פרייע צייטונגען געבן מער כבוד אחרון פאר הגר"ח ווי "דער איד"

[berlbalaguleh]

קריינא דאיגרתא: וואס ווילסטו? ער איז דאך נישט פון ..."אונזערע"...קרייזן. אויך.... ער האט גערעדט און ..."געלערנט"..."תורה"...אויף די שפה הטמאה, רחמנא ליצלן מהאי דעתא...! מסתמא איז ער אויך געגאנגען צום ..."כותל"...(דער בלאט און דער איד לייגן עס אייביג אין קוואוטעישן מארקס.). אין זיינע יונגערע יארן. ווער ווייסט. אפשר האט ער אויכעט געלערנט דעם..."דף היומי/היונה"...!

[קאצקע ציקער]

אינטערסאנט ווייל למעשה זייער פאפעט איז געגאנגען צו עים

[ליפא]

ס'איז די הויפט נייעס פון אידישע נייעס

[סמבטיון]

סאטמער אין אירע שענסטע פארבן

[א חסיד פון ווילנא]

עס וואלט געווען אינטערסאנט צו אויפזוכן די אגודסטישע צייטונגען ווען סאטמאר רב ז"ל (בעל ויואל משה) איז נפטר געווארן וויאזוי זיי האבן עס באשריבן,

איך ווייס אז ר"ח האט געקענט מער לערנען פון סאטמטרער רב, אבער נישט דאס איז די תירוץ

[א חסיד פון ווילנא]

אינטערסאנט ווייל למעשה זייער פאפעט איז געגאנגען צו עים

די צווייטע מאל וואס ער איז געווען אין אר"י איז ער שוין נישט געגאנגען צוליב געוויסע סיבות

[yn.NY]

ס'איז די הויפט נייעס פון אידישע נייעס

IMG-20220320-WA0087.jpg

ס'איז נישט קיין חידוש, אוודאי איז עס די הויפט נייעס! די שאלה איז פארוואס ס'איז נישט הויפט נייעס אין דער איד.
און די תירוץ איז איין ווארט 'סאקמארבתפארתו' (פירוש עברי טייטש: ווער ס'האלט אנדערש ווי מיר איז א וכו')

[ליפא]

ס'איז די הויפט נייעס פון אידישע נייעס

IMG-20220320-WA0087.jpg

דאס איז נישט סתם א "אידישע נייעסל" און די ווייסט עס אליין. דאס איז אינטערנאציאנעלע נייעס וואס די נ"י טיימס רעדט אויך דערפון. פרייע צייטונגען וואס זענען ווייטער פון ר' חיים ווי סאטמער איז פארשטייען דאס. אבער סאטמער קען עס נישט פארשטיין ?

דו קריכסט אויף גראדע ווענט. מאכסט עס כאילו דער איד האט עס נישט געלייגט אויף זייערע פראנט קאווער פון זייער ''צייטונג''. דער אידס טעגליגע אימעיל איז נישט מעלה מוריד וואס איז ערשט אדער צווייט און ס'פארטרעט נישט קיינעם. גיי ארויף אויף ידיעות אחרונות וועבסייט נישטא א ווארט וועגן די לויה. Besides וואס די לויה איז סתם אזוי א שטארקע לאקאל נייעס ווען האלב לאנד איז אפגעשטעלט און סקולס פארמאכט איז עס מער א ישראלישע נייעס וואס האט נישט מיט פריי צו פרום.

[מיליאנער]

איך בין הינדערט פראצענט זיכער אז יעדער איינער דא האט געוואוסט מער ווייניגער אז דאס וועט זיין די רעאקציע פון דער איד, אזש איך וואלט נישט געווארן סורפרייזט אויב איך וואלט געוואור געווארן אז דער פותח האשכול האט שוין געשריבן די אטאקע נאך פאר ער האט אפילו געזען דער איד.....

די אלע צייטונגען וואס מען האט דא נאכגעברענגט ווי זיי פארשטייען אזוי גוט אז מען דארף אפגעבן כבוד פאר א גדול בישראל, די זעלבע צייטונגען האבן געגאסן פעך און שוועבל אויפן סאטמאר רבי ז''ל ווייל ער האט נישט געשטימט מיט זייער שיטה, און אזוי אויך די אלע וואס פארפירן דא אויף קאווע שטיבל איבער די שרעקליכע זלזול ת''ח האבן נישט קיין שום פראבלעם ווען מען מאכט ליצנות און מ'איז מזלזל אין סאטמאר רבי ז''ל.

אראפרייסן סאטמאר פארן נישט מעלדן אלס די הויפט נייעס אז א גדול וואס איז נישט געווען אנגענומען אין די סאטמארע קרייזן איז אוועק איז א טפשות און א קטנות! אודאי די מעשה נבלה וואס די זאלישע עקסטרעמיסטן האבן געטון מיטן געבן לחיים ביי הרב שטיינמאן'ס פטירה דארף פארדאמט ווערן אויפן שארפסטן פארנעם, אבער פארלאנגען אז דאס מוז זיין די הויפט נייעס און אויב נישט איז עס ממש א ביזיון תלמוד חכם איז גיוו מי עי ברעיק... סאטמאר טריעט אסאך שענער די אלוועלטליכע גדולים ווי די וועלט טריט די סאטמארע גדולים, און קום מיר נישט זאגן אז ר' חיים איז א גרעסערע תלמיד חכם ווי זיי ווייל די הלכה פון כבוד תלמיד חכם האט נישט קיין שיעור ווי עס הייבט זיך אן, אויב דו קענסט נישט נוהג כבוד זיין אין די סאטמארע רביים, אין די סאטמארע גדולים אזויווי עס פאסט פאר א תלמיד חכם, אויב האסטו נישט קיין פראבלעם אראפצורייסן אזא קדוש וטהור ווי סאטמארע רבי ז''ל קום מיר נישט וויינען אז סאטמאר מעלדט די פטירה פונעם שר התורה זצ''ל די פיפטע נייעס.

אגב, זיי האבן עס נישט געמאלדן די פיפטע נייעס, זיי האבן עס געמאלדן נאך די וועלטליכע נייעס אלס די ערשטע 'אידישע' נייעס מיט א הערליכע תורה תורה חגרו שק... זיי האבן עס סך הכל נישט געמאלדן אלס די הויפט נייעס.

איך וועל ענדיגן מיט א שאלה: אויב וואלט ר' חיים געווען א רב אין די עדה החרדית וואלטן די פרייע צייטונגען אויך אזוי פארשטאנען צו כבוד התורה????

[כרם זית]

תשובה באותה מקום

[סמבטיון]

סאטמאר טריעט אסאך שענער די אלוועלטליכע גדולים ווי די וועלט טריט די סאטמארע גדולים? ווי למשל וועם? הרב אלישב? הרב שטיינמאן? הרב עבדיה? און בכלל פון וועלכע סאטמערע גדולים רעדסטו? ר' שמעיה גרינבוים? ר' זלמן לייב פיליפ? אדער ועלכע סאכדעס רעבעלע? מיי גאדנעסס! וועם שטעלסטו צו צי וועם?

[שפילער]

איך בין הינדערט פראצענט זיכער אז יעדער איינער דא האט געוואוסט מער ווייניגער אז דאס וועט זיין די רעאקציע פון דער איד, אזש איך וואלט נישט געווארן סורפרייזט אויב איך וואלט געוואור געווארן אז דער פותח האשכול האט שוין געשריבן די אטאקע נאך פאר ער האט אפילו געזען דער איד.....

די אלע צייטונגען וואס מען האט דא נאכגעברענגט ווי זיי פארשטייען אזוי גוט אז מען דארף אפגעבן כבוד פאר א גדול בישראל, די זעלבע צייטונגען האבן געגאסן פעך און שוועבל אויפן סאטמאר רבי ז''ל ווייל ער האט נישט געשטימט מיט זייער שיטה, און אזוי אויך די אלע וואס פארפירן דא אויף קאווע שטיבל איבער די שרעקליכע זלזול ת''ח האבן נישט קיין שום פראבלעם ווען מען מאכט ליצנות און מ'איז מזלזל אין סאטמאר רבי ז''ל.

אראפרייסן סאטמאר פארן נישט מעלדן אלס די הויפט נייעס אז א גדול וואס איז נישט געווען אנגענומען אין די סאטמארע קרייזן איז אוועק איז א טפשות און א קטנות! אודאי די מעשה נבלה וואס די זאלישע עקסטרעמיסטן האבן געטון מיטן געבן לחיים ביי הרב שטיינמאן'ס פטירה דארף פארדאמט ווערן אויפן שארפסטן פארנעם, אבער פארלאנגען אז דאס מוז זיין די הויפט נייעס און אויב נישט איז עס ממש א ביזיון תלמוד חכם איז גיוו מי עי ברעיק... סאטמאר טריעט אסאך שענער די אלוועלטליכע גדולים ווי די וועלט טריט די סאטמארע גדולים, און קום מיר נישט זאגן אז ר' חיים איז א גרעסערע תלמיד חכם ווי זיי ווייל די הלכה פון כבוד תלמיד חכם האט נישט קיין שיעור ווי עס הייבט זיך אן, אויב דו קענסט נישט נוהג כבוד זיין אין די סאטמארע רביים, אין די סאטמארע גדולים אזויווי עס פאסט פאר א תלמיד חכם, אויב האסטו נישט קיין פראבלעם אראפצורייסן אזא קדוש וטהור ווי סאטמארע רבי ז''ל קום מיר נישט וויינען אז סאטמאר מעלדט די פטירה פונעם שר התורה זצ''ל די פיפטע נייעס.

אגב, זיי האבן עס נישט געמאלדן די פיפטע נייעס, זיי האבן עס געמאלדן נאך די וועלטליכע נייעס אלס די ערשטע 'אידישע' נייעס מיט א הערליכע תורה תורה חגרו שק... זיי האבן עס סך הכל נישט געמאלדן אלס די הויפט נייעס.

איך וועל ענדיגן מיט א שאלה: אויב וואלט ר' חיים געווען א רב אין די עדה החרדית וואלטן די פרייע צייטונגען אויך אזוי פארשטאנען צו כבוד התורה????

ניין איך בין געווען שאקט

[berlbalaguleh]

סאטמאר טריעט אסאך שענער די אלוועלטליכע גדולים ווי די וועלט טריט די סאטמארע גדולים? ווי למשל וועם? הרב אלישב? הרב שטיינמאן? הרב עבדיה? און בכלל פון וועלכע סאטמערע גדולים רעדסטו? ר' שמעיה גרינבוים? ר' זלמן לייב פיליפ? אדער ועלכע סאכדעס רעבעלע? מיי גאדנעסס! וועם שטעלסטו צו צי וועם?

סמבטיון: אזויפיהל ווייס איך אז דער (הייליגער) איד ווען זיי האבן געשריבן איבער הרב עובדיה יוסף זצ"ל האבן זיי אייביג געשריבן ..."הרב"...עובדיה יוסף אין קוואוטעישן מארקס...! נאך גאנץ שיין פון זיי. ווייל אויף הרב שלמה גורן ז"ל האבן זיי אייביג געשריבן א סאך ערגער. ווי למשל..."דער לץ. און מגלה פנים בתורה שלא כהלכה שלמה גורן... קיינמאל נישט מיט דעם פארדינטן טיטל הרב...! כאטש זיין רביצין איז געגאנגען א שייטל. און ער האט נאר געגעסן טשיקן פון די בד"צ העדה החרדית...!

[קא משמע לן]

קריינא דאיגרתא: וואס ווילסטו? ער איז דאך נישט פון ..."אונזערע"...קרייזן. אויך.... ער האט גערעדט און ..."געלערנט"..."תורה"...אויף די שפה הטמאה, רחמנא ליצלן מהאי דעתא...! מסתמא איז ער אויך געגאנגען צום ..."כותל"...(דער בלאט און דער איד לייגן עס אייביג אין קוואוטעישן מארקס.). אין זיינע יונגערע יארן. ווער ווייסט. אפשר האט ער אויכעט געלערנט דעם..."דף היומי/היונה"...!

אמת טאקע, פוטין און רוסלאנד זענען די איד'ס קרייזן...

[מיליאנער]

סאטמאר טריעט אסאך שענער די אלוועלטליכע גדולים ווי די וועלט טריט די סאטמארע גדולים? ווי למשל וועם? הרב אלישב? הרב שטיינמאן? הרב עבדיה? און בכלל פון וועלכע סאטמערע גדולים רעדסטו? ר' שמעיה גרינבוים? ר' זלמן לייב פיליפ? אדער ועלכע סאכדעס רעבעלע? מיי גאדנעסס! וועם שטעלסטו צו צי וועם?

איין רגע איין רגע! איך קום דיר זאגן אז דו ביסט מזלזל אין סאטמארע גאונים און גדולים ענטפערסטו מיר אז וואס? פע.... ווער זענען זיי? סאו איך דארף נאך ציען ווייטער די שמועס?

דו ווייסט אז ר' שמעי גרינבוים זיצט און לערנט כמעט די גאנצע מעת לעת אן קיין שום פאסטן? דו ווייסט אז ר' ברוך מיללער איז געזיצן און געלערנט צוואנציג שעה א טאג? דו ווייסט אז ר' געציל בערקאוויטש שפאצירט אין ש'ס ופוסקים כבן עזאי בשוקי טבריה? דו ווייסט אז סאטמאר רבי ז''ל איז געווען א גאון הגאונים וואס כל רז לא אניס לי'?

וויאזוי סאטמאר טריט די פרעמדע גדולים קענסטו זען דא אויף קאווע שטיבל, און וויאזוי די וועלט טריט סאטמאר רבי קענסטו אויך זען דא אויף קאווע שטיבל.

כדי צו קענען וויינען כבוד התורה דארפסטו פאר כאטש איין וואך אויפהערן אראפרייסן סאטמאר.....

[א חסיד פון ווילנא]

איך הער (נישט קאנפירמט) אז ביים שושן פורים טיש פון רז"ל האט מען חוזק געמאכט פון ר"ח ז"ל ווען עס איז געווען מתו מוטל לפניו

איך האף אז עס איז נישט אמת, קען איינער קאנפירמען?

[berlbalaguleh]

סאטמאר טריעט אסאך שענער די אלוועלטליכע גדולים ווי די וועלט טריט די סאטמארע גדולים? ווי למשל וועם? הרב אלישב? הרב שטיינמאן? הרב עבדיה? און בכלל פון וועלכע סאטמערע גדולים רעדסטו? ר' שמעיה גרינבוים? ר' זלמן לייב פיליפ? אדער ועלכע סאכדעס רעבעלע? מיי גאדנעסס! וועם שטעלסטו צו צי וועם?

סמבטיון: איך בין נישט אינגאנצן מסכים מיט דיר. ווייל ר' שמעיה גרינבוים און ר' זלמן לייב פיליפ און ר' ישראל דוד הארפענעס זענען אמת'ע גדולי תורה.לגבי הרב יוסף שלום אלישיב האט סאטמער געהאט א טענה צו איהם (ער איז נאכנישט געווען אינגאנצן פסול) היתכן ער איז (אלס יונגערמאן) געגאנגען לערנען אין היכל שלמה. די מזרחי'סטישע כולל. כלשונם..."מ'האט זיך געבעטן ביי איהם אז ער זאלל נישט גיין"...! זייט ווען קענען זיי איינטיילן ווער , וואו ס'זאלל גיין לערנען. און הרב אהרון לייב שטיינמאן זצ"ל איז דאך סתם אזוי געווען פסול אין סאטמאר. די זילזולים האמיר געהערט הויעך און קלאר. קיין איין פראקציע אין סאטמאר, סיי די ארונים סיי די זאלונים האבן זיך נישט צוריקגעהאלטן פון אויסרעדן כל דבר אסור אויף איהם. זיי האבן איהם געפסל'ט בק"ן טעמים. די אזוי-גערופענע פארדאמונג אויפ'ן ..."לחיים"... ביי זיין פטירה האט מען אין ערגעץ נישט געהערט...וכדי בזיון וקצף...!

[א חסיד פון ווילנא]

סאטמאר טריעט אסאך שענער די אלוועלטליכע גדולים ווי די וועלט טריט די סאטמארע גדולים? ווי למשל וועם? הרב אלישב? הרב שטיינמאן? הרב עבדיה? און בכלל פון וועלכע סאטמערע גדולים רעדסטו? ר' שמעיה גרינבוים? ר' זלמן לייב פיליפ? אדער ועלכע סאכדעס רעבעלע? מיי גאדנעסס! וועם שטעלסטו צו צי וועם?

סמבטיון: איך בין נישט אינגאנצן מסכים מיט דיר. ווייל ר' שמעיה גרינבוים און ר' זלמן לייב פיליפ און ר' ישראל דוד הארפענעס זענען אמת'ע גדולי תורה.לגבי הרב יוסף שלום אלישיב האט סאטמער געהאט א טענה צו איהם (ער איז נאכנישט געווען אינגאנצן פסול) היתכן ער איז (אלס יונגערמאן) געגאנגען לערנען אין היכל שלמה. די מזרחי'סטישע כולל. כלשונם..."מ'האט זיך געבעטן ביי איהם אז ער זאלל נישט גיין"...! זייט ווען קענען זיי איינטיילן ווער , וואו ס'זאלל גיין לערנען. און הרב אהרון לייב שטיינמאן זצ"ל איז דאך סתם אזוי געווען פסול אין סאטמאר. די זילזולים האמיר געהערט הויעך און קלאר. קיין איין פראקציע אין סאטמאר, סיי די ארונים סיי די זאלונים האבן זיך נישט צוריקגעהאלטן פון אויסרעדן כל דבר אסור אויף איהם. זיי האבן איהם געפסל'ט בק"ן טעמים. די אזוי-גערופענע פארדאמונג אויפ'ן ..."לחיים"... ביי זיין פטירה האט מען אין ערגעץ נישט געהערט...וכדי בזיון וקצף...!

אפשר קענסטו מיר ווייזן איין עמטליך פלאץ אין גאנץ סאטמאר ביז די טיילונג און נאך די טיילונג ביי מהר"א ווי מען האט גערעדט פערזענליך קעגין די צוויי הרב אלישיב און הרב שטיינמאן?

הרב שטיינמאן איז געווען אין אמעריקע איז דער ב"מ זצ"ל אים געגאנגען באזוכן (עס איז דא א פיקטשער) און ער איז צוריקגעקומען

קעגין זיין שיטה האט מען געמעגט רעדן, אזוי ווי עס איז אלעמאל געעווען, אבער פערזענליך וועט איר נישט טרעפן

[[NAMELESS]]

זעה איך יעצט אז דער מאמענט גרייט זיך אויף א העפטיגער ארטיקל איבער ר׳ חיים קנייבסקי זצ״ל דורך הרב יואל אשר לאבין.

[berlbalaguleh]

איך הער (נישט קאנפירמט) אז ביים שושן פורים טיש פון רז"ל האט מען חוזק געמאכט פון ר"ח ז"ל ווען עס איז געווען מתו מוטל לפניו

איך האף אז עס איז נישט אמת, קען איינער קאנפירמען?

ס'איז גארנישט: ווייל הרב הצדיק ר' ליאור שליין שליט"א (ער איז באמת א צדיק. עיין בגמ' סנהדרין ל"ז ע"א. ווייל ער האט געמאכט א ברית מילה פאר זיין ניי-געבוירענעם זון. טראץ די חיצים ובליסטראות פון זיינע גוטע פריינט.) האט אויך חוזק געמאכט (אדער סתם א ביסל פרייליך געמאכט פון דעם מצב.) פון הגר"ח קאניעווסקי זצ"ל. נאר ער טוט עס לצורך פרנסה. ער מוז דאך עפעס אויפשפילן אויף זיין (פאפולערן) טי. וי. שאו...!

[berlbalaguleh]

א חסיד פון ווילנא: אפשר נישט מהר"א אליינס. אבער די רוב מנין ורוב בנין פון זיינע חסידים האבן ביי א יעדע געלעגנהייט אראפגעריסן הרב שטיינמאן זצ"ל. אלס שייגעץ און אפיקורס. און כש"כ די מהרז"ל פראקציע. הויפטזעכליך ווייל ער האט גע'עצה'ט פאר בחורים וועלכע האלטן נישט צו שטארק ביים לערנען אז זיי זאללן אריינגיין אין מיליטער. אין נצח יהודה. אדער ווי מ'רופט עס נח"ל חרדי...!

[ייעעקקבב]

א חסיד פון ווילנא: אפשר נישט מהר"א אליינס. אבער די רוב מנין ורוב בנין פון זיינע חסידים האבן ביי א יעדע געלעגנהייט אראפגעריסן הרב שטיינמאן זצ"ל. אלס שייגעץ און אפיקורס. און כש"כ די מהרז"ל פראקציע. הויפטזעכליך ווייל ער האט גע'עצה'ט פאר בחורים וועלכע האלטן נישט צו שטארק ביים לערנען אז זיי זאללן אריינגיין אין מיליטער. אין נצח יהודה. אדער ווי מ'רופט עס נח"ל חרדי...!

פארוואס מעג א סאטמארער נישט האלטן אז איינער וואס שיקט בחורים צו שמד איז א מסית ומדיח און א שגץ און אפיקורס?

[א חסיד פון ווילנא]

א חסיד פון ווילנא: אפשר נישט מהר"א אליינס. אבער די רוב מנין ורוב בנין פון זיינע חסידים האבן ביי א יעדע געלעגנהייט אראפגעריסן הרב שטיינמאן זצ"ל. אלס שייגעץ און אפיקורס. און כש"כ די מהרז"ל פראקציע. הויפטזעכליך ווייל ער האט גע'עצה'ט פאר בחורים וועלכע האלטן נישט צו שטארק ביים לערנען אז זיי זאללן אריינגיין אין מיליטער. אין נצח יהודה. אדער ווי מ'רופט עס נח"ל חרדי...!

אפשר ווייזטו איין מקור דערויף