ביקורת המקרא - 101

[יתרו]

פארוואס איז https://www.kaveshtiebel.com/viewtopic.php?f=48&t=14867&start=25#wrap אשכול פארשפארט און דאס איז אפען? כ'פרעג סתם פאר נייגער.

לייבי וואס האסטו אויסגעזאגט?? יעצט גייט דע רעבע פארשפארן דע אשכול אויך.

[שפילער]

פארוואס איז https://www.kaveshtiebel.com/viewtopic.php?f=48&t=14867&start=25#wrap אשכול פארשפארט און דאס איז אפען? כ'פרעג סתם פאר נייגער.

לייבי וואס האסטו אויסגעזאגט?? יעצט גייט דע רעבע פארשפארן דע אשכול אויך.

מסתם איז דעס זיין ציל

[רביה''ק זי''ע]

פארוואס איז https://www.kaveshtiebel.com/viewtopic.php?f=48&t=14867&start=25#wrap אשכול פארשפארט און דאס איז אפען? כ'פרעג סתם פאר נייגער.

לכאורה ווייל דיעס אשכול איז נאר דן ״איבער״ ביקורת המקרא ווי איינער וואס קוקט צו פון די זייט און איז שוקל צדדים לכאן ולכאן, יענע אשכול ווידער קומט מיט א וועלטסאויסקוק כאילו ס׳נישט דא במציאות עפעס אנדערש אויסער ביקורת המקרא, ביקורת המקרא איז here to stay by hook or by crook, ס׳קען פשוט נישט זיין כפירה ווייל ס׳דאך אזוי אמת, אפילו די קעפל ״אן אפשאצונג איבער די תורה שריפטן״ מאכט א רושם כאילו מ׳קומט דא אנאליזירן עפעס אור-אלטע כינעזע שריפטן.

[מי אני]

הרב דר. נתן אופיר בשם דר. רפאל יהודה צבי ורבלובסקי. (אופיר אליינס האט דאס אביסל אויסגעברייטערט.)

[מי אני]

‏הרב דר. דוד ווייס-הליבני.

[מי אני]

דאס איז וואס דר. מאַרק צבי בּרעטלער ענטפערט אויף דר. יהושע בּערמאן:

[left]Berman is correct that mainstream biblical scholars continue to debate exactly how the Torah came into being. So what? All academics, “even” scientists, debate and refine, or even change, their positions over time. Indeed, claiming that all parts of the Torah are equally ancient and accurate because scholars cannot agree on its precise compositional development is like saying that there is no evolution because scholars debate details of that process

. . .

Biblical scholarship is a discipline of the Humanities, where we must (proudly) acknowledge that we deal with likelihoods rather than scientific proofs. Like many academic fields, we collect evidence, debate what is evidence, debate how evidence should be interpreted, and consider how different pieces of evidence should be weighed — all the time trying to factor in our own biases, our own humanity

We must each be honest about our presuppositions, and less certain that we have discovered the correct answer, though we must present the most likely solution. We must be civil. And most importantly, for those of us who care about the Bible, its original meaning, and its composition, we must acknowledge that, as we try our best to find the most plausible answer, we will never answer such questions with certainty[/left]

[מי אני]

לגבי הספר תורה שמצא חלקיהו הכהן שרייבט דער עיקרים (מאמר ג פכ״ב):

התורה שהיא בידינו היום לפי משך הקבלה מאבות לבנים היא שנתנה למשה בסיני בלי שנוי כלל, וזה כי בזמן בית ראשון שהיו הכהנים ומורי התורה בבית המקדש והתורה מפורסמת בפי הכל אי אפשר לה שתקבל שנוי, ואף על פי שהיו בהם מלכים עובדים עבודה זרה, כן גם כן היו נמצאים עמהם נביאים כל אותן הימים עד החרבן ומזהירין את ישראל על שמירת התורה. ומה שמצינו ביאשיהו שחרד חרדה גדולה על ספר התורה שמצא חלקיהו הכהן בית ה', לא שלא היה נמצא בידם ספר תורה או פתשגן כתב הדת, שהרי ירמיה הנביא היה קיים, אלא לפי שאמון ומנשה היו עובדי עבודה זרה ומכעיסין את השם, עד שאמרו רבותינו ז"ל כי מנשה היה קודר את האזכרות וכותב שם עבודה זרה תחתיהם, לפיכך חשש אחד מן הכהנים שאם יבא ליד המלך ספר התורה שכתב משה שיקדור את האזכרות שבו, ובעבור זה גנזו בין שורות הבנין, ואחר כך בימי יאשיהו אשר שב אל השם בכל לבבו ובכל נפשו ובכל מאדו ככל תורת משה, חפשו אחר הספר הזה ולא מצאוהו, וכשחזקו את בדק הבית מצאו חלקיה בין שורות הבנין והיה בעיניו כמוצא שלל רב, שלח אל המלך לאמר ספר התורה מצאתי, כלומר ספר התורה הידוע שעשה משה, ולא אמר ספר תורה מצאתי. ומה שחרד המלך יאשיהו על כך וקרע את בגדיו כששמע את דברי הספר, כבר פירשו רבותינו ז"ל בירושלמי טעם הדבר הזה, לפי שספר תורה שעשה משה לתחלתו הוא נגלל, ואותה שעה מצאוהו נגלל בפסוק יולך ה' אותך ואת מלכך אשר תקים עליך וגו', ולפיכך חרד המלך אותה חרדה שחרד, לא בעבור שהיתה התורה נשכחת מהם חלילה.

[זוכער]

לויט די דעבאנקד טעאריע אז דברים איז א שפעטערע געבעקס פון יאשיהו / עזרא אדער גאר גרוינעם,

וואס האבן זיי געוואלט איינרעדן דעם עולים-גוילם מיט דעם חומש דברים געבעקס:

1) אז זיי האבן געטראפן אור-אלטע שריפטן (דברים) וואס קומט נאך פון בארג סיני ס׳איז געווען באהאלטן און מ׳האט עס מכלומרשט יעצט געטראפן?
2) אז זיי האבן געזאגט אז גאט האט זיך מגלה געווען צו זיי יעצט (600 יאר נאך מעמד הר סיני) און גאט האט געהייסן צולייגן די נייע מצוות און פרשיות צום ארגינעלען בייבל?

[מי אני]

דאס איז ווייטער געקוקט דערויף פון א מער פּרעזענטיסט לענס. עפ״י די מאדעל האבן זיך טאקע געדרייט די פריערדיגע דאקומענטן [JE און אפשר P] אבער ביים המון איז דאס געווען מער בע״פ וממילא מיט׳ן צאמשטעלן ספר דברים, וואס איז למעשה ענליך (צי גאר ענליך; מ׳זעהט דאך אז דו למשל האלטסט אז דאס שטימט מיט די איבעריגע חלקי התורה לגמרי). איז צו ענטפערן די שאלות:

1). בּעיסיקעלי יא. און מ׳דארף געדענקען אז אפילו לפי פשט בסתם דארף מען עפעס אזוי זאגן: ס׳איז משמע אז מ׳האט געטראפן יעצט (במלכים ב פכ״ב) א פארגעסענעם ספר - לויט די טראדיציאנאלע מפרשים איז דאס געווען די גאנצע תורה (אבל עיין לעיל בהעיקרים שהבאתי).

2). אז ס׳איז שוין געווען א פריערדיגע ספר וואס משרע״ה אליין האט געזאגט.

[זוכער]

דאס איז ווייטער געקוקט דערויף פון א מער פּרעזענטיסט לענס. עפ״י די מאדעל האבן זיך טאקע געדרייט די פריערדיגע דאקומענטן [JE און אפשר P] אבער ביים המון איז דאס געווען מער בע״פ וממילא מיט׳ן צאמשטעלן ספר דברים, וואס איז למעשה ענליך (צי גאר ענליך; מ׳זעהט דאך אז דו למשל האלטסט אז דאס שטימט מיט די איבעריגע חלקי התורה לגמרי). איז צו ענטפערן די שאלות:

1). בּעיסיקעלי יא. און מ׳דארף געדענקען אז אפילו לפי פשט בסתם דארף מען עפעס אזוי זאגן: מ׳האט געטראפן יעצט א פארגעסענעם ספר - לויט די טראדיציאנאלע מפרשים איז דאס געווען די גאנצע תורה.

2). אז ס׳איז שוין געווען א פריערדיגע ספר וואס משרע״ה אליין האט געזאגט.

פיין. לאמיר אהער שטעלן אפאר קליינע פראגן און קלוגער ווערן, זעהן צי דאס האלט אןיס.

1) פאראן בערך 100 נייע מצות / דינים אין חומש דברים.
ס׳טייטש אז בערך 800 נאך מעמד הר סיני פארציילט דער קעניג מיט ניי ערפינדענע הלכות.
גדילים תעשה לך!(דברים כב יב) ס׳טייטש מיין טאטע איז נישט געגאנגען קיין ציצית, קיינער אין דור ווייס נישט דערפון צו זאגן.

2) לא יהיה לכהנים וכו׳ חלק ונחלה עם ישראל (דברים יח א)
האבן די כהנים טאקע נישט געהאט קיין שום נחלה במשך די 800 יאר? פארוואס?
זיי זענען דאך געווען די קאנעקטעד שבט, פארוואס האבן זיי נישט פראטעסטירט היתכן זיי בלייבן אן גארנישט.
האבן זיי יא געהאט? האט עס יאשיהו געקענט אוועקנעמען מיט זיין פרישע געבעקס?

3) די גאנצע פרשה מיט הר גריזים והר עיבל (דברים יא כט) איז דאס א פוסטע געבעקס?
ס׳איז דאך א היסטארישע איווענט וואס האט געדארפט פאסירן מיט 750 פריער.

[מי אני]

1). פארוואס נישט? פונקט אזוי ווי מ'האט געקענט, צב"ש, לגמרי אסר'ן במות ושחוטי חוץ פון דארט און ווייטער. ס'ארבעט צוביסלעכווייז ביז ס'כאפט זיך אָן אינעם פאלק מער און מער; בפרט ווען עס איז בעידוד פונעם מלוכה.

2). דאס איז א גוטע קשיא. צב"ש דר. ריטשערד עליאט פריעדמאן האט א טעזע אז (מער-ווייניגער) שבט לוי זענען געקומען שפעטער (זיי זענען די וואס זענען געווען יוצאי מצרים צו אַן עקסטענט) און האבן קיינמאל נישט געהעריג געהאט קיין לאנד פון די אנדערע שבטים היושבים שם מקודם (דאס קען גיין עפעס צוזאמען מיט די טעזע). זיי האבן זיך אבער אריינגעארבעט אין די קאָלטיק חלקי החיים פונעם פאלק און טאקע דערפאר ווייל זיי זענען נישט געווען פארנומען מיט פעלד-ארבעט און דאס גלייכן. מ'האט עס דערנאך פארמאליזירט אזוי כדי צו געבן א שטערקערע סמך וסיבה פאר זייערע מגרשים און בענעפיטן פונעם פאלק.

3). נו, איז דאס נישט די זעלבע, צי נאך שוואכער, ווי סיפורי יציאת מצרים ומעמד הר סיני? מיינענדיג, די זעלבע וועג ווי אזוי דאס כאפט זיך אריין ביים פאלק מער-און-מער און מ'הייבט דאס אָן צוביסלעכווייז גלייבן. מ'דארף סתם אזוי אוועקנעמען אונזער פּרעזענטיסט אויסקוק פון דאס צוגאנג צו היסטאריע ובכלל פון סקעפּטיסיזם (און וועריפיקעישאניזם) וואס איז געווען פיל ווייניגער בהעולם בכלל אין יענע עפאכע וד"ל; בפרט אז ס'איז אזוי לאנג צוריק וניתן לשכחה. ["ס'שטייט דאך אין א הייליגע בוך! איך האב טאקע נישט געוואוסט דערפון ביז אהער, אבער ס'מוז זיין אמת!"]

[זוכער]

1). פארוואס נישט? פונקט אזוי ווי מ'האט געקענט, צב"ש, לגמרי אסר'ן במות ושחוטי חוץ פון דארט און ווייטער. ס'ארבעט צוביסלעכווייז ביז ס'כאפט זיך אָן אינעם פאלק מער און מער; בפרט ווען עס איז בעידוד פונעם מלוכה.

2). דאס איז א גוטע קשיא. צב"ש דר. ריטשערד עליאט פריעדמאן האט א טעזע אז (מער-ווייניגער) שבט לוי זענען געקומען שפעטער (זיי זענען די וואס זענען געווען יוצאי מצרים צו אַן עקסטענט) און האבן קיינמאל נישט געהעריג געהאט קיין לאנד פון די אנדערע שבטים היושבים שם מקודם (דאס קען גיין עפעס צוזאמען מיט די טעזע). זיי האבן זיך אבער אריינגעארבעט אין די קאָלטיק חלקי החיים פונעם פאלק און טאקע דערפאר ווייל זיי זענען נישט געווען פארנומען מיט פעלד-ארבעט און דאס גלייכן.

3). נו, איז דאס נישט די זעלבע, צי נאך שוואכער, ווי סיפורי יציאת מצרים ומעמד הר סיני? מיינענדיג, די זעלבע וועג ווי אזוי דאס כאפט זיך אריין ביים פאלק מער-און-מער און מ'הייבט דאס אָן צוביסלעכווייז גלייבן. מ'דארף סתם אזוי אוועקנעמען אונזער פּרעזענטיסט אויסקוק פון דאס צוגאנג צו היסטאריע ובכלל פון סקעפּטיסיזם (און וועריפיקעישאניזם) וואס איז געווען פיל ווייניגער בהעולם בכלל אין יענע עפאכע וד"ל. ["ס'שטייט דאך אין א הייליגע בוך! איך האב טאקע נישט געוואוסט דערפון ביז אהער, אבער ס'מוז זיין אמת!"]

1) אסור׳ן במות שטייט אין נ״ך. 400 יאר פאר יאשיהו.
יאשיהו האט נישט געקענט פארקויפן נייע מצות און איסורים אן שום בעקינג פון תורת משה. - און האט עס טאקע נישט געטאן.
סתם צו שטופן א דעבאנקד טעאריע איז בלינדע אמונה.

2) האבן די לויים נישט געהאט קיינמאל קיין נחלה, פארוואס פעלט אןיס צו זאגן אז זיי באקומען נישט קיין חלקה נאך 800 יאר?
האט שבט לוי געמאכט אן אויפשטאנד?

3) אויב דו האלסט אז יציאת מצרים, גאנץ מעמד הר סיני איז א געבעקס. פארוואס דארפסטו זיך מוטשען מיט חומש דברים?
האט יאשיהו געהאט עפעס א ציל צו פאבריצירן ברכות וקללות על הר גריזים והר עיבל 800 יאר שפעטער?

איך פרעג די קשיות נישט לקנטר, נאר צו עקספאוזן די סופער-מעסיוו בלעק-האולס פון בקורת המקרא !


אדרבא, ביזט מכובד צו ענטפערן.

[Nanach]

1). פארוואס נישט? פונקט אזוי ווי מ'האט געקענט, צב"ש, לגמרי אסר'ן במות ושחוטי חוץ פון דארט און ווייטער. ס'ארבעט צוביסלעכווייז ביז ס'כאפט זיך אָן אינעם פאלק מער און מער; בפרט ווען עס איז בעידוד פונעם מלוכה.

2). דאס איז א גוטע קשיא. צב"ש דר. ריטשערד עליאט פריעדמאן האט א טעזע אז (מער-ווייניגער) שבט לוי זענען געקומען שפעטער (זיי זענען די וואס זענען געווען יוצאי מצרים צו אַן עקסטענט) און האבן קיינמאל נישט געהעריג געהאט קיין לאנד פון די אנדערע שבטים היושבים שם מקודם (דאס קען גיין עפעס צוזאמען מיט די טעזע). זיי האבן זיך אבער אריינגעארבעט אין די קאָלטיק חלקי החיים פונעם פאלק און טאקע דערפאר ווייל זיי זענען נישט געווען פארנומען מיט פעלד-ארבעט און דאס גלייכן.

3). נו, איז דאס נישט די זעלבע, צי נאך שוואכער, ווי סיפורי יציאת מצרים ומעמד הר סיני? מיינענדיג, די זעלבע וועג ווי אזוי דאס כאפט זיך אריין ביים פאלק מער-און-מער און מ'הייבט דאס אָן צוביסלעכווייז גלייבן. מ'דארף סתם אזוי אוועקנעמען אונזער פּרעזענטיסט אויסקוק פון דאס צוגאנג צו היסטאריע ובכלל פון סקעפּטיסיזם (און וועריפיקעישאניזם) וואס איז געווען פיל ווייניגער בהעולם בכלל אין יענע עפאכע וד"ל. ["ס'שטייט דאך אין א הייליגע בוך! איך האב טאקע נישט געוואוסט דערפון ביז אהער, אבער ס'מוז זיין אמת!"]

1) אסור׳ן במות שטייט אין נ״ך. 400 יאר פאר יאשיהו.
יאשיהו האט נישט געקענט פארקויפן נייע מצות און איסורים אן שום בעקינג פון תורת משה. - און האט עס טאקע נישט געטאן.
סתם צו שטופן א דעבאנקד טעאריע איז בלינדע אמונה.

2) האבן די לויים נישט געהאט קיינמאל קיין נחלה, פארוואס פעלט אןיס צו זאגן אז זיי באקומען נישט קיין חלקה נאך 800 יאר?
האט שבט לוי געמאכט אן אויפשטאנד?

3) אויב דו האלסט אז יציאת מצרים, גאנץ מעמד הר סיני איז א געבעקס. פארוואס דארפסטו זיך מוטשען מיט חומש דברים?
האט יאשיהו געהאט עפעס א ציל צו פאבריצירן ברכות וקללות על הר גריזים והר עיבל 800 יאר שפעטער?

איך פרעג די קשיות נישט לקנטר, נאר צו עקספאוזן די סופער-מעסיוו בלעק-האולס פון בקורת המקרא !


אדרבא, ביזט מכובד צו ענטפערן.

דו ליינסט פון אנהייב אשכול? פון דיינע קשיות זעהט נישט אזוי אויס

[מי אני]

1). לפי די חוקרים/מבקרים איז די חדר פון D וואס האט מחבר געווען דברים אויך די וואס האבן מחבר געווען (עכ״פ רוב פון) די ספרים יהושע, שופטים, שמואל, מלכים, און ירמיה; באזירט אויף סטייל וכדומה. די ספרים זענען געווען זייער ווערסיע פון די היסטאריע פונעם פאלק פאר זייערע מטרות, טעאלאגיע וכו׳. זיי האבן טאקע רעטרוֺידזשעקטעד די איסור במות אז ס׳איז שוין ״באמת געווען פריער״ כדי צו טאקע צענטראליזירן די עבודה וואס זיי האבן געוואלט איינפירן.

2). שוין גע׳ענטפערט. דאס צו פארמאליזירן און מחזק זיין די סיבה פארוואס מען געבט זיי די בּענעפיטן וכו׳.

3). אז מ׳שרייבט א ספר מיט די אָנגעבליכע היסטאריע און (א חלק פון די) אָרידזשינס פונעם פאלק קומט דאס אטאמאטיש מיט מיט סיפורים. די ברכות וקללות בהר גריזים ועיבל שטימען מיט די טעאלאגיע וחוקים פונעם ספר.

[זוכער]

1). לפי די חוקרים/מבקרים איז די חדר פון D וואס האט מחבר געווען דברים אויך די וואס האבן מחבר געווען (עכ״פ רוב פון) די ספרים יהושע, שופטים, שמואל, מלכים, און ירמיה; באזירט אויף סטייל וכדומה. די ספרים זענען געווען זייער ווערסיע פון די היסטאריע פונעם פאלק פאר זייערע מטרות, טעאלאגיע וכו׳. זיי האבן טאקע רעטרוֺידזשעקטעד די איסור במות אז ס׳איז שוין ״באמת געווען פריער״ כדי צו טאקע צענטראליזירן די עבודה וואס זיי האבן געוואלט איינפירן.

2). שוין גע׳ענטפערט. דאס צו פארמאליזירן און מחזק זיין די סיבה פארוואס מען געבט זיי די בּענעפיטן וכו׳.

3). אז מ׳שרייבט א ספר מיט די אָנגעבליכע היסטאריע און (א חלק פון די) אָרידזשינס פונעם פאלק קומט דאס אטאמאטיש מיט מיט סיפורים. די ברכות וקללות בהר גריזים ועיבל שטימען מיט די טעאלאגיע וחוקים פונעם ספר.

פראבלעם איז ליידער מ׳האט געפונען ארכיאלאגישע עווידענס פון הר גריזים והר עיבל און די מזבח דארט וואס גייט צוריק צו זמן בואם לארץ ישראל.

די חוקרים דארפן ברענגען פרוף. זיי האבן נישט קיין שום האפט אן עווידענס.

[מי אני]

ס׳איז א ראיה אז ס׳איז דארט געווען [נאר ביי הר עיבל וואו די געפינס איז] א מזבח בימות ווען מ׳געבט אָנגעבליך אָן כיבוש יהושע (הגם עס איז דעיטעד צו בערך 100-300 יאר נאכ׳ן אָנגעבליכן כיבוש). נישט מער. דאס איז ווי אזוי וויקיפידיע איז עס מסכם:

[left]Although the excavating archaeologist believed that the site was the compound containing Joshua's altar, the filled walled structure being the altar itself – the filling being a part of the altar rather than debris (and indicative of an Assyrian style altar, like that specified in the Book of Exodus as being hollow with boards) – and the wall between the two courtyards being a ramp (in accordance with the no steps instruction in Exodus), most other archaeologists believe it to be something else. The site has a significant issue in regard to the Biblical account of Joshua's altar, as it is located on the north side of the mountain, and not the south side facing Mount Gerizim, making a curse and blessing ritual held there and on Gerizim somewhat difficult to hold antiphonally; the excavating archaeologist proposed that this could be resolved by identifying a mountain to the north as Gerizim rather than the usual location, though the suggestion was ridiculed by both the Samaritans, who found it offensive to move the centre of their religion, and by other scholars and archaeologists

Though some archaeologists agree with the consideration that the site was an altar compound (though not constructed by Joshua), and some (including Israel Finkelstein) at least agree that it was a cultic location (though not necessarily involving an altar), others believe that it was simply a farmhouse, a guard tower or the Biblical tower of Shechem. Those considering it to be a farmhouse and/or the tower of Shechem, argue that the paved areas are simply rooms, the sloping wall simply an eroded partition wall, and the infilled enclosure a room that was later changed into a tower – the foundation of the tower being the infill, and the rest of the tower now destroyed[/left]

ובכלל, קען דאך זיין אז די שרייבערס האבן כולל געווען דערין א לעגענדע/מעשה איבער הרי גריזים ועיבל וואס האט זיך געדרייט ביים פאלק בע״פ און נאכנישט געווען פארשריבן ביז דאן.

אגב, איז אינטרעסאנט צוצוצייכענען אז לפי החוקרים איז די מאטעריאל אין ספר יהושע איבער גריזים ועיבל קודם פון די אין ספר דברים. מ׳האט עס אריינגעשטעלט נאכדעם אלס א שטערקערע באזיס פון פריער דערצו.

און דאס איז וואס צבי קאניגסבערג (פון די ארכיעאלאגן דערויף וואס האלט אז עס איז יא דער מזבח וואס ווערט רעפערענסט אין דברים ויהושע) שרייבט בנוגע דעם:

[left]Moreover, since the site was buried under stones (Stratum IA) in around 1140 B.C.E., the tradition behind this text — perhaps even the text itself — must go back to this period. In other words, the author of Deut 27:5-7 either saw the altar while it was in use, or knew from tradition, after it was decommissioned in the mid-twelfth century, what lies under those rocks. Either way, the account of an altar on Mount Ebal must have been based on factual knowledge that only someone living in the early Iron I could have had[/left]

[זוכער]

טרעפט מען סימנים פון א מזבח אין הר עיבל = עה, דער שרייבער אין דברים האט עס גענומען פון דא!
טרעפט מען נישט קיין סימנים = קוק, נישטא קיין עווידענס!

באטעם ליין: די חוקרים מוזן מודה זיין בע״כ אז ס׳דא ארכיאלאגישע עווידענס. ווייל ס׳דא דא.
יעצט וועט מען עס שוין מאכן פשטלעך.

איך דארף נישט קיין באווייז אויף דברים אז ס׳איז געגעבן דורך משה רבינו, און האט מיט יאשיהו אדער עזרא פונקט ווי קאווע שטיבל.

די בייבל קריטיקער האבן בערג מיט קשיות אומפארענטפערט.
פיל גרעסערע קשיות אויף זייער דעבאנקד טעאריעס - ווי אויף חומש דברים.

[מי אני]

גערעכט ואיה״נ. דאס איז א ריכטיגע טענה און דאס איז די שוואכקייט פון די פעלד וואס אט וועגן דעם קען דאס בהדיא נישט זיין א דעמאנסטרעטיווע פעלד וואו עס איז שייך אויפצוווייזן, און ווי איך האב דא צוגעברענגט עפ״י הנ״ל באשכול זו; עס איז נישט געהעריג פאָלסיפייעבּל.

עס דארף אבער באטאנט ווערן אז לעומת זה איז דאס אויך (עכ״פ בדרך כלל זיכער) א שוואכקייט פון רעליגיעזע קלעימס אינעם ראם פון חקירה. ועיין לדוגמא באשכול זו.

ביידע פון זיי זענען דייעלעקטיקעל פעלדער וואו דאס ״מסתבר׳דיגקייט״ פון די עגרעגעיט פון ראיות לזכותם, און וואס דער אינדיווידואלע מענטש טרעפט מאסגעבענד, איז וואס קען אפשר (פאר אים) מכריע זיין. קען זיין אז דאס איז טאקע וואס ליגט אונטער דאס וואס דו האסט דא געזאגט.

[מי אני]

ולגבי חיבור ספר קהלת איז אין אָנהויב פון די ווילנא משניות איז דא מאמר על דקדוק לשון המשנה מהרב ר׳ שלמה לעווינזאהן. ער שרייבט דארט אין א הגה:

הרב משה יצחק אשכנזי ז״ל, אין זיין הואיל משה, זאגט אז אין ספר משלי זענען אויך דא ארמי׳שע ווערטער, אבער דאס איז אז דורך דעם וואס מ׳האט דאס איבערגעגעבן דור אחר דור מפה אל פה און דאדורך האבן זיך די ווערטער צוביסלעך אריינגעכאפט (ולכאורה אפילו שוין בימי חזקיה וסייעתו, ועיין בב״ב טו.).

[כרם זית]

ר' מלך שפירא האט ערגעץ (קען זיין אין זיין אינטערוויאו צו דער וועקער) חוזק געמאכט אז די נייע משניות האט ארויסגענומען די הקדמה 'בית רבי' למחבר ספר בר יוחאי וויבאלד ער דערמאנט רמ''ד, אבער די 'אפיקורסישע' ווערטער פון ר' שלמה לעווינסאהן האבן זיי געלאזט...

אגב, לפע''ד איז נישט אזא עולה ארויסצונעמען א 'גאנצע' ארטיקל צוליב וואס ער דערמאנט רמ''ד, צענזור ווערט נאר אנגעריפן ווען מען לאזט יענמ'ס ווערטער און מען טוט מיט דעם כבתוך שלו.

[מי אני]

עס איז אינטרעסאנט צוצוצייכענען צום (אנטראפאלאגישן) געדאנק פון יוּהעמעריזם, באזירט אויף די געדאנק פונעם פילוסוף יוני יוּהעמערוס (און פריערדיגע) אז אלע מיטאלאגיעס זענען בעצם באזירט אויף היסטארישע געשעענישן וואס זענען געווארן (גאר) שטארק מוגזם במשך הדורות. דאס זעלבע איז בנוגע די געטער אין די מיטאלאגיעס וואס זענען באזירט אויף היסטארישע מענטשן וואס זענען געווען די קעניגן און העלדן אין די געשעענישן. צב״ש, עפי״ז האט דער פארטוגעזישער בישאף מאַרטין פון בּראַגאַ זענען די גריכישע געטער געווען פון די בני נח לאחר המבול וואס זענען במשך הדורות פארגעטערט געווארן [עפּאַטיִאוסיס].

[מי אני]

הרב דר. יהושע בערמאן אינעם הקדמה פון זיין בוך אני מאמין שרייבט:

The Orthodox engagement with the challenges of biblical criticism today is more robust than any since prewar Germany. To my mind, however, the current state of the discussion is deficient in four respects.

First, I am troubled by the blind and obsequious manner in which some in the Orthodox world view the authority of the academy as the repository of ultimate truth. We find individuals who identify as Orthodox and proclaim acceptance of “the findings of biblical criticism”, with no attendant caveat of what they do not accept. Let me be clear: I am not speaking about a failure to establish theological red lines. What I mean is that in some quarters there is no critical eye turned on the criticism itself. Everything is accepted in the name of truth, but nothing is rejected in the name of truth. “The findings of biblical criticism” are embraced whole hog, as it were. Go to the major academic conferences in biblical studies and you will see that there is hardly a conclusion anymore that is accepted consensus. The field is more fractured concerning its most basic methodologies and conclusions than ever before. Ironically, there is far more criticism of “the findings of biblical criticism” among the critics themselves than there is in certain corners of the halakhically observant community.

ער איז דאס אביסל מדמה דארט צו דאס אָננעמען אלעס וואס רבנים זאגן אלס ״דעת תורה״; דא איז עס נאר ״דעת מדע״.

דר. יורם חזוני שרייבט אויך ענליך:

Critical Bible scholarship is in this regard neither better nor worse than any other academic discipline. There are brilliant people in “the Guild,” and some good ideas as well. But this is an academic discipline that Solomon Schechter, who knew a thing or two about scholarship, correctly referred to as “Higher Anti-Semitism.” And while academic Bible studies has changed in some ways in the century since these words were written, it has not changed anywhere near as much as many Jews who are active in the field seem to think. Among other things, it is still given to the natural human inclination to laziness, unthinking acceptance of authority, stupidity, and groupthink. And so there is no reason in the world why its practitioners should be afforded any kind of authority over what Jews are taught to believe either in Orthodox institutions or in any other part of the Jewish community

So the question I would put to the Open Orthodoxy movement after my first time attending an Open Orthodoxy event is this: there seems to be a tendency among certain young rabbis to accept the premises and major findings of the dominant school of critical Bible scholarship as being so secure as to be impervious to reasonable doubt. In other words, they are willing to be skeptics about literally everything that is handed down to them by way of Jewish tradition. But they are unwilling to subject academic scholarship to this same skeptical or critical challenge. I have corresponded with some young rabbis and scholars who even think that they are “saving Judaism” (this is an actual quote) by importing critical Bible scholarship into Orthodox Judaism lock, stock and barrel

What I want to know is: Where does Open Orthodoxy stand here? Is it committed to the uncritical acceptance of whatever happens to be the current consensus among university Bible scholars on matters in which “the Guild” sees itself as expert — first in the area of the historical study of the Bible and its composition; and now, increasingly, in the area of Jewish theology as well? Or does Open Orthodoxy have the capacity for a truly skeptical or critical appraisal of academic biblical criticism — by which I mean an appraisal that may involve the rejection of many of the premises and conclusions that the academic Bible Studies consensus holds dear?

[רביה''ק זי''ע]

א שיעור פונעם באקאנטן מבקר המקרא דר. יגאל בן-נון וואו ער לערנט אפ מיט זיין גאלדענעם שפראך די מעשה פונעם "אנטדעקונג" פונעם ספר תורה אין בית המקדש פסוק ביי פסוק, זייער א שטארקע שיעור, ווי דר. בן-נון זאגט אנפאנג שיעור אז פון דעם שיעור אליינס קען מען פארשטיין די גאנצע מהלך פון ביקורת המקרא און פארוואס מ'קען ממש נישט אפלערנען דעם תנ"ך אנדערש. אויב איינער פארשטייט נאכנישט וואס די מבקרי המקרא ווילן האט ער דא א געלעגנהייט אין בלויז איין שעה ארויסצוהאבן די גאנצע נושא, דארפסט נישט ליינען גאנצעטע ביכער און כל-ערליי בלאגס און אויסהערן פאדעקסטס מיט כ'ווייס נישט וואס, בלויז איין שעה און דו פארשטייסט די גאנצע מהלך דורך און אדורך! מומלץ בחום! לא נפלאת היא ממך ולא רחוקה היא. לא בשמים היא לאמר מי יעלה לנו השמימה ויקחה לנו וישמענו אתה ונעשנה. ולא מעבר לים היא לאמר מי יעבר לנו אל עבר הים ויקחה לנו וישמענו אתה ונעשנה. כי קרוב אליך הדבר מאד בפיך ובלבבך לעשותו!
https://youtu.be/l31jFcxSMJY

נ.ב. די שמועס וואס פאנגטזיך אן ביי 27:18 איבער חולדה'ס "נבואה" און די דיוקים וואס ער לערנט ארויס דערפון האט מיך דאס מערסטע געכאפט, כ'קען נישט פארשטיין וויאזוי כ'האב עס פארפאסט ביז היינט, ס'נישט קיין חידושים פאר זיך אבער דאס אז ס'איז א בפירוש'ע פסוק איז שוין איינמאל א חידוש.