עצי שטים האט געשריבן:די שאלה איז נישט אויב עס קענען זיין גלויביגע מענטשן וואס טוען כל מיני חטאים, און עס קענען אויך זיין כופרים וואס זענען אנשטענדיגע מענטשן,
זיכער אז עס איז דא ביי ביידע גרופעס פון אלע סארטן, און די שאלה איז אפילו נישט אויב איז דא א גרעסערע פראצענט ביי איין גרופע מער ווי ביי די צווייטע, ווייל פון גלייבן ביזן טון למעשה איז דא א גרויסע יצר הרע אינצווישן, וכמאמר הדברי חיים, וואס א גרויסע צער האט אים געפרעגט, ראבינער, וואס טוסטו מיטן טאג? האט ער געענטפערט, איך בוי א בריק, האט ער געפרעגט, אזוי? וועליכע בריק? האט ער געגבען צן פארשטיין, אז איך בוי א בריק פון מיין קאפ צו מיין הארץ, און איך ארבייט שוין יארן אויף דיע בריק
די שאלה איז ווי פאלגנד, און איך וועל עס באזירן אויף א מעשה (שהיה) וואס איך האב אמאל געהערט,
מען האט אמאל געמאכט און א''י א גרויסע צאמקום ערגעץ און גליל, אן 'אסיפת חינוך' פאר די פרייע מחנכים ומחנכות פונעם לאנד, האבן זיי געוואלט אויך ברענגען א ארטידאקסישן רב וואס זאל רעדן, און זיי האבן גערופן א געוויסע מנהל פון א חרדישן מוסד און א''י (איך געדענק שוין נישט וועמען זיי האבן געריפן, אפשר קען איינער וואס קען די מעשה שרייבן ווער עס איז געווען)
זיי האבן אים אבער קלאר געמאכט אז ער איז דא נאר אז עס זאל זיין א קאלירפולע אויסווייל פון רעדנערס, אבער ער זאל נישט רעדן קיין שום רעליגיעזע זאכן, אדער ארויסברענגען די תורה מהלך ווס. די פרייע וכדו'
למעשה האט ער זיך אויפגעשטעלט רעדן, און געזאגט אזוי, רבותי דא זיצן דאך פון די בעסטע מחנכים פון לאנד, איז לאמיך פארלייגן א שאלה פאר ענק, עפעס וואס האט זיך אפגעטון ביי אונז און תלמיד תורה,
געווען א אינגל וואס האט גע'גנב'עט ביי א צוויטן אינגל א פינעווער, די אינגל איז זיך געקומען אויסוויינען פאר מיר, האב איך אריינגערופן די גנב און אים אנגעשריגן, גיב שוין צירוק די רויב פאר דיין חבר,
זאגט מיר די אינגל אזוי, יא, די מנהל איז שטערקער פון מיר, און קען מיך זאגן וואס צו טון, אבער איך וויל פארשטיין שכל'דיג פארוואס זאל איך עס צירוק געבן,
פרעגט די מנהל פונעם עולם, וואס האב איך אים געדארפט צו זאגן?
וואס הייסט האט די עולם ג'טענה'ט, עס איז נישט דיינס? גיב עס צירוק צו וועמען עס באלאנגט,
אויף דעם האט די מנהל צירוקגע'טענה'ט, פיין עס איז געווען זיינס ביז די צווייטע אינגל האט עס גענומען, יעצט איז עס די צווייטע אינגל'ס, ער האט עס פאקטיש, וואס גייט מיר אהן אז יענער האט עס פריער געהאט, יעצט האב איך עס,
האט איינער געוואלט זאגן אזוי, אויב גיבסטו עס נישט צירוק, דאן וועט מען מארגן צינעמען דיינע זאכן פון דיר, עס מיז זיין אזא מהלך פוו נישט נעמען יענעמס זאך,
אויף דעם האט די מנהל צירוקגעזאגט, אז די אינגל איז א גבר אלים, און מען קען נישט אזוי גרינג ציכאפן פון אים קיין זאכן, און חוץ המעשה באקומט ער נישט אזוי פיל פון דערהיים ווי אנדערע באקומען, סאו דאס איז נישט קיין טענה פאר דעם גנב, ווייל ער קען יא באשטיין אז ס'זאל זיין איש כל הישר בעיניו יעשה,
האט איינער געזאגט, גיב עס צירוק ווייל אזוי איז ריכטיג צו טון, אויף דעם האט ער די מנהל צירוקגעזאגט, ווער האט אפגעמאכט וואס איז ריכטיג, ער האלט אז דאס אז ער האט יעצט א פינעווער, איז מער ריכטיג ווי נישט האבן
בקיצור עס איז געגאנגען אהים און צירוק, ביז די גרויסע מכנחים זענען געבליבן מיט די צינג אינדרויסן, וואס איז טאקע דא צו מסביר זיין מאראליש און שכלדיג, צירוקצוגעבן דאס געלט? האבן זיי אים געפרעגט נא? וואס האסטו למעשה געזאגט פארן אינגל?
האט ער געזאגט, אז בעצם האט מען מיר אנגעווארנט נישט צו רעדן פון דעם, אבער אז מען פרעגט וועל איך זאגן, איך האב אים געענטפערט, גיב עס שוין צירוק, ווייל אין די תורה שטייט 'לא תגנובו' די באשעפער לאזט נישט גנב'ענען, און ער וועט דיר שטראפן אויב גיבסטו עס נישט צירוק
היוצא לנו מזה, א שטארקע נקידה, יא די אלע גוים זענען אייביג ביזי מיט ראסיזם און רעכטן פאר די באקריוודעטע, וכ' און מען פארשעמט און קענסלט די וואס גייען נישט מיט מיטן ריכטיגן גלייכבארעכטיגונג מהלך, אבער אלעס איז טאקע פיין פאר די כבוד וואס מען באקומט פארדעם, פארן זיין אן 'אזוי גערופענע' ארענטליכע' מענטש,
אבער מיט פארמאכטע טירן, ווען קיינער זעט נישט, וואס שטערט אים פון עביוזן, גנב'ענען, אראפקלאפן, אויב וועט מען נישט געוואר ווערן דארפון? און אפילו מען וועט צום סוף יא געוואר ווערן, וויפול סעלעברעטיס איז נאך יארן ארויסגעקומען די גאנצע שמיץ וואס זיי האבן באהאלטן אלע יארן ביי זיך, מער וויפול מען קען אפילו ציילן, זאת אומרת, אהן קיין רעליגיע, פארוואס זאל מען יא האבן א מאראל?
יעצט אודאי איז דא רעליגיעזע מענטשן וואס קענען זיך נישט מתגבר זיין און ליידער עביוזן זיי און זיי גנב'ענען וכד', אבער זיי ווייסן כאטש אז זיי טוען נישט ריכטיג, אבער די נישט רעליגיעזע, פארוואס זאל ער נישט עביוזן אדער גנב'ענען, אויב וועט מען קיינמאל נישט געוואר ווערן דערפון?
איך פארשטיי פינקט פארקערט...
מאראל איז פשטות א געפיל פין א יעדע מענטש וואס מען קען אפהארגענען יעצט ווען מען פרעגט איינעם פארוואס ער גנב'ט נישט איז ווי פרעגן פארוואס ער האט ליב אייזקרעם עס איז א געפיל אין שוי...
רעליגיע זאגט גיי נישט נאך דיין געפיל נאר טי וואס איז גערעכט צו טין יעצט אויב די רעליגיע פארלאנגט עפעס וואס איז קעגן מאראל איז עס נישט קיין קשיא קעגן גערעכטיקייט נאר די רעליגיע זאגט אז מאראל איז נישט גוט דא....
מאראל איז א מציאות וואס קומט נישט פון א הסבר..
אבער ווען די טיסט עס וועגן רעליגיע האט עס נישט מיט מאראל..
