.

פראקטיש, לכאורה איז די בעסטע עים צי סטראשענען, אז ער האט שמוץ אויף עים און קען גיין זיצען פאר דעים שנים כתיקונם, און אויב ער וויל זיך דאס איינשפארן זאל ער מוחל זיין און ציריק געיבן מחוט ועד שרוך נעל.

אויב איז עס מסירה כל די הלכה טאר מען נישט סטראשען מיט מסירה אויך נישט

"השונא לחבירו וא"ל בפני רבים אלך ואמסור ממונך פסול לעדות" חושן משפט סי' שפח' סיעף לה'

אסור למסור לישראל ביד עכו"ם בין בגופו בין בממונו ואפי' היה רשע ובעל עבירות ואפי' היה מצר לו ומצערו:

אבער @קהלס נער דאס איז בכלל נישט די נושא. די געלט איז עים בכלל נישט צום הארצן מער. דאס איז שוין נישט אויפן הארץ פונעם באטראפענעם די מוח האט שוין משתלט געווען אויפן הארץ כלפי די געלט. איטס דזשאסט עקסטרימעלי באדערסאם ווען א שווינדלער א גנב און די האסט זיך צוזאם געליטן פון זיינע גניבות און שווינדלערייען באיזה אופן שפאצירט זיך ארום ווי א שיינער איד כאילו לא היה. געוואלד דער איז דאך אזא שווינדלער אזא גנב, שעה משחקת לו און נאך אן איינערקענטער פערזאן נאך אויך. דאס צו-צוקוקען קען אויף עסן די קישקעס.
ער וויל נישט מוסרן ער וויל נישט סטראשען סתם עס איז א וויי געשריי ווי אזוי קען מען זיין אזוי פארבלענד און נישט אדורך זעהן דעם שווינדלערס ריכטיגער פרצוף און ער זאל נישט זיין אזא משה מענטש אין די קאמיונעטי

Sent from my SM-N960U using Tapatalk

[קהל'ס נער]

לגבי הלכה, איי דאונט kנאו.

פראקטיש, לכאורה איז די בעסטע עים צי סטראשענען, אז ער האט שמוץ אויף עים און קען גיין זיצען פאר דעים שנים כתיקונם, און אויב ער וויל זיך דאס איינשפארן זאל ער מוחל זיין און ציריק געיבן מחוט ועד שרוך נעל.

אויב איז עס מסירה כל די הלכה טאר מען נישט סטראשען מיט מסירה אויך נישט

"השונא לחבירו וא"ל בפני רבים אלך ואמסור ממונך פסול לעדות" חושן משפט סי' שפח' סיעף לה'

אסור למסור לישראל ביד עכו"ם בין בגופו בין בממונו ואפי' היה רשע ובעל עבירות ואפי' היה מצר לו ומצערו:

אבער @קהלס נער דאס איז בכלל נישט די נושא. די געלט איז עים בכלל נישט צום הארצן מער. דאס איז שוין נישט אויפן הארץ פונעם באטראפענעם די מוח האט שוין משתלט געווען אויפן הארץ כלפי די געלט. איטס דזשאסט עקסטרימעלי באדערסאם ווען א שווינדלער א גנב און די האסט זיך צוזאם געליטן פון זיינע גניבות און שווינדלערייען באיזה אופן שפאצירט זיך ארום ווי א שיינער איד כאילו לא היה. געוואלד דער איז דאך אזא שווינדלער אזא גנב, שעה משחקת לו און נאך אן איינערקענטער פערזאן נאך אויך. דאס צו-צוקוקען קען אויף עסן די קישקעס.
ער וויל נישט מוסרן ער וויל נישט סטראשען סתם עס איז א וויי געשריי ווי אזוי קען מען זיין אזוי פארבלענד און נישט אדורך זעהן דעם שווינדלערס ריכטיגער פרצוף און ער זאל נישט זיין אזא משה מענטש אין די קאמיונעטי

Sent from my SM-N960U using Tapatalk

די גמ' רעדט אז איינער זאגט אלץ מעטטער אוו פעקט, איך זאג ער זאל עים נאר סטראשענען.
איז דא א חילוק?
וועט מען ברויכן פרעיגן די למדנים פון שטיבל אויב יש לחלק!