מחלוקת היעב"ץ ורבי יהונתן אייבשיץ

[זוכער]

האט עמיצער גענומען די מיה און געליינט ליינמאנ'ס פארש ארבעט איבער די מצבה קאנטראווערסיע.

1) האט דער יעב"ץ טאקע געשריבן א פראסטע פאבריקציע, וואס יעדער קען זיך איבערצייגן אז די מצבה איז אינגאנצן אנדערש?
2) האט מען געטוישט די מצבה נאכדעם וואס דער יעב"ץ האט "אויפגעדעקט" די שבתאות דערין?
3) פארוואס מאכן זיך די תלמידים פון רבי יונתן נישט וויסנדיג פון די אטאטקעס איבער די מצבה. זיי האבן דאך "לכאורה" געוואוסט אז ס'איז א פולנער שקר?
4) די קאפיע פון די מצבה וואס צונץ און אנדערע האבן געברענגט, מאכט בכלל נישט קיין סענס. ס'קלעבן נישט די שורות און די ווערטער.

עס גייט מיר נישט אריין אין קאפ אין תש22 אזוינס.

[היסטאריע]

1. ער וואלט נישט געשריבן א מילתא דעבידא לגלויי
2. קען זיין.
3. ווייל אפילו אויב עס איז אמת, מיינט עס גארנישט. געטראפען דארט אפאר צירופים וואס האבן זיך געקענט מאכן פין זיך אליין.
4. זאג וואס קלעבט נישט.

[זוכער]

1. ער וואלט נישט געשריבן א מילתא דעבידא לגלויי
2. קען זיין.
3. ווייל אפילו אויב עס איז אמת, מיינט עס גארנישט. געטראפען דארט אפאר צירופים וואס האבן זיך געקענט מאכן פין זיך אליין.
4. זאג וואס קלעבט נישט.

די מצבה דא download/file.php?id=39525&t=1
איז נישט די מצבה וואס דער יעב"ץ שרייבט אז ס'איז שבתצאות.

הימל און ערד.

[אליהועיני]

ראיתי לפנות עצמי מעמלי להודיע לו דעתי בקצרה דברי שוחר טובתו. וה' ינחני בדרך אמת ושלום לכל ישראל ושלומו דמר יסגה וירבה ויחזירה למקום איתן מושבו במהרה ולמרום שבת יעלה ויבוא כחפץ אוהבו הטרוד יהונתן

גימטריא "שבתאי צבי"

[קהל'ס נער]

ראיתי לפנות עצמי מעמלי להודיע לו דעתי בקצרה דברי שוחר טובתו. וה' ינחני בדרך אמת ושלום לכל ישראל ושלומו דמר יסגה וירבה ויחזירה למקום איתן מושבו במהרה ולמרום שבת יעלה ויבוא כחפץ אוהבו הטרוד יהונתן

גימטריא "שבתאי צבי"

און אויב די גימטריא שטימט נישט, צווינגט מען אריין א אל"ף אין שבתי.

[כרם זית]

עס איז דא אסאך קבלה אין סידור. פין אים אליין. דער יעב"ץ האט געגלייבט אין קבלה הונדרעט פראצענט. ער האט געהאלטן אז זוהר איז אוטענטיש. נאר אז אסאך דערפין איז הוספות און איז געווארן אויסגעמישט מיט דער אריגינעלער ספר. איך געדענק נישט אז דער יעבץ זאל אמאהל האלטען אז דיליאון איז געוועהן אינוואלווד. איר מישט א קאשע.

למען הפינקליכקייט: דער יעב''ץ האט געהאלטן אז זוהר איז , פארפאסט געווארן בזמן הגאונים, נישט דורך רמד''ל.

[יאסל ראקאווער]

ברם זכור לטובה די גרויסע יעב"ץ אז ער האט פארצייכנט זיינע געפינסען אויף די זוהר. ווען נישט וואלט מען געווען א certified אפיקורס ביי היינטיגע חרדים אין די זעלבע שיסל צוזאמען מיט אלע מענטשען וואס גלייבען נישט אין די אמת פון קריעת ים סוף.

[berlbalaguleh]

יאסל ראקאווער: איך ווילל זייער שטארק וויסן דיין מיינונג אין די תגובה. נאר די ווערטער זענען אריינגעקומען ..."שלא כסדרן"...(דזשאמבל'ד, בלע"ז). ביטע שרייב עס איבער אויף א קלארן אופן אז אפילו די אומוויסנדע (כמוני) זאללן אויך קענען פארשטיין...!

[אליהועיני]

ראיתי לפנות עצמי מעמלי להודיע לו דעתי בקצרה דברי שוחר טובתו. וה' ינחני בדרך אמת ושלום לכל ישראל ושלומו דמר יסגה וירבה ויחזירה למקום איתן מושבו במהרה ולמרום שבת יעלה ויבוא כחפץ אוהבו הטרוד יהונתן

גימטריא "שבתאי צבי"

און אויב די גימטריא שטימט נישט, צווינגט מען אריין א אל"ף אין שבתי.

דער אל"ף אין נאמען שבתאי איז כלל נישט געצוואונגען. ווער דער כבוד פון ר"ר יונתן איז איהם טייער מוז זיין געצוואונגען צו זאגן אז די גימטריא איז געצוואונגען. מסתבר אז סיי יעב"ץ און סיי ליפמן כהן זענען נישט פון זיי.

[היסטאריע]

הכל מודים אז פונקט ווי די בודקים פין פירות זעהן איבעראל ווערים, האט דער יעב"ץ געזעהן שבתאות ווי אימער. ווער עס קוקט אין זיינע ספרים וועט עס זעהן גאנץ שנעל. אבער עס מיינט אויך נישט אז איז איבעראל געוועהן ראנג.

[אליהועיני]

האט עמיצער גענומען די מיה און געליינט ליינמאנ'ס פארש ארבעט איבער די מצבה קאנטראווערסיע.

1) האט דער יעב"ץ טאקע געשריבן א פראסטע פאבריקציע, וואס יעדער קען זיך איבערצייגן אז די מצבה איז אינגאנצן אנדערש?
2) האט מען געטוישט די מצבה נאכדעם וואס דער יעב"ץ האט "אויפגעדעקט" די שבתאות דערין?
3) פארוואס מאכן זיך די תלמידים פון רבי יונתן נישט וויסנדיג פון די אטאטקעס איבער די מצבה. זיי האבן דאך "לכאורה" געוואוסט אז ס'איז א פולנער שקר?
4) די קאפיע פון די מצבה וואס צונץ און אנדערע האבן געברענגט, מאכט בכלל נישט קיין סענס. ס'קלעבן נישט די שורות און די ווערטער.

עס גייט מיר נישט אריין אין קאפ אין תש22 אזוינס.

צוערשט איז כדאי צו וויסן דאס וואס דער יעב"ץ שרייבט עטליכע מאל אין זיינע ספרים אז ער פלעגט כמעט נישט ארויסגיין פון הויז, אפשר איינס אדער צוויי מאל א יאר, א בית מדרש און מקוה האט ער געהאט ביי זיך אין הויז און אזוי אויך דער דרוק, וכן זיינע אלע געשעפטן פלעגט ער פירן פון דארט ניטאמאל ארויסגעגאנגען. אזוי קען מען זיך פארשטעלן אז ער איז נישט אליין געגאנגען אויפן בית החיים נאכפארשטן, נאר באקומען דעם נוסח מפי השמועה, דער מעתיק האט לכאורה אויך נישט מפענח געווען אלעס וואס שטייט אויף די מצבה, דאס קען מסביר זיין פארוואס אינעם העתק פעלן ווערטער, און אפילו כמעט א גאנצע שורה.
קען אויך זיין אפילו אז אין האנט פון יעב"ץ איז אריינגעפאלן א טיוטא פון די מצבה און ער האט געבויעט אויף דעם. דאס קען מסביר זיין דעם פאקט אז די שורות שטימען נישט למעשה, ווייל בפועל האט מען נישט אויסגעשטעלט ווי יענער טיוטא.
אבער לאמיר זעהן, עפעס איז פארט דא א שטיקל הסבר, צוערשט דער שי"ן פון שירה, האט שוין דער יעב"ץ אליין געפרובט מסביר זיין ווייל עס האט איהם נישט אזוי געשטימט. ווייטער אז מען מעיין אין דעם נוסח זעהט מען אז זענען פארהאן ווערטער וואס קוקן אויס ווי זיי נוצן פאר א זייטיגער תפקיד, זיי וואלטן נישט ארייגעקומען נאטורליך. לדוגמה דער ווארט "קוטר" ושלשלת היחס, ווען נישט מען ברויך האבן דעם ק' פון קוטר וואלט מען מסתמא דעם גאנצן ווארט נישט גענוצט, אזוי אז מען קען לייגן הנחה אז דאס נוצט פאר דעם ק' פון "עלקיל", און אויב ק' איז דער ערשטער פון חרוז, קען מען שוין זאגן אז דער ת' פון בת וואס שטייט פריער האט אויך עפעס א משמעות. אזוי אויך דער ווארט "לקוחה" לאשה, דאס איז נישט דער ערשטער ווארט וואס מען האט געזאלט נוצן כדי צו שרייבן ווער איר מאן איז, און אזוי ווייטער על זה הדרך. וואס איך מיין צו זאגן איז אז דער יעב"ץ האט זיך נישט געבויעט אויפן סדר השורות בפועל, נאר לויט א געוויסער רציונאל וואס ער האט געקלערט צו געפינען. אזוי אז די קשיא ווערט קלענער - איך יוכל החי להכחיש החי.

[היסטאריע]

דיין טעאריע אז ער איז נישט ארויס פין שטוב, קען זיין, אבער אויף לוויות איז ער מן הסתם יא געגאנגען, ממילא אין בית החיין איז ער געוועהן. די שאלה איז אין וועלכע שטאט איז דער מצבה?

[ודברת בם]

ברם זכור לטובה די גרויסע יעב"ץ אז ער האט פארצייכנט זיינע געפינסען אויף די זוהר. ווען נישט וואלט מען געווען א certified אפיקורס ביי היינטיגע חרדים אין די זעלבע שיסל צוזאמען מיט אלע מענטשען וואס גלייבען נישט אין די אמת פון קריעת ים סוף.

ס'איז דא זאכען וואס אפילו מען טרעפט גדולי עולם האבען אזוי געהאלטן אמאל, איז אבער היינט אז איינער גלייבט אין דע זעלבע מיינונג, גרעניצט עס מיט מינות כגון אינו מאמין בביאת המשיח אף דמצינו מ''ד בגמ' דס''ל כן אבל בימינו אלה שנתקבל דעת החולקים ובפרט דהנשר הגדול הרמב''ם פסק דאם אינו מאמין בביאת המשיח הרי זה מין לא שייך עוד לדון על זה!
וכ''כ דהאר'י הק' דדבריו הם קרובים בנאמונתם לכל הפוסקים הבאים אחריו כדברי נבואה ולדעתו הזוהר הקדוש הוא מרשב''י אין שייך עוד לדון בזה
וכמו שכתבת להו''א זהו הוא הוא האמת. דהיינו שכל מי שחושב ודורש שהזוהר אינו מיד קדשו של רשב"י הוא אפיקורס גמור.

[תוהו ובוהו]

וכמו שכתבת להו''א זהו הוא הוא האמת. דהיינו שכל מי שחושב ודורש שהזוהר אינו מיד קדשו של רשב"י הוא אפיקורס גמור.

''א''א ולמה קרא לזה אפיקורס וכמה גדולים וטובים ממנו הלכו בזו המחשבה''.

ווי האט יענער געזאגט: 'אפיקורס' איז איינער וואס גלייבט נישט, 'אפיקורס גמור' איז א איד א מאמין וואס האלט נישט ווי מיר.

[מי אני]

ס'איז דא זאכען וואס אפילו מען טרעפט גדולי עולם האבען אזוי געהאלטן אמאל, איז אבער היינט אז איינער גלייבט אין דע זעלבע מיינונג, גרעניצט עס מיט מינות כגון אינו מאמין בביאת המשיח אף דמצינו מ''ד בגמ' דס''ל כן אבל בימינו אלה שנתקבל דעת החולקים ובפרט דהנשר הגדול הרמב''ם פסק דאם אינו מאמין בביאת המשיח הרי זה מין לא שייך עוד לדון על זה!
וכ''כ דהאר'י הק' דדבריו הם קרובים בנאמונתם לכל הפוסקים הבאים אחריו כדברי נבואה ולדעתו הזוהר הקדוש הוא מרשב''י אין שייך עוד לדון בזה
וכמו שכתבת להו''א זהו הוא הוא האמת. דהיינו שכל מי שחושב ודורש שהזוהר אינו מיד קדשו של רשב"י הוא אפיקורס גמור.

עס איז אינטרעסאנט אז דו פארגלייכסט עס צו העיקר באמונה בביאת המשיח וואס אונז טרעפן אז דער עיקרים איז חולק אויפ׳ן רמב״ם און האט דאס נישט געהאלטן פאר אַן עיקר אמונה. (ועיין שם לעיל.) און, ווי אראפגעברענגט פונעם רמב״ם ור׳ שמואל הנגיד, איז סתם אזוי שווער צו פסק׳ענען א זאך וואס איז נאר תלוי בדעות.

הרב דר. מלך שפירא האט געשריבן א מאמר אין דעם, צוגעברענגט דא אין שטיבל, צי ס׳איז א חיוב צו גלייבן אז דער זוהר איז נתחבר ע״י רשב״י, און ווי אסאך גדולי ישראל האבן ל״ד געהאלטן אזוי. (ועיין ג״כ במה שהביא תלמיד החת״ס מרבו בזה.) ועיין באשכול זו.

‏דא הא׳מיר אראפגעברענגט די מאמר פון הרב דר. נתן סליפקין איבער׳ן געדאנק צי נאך א הכרעה בעניני אמונות איז שייך א פסק דערין וכו׳, וואו ער דערמאנט די געדאנק פון ר׳ הילל בביאת המשיח (וואו ער ברענגט טאקע צו דער שו״ת חת״ס בסוף חלק ב יו״ד סימן שנו ״כיון שרבו עליו חכמי ישראל דלא כוותיה״ וכו׳. און אז מ׳דערמאנט שוין דעם שו״ת חת״ס איז דאך אין ח״ו סימן נט איז ער מרמז צו וואס דער יעב״ץ האט געזאגט בנוגע הזוהר ע״ש).

[היסטאריע]

מען זעהט אז ווען איינער איז נוטה צו האלטען אנדרעש ווי דער אנגענומענער דעה ביי כלל ישראל היינט, ווערט ער אנגערופען איינער וואס מען דארף מרחק זיין. עס איז באקאנט די תשובה אין דברי חיים וועגן דער מלמד מיט דער אור החיים.
די שאלה הייבט אהן ווערען, ווען דער כלל הייבט אהן האלטען אזעלכע שיטות אז מען דארף זיך טאקע פורש זיין פין זיי. עס האלט נישט אזוי ווייט פין דעם.

[יאסל ראקאווער]

סתם אזוי כדאי צו באמערקן אז פאר טראכטען אז תורה לא מן שמים איז מען נישט קיין אפיקורס. נאר אז איינער פארפלייצט די ענין פאר די עולם. אבער אז איינער האלט פאר זיך אז דאס איז די אמת איז נישט שייך צו זאגן אויף אז ער איז נישט בארעכטיגט צו זיין מיינונג. און פאר דעים זאגט די הלכה: ואלו שאין להם חלק לעולם הבא האומר אין תחיית המתים מן התורה ואין תורה מן השמים ואפיקורס. מ'דארף זיין א אומר, א חושב איז גארנישט שלעכט. א מענטש טראכט וואס ער פארשטייט איז אמת .

[תוהו ובוהו]

אבער אז איינער האלט פאר זיך אז דאס איז די אמת איז נישט שייך צו זאגן אויף אז ער איז נישט בארעכטיגט צו זיין מיינונג. און פאר דעים זאגט די הלכה: ואלו שאין להם חלק לעולם הבא האומר אין תחיית המתים מן התורה ואין תורה מן השמים ואפיקורס. מ'דארף זיין א אומר, א חושב איז גארנישט שלעכט. א מענטש טראכט וואס ער פארשטייט איז אמת .

און וואס איז שלעכט מיטן פארשפרייטן וואס איך האלט איז ריכטיג?
נאר וואס'זשע דען? ס'איז טאקע נישט שלעכט און מ'איז פארט אן אפיקורס "נעבעך אפיקורס איז אויך אן אפיקורס".

(כמובן, אז מ'רעדט דא כלפי א.ג. "אמונות אמיתיות", ביי "אמונות הכרחיות" איז אוודאי די גאנצע עוולה די פירסום דערפון.)

[מי אני]

סתם אזוי כדאי צו באמערקן אז פאר טראכטען אז תורה לא מן שמים איז מען נישט קיין אפיקורס. נאר אז איינער פארפלייצט די ענין פאר די עולם. אבער אז איינער האלט פאר זיך אז דאס איז די אמת איז נישט שייך צו זאגן אויף אז ער איז נישט בארעכטיגט צו זיין מיינונג. און פאר דעים זאגט די הלכה: ואלו שאין להם חלק לעולם הבא האומר אין תחיית המתים מן התורה ואין תורה מן השמים ואפיקורס. מ'דארף זיין א אומר, א חושב איז גארנישט שלעכט. א מענטש טראכט וואס ער פארשטייט איז אמת .

אטע דאס זאגט בעצם דער ר״ן ממרסיי (במעשה נסים פי"א).

[[NAMELESS]]

אייגענטליך רעדט דער ר"ן פון איינער וואס טראכט בעסער ווי ער זאגט, נישט פארקערט.

[מי אני]

לכאורה. דאס איז דאך לכאורה וואס ער מיינט מיט'ן זאגן "ועל זה הצד" וכו' - אויפ'ן צווייטן סארט מיט וואס ער הייבט אָן: ער איז בעצם יא/אויך "[מ]אמין כמונו" אין דעם אז ס'איז "רבה התועלת". אויב איז ער אבער פון די ערשטע סארט מיט וואס ער הייבט אָן, וואס האלט/גלייבט אז "שאין בה תועלת", איז אויף וואס ארויף טוהט ער די מצות און האלט זיי איין בכלל? (ער איז אן אנוס ו"המאור שבה יחזירו"?) ער איז דאך טאקע נישט מאמין דערין אין די תורה מכל וכל. דאס אז ס'איז "רבה התועלת" (עכ"פ צו "עפעס"), אפגעזעהן פון ווי אזוי דאס איז צושטאנד געקומען, איז דאך לכאורה ע"כ אַן אמונה אמיתית לפי יהדות לכו"ע. (אחוץ טאמער גייט מען זאגן אז "יהדות" איז שייך אָן קיינע מעשים וציוויים. ובאנו למש"כ הרס"ג הידוע.)

מ׳זעהט דאך טאקע אז די גאנצע פראבלעם דערפון פון ״האומר״ איז טאקע וממש אטע דאס: מכח דעם אז עס וועט אונטערמינעווען די המון׳ס אָנהאלטן אט די מצות וכו׳ - אט די ״רבה התועלת״ (און וואס ברענגט זיי צו צום ״רבה התועלת״).

דאס איז ווי אזוי דר. חיים קרייסל איז מסביר דעם ר״ן:

[left]Nissim believes that the heretic is not the individual who believes that these principles are not literally true, for one cannot be a heretic for not believing in what is not true; rather, the heretic is one who states publicly that these beliefs are not literally true. Such a public statement is heretical not because it is false, but because it would undermine the masses’ commitment to the Torah and have a detrimental effect on Jewish society

Nissim appreciates the necessity in preserving the masses’ naïve beliefs, for in this way Judaism is preserved. Yet ultimately the purpose of Judaism is to guide those who are capable of “handling the truth” to believe what is true. For Nissim it is certainly true that the Torah is unique ideal legislation, the product of the illumination of Moses’ intellect, and hence deserving of the epithet “divine” and of the obedience of the intellectual elite as well as the masses. It is not true, however, that God is its author[/left]

[תוהו ובוהו]

ווי איך פארשטיי די ר"ן זאגט ער אז די 'רבת התועלת' איז א אמונה אמיתית און די 'בוכשטעבליכע תורה מן השמים' איז אן אמונה הכרחית.

על אף ס'איז זייער מעגליך אינעם ר"ן דאס וואס @לעיקוואד האט שוין ערגעץ וואו געשריבן אז 'אמונה הכרחית' איז לאו דוקא א שקר וואס מ'פארשפרייט לשלוט בההמון נאר צומאל אן אמת וואס די סיבה וואס מאכט עס פאר א קריטישען אמת (מער ווי א פשוט'ן טועה) איז לשלוט בההמון.

לענינינו, דער ר"ן האלט מעגליך אז תורה מן השמים איז באמת בוכשטעבליך (ודלא כדר. קרייסל) אבער דאס איז נישט ממש נוגע ווייל די רגע וואס דו גלייבסט אז די תורה איז 'רבת התועלת' וועסטו דאך אנקומען צום ציל (סה"כ ביסטו א טועה), נאר די קריטישקייט דערפון און פ"וו מ'רופט אים אן א כופר, איז צוליב דעם "מביא לבני אדם להוסיף או לגרוע וכו' וכו'".

[ודברת בם]

ס'איז דא זאכען וואס אפילו מען טרעפט גדולי עולם האבען אזוי געהאלטן אמאל, איז אבער היינט אז איינער גלייבט אין דע זעלבע מיינונג, גרעניצט עס מיט מינות כגון אינו מאמין בביאת המשיח אף דמצינו מ''ד בגמ' דס''ל כן אבל בימינו אלה שנתקבל דעת החולקים ובפרט דהנשר הגדול הרמב''ם פסק דאם אינו מאמין בביאת המשיח הרי זה מין לא שייך עוד לדון על זה!
וכ''כ דהאר'י הק' דדבריו הם קרובים בנאמונתם לכל הפוסקים הבאים אחריו כדברי נבואה ולדעתו הזוהר הקדוש הוא מרשב''י אין שייך עוד לדון בזה
וכמו שכתבת להו''א זהו הוא הוא האמת. דהיינו שכל מי שחושב ודורש שהזוהר אינו מיד קדשו של רשב"י הוא אפיקורס גמור.

עס איז אינטרעסאנט אז דו פארגלייכסט עס צו העיקר באמונה בביאת המשיח וואס אונז טרעפן אז דער עיקרים איז חולק אויפ׳ן רמב״ם און האט דאס נישט געהאלטן פאר אַן עיקר אמונה. (ועיין שם לעיל.) און, ווי אראפגעברענגט פונעם רמב״ם ור׳ שמואל הנגיד, איז סתם אזוי שווער צו פסק׳ענען א זאך וואס איז נאר תלוי בדעות.

הרב דר. מלך שפירא האט געשריבן א מאמר אין דעם, צוגעברענגט דא אין שטיבל, צי ס׳איז א חיוב צו גלייבן אז דער זוהר איז נתחבר ע״י רשב״י, און ווי אסאך גדולי ישראל האבן ל״ד געהאלטן אזוי. (ועיין ג״כ במה שהביא תלמיד החת״ס מרבו בזה.) ועיין באשכול זו.

‏דא הא׳מיר אראפגעברענגט די מאמר פון הרב דר. נתן סליפקין איבער׳ן געדאנק צי נאך א הכרעה בעניני אמונות איז שייך א פסק דערין וכו׳, וואו ער דערמאנט די געדאנק פון ר׳ הילל בביאת המשיח (וואו ער ברענגט טאקע צו דער שו״ת חת״ס בסוף חלק ב יו״ד סימן שנו ״כיון שרבו עליו חכמי ישראל דלא כוותיה״ וכו׳. און אז מ׳דערמאנט שוין דעם שו״ת חת״ס איז דאך אין ח״ו סימן נט איז ער מרמז צו וואס דער יעב״ץ האט געזאגט בנוגע הזוהר ע״ש).

שכויעך פאר דיין תגובה.

הזוהר התקבל אף על ידי גדולי הדורות (המייצגים את כל הקשת ומשקפים את התפשטות המסורה), דוגמת האר"י, ה"בית יוסף", המהר"ל, הגר"א, הבעש"ט, החיד"א, הרמח"ל, בעל "אור החיים" הקדוש, ועוד. כל אלו ראוהו כמבטא את אמיתות התורה שבעל פה בנסתר, שמקורה בסיני, וממילא אין כמעט רלוונטיות לטענות ההיסטוריות כל עוד אין בהן משום הזמה גמורה של הנחת קדמות הזהר.

הרעיון האמור עובר כחוט השני בספר "מגן וצינה" של ר' יצחק א' חבר, תלמיד הרמ"מ משקלוב מבית מדרשו של הגר"א. טענתו העיקרית: המזלזל באריז"ל ובגר"א יזלזל גם במשה רבנו.

ולענין וואס מ'איז מחויב צו גלייבען אלץ איד, הנה אמונה בגדולי ישראל הן מיסודי הדת דבלי זה יכול כל אדם לסתור מה שלבו חפץ, והשמירה היחידה הוא גדולי ישראל אמיתיים ואמנותנו בהם ואם גדול בישראל כארי הקדוש אנו נאמר עליו שטעה ח''ו נפל כל אמונתינו בבירא, ולכן רק ידען כמלך שפירא שאין לו יראת שמים ומוכן לנגוע בעיקרי אמונה כהי''ג עיקרים ובדומה לו הן המה היה בעוכרינו ומהם המקור בזמנינו לעורר עוד הפעם ספיקות במאמנות הזוהר,